Oruç Ve Ramazan(Sorularla)

Orucun ve Ramazan ayının fazileti

Sual: Ramazan ayının önemi nedir?
CEVAP

Bu konuda imam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:

Mübarek Ramazan ayı, çok şereflidir Bu ayda yapılan, nafile namaz, zikir, sadaka ve bütün nafile ibadetlere verilen sevap, başka aylarda yapılan farzlar gibidir Bu ayda yapılan bir farz, başka aylarda yapılan yetmiş farz gibidir Bu ayda bir oruçluya iftar verenin günahları affolur Cehennemden azat olur O oruçlunun sevabı kadar, ayrıca buna da sevap verilir O oruçlunun sevabı hiç azalmaz

Bu ayda, emri altında bulunanların, işlerini hafifleten, onların ibadet etmelerine kolaylık gösteren âmirler de affolur, Cehennemden azat olur Ramazan-ı şerif ayında, Resulullah, esirleri azat eder, her istenilen şeyi verirdi Bu ayda ibadet ve iyi iş yapabilenlere, bütün sene bu işleri yapmak nasip olur Bu aya saygısızlık edenin, günah işleyenin bütün senesi, günah işlemekle geçer

Bu ayı fırsat bilmeli, elden geldiği kadar ibadet etmelidir Allahü teâlânın razı olduğu işleri yapmalıdır Bu ayı, ahireti kazanmak için fırsat bilmelidir

Kur’an-ı kerim, Ramazanda indi Kadir gecesi, bu aydadır Ramazan-ı şerifte, iftarı erken yapmak, sahuru geç yapmak sünnettir Resulullah bu iki sünneti yapmaya çok önem verirdi

İftarda acele etmek ve sahuru geciktirmek, belki insanın aczini, yiyip içmeye ve dolayısıyla her şeye muhtaç olduğunu göstermektedir İbadet etmek de zaten bu demektir

Hurma ile iftar etmek sünnettir İftar edince, (Zehebez-zama’ vebtellet-il uruk ve sebet-el-ecr inşaallahü teâlâ) duasını okumak, teravih kılmak ve hatim okumak önemli sünnettir

Bu ayda, her gece, Cehenneme girmesi gereken, binlerce Müslüman affolur, azat olur Bu ayda, Cennet kapıları açılır Cehennem kapıları kapanır Şeytanlar, zincirlere bağlanır Rahmet kapıları açılır Allahü teâlâ, bu mübarek ayda Onun şanına yakışacak, kulluk yapmayı ve Rabbimizin razı olduğu, beğendiği yolda bulunmayı, hepimize nasip eylesin! Âmin (Mektubat ,1c 45m)

Açıktan oruç yiyen, bu aya hürmet etmemiş olur Namaz kılmayanın da, oruç tutması ve haramlardan kaçınması gerekir Bunların orucu kabul olur ve imanları olduğu anlaşılır

Ramazan-ı şerifte, oruç tutmak çok sevaptır Özürsüz oruç tutmamak büyük günahtır Hadis-i şerifte, (Özürsüz, Ramazanda bir gün oruç tutmayan, bunun yerine bütün yıl boyu oruç tutsa, Ramazandaki o bir günkü sevaba kavuşamaz) buyuruldu [Tirmizi]

(Ama dini bir mazeret varsa oruç tutmamak günah olmaz)

Ramazanda oruç tutmak hakkındaki hadis-i şeriflerden birkaçı şöyle:

(Ramazan ayı mübarek bir aydır Allahü teâlâ, size Ramazan orucunu farz kıldı O ayda rahmet kapıları açılır, Cehennem kapıları kapanır, şeytanlar bağlanır O ayda bir gece vardır ki, bin aydan daha kıymetlidir O gecenin [Kadir gecesinin] hayrından mahrum kalan, her hayırdan mahrum kalmış sayılır) [Nesai]

(Ramazan ayında oruç tutmayı farz bilip, sevabını da Allahü teâlâdan bekleyerek oruç tutanın günahları affolur) [Buhari]

(Ramazan orucunu tutup ölen kimse, Cennete girer) [Deylemi]

(Ramazan ayı gelince, “Ey hayır ehli, hayra koş! Şer ehli, sen de kötülüklerden el çek” denir) [Nesai]

(Ramazan bereket ayıdır Allahü teâlâ bu ayda, günahları bağışlar, duaları kabul eder Bu ayın hakkını gözetin! Ancak Cehenneme gidecek olan, bu ayda rahmetten mahrum kalır) [Taberani]

(Ramazan-ı şerif ayı geldiği zaman, Allahü teâlâ meleklere, müminlere istiğfar etmelerini emreder) [Deylemi]

(Farz namaz, sonraki namaza kadar; Cuma, sonraki Cumaya kadar; Ramazan ayı, sonraki Ramazana kadar olan günahlara kefaret olur) [Taberani]

(Peş peşe üç gün oruç tutabilenin, Ramazan orucunu tutması gerekir) [Ebu Nuaym]

(Ramazan orucu farz, teravih sünnettir Bu ayda oruç tutup, gecelerini de ibadetle geçirenin günahları affolur) [Nesai]

(Bu aya Ramazan denmesinin sebebi, günahları yakıp erittiği içindir) [İMansur]

(Ramazan ayında ailenizin nafakasını geniş tutunuz! Bu ayda yapılan harcama, Allah yolunda yapılan harcama gibi sevaptır) [İbni Ebiddünya]

(Ramazanın başı rahmet, ortası mağfiret, sonu ise, Cehennemden kurtuluştur) [İEbiddünya]

(İslam, kelime-i şehadet getirmek, namaz kılmak, zekat vermek, Ramazan orucunu tutmak ve haccetmektir) [Müslim]

(Cennetteki güzel köşkler, sözü hoş, selamı çok, yemek yediren, oruca devam eden ve gece namazı kılan kimselere verilir) [İbni Nasr]

(Oruç tutan müminin susması tesbih, uykusu ibadet, duası müstecap ve amelinin sevabı da çoktur) [Deylemi]

(Bilhassa oruçlu iken çirkin, kötü söz söylemeyin! Birisi size sataşırsa, ona “Ben oruçluyum” deyin!) [Buhari]

(Gerçek oruç, sadece yiyip içmeyi değil, boş ve hayasızca sözleri de terk ederek tutulan oruçtur) [Hakim]

(Allahü teâlânın, gözlerin görmediği, kulakların işitmediği ve hiç kimsenin hayaline bile gelmeyen nimet dolu sofrasına, ancak oruçlular oturur) [Taberani]

