Genleşme Ve Büzülmenin Olumlu Olumsuz Etkileri

Genleşme ve Büzülmenin Olumlu Olumsuz Etkileri

Katı cisimler ısıtılır ve aniden soğutulursa çatlayıp kırılabilir

Metal ve metalden yapılmış cisimler, ısı aldıklarında genleşir Böyle cisimler, genleşmek için uygun yer bulamazsa eğilip bükülür, kırılır

Genleşme oranı dikkate alınmadan çekilmiş elektrik ve telefon tellerinden kışın kopmalar,yazın sarkmalar görülür

Demir yolu rayları, ısının etkisi düşünülmeden döşenirse eğilip bükülür ve kazalara neden olur

Genleşme ve Büzülmenin Olumlu Etkileri

Sıcaklığı ölçmek için kullandığımız termometreler, sıvıların genleşmesinden yararlanılarak yapılmıştır

Genleşme oranı farklı iki metalin kullanıldığı metal çiftlerinden yararlanarak termostat yapılır Termostat, buzdolabının istenilen sıcaklıkta kalmasını sağlar

Elektrikli fırınlarda, ütülerde sıcaklığı; kalorifer kazanlarında suyun sıcaklığını istenilen düzeyde tutmak için de termostat kullanılır

Kapağı sıkışmış şişe ve kavanozlar, maddelerin genleşmesinden yararlanılarak kolayca açılabilir

Sıvılar, ısıtıldığında ya da bulundukları ortamdan ısı aldığında buharlaşarak gaz hâline geçer Sıvı, buharlaşırken ortamdan ısı alır Bulunduğu ortamı soğutur Bu olaya buharlaşma denir

Gaz hâlindeki su buharı soğutulduğunda, sıvı hâle gelmesine yoğunlaşma denir Gaz yoğunlaşırken ısı verir Ortamı ısıtır

Buharlaşma ile yoğunlaşma birbirinin tersidir

Yıkanıp dışarıya asılan çamaşırlar, yaz mevsiminde daha çabuk kurur Kış mevsiminde ise daha yavaş kurur

Yaz mevsiminde yağmurların oluşturduğu su birikintileri kısa sürede buharlaşarak kurur, diğer mevsimlerde ise bu süreç daha uzundur

Bu durumlar bize, sıcaklıkla buharlaşma arasında ilişki olduğunu gösterir

GENLEŞMENİN OLUMSUZ ETKİLERİ



Genleşmenin olumlu olduğu gibi olumsuz etkileride vardır

Elektrik tellerinin gerginliği iyi ayarlanmamışsa,kışın teller gerginleşir ve koparGerekli boşluk bırakılmayan demir yolu rayları yazın genleşerek bozulurDemir köprülerin ayakları,tekerlekler üzerine oturulup serbest bırakılmalıdırAksi halde yaz mevsiminde köprü eğilip bükülür

Adi cam ve porselenden yapıllmış kaplar ısıya dayanıklı değildirDış yüzeyleri ile iç yüzeylerifarklı genleşirBu yüzden,anisıcaklıkdeğ işimlerinde çatlayıp kırlabilirlerBu nedenle büyük kaplar yavaş yavaş ısıtılmalı ve soğutulmalıdır

En doğrusu,genleşme oranı çok küçük olan cam veporselenden yapılmış kaliteli kapları kullanmaktır

Yazın,sıcaktan genleşen metal çerçeveler nedeniyle gözlük camları düşüp kırılabilirÖnlem olarak,çerçeve vidaları yaz mevsmine girilirken sıkılmalıdır

Spreyler,açılmamış konserve kutuları,gaz tüplerifazla ısınıncagenleşip patlayabilirBunun için sprey türleri ateşe atılmamalı,ateşin yakınına bırakılmamalıdırKons erve kutuları açılmadan pişirilmemelidirGaz tüplerinin aşırı ısınmamasına dikkat edilmelidir