Gerçek Bir Müslüman Nasıl Olmalı?

Gerçek bir dindarın nasıl olması gerektiğini bilmeyenler, zaman zaman çok yanlış hükümler veriyorlar Dindar olmayan birini, dini tam yaşayan bir insan sananlar, genellikle dinden ve inançtan uzak durmaya çalışıyorlar

Niçin dindar olmayanı dindar sanıyorlar?

Çünkü dinî konuda maalesef büyük bir cehalet hüküm sürmektedir Bu sebeple de özden fazla şekle ve görüntüye bakarak insanların ne kadar dindar olduklarına karar veriliyor Meselâ, "Çok dindar bir adam: üç kere hacca gitmiş!" deniliyor Beş vakit namaz kılanlara, bir çok yerde "hoca” denildiği gibi, örtülü hanımlara da "din âlimesi" nazarıyla bakılabiliyor

Geçmiş yıllarda, birçok eski öğrencim, sırf başörtüleri sebebiyle caddede, otobüste, trende fıkhî bazı sorular sorulduğundan şikâyetçiydiler Çünkü sorulan soruların cevaplarını onlar da bilmiyorlardı Ancak kılık kıyafetleri sebebiyle, cevapsız kalmaları çoğu zaman yadırganıyordu Birçok yaşlı başlı Müslüman, "Kızım madem namaz konusundaki bu sorunun cevabını bilmiyorsun, başını neden örtüyorsun?" diye soruyorlar Hâlbuki o gençler de daha yeni yeni dinlerini öğrenmeye başlamışlardı

Her gördüğümüz sakallı, nasıl hacıbaba oluyorsa, her örtülü hanım da, hemen dinde âlim ve çok dindar bir kimse sanılabiliyor

Peki, gerçek dindar nasıl olur? Örnek ve vasıflı bir Müslüman hangi özellikleri taşır?

Akla ve İlme Dayalı Bir İman Sahibidir

Vasıflı dindarın ilk özelliği, akıl, mantık ve bilgi temeline oturan sağlam bir imandır Şeksiz şüphesiz bir inancın sahibidir Gerçekten dindar olan kişi, neye, nasıl inandığını bilir Bu bilgisi sebebiyle, aykırı fikir ve inanışlara karşı söyleyecek sözü vardır

İnancı konusundaki her şeyi bilmese de, her sorunun cevabı bulunduğunu bilmenin rahatlığı içindedir En azından bu cevaplara nasıl ulaşacağını öğrenmiştir

Aksi halde, son dönem yeniçerilerine benzer Hani onlardan biri çoktandır kızdığı bir Yahudi'yi, "Niçin bana çarptın?" bahanesiyle atmış yere ve başlamış bağırmaya:

- Tez Müslüman ol! Yoksa sen bilirsin!

Yerde sırtüstü yatan Yahudi, başının Üstünde parıldayan kılıcı görünce, işin vahametini anlamış ve hemen,

- Peki, demiş, Ne diyeyim de Müslüman olayım kuzum? Yeniçeri başlamış düşünmeye Ama ne denilip de Müslüman olunacağını bir türlü çıkaramamış:

- Onu ben de bilmiyorum! Demek zorunda kalmış…

Bu Yeniçeri ilk bakışta dindar bir insan gibi görünebilir mi? Her ne kadar din gayretiyle harekete geçiyorsa da yaptıkları ve yaptırmak istedikleri itibariyle asla iyi bir Müslüman sayılmaması gerekir

Zira iyi bir Müslüman, inancın zorla, baskıyla, dayatmayla benimsetilemeyeceğini, hatta böyle metotların daima ters teptiğini gayet iyi bilir

Bırakınız başkasını ve yabancıyı, kendi öz çocuğunu bile zorlayarak, tahakküm ederek, dayatarak imana ve ibadete getiremeyeceğinin bilincindedir Akıllı ve medenî insanlar ancak ikna ile imanı benimseyebilirler Ya da imanın güzelliklerini bir Müslüman’da görerek sevip inanırlar Çünkü gerçek iman, tamamen candan, gönülden ve içtenlikle kabul edilendir Maddî ya da manevî baskılar, korkular, çıkarlar söz konusu olursa, hakikî imana ulaşılmaz