(Allah yolunda bir gün oruç tutanın yüzünü, Allahü teâlâ yetmiş yıl ateşten uzaklaştırır) [Müslim]

(Temizlik imanın yarısı, oruç da sabrın yarısıdır) [Müslim]

(Oruçlu iken ölene, kıyamete kadar oruç tutmuş gibi sevap yazılır) [Deylemi]

(Oruçlu iken ölen Cennete girer) [Bezzar]

(Oruç tutan, namaz kılan kimse, mükafatını kıyamette aklı kadar alır) [Hatib]

(Oruç şehveti keser) [İ Ahmed]

Mübarek vakitlerde, günahlardan titizlikle uzak durmalı, taatları, ibadetleri ve her çeşit hayratı artırmalıdır Zira Allahü teâlâ, tarafından sevilen kimse, faziletli vakitlerde faziletli amellerle meşgul olur Buğzettiği kul ise; faziletli vakitlerde kötü işlerle meşgul olur Kötü işlerle meşgul olanın bu hareketi azabının daha şiddetli olmasına ve Allahü teâlânın, ona daha çok buğzetmesine sebep olur Çünkü o, böyle yapmakla vaktin bereketinden mahrum kalmış ve onun hürmet ve şerefini çiğnemiş olur (Mev'iza-i hasene)

Resulullah efendimizin rüyası

(Rüyamda acayip şeyler gördüm Ümmetimden birini azap melekleri yakalamıştı Aldığı abdestler gelip, onu içindeki zor durumdan kurtardı Birini gördüm, kabri onu sıkıyordu Kıldığı namazlar gelip, onu kabir azabından kurtardı Birine şeytanlar musallat olmuştu Ettiği zikirler gelip, şeytandan onu kurtardı Birinin de susuzluktan dili çıkmıştı Tuttuğu Ramazan orucu gelip, susuzluğunu giderdi

Birini zulmet sarmıştı Yaptığı hac gelip karanlıktan çıkardı Birine ölüm meleği gelmişti Ana babasına yaptığı iyilikler gelip, ölümüne engel oldu, geciktirdi Birini Müslümanlarla konuşturmuyorlardı Sıla-i rahim gelip, ona şefaat etti, onlarla konuştu Peygamberinin yanına gitmek isteyen birine engel oluyorlardı Aldığı gusül, onu alıp yanıma getirdi Ateşten korunmak isteyen birisine, sadakası gelip ateşe perde oldu Birini zebaniler alıp Cehenneme götürürken, yaptığı emr-i maruf ve nehy-i münker gelip kurtardı Biri Cehennem ateşine atılmıştı Allah korkusu ile döktüğü gözyaşları gelip oradan kurtardı

Birine amel defteri solundan verilirken, Allah korkusu gelip, defterini sağa aldı Sevapları hafif gelen birine, kendinden önce ölen çocukları gelip, sevabını ağırlaştırdı Cehennemin kenarında, korkudan titreyen birine, Allahü teâlâya olan hüsnü zannı gelince, titremesi durdu Sırattan zorla geçen biri, Cennete geldi Fakat kapılar kapalıydı Kelime-i şehadeti gelip, onu Cennete koydu) [Taberani, Hakîm-i Tirmizi]

Sual: Günah işlememize şeytanlar sebep olduğuna göre, Ramazanda bağlı olan şeytanlar nasıl günah işletiyor?
CEVAP

Günah işlememize yalnız şeytanlar değil, kendi nefsimiz de sebep olmaktadır Nefsin zararı, şeytanınkinden çok fazladır Nefsin her istediği kendi zararınadır Ramazanda günah işleten, nefsimizdir Bu ayda, şeytanlar bağlı olduğu için vesvese veremezler Ramazanda esnemeler de şeytandan değildir Asabi esnemeler, yorgunluk, uykusuzluk gibi hallerde meydana gelir (Mektubat-ı Rabbani)

Sual: Abdestliyken ölen şehit oluyor Oruçluyken ölene de bir ecir var mıdır?
CEVAP

Evet, ecri büyüktür Bir hadis-i şerif meali şöyledir:

(Oruçluyken ölen Cennete girer) [Bezzar]

Oruç ve aç durmak

Sual: Bazıları aç ve susuz durmanın ne faydası olur ki diyorlar Oruç tutmaktan maksat nedir?
CEVAP

Oruç, yalnız aç ve susuz kalmak değildir Bir hayvanı veya inanmayan bir kimseyi bir odaya hapsedip aç, susuz bırakmakla oruç tutturulmuş olmaz Orucun, sabır, şükür, nefs terbiyesi gibi diğer ibadetlerle irtibatı vardır Onun için hadis-i şerifte, (Her şeyin bir kapısı vardır İbadetlerin kapısıysa oruçtur) buyuruldu (İbni Mübarek)

Sinir sistemimizin vücuttaki yeri çok mühimdir Dil sinirleri felç olan konuşamaz Bacaktaki sinirler felç olursa, insan yürüyemez Sinirimizin bozulması nispetinde hayatımız, az veya çok tehlike içindedir Siniri bozuk kimse, huzursuz olur, sabredemez Cemiyetteki kavgaların, cinayetlerin çoğu sinirli olmaktan, sabredememekten ileri gelmektedir (Oruç sabrın, sabır da imanın yarısıdır) hadis-i şerifi oruç tutanın sabırlı olduğunu bildirmektedir (Ebu Nuaym)

Böylece, orucun imandan da olduğu görülmektedir İmanlı olan da, imanının kuvvetine göre suç ve günah işlemez Sinirine hakim olur Her şeyin bir zekatı vardır Vücudun zekatıysa açlıktır Oruç tutarak aç kalanın arzuları kırıldığı için sabretmesi kolay olur Oruç tutan aç durur Aç durmak iyidir: Aç duranın basireti açılır Anlayış kabiliyeti artar Hadis-i şeriflerde, (Aç duranın idraki artar, zekası açılır) ve (Tefekkür, ibadetin yarısı, az yemekse tamamıdır) buyuruldu (İ Gazali)

Çok yiyen çok uyur, çok uyuyanın da ömrü boşa geçmiş olur Çok yiyen sarhoş gibi olur, dimağı yorgunlaşır Zekası, zihni dumura uğrar Açlık, kalbde incelik doğurur Hadis-i şerifte, (Az yiyenin içi nurla dolar ve Allahü teâlâ, az yiyip içen ve bedeni hafif olan mümini sever) buyuruldu (Deylemi)

