Türk Dilinin Tarihi Gelişimi Ve Dönemleri

Türk Dilinin Tarihi Gelişimi ve Dönemleri

Türk dilinin ortaya çıkış tarihi kesin olarak bilinmemektedir Türkçenin, bilinen yazılı metinlerinden önceki dönemleri "karanlık" dönem olarak kabul edilmektedir

Türkçenin yazılı metinlerle takip edilebilen VII yüzyıldan XIII yüzyıla katlar olan dönemine "Eski Türkçe" denir Bu dönemin bilinen ilk metinleri Göktürk (Orhun) Yazıtları'tur Göktürk Yazıtları'nda Göktürk alfabesi kullanılmıştır Türk sözcüğü devlet adında ilk defa Göktürk Devleti'nde kullanılmış ve Türk sözcüğü ilk defa Göktürk Yazıtları'nda kullanılmıştır Göktürk Yazıtları'nda işlenmiş, duru ve mükemmel bir dil kullanılmıştır

Eski Türkçe döneminin Göktürk Yazıtları'ndan somaki yazılı ürünleri Uygur Türkçesi eserleridir Uygur Türkleri Soğd yazısını kullanmışlardır Bu dönemde verilen eserlerin tamamı Uygurların kabul ettiği Mani ve Buda dinleriyle ilgilidir Bu eserlerin başta gelenleri "Altım Yanık, "Sekiz Yükmek" ve Irk Bitig'dir Uygur Metinleri'nden soma Karahanlı Türkçesiyle eserler yazılmıştır Karahanlı döneminde gerek Türk dilinde gerekse Türk kültüründe önemli değişiklikler olmuştur İslamiyet resmen kabul edilmiş ve Aıap hailleri alınmıştır XI Ve XII yüzyıllara ait olan "Kutadgu Bilig", "Divanü Lûgat-it Türk" ve "Atabet-ül Hakayık" adlı eserler ilk İslami Türk eserleri olarak bilinmektedir

Türkler XI yüzyılın başlarından itibaren Anadolu'ya göç etmeye başlamışlardır Bu göçler sonucunda Türkler XIII yüzyılda batıda Anadolu'ya, kuzeyde Karadeniz'in kuzeyi ve batısına kadar yayılmışlardır Yerleştikleri bölge halkının ağzı ile eserler yazmaları sonucu Türkçe çeşitlenmiştir Türkçe, yayıldığı bölgelere göre Kuzey-Doğu Türkçesi ve Batı Türkçesi olmak üzere iki kola ayrılmıştır Kuzey-Doğu Türkçesi Eski Türkçenin bir devamı olarak XIII ve XIV Yüzyıllarda Orta Asya ile Hazar Denizi'nin kuzeyindeki Türkler arasında kullanılmıştır

Kuzey- Doğu Türkçesi XV yüzyılda Kuzey Türkçesi ve Doğu Türkçesi olmak üzere iki kol hâlinde gelişmesini sürdürmüştür Farklı kollarda, gelişen Türkçenin özelliklerini o dönemde yazılan " Hüsrev ü Şirin" ve "Gülistan Tercümesi" gibi Kıpçak Türkçesi metinlerinden; "Şecere-i Türkî" ve Muhâkemet'ül-Lügateyn" gibi Çağatay Türkçesi metinlerinden öğrenmek mümkündür

Batı Türkçesi, XII yüzyılın sonları ile XIII yüzyılın başlarından günümüze kadar devam emiştir Batı Türkçesi tarihi gelişimi içinde üç döneme ayrılır Türkçenin XIII ve XV yüzyıllar arasındaki dönemi "Eski Anadolu Türkçesi" adını alır Batı Türkçesinin XV yüzyılın sonları ve XX yüzyılın başları arasındaki dönemine "Osmanlı Türkçesi" denir Batı Türkçesinin üçüncü dönemini "Türkiye Türkçesi" oluşturur

Kuzey-Doğu Türkçesi ve Batı Türkçesinin çağdaş kolları günümüzde yazı dili olarak kullanılmaktadır Kuzey-Doğu Türkçesinin kolları; Özbek, Kazak, Kırgız, Uygur, Tatar, Başkurt Türkçeleri; Batı Türkçesinin çağdaş kolları ise Azerbaycan, Türkmen, Gagavuz ve Türkiye Türkçeleridir