İmanın güzelliğine ulaşmış olan, o güzelliği güzelce paylaşmak ister

Kendisini Din Polisi Gibi Göremez

Bir başka mesele de gerçek dindar, kendisini din polisi gibi göremez O kalplerin derinliklerinde gizli olanı araştırmakla görevli değildir Bu sebeple zahire göre hükmeder Hz Peygamber (sav) sırf görünüşte Müslüman olan, aslında imana gelmemiş münafıkları mescidinden dahi uzaklaştırmamıştır Zaten onları herkese ilân da etmemiştir Onlar inançsızlıklarını dışarı yansıtıp zarar vermedikleri sürece Müslümanların arasında, hatta mescidinde kendilerine daima yer bulmuşlardır

Bir savaşta, sahabe-i kiramdan biri, zorlu bir mücadeleye girmiş ve sonunda güç halle rakibini yere düşürüp kılıcını onun boynuna indirmek için kaldırmıştı İşte tam bu sırada, yerde yatan adam, ‘lâilâhe illallah’ (Allah'tan başka ilah yoktur) deyivermişti Ancak bu iman belirtisi, kılıcın boynuna inmesini önleyemedi Zira son anda ölüm korkusundan söylendiği açıktı

Ne var ki bu olayı duyan Allah Resulü (sav) fevkalâde üzüldü ve çok nadir kızgınlıklarından birini gösterdi Sahabi defalarca dedi ki:

- Ey Allah'ın Resulü, adam benimle sonuna kadar mücadele etti Eğer becerebilseydi beni öldürecekti Son anda söylediği tevhid kelimesi ölüm korkusundandı

Efendimiz'in (sav) üç kere tekrarladığı cevap ne kadar ibretli, ne kadar hassas ölçülü ve ne derece düşündürücüdür:

- Kalbini yarıp baktın mı? Kalbini yarıp baktın mı? Kalbini yarıp baktın mı? (Bkz İbn Mace, “Fiten,” 1; İ Kesir, Tefsîru Kur’ani’l-Azîm, 1:539;

Evet, kimse kimsenin samimiyetini ölçmekle vazifeli değildir İmanda samimiyet ölçmek yetkisi hiç bir insana verilmemiştir

Herkes kendi samimiyetini ölçmeli ve derecesini artırmaya çalışmalıdır Zira ancak bundan sorumludur

Başkasıyla Değil Nefsiyle Uğraşır

Vasıflı bir dindar, başkasının imanıyla, ibadetiyle ve ihlâsıyla uğraşmaz Çünkü onun ilk ve en önemli düşmanı, daima kötülükleri emreden nefsidir Dolayısıyla asıl savaşı, şeytanla işbirliği yapmış olan nefsine karşı verir

Başkalarına hüsn-i zan besler Ötekileri daima kendinden yüksek bilir Ve hiçbir zaman yükseklik iddiasında bulunmaz Bilir ki, "Ben yükseğim, yüceyim!" diyen, alçaktır Çünkü İslâm ahlâkında iman, ibadet ve ahlakıyla övünmek düşüklük ve hastalıktır

Gösterişten Uzaktır

Hayır hasenatı bile sevabı kaçmasın diye gizli yapan Müslüman “sağ elinin verdiğini sol elinden” (Buhari, Ezan 36) gizlemeye çalışır Verdiğinin karşılığını sadece Allah’tan beklediği için, mümkün mertebe gösterişten, hayrını açıklamaktan kaçınır

Dindarlığı Rant Olarak Kullanmaz

İdeal dindar, dindarlığını bir rant olarak kullanmaktan Allah'a sığınır Eğer sırf dindarlığı sebebiyle, ya da onu âlet ederek bir menfaat sağlıyorsa, dinini dünyaya satmış olacağını bilir Fanî dünyanın basit ve kıymetsiz cam parçalarını âhiretin paha biçilmez elmaslarına tercih etmek, gerçekten dindar olanın işi değildir

Daima Ölümle İrtibatlıdır

Vasıflı dindar, daima ölümle irtibatlıdır Bu sebeple geniş görüşlü, engin ve derin bakışlıdır Âhiret boyutlu düşünür Dünyada kendisini emanetçi bilir Asıl yatırımını daimî, bakî ve kalıcı olana yapar

Bu sebeple "Ne dünya umurundan (işlerinden) kazandığına memnun, ne de kaybettiğine mahzun olur"

Her işinde, "Rabbim razı olsun, yeter!" diye düşünür, "O razı olsa bütün dünya küsse ehemmiyeti yok!" der Zaten Rabbini razı eden, başkalarını da memnun ve mutlu eder

Kul Hakkından Titrer!