Açlıkta arzular kırılır, nefsimiz uysallaşır, serkeşliği kalkar Çok yemek, gafleti doğurur Azgın bir atı zaptetmek zor olduğu gibi, çok yedirmekle azan nefsi zaptetmek de zordur Açlıkla terbiyesi kolaylaşır Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(İnsan kalbi tarladaki ekin, yemek ise yağmur gibidir Fazla su ekini kuruttuğu gibi, fazla gıda da kalbi öldürür) [İGazali]

Her zaman tok olan şefkatsiz ve merhametsiz olur Tok, açın hâlini bilmez Çok yiyen sert ve katı kalbli olur Hadis-i şerifte, (Çok yiyip içmekle kalbinizi öldürmeyin!) buyuruldu (İmam-ı Gazali)

Sinirlerine hakim olan kimse huzurlu olur Açlık, günah işleme arzusunu kırar, kötülük etmeye mani olur Hadis-i şerifte, (Açlık ve susuzluk yoluyla nefisle cihad etmek, Allah yolunda cihad gibidir) buyuruldu (İmam-ı Gazali)

Çok yiyen çok su içer Çok su içen çok uyur Çok uyuyanın ömrü uyku ile geçtiği için dünya ve ahiret kazancına mani olur Demek ki açlık, sinirleri uyanık, zinde tutar Fazla tokluk ahmaklığa yol açar Okuduğunu ezberlemesi ve hatırında tutması zor olur Hadis-i şerifte, (Her gün bir defa yemek yenmesi itidaldir) buyuruldu (Beyheki)

İki günde üç defa yemek yemenin normal olduğu bildirilmiştir (Teshil-ül-menafi)

Hastalıkların çoğu çok yemekten ileri gelir Hadis-i şerifte, (Çok yiyip içmek hastalıkların başıdır) buyuruldu (Dare Kutni)

Az yiyenin vücudu sıhhatli olur Hadis-i şerifte, (Oruç tutan sağlıklı olur) buyuruldu (Taberani)

Çok yiyende acıma hissi azalır Arzuları artar, harama dalar Gayri meşru arzuları harekete geçiren yolları tıkamak gerekir Açlık şeytanın yolunu tıkar Hadis-i şerifte, (Şeytan, damardaki kan gibi, vücutta dolaşır, açlıkla yolunu daraltın) buyuruldu (İhya)

Oruç tutmak faydalıdır

Sual: Oruç tutmak vücuda zarar verir mi?
CEVAP

Hayır; çünkü Allahü teâlâ, zararlı olan bir şeyi emretmez Tıp uzmanları diyor ki:

Oruçlu kimselerde adrenalin ve kortizon hormonları kana daha kolaylıkla karışmaktadır Bu hormonlar, tesirlerini kanserli hücreler üzerinde de göstermektedir Böylece bu hormonlar kansere karşı bir çeşit kalkan rolünü oynamakta, yani kanser hücrelerinin çoğalmasını önlemektedir Oruç tutan bünye, adeta bakıma girer, iç organları saran yağlar erir, vücudun zindeliği artar, direnme gücü kazanır, mide, böbrek, şeker, kalb ve karaciğer hastalıklarına karşı mukavemeti artar

Karaciğer, oruçlu iken, 3-5 saat istirahat eder, gıda depolama işine bir müddet ara vermiş olur Bu arada, korunma sistemini güçlendirici globülinleri hazırlar Midedeki kaslar ve salgı ifraz eden hücreler, oruç müddetince birkaç saat dinlenir Kan hacmi de azaldığı için tansiyon düşerek kalb rahatlar

Gıda artıkları iyi yakılmayınca, damarları yıpratır Yakılmayan yağlar, damarları daraltır, damar sertliği denilen rahatsızlığa sebep olur Akşama doğru vücutta gıda hemen hiç kalmaz Yani bütün gıdalar yakılmış olur Bu bakımdan bazı hastalıklara, bilhassa damar sertliği olanlara oruç tutmak iyi gelmektedir Oruç iken vücudun diğer organlarında da dinlenme olur Az yemek ve oruç tutmak vücudun sıhhati için önemlidir Zekat, malın kiridir Zekat veren, malını kirden koruduğu gibi, oruç tutan da vücudun zekatını ödemiş, hastalıklardan onu korumuş olur Peygamber efendimiz, (Her şeyin bir zekatı vardır Vücudun zekatı ise oruçtur) buyurmuştur (İbni Mace)

Orucun faydaları çoktur Bir hadis-i şerif meali de şöyledir:

(Oruç iç organları inceltir Eti eritir ve Cehennem ateşinden uzaklaştırır Gözlerin görmediği, kulakların işitmediği ve hiç kimsenin hatırına, hayaline gelmeyen Allahü teâlânın nimetleri ancak oruç tutana nasip olur) [Taberani]

Orucun sevabı diğer ibadetlere göre daha fazladır Hadis-i kudside, (Her iyiliğe, on mislinden 700 misline kadar sevap verilir Fakat oruç bana mahsustur, onun mükafatını ben veririm Çünkü kulum, benim için şehvetini ve yeme içmesini bırakmıştır) buyuruldu (Buhari)

Her iyiliğin sevabını Allahü teâlâ verdiği halde, orucun sevabı için, (Ben veririm) buyurmasının hikmeti vardır Yeryüzünün tamamı Allahü teâlânın mülkü olduğu halde, Kâbe’ye Beytullah yani (Allah’ın evi) denmesi ona şeref vermek içindir (Oruç bana mahsustur) demekle de ona özel bir şeref vermiştir

Oruç tutana verilecek sevabın muayyen bir ölçüsü yoktur Oruçlunun durumuna göre, çok sevap verilecektir Başkaları oruç yerken oruç tutmak daha sevaptır Hadis-i şerifte, (Oruçlunun yanında oruçsuzlar yiyince, melekler, oruçluya dua eder) buyuruldu (Tirmizi)

Herhangi bir sebeple nafile oruç tutamayan, şükretmeli; misafirlere, fakirlere yemek yedirmelidir Hadis-i şerifte, (Şükredip yemek yediren, sabredip oruç tutan gibidir) buyuruldu (Tirmizi)

Şükredenlere çok mükafat verilecektir Şükür, İslamiyet’e uymak demektir

İmam-ı Rabbani hazretleri, (Ramazanda nafile ibadetlere verilen sevap, başka aylarda yapılan farzlar gibidir Bu ayda yapılan bir farz, başka aylarda yapılan yetmiş farz gibidir Bu aya saygısızlık edenin, bu ayda günah işleyenin bütün senesi günah işlemekle geçer) buyurmaktadır

O halde bilhassa Ramazan ayında günah işlemekten daha çok sakınmak gerekir Mübarek yerlerde yapılan ibadetlere de daha çok sevap verilir Hadis-i şerifte, (Mekke’de bir Ramazan orucu tutmak, başka yerde tutulan bin Ramazan orucundan efdaldir) buyuruldu (Bezzar)

