Cizvitler

Cizvitler

(Latince: Societas Iesu)

İsa Tarikatı olarak anılan bir Hıristiyan tarikatı

1534 yılında Ignacio de Loyola (Aziz Loyolalı İgnatiyos, SJ) tarafından kurulmuştur

Başlıca yoğunlaştıkları alanlar misyonerlik ve eğitimdir

Türkiye'de "İsa'nın Askerleri" adıyla bilinir, üyelerine "Cizvit" denir

Bu tarikata mensup rahipler isimlerinin sonuna SJ (Societas Jesu) ekleme hakkina sahip olurlar Cizvit tarikatı ilk kurulduğu zamanlarda Roma Katolik kilisesinin fevkalade olumsuz tepkisiyle karşılaşmış ve kabul görmemişti Ancak Cizvitler, kısa süre içersinde Protestanlara ve Anglikan mezhebine karşı sert tutumları ve bunlar aleyhine yaptıkları çalışmalar nedeniyle kilisenin bu menfi yaklaşımını tersine çevirerek Papalığın beğenisini kazandılar Bu beğeni, Kilise'nin tarikatı açıktan desteklemeye başlaması ile ilk meyvelerini verdi, alınan destek sayesinde tarikat kısa sürede hem ekonomik hem de politik olarak büyük güç kazandı Bu dönemde Cizvitler, Kilise'ye hoş görünmek için özellikle aforoz edilenlere karşı çok acımasız oldular

Cizvitlerin benzer tarikatlardan en önemli farkının örgüt yapısında olduğu görülür Tarikat üyeleri her zaman göze batmadan her türlü toplum içersinde, o toplumun insanları ile aynı düzeyde ve uyum içersinde yaşarlardı Tarikat, ilk gününden itibaren kısa vadeli hedefler yerine hep uzun vadeli hedeflere yönelmiş ve özellikle insana yatırım yapmıştır Gerçektende insana yapılan yatırımlar sayesinde Cizvit tarikatı çok kısa sürede Avrupanın en önemli siyasi ve ekonomik gücü haline gelmiştir

Tarikata kabul edilen herkes mutlaka uzun ve ayrıntılı eğitimlerden geçirilir, ancak başarılı görülenler tarikatın fikir ve ideallerini öğrenebilirlerdi Cizvitler, özellikle fakir ve yetenekli gençlere, kurdukları ya da destekledikleri özel okullar aracılığı ile çok iyi bir eğitim verdirirlerdi Fransa, Clermont'ta bulunan Cizvit koleji döneminin en iyi okuluydu Cizvitler fikirlerine karşı çıktıkları bir kurum ya da topluluk ile karşılaştıklarında asla açıkça kavgaya girmezler, sinsi ve gizlice her türlü etkinlikte bulunarak o kuruluşu yıpratırlardı Özellikle sahip oldukları iyi eğitimli genç üyeleri sayesinde karşıt oldukları kurum ya da topluluğun içine sızarak kendi ilke ve fikirlerini içerden aşılarlardı Bu şekil içerden yapılan baskı ile o kurum kısa süre içersinde yıpratılır veya tamamen yozlaştırılırdı

18 yüzyıla gelindiğinde Cizvit tarikatı öyle bir hal almıştı ki hem Avrupada ve hem de özellikle Güney Amerika'da her önemli noktada Cizvitleri görmek mümkündü Cizvitler, Uzakdoğu'da dahi etkin faaliyette bulunabiliyorlardı Ancak bu dönemde politik açıdan Roma'da güçler dengesi kilise aleyhine dönmeye başlamıştı ve bu durum kilise yetkililerinin hiç hoşuna gitmiyordu Kilise azalan popülaritesini kazanmak ve yeniden güç odağı olabilmek için Cizvitlerden kurtulmak ve onları ortadan kaldırmak istiyordu

İstenilen kurtuluş 1773 yılında gerçekleşti O yıl dönemin dini lideri Papa XIV Clement, Cizvit tarikatının feshedildiğini ve dünyanın her yerinde Roma kilisesi tarafından Cizvitlere tanınmış olan tüm hak ve ayrıcalıkların kaldırıldığını ilan etti Kilise tarikatın varlık sebebi olduğu için kiliseye karşı yapılacak herhangi mücadele de olamazdı Bu ilan ile birlikte Cizvitler arasında büyük bir çözülme oldu Her ne kadar 1814 yılında Papa VII Pius tarafından Cizvitlere eski hak ve ayrıcalıkları geri verilse de Cizvitler bir daha toparlanamadılar ve hiç bir zaman eski hallerine dönemediler Ancak Katolik mezhebinin bir tarikatı olarak varlıklarını sürdürebildiler