Kul hakkı yeme korkusu, vasıflı dindarı titretir Daima üç kuruş az kazanmaya razıdır Gönül kırmaktan hep uzak durmaya çalışır Bağışlanması çok zor olan kul hakkını yemektense, az kazanca ve kendisi kırılmaya gönüllüdür

Günümüzden 55 yıl önce, gazete haberi olmuş böyle bir güzellik yaşanmış İstanbul'da…

Artvinli Hasan Efendi Kocamustafapaşa'da, ihale ile bir bina satın alır Satış gerçekleşir, binanın tapusu da artık elindedir Fakat bina ihale ile ve avukatı aracılığı ile satın alındığı için içi rahat etmez Uzman bir mühendisi, binaya fiyat biçmesi için görevlendirir

Görevli mühendisin binaya biçtiği fiyat, kendisinin ödediği miktardan bin lira daha fazladır O zamana göre çok önemli bir paradır Fakat Hasan Efendi'nin vicdan rahatı, bu 1000 liradan daha önemlidir

Binanın hissedarlarını bulur, hepsine bu bin lirayı paylaştırır:

- Kanunen binayı 1500 liraya aldım ama vicdanen 1000 lira daha ödemek mecburiyetindeyim! Der

İşte bu Artvinli Hasan Ağa, Tema Vakfı'ndan tanıdığımız muhterem Nihat Gökyiğit Beyefendi'nin babalarıdır

Artvinli tüccar Hasan Efendi neden böyle bir fazileti gösterebiliyor? Çünkü bu inanç ve onun dışarıya ahlâk güzelliği olarak yansıması babasından bir mirastır

Babası Artvin'de dürüstlüğü ile tanınan bir tüccardı Ermeni tehciri sırasında o da benzeri bir güzelliği bizlere hatıra olarak bırakmıştı…

Varlıklı bir Ermeni, göç emrini alınca bu zata gelir ve der ki:

- Bildiğiniz üzere, biz bütün malımızı mülkümüzü bırakıp gitmek zorunda kalıyoruz Ben mevcut gayr-ı menkullerimi 30000 altın karşılığı sana bırakayım Senden başka kimsenin de gücü yetmez Sen almazsan öylece bırakıp gitmek zorunda kalacağım

- Peki! Parayı hazırlayıp getireceğim! Der bizim tüccar

Dediği gibi de yapar Ermeni çok sevinir Dualar eder, helâlleşip ayrılırlar Fakat bu muhteremin içi bir türlü rahat değildir Hesap eder kitap eder, Ermeni'nin sıkışarak bu fiyata sattığı mallarının, en az 10 bin alım fazlasını edeceğine hükmeder

Ve bu parayı da hazırlayıp Artvin'i terk etmesine ramak kala Ermeni'ye verir O zaman bu hakperestliğe o Ermeni Osmanlı vatandaşı hayret etmiştir ama simdi neredeyse, bizler de inanılmaz buluyoruz

İşte vasıflı dindar bu idi Hâlâ da budur

Vasıflı dindar, düşmanına bile dosdoğru davranan adamdır Çünkü o, "Emrolunduğun gibi dosdoğru ol!" (Hud, 112) emrini Rabbinden alınca, '"Bu sûre beni ihtiyarlattı!" ( Tirmizi, Tefsir, sure 56) buyuran Yüce Resûl’ün bağlısıdır

Vasıflı dindar, en önemli uyarıyı bile incitmeden yapabilen bir nezâketin temsilcisidir Nezaketi bir üslûp inceliği olarak yansır muhatabına

70 yıl önce, küçük ve yemyeşil bir Anadolu şehrine genç bir hakim tayin edilir Şehrin eşrafından bir ticaret adamı, bu genç hakimi evine yemeye çağırır Güzel bir gündür Evlerin geniş bahçelerini dolduran meyve ağaçlarının dalları sokağa kadar sarkmaktadır Bu güzel meyvelerden birine uzanan hakim, bu gün görmüş vasıflı Müslüman’dan şu çok nezih ikazı alır:

- Hakim Bey bu bahçe bize ait değildir Bizimkisi iki bahçe sonradır

Hakim Bey elini çekiverir Yüzü hafifçe kızarır ama bu uyarı üslûbuna da hayran kalır Yarım asır sonra der ki:

- Meslek hayatımın ilk gerçek ve uygulamalı hukuk dersini bu Zat'tan aldım ve asla bir daha unutmadım