Cuma günü yapılan ibadetlere de kat kat sevap verilir Cuma günü işlenen günahlar da iki kat yazılır Kıymetli günlerin değerini bilmek ve gereğini yapmak gerekir

Orucun farzları

Sual: Orucun farzı kaçtır?
CEVAP

Orucun farzı üçtür Bunlar:

1- Niyet etmek

2- Niyeti, ilk ve son vakitleri arasında yapmak

3- İmsak vaktinden güneşin batmasına kadar olan zaman içinde, orucu bozan her şeyden sakınmaktır

Sual: Oruca niyetin vakti ne zaman başlar?
CEVAP

Ramazan ve nafile oruçlara niyetin ilk vakti, güneş battıktan sonra başlar Son vakti ise, ertesi günü öğleye bir saat kalıncaya kadardır Kaza ve kefaret oruçlarında ise, akşamdan imsak vaktine kadardır

Ramazanda oruca niyet ederken, akşamdan imsak vaktine kadar, “Yarın oruç tutmaya”, imsaktan sonra ise “Bugün oruç tutmaya” denir Yanılıp yanlış söylense de, oruç tutulacak gün bilindiği için mahzuru olmaz Ramazanda bir aylık oruca toptan niyet edilmez, her gün ayrı ayrı niyet etmek farzdır

Gece yatarken yemeği yiyip veya yemek yemeden niyet edilse, sonra gece uyanınca, sahura kalkınca yemek yemekte mahzur yoktur Akşam yemeği yerken niyet etmek iyi olur Niyetten sonra da, imsak vaktine kadar yiyip içmekte mahzur yoktur Ramazanda, “Yarın dişim ağrımazsa oruç tutarım, ağrırsa tutmam” diye akşamdan niyet edilse, böyle şüpheli niyet ile oruç tutmak sahih olmaz

Sual: Bozulursa kefaret olmasın diye, Ramazan orucuna imsaktan sonra niyet etmek caiz mi?
CEVAP

Caizdir, fakat böyle bir şeye lüzum yoktur

Sual: Ramazanda gece niyet etmeyi unutan ne yapmalı?
CEVAP

Öğleye bir saat kalıncaya kadar niyet edilir Sahura kalkmak niyettir, oruç tutmak niyetiyle yatmak da niyettir, sahura kalkılmasa da oruca niyet edilmiş olur

Sual: Takvimlerde yazılı olan imsak ne demektir? Bu vakitte sabah namazı kılınır mı?
CEVAP

İmsak, gecenin bitimi, yiyip içmenin yasak olan vaktin başlaması demektir Türkiye Takvimi’nde yazılı olan imsak vaktinde, yiyip içmeyi kesmelidir! Türkiye'de, bundan 15-20 dakika kadar sonra sabah namazı kılınabilir! Yanlış takvimlere göre hareket edip de, yiyip içmeye ezan okununcaya kadar devam eden kimsenin, suçu yanlış takvime bulması, kendini mesuliyetten kurtaramaz!

Sual: Babam oruç tutarken, takvime göre değil, Kur’ana göre hareket ediyor Siyah iplikle beyaz iplik birbirinden ayrılıncaya kadar yiyip içiyor Ortalık ağardığı için şüpheleniyorum Doğru mu?
CEVAP

Bekara suresindeki, (Beyaz iplik siyah iplikten ayırt edilinceye kadar yiyip için) mealindeki 187 âyetindeki iplikler, gündüzün beyazlığı ile gecenin siyahlığıdır Âyet-i kerimenin anlamı, (Gündüzün aydınlığı ile gecenin karanlığı, iplik gibi birbirinden ayrılıncaya kadar yiyip için) demektir Bu âyet-i kerimeyi duyan bir zat, (Ya Resulallah, ben gündüzün geceden ayrıldığını öğrenmek için yastığımın altına bir beyaz iplik ile bir siyah iplik koydum Fakat gecenin bitişini yine de tespit edemedim) dedi Bunun üzerine, Peygamber efendimiz, (O iplikler, gündüzün aydınlığı ile gecenin karanlığıdır) buyurdu Eğer Peygamber efendimiz açıklamasa idi, beyaz ipliğin aydınlık, siyah ipliğin karanlık olduğunu nereden bilecektik? Kur’an-ı kerimden anladığımıza uyarak, gencin babası gibi, bilhassa bulutlu havalarda, daha ortalık karanlık diye, güneş doğana kadar yiyip içerdik

Günah işleyenin orucu

Sual: Bazıları, (Namaz kılmayan, içki içen, açık gezen veya başka günah işleyen bir kimse, boşuna oruç tutmamalı) diyorlar Bu söz doğru mudur?
CEVAP

Hayır, dine aykırıdır Birkaç günah işleyenin, diğer günahları da yapması gerekmez Hem oruç tutup hem de günah işleyen kimse, oruç tutmakla hasıl olan büyük sevaba kavuşamaz Fakat ahirette niçin oruç tutmadın diye hesaba çekilmez Oruç borcunu ödemiş olur Hatta orucun bereketiyle diğer günahlardan da kaçma imkanı olur

İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:

(Bütün günahlara tevbe edip hepsinden kaçmak büyük nimettir Bu yapılamazsa, bazı günahlara tevbe etmek de nimettir Bunların bereketiyle belki bütün günahlara tevbe etmek nasip olur Bir şeyin bütünü ele geçmezse, hepsini de kaçırmamalı) (Mektubat, 2c 66m)

Namazın dinimizdeki yeri, oruca göre daha önemli ise de, bir kimseye namaz kılmadığı için, (oruç da tutma) denmez Aksine, (Namaz kılamıyorsan, orucu bari terk etme) denir Namaz kılmamakla büyük bir günaha giren kimse, oruç tutmazsa günah miktarı daha da çok artar

Birkaç günaha müptela olan kimse, birinden vazgeçmek isterse, ona, (Diğerlerini bırakmadığına göre bu günaha da devam et) denmez Günah miktarı ne kadar azaltılırsa o kadar iyi olur Allah’tan korkup bir günahtan vazgeçmek iman alametidir Hadis-i şerifte, (Ömründe bir defa Allahü teâlâyı anan veya Ondan korkan Müslüman, Cehennemden çıkar) buyuruldu (Tirmizi)

