Ses-Sesin Özellikleri

Sesin Özellikleri Nelerdir

SESİN ÖZELLİKLERİ

İşittiğimiz seslerin bazısı çok şiddetli veya hafif, bazıları ince veya kalındır Seslerdeki bu farklar, ses kaynaklarındaki sesin oluşma sebebine bağlıdır Buna “Sesin Özelliği” denir Sesin özelliklerini üçe ayırmak mümkündür
1Sesin şiddeti

2Sesin yüksekliği

Sesin Şiddeti: Sesin kuvvetli veya zayıf olmasını ayırt etmeyi sağlayan niteliktir Titreşen cismin denge konumu ile yapmış olduğu uzaklığa GENLİK (salınım) denir Titreşen cismin genliği arttıkça sesin şiddeti artar, genlik azaldıkça sesin şiddeti azalır Bir davula tokmağı ile kuvvetlice vurulursa çıkan sesin şiddeti fazla, hafifçe vurulursa çıkan sesin şiddeti az olur

Sesin şiddeti debisel (Db) ile ölçülür İşitme eşiğindeki sesin şiddeti 0 Db'dir 10 Db'lik artış şiddetin iki katına çıkması demektir

Sesin Yüksekliği: sesin ince veya kalın olmasını ayırt etmeyi sağlayan özelliktir Sesin yüksekliği, ses kaynağının titreşim hızına (frekansına) bağlıdır FREKANS bir saniyedeki titreşim sayısıdır ve frekans arttıkça ses incelir,frekans azaldıkça ses kalınlaşır Kulak 20 ile 2000 frekans aralığındaki sesleri duyabilir 20 frekans altındaki sesleri duyamayız ve bu seslere enforsonik (ses altı) sesler denir 20000 frekans üzerindeki sesleri de duyamayız Bu seslere de ultrasonik (ses üstü) sesler denir

Ayrıca sesi oluşturan bir cismin titreşim frekansı cismin boyuna, cinsine, kalınlığına ve gerginliğine bağlıdır Kısa, ince ve gergin tel ince ses, kalın,,uzun, ve gevşek teller kalın ses çıkartır

Ultrasonik Ses Nedir

Saniyedeki titreşim sayısı 20000 den fazla olan ses titreşimlerine ultrasonik (ses üstü) ses denir Ultrasonik ses, günlük hayatta ve teknolojide kullanılır Ultrasonik ses insan kulağı tarafından duyulamaz

• Ultrasonik sesler, bazı hayvanlar tarafından (kedi, köpek, yunus) duyulabilir Bu hayvanların eğitiminde ultrasonik ses çıkartan düdükler kullanılır

• Ultrasonik seslerin yan etkisi bulunmadığı için hamile bayanların bazı hastalıklarının teşhis ve tedavisinde kullanılır (Kalp problemi, tümör, böbrek taşı, safra kesesi taşı tespitinde ve böbrek ve safra taşlarının kırılmasında kullanılır)

• Ultrasonik ses, titreşim sayısı fazla olduğu için duyulabilen sese göre 100 bin kat daha fazla enerjiye sahiptir Bu sesler duyulabilen seslere göre daha kolay yönlendirilir ve bu nedenle de teknolojide kullanılır (Borunun kalınlığı veya çatlak olup olmadığı kontrol edilebilir)

• Ultrasonik ses, dezenfekte işlemi için kullanılır (Gözlük ve takıların temizlenmesi için kullanılır)

• Heterojen karışımların karıştırılması için kullanılır

• Beton blokların delinmesi için kullanılır

• Katı maddelere şekil vermek için kullanılır

• Anne filin çıkardığı ultrasonik ses, yavru filleri bulmak için, erkek filin çıkardığı ultrasonik ses diğer filleri uzaklaştırmak için kullanılır

• Karanlık ortamlarda uçabilen yarasalar ultrasonik sesler çıkartarak bu seslerin yansıması sonucu yönlerini bulurlar veya avlanırlar

• Ultrason cihazı, ultrasonik sesin üretilmesi prensibine göre çalışır Ultrason cihazı sayesinde iç organlara ultrasonik sesler gönderilir ve bu ses dalgaları iç organlara tarafından yansıtılarak bilgisayarlar sayesinde görüntü halinde ekrana düşürülür

Sesin Özellikleri
Sesin özellikleri 3 temele dayanır:

1 Sesin Yüksekliği (Pes sesler & Tiz Sesler)

Sesin tiz veya pes oluşunu belirlemek için sesin frekansları kullanılır Bunun hesaplanması için sesin saniyedeki frekansı bulunur Frekanslar yükseldikçe ses incelir alçaldıkça ses kalınlaşır Kadın seslerinin frekansı erkek seslerine göre daha yüksektir Bu durumda kadın sesinin daha ince olduğu ortaya çıkmaktadır

İnsan kulağının işitebildiği sesler 20 ile 20000 frekans arasındaki seslerdir Müzik için ise kullanılan ses frekans aralıkları 27,5 ile 4186 frekans aralığıdır

2 Sesin Gürlüğü (Desibel Oranı)

Sesin gürlüğü titreşim genişliğine bağlıdır, titreşim genişliğine göre, suya düşen bir damla nasıl dar bir desibel yaratıyorsa, makinalı tüfek sesi o oranda geniş bir desibel yaratır

Bazı sesler o kadar yüksektir ki bunlar kulakları incitebilir Ses dalgalarının genliği arttıkça,sesin yüksekliği artar Ses şiddeti desibel (dB) cinsinden ölçülürÖrnek olarak kulakta bir rahatsızlık yapan sesin şiddeti 120 dB'dir

Hemen hemen duyulamayacak bir sesin şiddeti ise 0 dB'dir Frekansı 30 Hz'den az ve 15000 Hz'den fazla olan seslerin duyulması sesin şiddeti ve yüksekliğine bağlıdır

3 Sesin Niteliği (Sesin Rengi)

Çocukluğunuzda annanenizin evinde kaldığınızı hayal edin ve bahçedeki kümeste 4 çeşit horoz olduğunu Bu horozlardan biri çok değişik ötüyor olmalı ki siz o her öttüğünde o horozun öttüğünü anlayabiliyorsunuz İşte bu olay o horozun sesinin niteliğine bağlıdır

Sesin niteliği neden var olan bir şeydir?

Çünkü her ana sesin ardından bıraktığı doğuşkan sesleri vardır, bu doğuşkanlar ana sesin karakterini belirlerler Bu doğuşkan seslere armonikler denir

Bu doğuşkan sesler ana sesle uyum içerisindedirler, bu güzellik sesin rengini belirler Örneğin, bir çocuk sesinin tınısı genelde bir yetişkinin sesinin tınısından daha büyüktür Müzik ölçeğinde herbir nota farklı bir tınıya sahiptir Sesin tınısı da yine frekansa bağlı bir özelliktir Yüksek tınılı seslerin frekansı da büyüktür Örneğin,bir piyano ile keman aynı notayı çaldıklarında kulağımızda uyandırdıkları duygular farklıdır Bunu keman ile piyanonun verdiği seslerin tınıları farklıdır şeklinde ifade ederiz Sesin tınısı, ses kaynağının yapısını belirleyen bir özelliktir

Doğada birden çok ses beraber bir uyum içerisindedir, bir bahar sabahı bahçenizde kıpırdıyan dallarla ispinoz kuşunun ötüşü, içinizde güzel duygular uyandırır, bu da sesin birleşip insan piskolojisine uyguladığı etkileri apaçık göstermektedir Doğanın sesleri aynı bir orkestra etkisi uyandırmaktadır