Vasıflı dindar, yaratılanı, Yaratan'dan ötürü hoş gören ve seven bir anlayışın insanıdır O günaha kızar, günahın kötülüklerine düşmanlık eder ama günahkârı sever Günaha düşman, ancak, günah işleyen kişiye dost olur Bu dostlukla, günah ile günahkârı birbirinden uzaklaştırmaya çalışır Meselâ, içkiye düşmandır ama alkolik adama dosttur, sevgi gösterir Çünkü o kötü alışkanlığın esiri olan, ancak sevgi ve dostlukla kurtarılabilir

Vasıflı dindar, günahları açan, ilân eden ve bundan zevk alan bir kişi olamaz Tam tersine o, günahları örter Hataları, kusurları, günahları eşelemek ve teşhir etmek istemez Bu gibi olumsuzlukların sahiplerine merhamet eder, acır Kurtulmalarına duacıdır, yardımcıdır

Zarar verene zarar vererek aynı derekeye düşmek istemez Isıranı ısırma küçüklüğüne tenezzül etmez Bunaldığı zaman, "Ne yapayım Allah yaratmış" der, olumsuzluklara karşı sabrını bereketlendirmeye çabalar

Vasıflı dindarda Allah'ın güzel isimlerinin tecellisi görünür Meselâ vericidir Karşılığını Rabbinden bekleyerek verir O bilir ki, "Veren el, alan elden üstündür"

Verdiklerini başa kakıp da onların manevî getirisinden kendisini mahrum etmez Çünkü vasıflı dindar, yaptığı hayrı, verdiği zekâtı, sadakayı hemen unutan ama kendisine yapılan iyiliği unutmayan bir şahsiyettir

Ölçüsü takvadır, insanı ancak ahlâk, fazilet ve takva bağlılığının üstün kılacağını bilir Bu sebeple insanları değerlendirirken, makamlarını, paralarını ve etnik köklerini değil, maneviyatlarını dikkate alır Asalet ahlâka bağlılıkta Cenab-ı Hakk'a kullukta, Resulü'nün yaşadığı gibi yaşamaktadır

Vasıflı mü'min, mütevazîdir Gül bitirmek için toprak olmaya razıdır

Hizmetle öne çıkar, ücret zamanı geride durur

Mütefekkirdir Kâinatı bir kitap gibi okumayı bilir Eserden müessire giden yolu gönül gözü ile de görür Sürekli Rabbi ile olmanın iç huzurunu dolu dolu yaşar Bu sebeple başkalarını üzen ve korkutan birçok şey onun gözünde hiçtir

Allah'a iman, kalbinin cenneti olur Bu huzuru tattığı için, asla yalnızlık duygusu çekmez, ümitsiz olmaz Çünkü Allah'la beraber olan asla yalnız değildir

Diğer mü'minlerle öncelikli ortak paydası, ticaret, siyaset, ırkî bağlar değildir Din kardeşliği ile Tevhid inancı etrafında sarsılmaz bir kenetlenmenin kopmaz halkasıdır

Bundan dolayı bütün mü'minleri bir vücudun azaları gibi görür, dertleriyle dertlenir, sevinçleriyle bayram eder

Vasıflı Müslüman, müteşebbistir, çalışkandır Ama asla ihtiras sahibi değildir

En iyi neticeyi almak için, bütün helâl ve meşru yolları dener Ancak netice ne olursa olsun razıdır

Kanaatin bitip tükenmek bilmeyen bir hazine olduğunu bilir Rızkın Allah'a ait olduğunun, ecelin şekil ve vakit olarak bir olduğunun idrâkindedir

Vasıflı dindar, herkesin iyiliğini isteyen ve buna elinden geldiğince çalışan bir yeryüzü meleğidir

Vasıflı dindar gönül adamıdır Beklenen adamdır

Gönüllerin daima özlediği ve beklediği adamdır

Teselli veren adamdır

Gönlündeki iman zenginliği ile her daim mütebessim adamdır Neşe ve huzur veren adamdır

Sevgiyi seven, "düşmanlığa düşmanlık" eden adamdır

İki gününü eşit etmemek için, sevgi yolunda her gün ileriye doğru giden adamdır

Dünya maddeten ve manen yaşanılabilir bir yer olarak kalacaksa, vasıflı dindarların sayılarının çoğalması gerekiyor demektir

Vehbî Vakkasoğlu