Günah işleyen, oruç tutuyor veya zekat veriyorsa, (Aman bunları bari bırakma) demelidir! Bu ibadetleri de yapmazsa, dinden tamamen uzaklaşabilir Korkutmaktan çok, müjdeleyici olmak gerekir Peygamber efendimiz, (Allahü teâlânın rahmetinden ümit kestirip, dinden nefret ettirenlere lanet olsun! Kolaylaştırın, güçleştirmeyin) buyurdu (Müslim, Şir’a)

Bir genç, Peygamber efendimize, (Şu üç günahı bırakamıyorum) dedi O üç günah, yalan, zina ve içkidir Resulullah efendimiz, (Bu üç günahtan yalanı benim için bırak) buyurdu O genç, kabul edip gitti Daha sonra, diğer iki günahı işlemek isteyince, (Bu günahları işleyip Resulullahın karşısına çıkınca, “Ben işlemedim” desem yalan söylemiş olurum Eğer işlediğimi söylersem, beni cezalandırır) diye düşündü Diğer iki günahtan da vazgeçti (Şir’a)

Kelime-i şehadeti dil ile söyleyip kalb ile de tasdik eden Müslümandır Günah işleyen Müslümanlıktan çıkmaz Bir hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Cebrail aleyhisselam, “Ümmetine müjde ver ki, müşrik olarak ölmeyen Cennete girer” dedi Ben, “Zina ve hırsızlık eden de mi Cennete girer” diye üç defa sordum “Evet, zina ve hırsızlık eden de Cennete girer” dedi Daha sonra, “İçki içse de, yine sonunda Cennete girer” dedi) buyuruldu (Buhari, Müslim, Bezzar) (Eğer şefaate uğramamışsa veya günahı sevabından fazlaysa, cezasını çektikten sonra Cennete girer)

Bu, Ehl-i sünnet itikadıdır; günahları hafif görmek değildir Bu inanış, insanı günaha sevk etmemeli! Her günah, kalbi karartır, insanı küfre sürükleyip Cehennemde ebedi kalmaya sebep olabilir Her günahtan kaçınmalı, çünkü Allah’ın gazabı günahlar içinde saklıdır Belam-ı Baura, çok ibadet eden büyük bir âlim iken, bir günah yüzünden kâfir oldu Günah işleyen hemen tevbe etmelidir! (KSaadet)

Oruç tutmamayı mubah kılan özürler

Sual: Oruç tutmamayı mubah kılan özürler nelerdir?
CEVAP

Oruç tutmamayı mubah kılan özürler şunlardır:

1- Hastalık: Hasta olan veya oruç tutunca hastalığı artan kimse, oruç tutmaz veya tutuyorsa bozabilir Hastaya bakan da, hasta hükmündedir Hastaya bakmak için sıkıntıya girerse, oruç tutmayabilir

2- Seferilik: 104 km uzağa giden kimse, 15 günden az kaldığı yerde seferi olur Yolculukta sıkıntı olur, iş aksar veya kazaya sebep olacak bir durum olursa, orucu kazaya bırakmak caiz olur Hadis-i şerifte, (Seferde, sıkıntı içinde oruç tutmak iyilik sayılmaz) buyuruldu (Buhari)

3- Gebe ve emzikli olmak: Kendine veya çocuğuna bir zarar gelecekse, gebe ve emzikli kadın oruç tutmaz Hadis-i şerifte, (Allahü teâlâ, gebe ile emzikli kadına oruç tutmaması için ruhsat verdi, orucunu tehir etti) buyuruluyor (Ebu Davud, Tirmizi, Nesai)

Emzikli kadın, ister kendi çocuğunu emzirsin, isterse başkasının çocuğunu emzirsin hüküm aynıdır

4- Açlık ve susuzluk: Kendisinde şiddetli açlık ve susuzluk meydana gelen kimse, ölüm tehlikesi varsa veya aklı gidecekse yahut hastalanıp bir zarara uğrayacaksa, orucunu bozabilir

5- İhtiyarlık: Çok yaşlı kimse, oruç tutamayacak halde ise, oruç tutmaz, iyileşme ihtimali de yoksa, tutamadığı günler için fidye verir 30 günün fidyesi 53 kg undur

6- İkrah: Oruç tutan, (Orucunu bozmazsan seni öldürürüm veya bir uzvunu keserim) diye tehdit edilmişse, tehdit edenin dediğini yapmaya gücü yetiyor ve blöf yapmıyorsa, oruçlunun orucunu bozması mubah olur

Ramazan-ı şerifte, oruç tutmak çok sevaptır Özürsüz oruç tutmamak büyük günahtır Hadis-i şerifte, (Özürsüz, Ramazanda bir gün oruç tutmayan, bunun yerine bütün yıl boyu oruç tutsa, Ramazandaki o bir günkü sevaba kavuşamaz) buyuruldu Ama dini bir mazeret varsa oruç tutmamak günah olmaz (Tirmizi)

Seferde iken oruç tutmak

Sual: Seferde olana da Ramazan orucu farz mı?
CEVAP

Evet Ama kazaya bırakması caizdir

Sual: Seferde oruç tutmak gerekmediği halde, Ramazan orucunu tutan nafile sevabı mı alır?
CEVAP

Seferi olan, Ramazan orucunu tutarsa, farz sevabı alır

Sual: Devamlı şehirler arasında şoförlük yapanın, oruç tutmaması günah olur mu?
CEVAPİşi aksatacak zorluk yoksa, Ramazan-ı şerifte oruç tutmak çok sevaptır Özürsüz oruç tutmamak büyük günahtır Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Ramazanda mazeretsiz bir gün oruç tutmayan, bunun yerine bütün yıl boyu oruç tutsa, Ramazandaki o bir günkü sevaba kavuşamaz) [Tirmizi]

Şu halde bir özür olmadan oruç yememelidir! Dini bir özrü olanın orucunu kazaya bırakması caiz olur Yolculukta sıkıntı olur, iş aksar veya kazaya sebep olacak bir durum olursa, orucu kazaya bırakmak caiz olur Hadis-i şerifte, (Yolculukta [sıkıntı içinde] oruç tutmak takvadan sayılmaz) buyuruldu (Buhari)

[Yolculuk veya sefer demek, 104 km'den uzak yere gitmek üzere yola çıkmaktır Bunlardan daha kısa yola giden seferi olmaz Burada takva daha çok sevap kazanmak manasındadır]

