Prof. Dr. Sinsi
|
İnsanlık Tarihinde Din Olgusu
Din, genellikle doğaüstü, kutsal ve ahlaki öğeler taşıyan, çeşitli ayin, uygulama, değer ve kurumlara sahip inançlar ve ibadetler bütünü Zaman zaman inanç sözcüğünün yerine kullanıldığı gibi, bazen de inanç sözcüğü din sözcüğünün yerinde kullanılır Din tarihine bakıldığında, birçok farklı kültür, topluluk ve bireyde din kavramının farklı biçimlere sahip olduğu görülür Arapça kökenli bir sözcük olan din sözcüğü, köken itibariyle "yol, hüküm, mükafat" gibi anlamlara sahiptir
Çeşitli dünya dinleri
1 Afrika Geleneksel Dini
2 Ana Yerli İnançlar
3 Bahailik
4 Budizm
5 Cao Dai
6 Çin Geleneksel Dini
7 Farangizm
8 Hristiyanlık
9 İslamiyet
10 Jainizm
11 Juche
12 Mormonluk
13 Musevilik/Yahudilik
14 Neopaganizm
15 Rastafari Akımı
16 Sihizm
17 Şinto
18 Tengricilik
19 Tenrikyo
20 Tinselcilik
21 Üniteryan Üniversalizm
22 Yehova'nın Şahitleri
23 Zerdüştlük
24 Pastafaryanizm
Dini mezheplerin inananlara göre sıralanmasında ise, Roma Katolik Kilisesi Hristiyanlık'taki en büyük mezhepken, Sünnilik İslam'da ve Vaişnavizm de Hinduizm'deki en büyük mezheplerdir Roma Katoliklerin mi yoksa Sünnilerin mi sayısının daha fazla olduğunu kesin bir şekilde belirtmek çok zordur zira sayılar kabaca eşit düzeydedir ve kesin sayımlar yapmak da mümkün değildir
Şinto dini bu dinlerin arasında inananların sayısı hakkında soruna sahip dinlerdendir Zira kişisel bildirimin yanı sıra tapınaklar da bağlı bulunan inananların sayısını bildirir 17 yüzyıldan beri, Japonya'da Şinto tapınaklarına kayıt işlemini zorunlu kılan yasalar vardır Bu işlem yüzünden, Japonların yaklaşık %75-90'ı tapınak kayıtlarında yer almaktadır Bu da inananların kesin sayısını büyük oranda tahrif eder Bazı anketler sonuçları Japonların yaklaşık %3 3'ünün kendisini "Şinto" olarak tanımladığını göstermiştir
Din ve Bilim
Dini bilgi, çoğu dindar insana göre, dini önderler, kutsal metinler ve/veya şahsi ilham ile kazanılır Bazı dinlere göre bu tür bir bilgi sınırsız bir mahiyettedir ve her türlü soru ve soruna cevap niteliği taşır Bazı dinlere göre ise dini bilgi hayata özellikle dini ve pratik anlamda etki eder ve gözlem ile elde edilen bilgiyi tamamlayıcı niteliğe sahiptir Bazı dinler ve dindar grup ve bireylere göre ise bahsedilen yollardan elde edilen dini bilgi kesin, şüphesiz ve asla yanılmaz türdendir Dini bilginin tanımı, idrak ve tahlil ediliş biçimleri çoğu zaman dinden dine, mezhepten mezhebe ve bireyden bireye değişiklik gösterir
Bilimsel bilgi ve metod ise, tam tersi biçimde, dünya ile birebir temasa dayanır ve sadece fiziksel evren ile ilgili kozmolojik soru ve sorunlara cevap verebilir - cevap arar Tüm bilimsel bilgi şüphe ihtimali barındırır ve daha sağlam delillere dayanacak gelişim ve değişime açıktır
Din, Felsefe ve Metafizik
Dini ve bilimsel doktrinler arasında, metafiziksel kozmolojinin felsefi perspektifi yer almaktadır Bu yaklaşım, antik çağda evren, insanlık ve Tanrı kavramının doğası üzerine mantıki yargılar çıkarmaya çalışmaktaydı Din ve Bililm arasındaki anlaşmazlığı çözmek için geliştirilmiş önemli felsefi araçlardan biri de Occam'lı WilliamOccam'ın usturası"dır Fakat bu argüman sıklıkla bilim felsefesinde bilimi savunmak için kullanılmaktadır tarafından dini savunmak için geliştirilmiş, "
Bu hususta not edilmesi gereken bir şey de felsefenin epistemoloji dalıdır Bu dal, insan bilgisinin doğası ve sınırlarının yanısıra inançların, doğru veya yanlış olduğunu nasıl anlayacağımızı veya kabul edeceğimizi sorgular
Ezoterizm ve Mistisizm
Mistisizm, felsefe ve metafiziğin aksine, mantığın yücelme ve aydınlanmanın en önemli yolu olmadığını öne sürer Daha çok çeşitli fiziksel disiplinlerde odaklanır; yoga, açlık, dönme (örneğin sema), çile ve hatta psikoaktif maddelerin kullanımı gibi
Mistisizm, mutlak gerçek, ilahi olan, ruhani hakikat veya Tanrı ile veya onun varlığının bilinci ile birleşmeye çalışmak, bunun için çeşitli yol ve öğretileri takip etmek, buna rasyonel düşünce ile ulaşılamayacağını bildirmektir Mistikler, deneysel ve entelektüel kavrayışın ötesinde çeşitli gerçekliklerin varlığına inanır ve bunlara kişisel deneyimlerle (tecrübe) ulaşılabileceğini düşünürler
Ezoterizm, inanç yerine entelektüel anlayışa dayanmayı, dinden daha sofistike olduğunu ve psiko-spiritüel transformasyon teknikleriyle felsefede çeşitli gelişmelere neden olabilineceğini öne sürer (bknz ezoterik kozmoloji) Ezoterizm, sadece gelişmiş, imtiyazlı kişilere açık olup kuşaktan kuşağa aktarılan 'gizli' bilginin varlığından bahseder Bu kamuya açık olan egzoterik bilginin tersidir Özellikle ruhsal (ruhani) uygulamala ve disiplinlere önem verir ve uygulanır Antik Yunanistan'ın mistik dinleri ve modern Scientology dini Ezoterizm'in örneklerindendir
|