Maddenin İsı Etkisi İle Değişimi Hakkında Bilgi |
10-28-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Maddenin İsı Etkisi İle Değişimi Hakkında BilgiMADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ a)ISINMA-SOĞUMA * Isı enerjisi alan maddenin sıcaklığı artar * Maddenin sıcaklığının artması ısınma sonucunda gerçekleşir * Örneğin;Yanmakta olan ocağın üzerinde bulunan çorba ya da yemek bir süre sonra ısınır * Yiyeceklerin pişmesi ısınma ile gerçekleşir * Özel karışımlı toprakların pişmesi ile seramik,porselen,kiremit,tuğla ?vb malzemeler yapılır * Sıcak su ile temizlik iyi sonuçlar verir * Havanın ısınması ilkbaharda bitkilerin uyanmasına neden olur * Isınan hava bitkilerin gelişmesine ve tohumların çimlenmesine neden olur * Demir,cam vbmaddelerin ısınması işlenmesini kolaylaştırır * Isı enerjisini kaybeden maddeler soğur * Madde yeterince soğursa donma ve yoğunlaşma olur * Karayolları soğumanın yol açtığı buzlanma nedeniyle bozulur * Soğuk havada mikroplar etkinlik göstermez,yaşamaz * Soğuyan maddeler sertleşir * Isınma ve soğuma olayları art arta gerçekleştirir ve sütteki mikroplar yok edilir(Pastorize sütler) * Dondurulmuş besinler uzun süre saklanır * Uzun süre soğukta kalan canlılar ölebilir Havadaki ısınma ve soğuma; * Yağışların * Rüzgarların * Toprak oluşumunun * Şimşek ve yıldırımların oluşmasına neden olur b)HAL DEĞİŞİMLERİ * Maddeler bir halde diğerine geçebilirler * Örneğin su sıvıdırBuzluğa koyduğumuzda Donar ve katılaşırIsıttığımızda ise gaz halini alır * İşte bu değişime Hal değişimi denir * Hal değişimleri Erime,donma,buharlaşma,yoğunla şma ve süblimleşme şeklinde olur 1)Erime ve Donma * Katı haldeki bir madde yeterince ısı alırsa sıvı duruma geçerBu olaya erime denir * Her madde kendine göre bir sıcaklık derecesinde erirBu maddelerden bazıları aşağıda verilmiştir * Madde Erime Sıcaklığı (ºC) Buz 0 Civa -39 Naftalin 79 Tuz 800 Demir 1532 * Yeterince soğuyan sıvı maddelerin katı hale geçmesine de Donma (katılaşma) denir * Donma olayı erimenin tersidirBir maddenin erime ve donma sıcaklıkları aynıdır * Eriyen maddenin hacmi büyürDonan maddenin hacmi küçülür * Erime ile çözünme olayı çok farklıdır * Erime ısı etkisi ile gerçekleşirÇözünme ise katı maddelerin sıvı içinde çok küçük parçacıklar biçiminde dağılmasıdır 2)Buharlaşma ve Yoğunlaşma (Yoğuşma) * Yeterince ısınan sıvı maddelerin gaz haline geçmesine buharlaşma denir * Buharlaşma her sıcaklık derecesinde gerçekleşirBundan dolayı buharlaşma derecesi yoktur * Islak maddelerin kuruması; bu maddedeki suyun buharlaşarak uzaklaşması sonucunda olur * Buharlaşma sırasında gerekli ısıyı veren madde ısı kaybeder;soğur * Karpuz dilimi bir süre dışarıda bekletilirse yüzeyi soğur * Suyu sızdıran testiler suyu soğuk tutar Bazı etkenler buharlaşmayı hızlandırırBunlar; * Sıcaklığın artması * Yüzeyin büyümesi * Basıncın azalması * Havanın rüzgarlı olması * Havanın kuru olması |
|