Sual: Yolculukta oruç tutmamaya izin var diye oruca niyetlenmedim Saat 1100 de uçağa bineceğim için sabah kahvaltımı yapıp yola çıktım Gittiğim yerdeki arkadaş, yanlış yaptığımı, günah işlediğimi söyledi Seferde oruç tutmamak caiz değil mi?
CEVAP İmsak vaktinden önce sefere çıksaydınız, oruca niyet etmeyip sefere çıkınca yiyip içebilirdiniz Halbuki kahvaltı yaptığınız zaman, mukimsiniz ve niyet etmiyorsunuz, yiyip içiyorsunuz, bu yüzden günah oluyor Niyet edip oruçlu yola çıkacaktınız ve o gün o orucu bozmayacaktınız, yani o gün orucu tutmanız gerekirdi Niyet etmeden yiyip içtiğiniz için sadece kaza gerekir

Sual: İmsak vaktinden sonra sefere çıktığımız için mecburen oruca niyet ediyoruz Yani o gün seferde de olsak oruç tutmamız lazım Ancak, mesela sabah 11'de ABD'ye gitmek üzere uçağa biniyoruz Devamlı Batı'ya gittiğimiz için gün, New York'a giderken 7 saat, Los Angeles'e giderken de 10 saat uzuyor Bu durumda ne yapmak lazım?
CEVAP

Oruç tutabilirse sevap kazanır, açlık ve susuzluğa dayanamayıp bozarsa günah olmaz Seferde iken orucu özürsüz bozana da kefaret gerekmez

Sual: Oruçlu iken seyahat ediyoruz Doğudan batıya gidince mesela Erzurum'dan İstanbul'a gelince, akşam bir saatten fazla geç oluyor Tersine İstanbul'dan Erzurum’a gidince, bir saatten fazla erken oluyor Orucu niyetlendiğimiz şehre göre mi, yoksa bulunduğumuz şehre göre mi açacağız?
CEVAP

Oruç açılan yerin zamanı esas alınır Güneş batmadan oruç açılmaz Saate göre hareket edilmez, güneşin batması esas alınır Dünyanın hangi şehri olursa olsun, oruçta ve namazda, vardığı şehrin vaktine göre hareket eder

Sual: Bir kimse, Ramazan orucunu sefere çıkınca sebepsiz bozsa, kaza mı kefaret mi gerekir? Mukim iken orucunu bozup sonra sefere çıksa, kaza mı, kefaret mi gerekir?
CEVAP

Niyetli orucu sefere çıkınca bozmak günahtır Ama günah işlese de, seferde bozduğu için kefaret gerekmez Eğer mukim iken bozup sefere çıksa, kefaret de gerekir

Açıktan oruç yemek

Sual: (Allah’ın bildiği kuldan saklanmaz) diyerek açıktan oruç yiyenler oluyor Günah değil midir?
CEVAP

Günahı, açık da, gizli de işlemek caiz olmaz Fakat nefsine, şeytana uyarak günah işleyen, günahını gizlemelidir! Günahı gizlemek birkaç yönden faydalıdır:

1- Eğer günahlarımız açığa çıkmamışsa sevinmelidir! Cenab-ı Hak, (Günahı gizleyin) buyuruyor Peygamber efendimiz de sallallahü aleyhi ve sellem buyurdu ki:

(İnsan günahını dünyada gizlerse, Allahü teâlâ da, kıyamette, bu günahı kullarından saklar) [Müslim]

2- Allahü teâlâ açıktan, çekinmeden günah işleyenlere daha çok buğzeder Fakat üzülerek günahını gizleyenleri, gizlediği için affedebilir Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Bir günaha düşen, günahını gizlesin! Allahü teâlânın örtüsünü onun üzerinde bulundursun!) [Müslim]

3- Günah işlerken halktan olsun utanmalıdır! Başkasını kendi hakkında konuşturmamak, gıybetini ettirmemek için günahı gizlemelidir! Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: (Haya tamamıyla hayırdır) [Buhari] (Haya imandandır) [Buhari] (Hayasızın dini olmaz ve hayasız kişi Cennete giremez) [Deylemi]

4- Kötü örnek olmamak, başkalarının da günah işlemesine cesaret vermemek için günahı gizlemeli! Böyle sebeplerden dolayı açıktan günah işlememeli, gizli de olsa günah işlemekten sakınmalı! Çünkü günahlar öldürücü zehirdir İmanı olan günah işlemekten çok korkar Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Mümin, günahını dağ gibi görür, üzerine düşeceğinden korkar Münafık ise, günahını, burnuna konmuş, hemen uçacak bir sinek gibi görür) [Buhari]

Sual: İslam Ahlakı kitabında deniyor ki:

Özrü yok iken, Ramazan günü aşikâre yiyen, içen, mürted olur (Feyziyye)

Seadet-i Ebediyye kitabında da şöyle deniyor:

Ramazan-ı şerifte umumi yerlerde, Müslümanların karşısında, oruç yiyenlerin ve oruç tutanları aldatarak, oruç tutturmayanların imanı gider

Bu iki ifadeyi anlayamadık Açıktan oruç yiyen kâfir mi oluyor?
CEVAP

Hayır büyük günah işleyene kâfir denmez Burada, oruç emrini hafife almanın, farz olduğunu inkâr etmenin, oruç tutmamayı zımnen teşvik etmenin küfür olduğu bildiriliyor Her farz böyledir Mesela açık gezen bir kadın, kapanmanın Allah’ın emri olduğunu biliyor, inanıyor ve beğeniyorsa, çeşitli sebeplerle kapanamıyorsa, buna kâfir denmez Kapanmayı Allah’ın emri kabul etmiyorsa veya kabul edip beğenmiyorsa, açık gezdiği için hiç üzülmüyorsa, küfür olur

Sual: Hastanede hasta olarak yatıyorum Oruç tutacak durumum yok Hastanede gizli yiyip içme imkânım da yok, açıktan oruç yemek günah olur mu?
CEVAP

Hasta olduğunuz belli, yani insanlar bunu biliyor ve görüyor, gizleme imkânı da yoksa açıktan yiyip içmek caiz olur

Kadınlar muayyen günlerinde iken

Sual: Muayyen günlerimizde neleri okuyup, neleri okuyamayız? Daha doğrusu bu günlerimizde yasak olan-olmayan şeyler nelerdir?
CEVAP

Hayz ve nifaslıya yasak olanlar:

1- Namaz kılamaz Hadis-i şerifte de, (Hayzlı kadın namaz kılamaz) buyuruldu (Buhari, Müslim, Ebu Davud)

2- Oruç tutamaz [Hazret-i Âişe validemizin naklettiği hadis-i şerifte, hayzlı iken tutulamayan oruçlar kaza edilir, kılınmayan namazlar affolur (Buhari)]

3- Kur'an okuyamaz Hadis-i şerifte, (Hayzlı ve cünüp, Kur'an-ı kerim okuyamaz) buyuruldu (Tirmizi)

4- Mushafa el süremez Kur'an-ı kerimde mealen, (Kur'ana temiz olanlardan başkası dokunamaz) buyuruluyor (Vakıa 79)

Hadis-i şerifte de, (Kur'ana ancak hadesten [abdestsizlikten, cünüplükten, hayz ve nifastan] temiz olan el değdirebilir) buyuruldu (Nesai, Hakim, Beyheki, Taberani, Darekutni)

5- Camiye giremez Hadis-i şerifte (Cünübe ve hayzlıya mescide girmek helal olmaz) buyuruldu (İbni Mace)

6- Kâbe’yi tavaf edemez Hadis-i şerifte, (Beytullahı tavaf etmek, namaz kılmak gibidir, yani abdestli olmak lazımdır) buyuruldu (Tirmizi)

7- Cima edemez (Bekara 222)

8- Hayzlı iken de, hayzsız iken de kadına dübüründen [anüsünden yani makattan] yaklaşmak haramdır Oral [ağız ile] seks de, hayzlı iken de hayzsız iken de caiz değildir

9- Kadın, hayzın başladığını ve bittiğini kocasından gizleyemez Kocası sorunca söylemezse, büyük günah olur Hadis-i şerifte, (Hayzın başladığını ve bittiğini kocasından saklayan kadın melundur) buyuruldu (Cevhere)

10- Yanında kocası veya mahremi olmayan hayzlı kadın, uzun yola çıksa, seferi olamaz Hayz bitince, bulunduğu yerden 104 Km’den daha fazla giderse, ancak o zaman seferi olur

Hayzlıya serbest olanlar:

Yasak edilenlerin dışında her şey yapabilir Mesela şunları yapar:

1- Hayzlı kadın, Besmele, salevat-ı şerife, kelime-i tevhid, istiğfar ve bütün duaları okuyabilir, tesbih çeker, zikreder Fâtiha, Rabbenâ âtina, Rabbenağfirli ve daha başka dua âyetlerini dua niyetiyle ezberden okuyabilir Hayzlı iken kabir ziyaretine gidebilir, dua niyetiyle orada Fatiha okur Her namaz vaktinde abdest alıp, o namazı kılacak kadar zaman oturup zikreder, tesbih çekerse, en iyi kıldığı namazın sevabını kazanır

2- Cünübe saç ve tırnak kesmek mekruh, ama hayzlıya mekruh değildir Cünüpken de, hayzlı iken de saç boyatabilir Hayzlı iken yiyip içilebilir; fakat cünüpken ağzını yıkamadan yiyip içmek mekruhtur ve fakirliğe sebeptir Oruç için sahura kalkan kimsenin, vakit dar ise, elini ağzını yıkadıktan sonra, yiyip içmesi, daha sonra gusletmesi günah değildir (Halebi)

3- Kadın cünüp iken hayz görse, cünüplük için gusletmesi iyi olur, hayz bitinceye kadar bekleyip, sonra ikisi için bir gusletmesi de caizdir Cünübün ağzını yıkamadan yiyip içmesi tenzihen mekruhtur Çünkü ağzına aldığı su, müstamel olur Müstamel suyu içmek ise mekruhtur Hayzlı böyle değildir Hayz iken gusletmesi emredilmedi Hayzlı kadın, göğsünü yıkamadan, çocuğunu emzirebilir Cünüp kadının, yıkamadan emzirmesi mekruhtur (Hadika)

4- Tilavet secdesini işiten cünüp kimse, temizlendikten sonra tilavet secdesi yapar Fakat hayzlı ve nifaslı olana temizlendikten sonra da tilavet secdesi gerekmez

5- İstihaza günlerindeki kadın, idrarını tutamayan, devamlı burnu kanayan veya bir akıntısı olan kadın gibi, özür sahibi olur Namaz kılması ve oruç tutması lazım olur ve kan gelirken de vaty caiz olur İstihaza kanı hastalık alametidir Çok akarsa doktora gitmelidir

Sual: Muayyen özrü zuhur eden kadın, evde kocasının, oğlunun veya kızının okuduğu Kur’an-ı kerimi, mukabeleyi dinleyebilir mi?
CEVAP

Kur’an-ı kerime dokunmamak şartı ile mukabele dinlemekte mahzur yoktur Ancak özürlü kadın, mukabele dinlemek için camiye gidemez Camiye girmesi haram olur Hatta camiye abdestsiz de girilmez (Mevkufat)

(Evde mukabele okumanın sevabı olmaz) diyenler, dinimize iftira ediyorlar Kadınların camiye gitmeyip, evde, kadın bir hocanın okuyacağı mukabeleyi dinlemeleri çok sevap olur

Sual: Bir caminin iki kapısı olsa, hayzlının bir kapıdan girip ötekinden çıkması caiz olur mu? Camiye abdestsiz girilebilir mi?
CEVAP

Cünüp veya hayzlı iken camiye girmek, hatta cami içinden geçmek haramdır Geçecek başka yol bulamazsa veya camide uyuyup cünüp olursa veya camiden başka yerde su bulamazsa, teyemmüm edip girer ve çıkar Camiye abdestsiz girmek ise mekruhtur (Dürer)

Sual: Ramazanda bir kadının muayyen hâli zuhur ederse, yiyip içebilir mi? Muayyen hâli sona erince, yiyip içmesi günah olur mu?
CEVAP

Ramazanda imsak vaktinden sonra, hayzı kesilse, o gün oruçlu gibi durur İmsak vaktinden sonra hayz gören, o gün gizli yiyip içer Her iki durumda da o günkü orucunu sonra kaza eder Vakit içinde, namaz kılmadan önce, hayz gören, o vaktin namazını kaza etmez

İmsak vaktinden önce kan kesilse, sabah namazı vaktine, yalnız gusledip elbisesini giyecek kadar zaman olur da, Allahü ekber diyecek kadar fazla zaman kalmazsa, o günün orucunu tutar Fakat, yatsıyı kaza etmesi lazım olmaz Tekbiri söyleyecek kadar da zaman olursa, yatsıyı kaza etmesi de lazım olur İftardan önce hayz başlarsa, orucu bozulur Ramazandan sonra kaza eder Namaz içinde hayz başlarsa, namazı bozulur

Sual: Bir kadın akşamdan yarınki oruca niyet etse, yarın hayzı başlasa o gün oruç tutacak mı?
CEVAP

Hayz başlayınca oruç bozulmuş olur, yer içer Ancak oruçluların gözü önünde yememelidir!

Sual: Kadın geceden niyet ettiği orucu öğleyin bozsa, öğleden sonra da âdet görse, kaza mı gerekir?
CEVAP

Âdet olmasa idi kefaret gerekirdi Âdet olduğu için kaza gerekir Bir kimse de orucunu bozsa, sonra oruç tutamayacak kadar hastalansa yine kaza gerekir

Sual: Hayzlının, Ramazanda oruç tutması caiz mi?
CEVAP

Hayır

Sual: Orucun aksamaması için hayzı ilaçla geciktirmek caiz mi?
CEVAP

Caizdir

Sual: Âdeti 13 ve 15 olan Maliki’yi taklit eden kadın onuncu günden sonra Ramazan orucunu tutabilir mi?
CEVAP

Evet tutması gerekir On günden sonra değil esas âdeti kaç ise o günden sonra oruç tutmak gerekir Hanefi’ye göre âdeti bitmiş oluyor gusledip oruçları tutar Gusletmese de oruçlar yine sahih olur, fakat gusüllü tutmak elbette iyi olur Maliki’ye göre de kan kesilince de yani 15 gün bitince gusletmesi gerekir

Sual: Kaza orucu tuttuğum gün, âdetim başladı Âdetim bittiğinde, yarıda kalan orucum yüzünden ayrıca bir gün daha mı tutacağım?
CEVAP

Ayrıca oruç tutmazsınız Kaza orucunuz yarıda kalmıştır Onu yeniden tutarsınız

İftar vermenin fazileti

Sual: İftar vermenin fazileti nedir?
CEVAP

Hadis-i şerifte, (Ramazanda bir misafire oruç açtırana, Sırat köprüsünü geçmek kolaylaşır) buyuruldu (VNecat)

İftar vermek çok sevabdır Yolda giderken bir oruçluya bir hurma veya bir zeytin verilse de, iftar verme sevabına kavuşulur Peygamber efendimiz, (Bir kimse, bu ayda bir oruçluya iftar verirse günahları affolur O oruçlunun sevabı kadar ona sevap verilir) buyurunca, Eshab-ı kiramdan bazıları, bir oruçluyu iftar ettirecek kadar zengin olmadıklarını söylediler Onlara cevaben buyurdu ki:

(Bir hurma ile iftar verene de, yalnız su ile oruç açtırana da, biraz süt ikram edene de bu sevap verilir) [Beyheki]

Peygamber efendimiz, (Ramazan ayında bir oruçluyu su ile iftar ettiren, anasından doğduğu günkü gibi günahsız olur) buyurunca da, Eshab-ı kiram, “Su az ve kıymetli iken mi?” diye sual etti Onlara cevaben (İsterse nehir kenarında versin, aynıdır) buyurdu (V Necat)

Yemek yedirmek çok sevaptır Hele oruçluya yedirmek daha çok sevaptır Oruç tutanın sevabı kadar sevap alır, oruçlunun sevabından eksilme olmaz Yemek yedirmeyi nimet bilmelidir! Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Amellerin en faziletlisi, bir müminin aybını örtmek, karnını doyurmak ve bir ihtiyacını karşılamak suretiyle onu sevindirmektir) [İsfehani]

(Allahü teâlâ, yemek yediren cömertle meleklerine övünür) [İmam-ı Gazali]

(Misafir, sofrada bulunduğu müddetçe, melekler, ev sahibine dua eder) [Taberani]

(Cennette öyle güzel köşkler vardır ki, bunlar, tatlı konuşan, yemek yediren ve herkes uyurken namaz kılanlar içindir) [Tirmizi]

(Arkadaşına, sevdiği yemeği vereninn günahları affolur) [Bezzar]

Dostlarla yemek

Dost ve arkadaşlara yemek yedirmek, sadaka vermekten efdaldir Hazret-i Ali buyurdu ki:

(Dostlara yedirdiğim bir ekmek, fakirlere verdiğim beş ekmekten daha kıymetlidir Dostlarla yenilen yemek, köle azat etmekten daha makbuldür)

(O beni yemeğe çağırmıyor Onu niye çağırayım) dememelidir! Yemeğe çağırırken de, yemeğe giderken de yalnız Allah rızasını düşünmelidir!

Yemekte günah işlenen davetlere gidilmez Fakirlerin davetine gitmeyip de, zenginlerinkine gitmek kibirdendir Kendinden aşağı olanları ziyaret etmek de tevazu alametidir

Düğün yemeğine davet olunanın gitmesi sünnet, başka ziyafetlere gitmek müstehaptır

Bazı âlimler ise, (Düğün yemeğine gitmek vacip, diğer davetlere gitmek sünnettir) demişlerdir

Müslümanın Müslüman üzerindeki beş haktan biri, davetine icabettir Yani davetini kabul edip gitmektir Hadis-i şerifte, (Davete icabet ediniz) buyuruldu (Müslim)

Külfete girenin davetine gitmek gerekmez Cimrinin davetine de gitmemelidir! Peygamber efendimiz bu hususta, (Cömerdin yemeği şifa, cimrinin yemeği hastalıktır) buyurmaktadır (Dare Kutni)

Samimi olarak davet edilen yere gitmelidir! Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Müslüman kardeşine ikram eden, Allahü teâlâya ikram etmiş olur) [İsfehani]

(İki kişi birden davet ederse, kapısı yakın olana icabet et! Çünkü kapısı yakın olanın hakkı daha önce gelir) [Buhari]

(Davete icabet etmeyen, Allah’a ve Resulüne asi olmuş olur) [Buhari] (Dinimizin bu konudaki emrine uymamış olur)

Sual: Haram parayla iftar verilir mi?
CEVAP

Yalnız haram para ile iftar verip ondan sevap bekleyen kâfir olur Sevap beklemeden vermek küfür olmaz Geliri haram helal karışıksa, verilen iftar haram da küfür de olmaz

Sual: Almanya'da şöyle söylentiler var:

«Burada herkes zengin istediği her şeyi alıp yiyor Hiç kimseyi davet etmek gerekmez Asıl sevap kazanmak için bir fakiri davet edeceksin ki sevap kazanasın Burada fakir olmadığına göre iftara davet etmek gerekmez» diyorlar Doğru mu?
CEVAP

Yanlış Akıl ile din olmaz Din kitapları ne yazıyorsa, ona bakılır Bazı kimseler de, "Mahallende fakir varken hacca gitmek gerekmez Fakiri sevindirmek hacdan önemlidir" diyorlar Ama dinimiz öyle demiyor Müslüman olanın dinimizin bildirdiklerine inanması gerekir Bütün dünyanın fakirlerini doyursanız, hepsini zengin etseniz, hac yerine geçmez

Fakire yemek yedirmenin sevabı ayrı, iftar açtırmanın sevabı ayrıdır Peygamber efendimiz, (Ramazan ayında bir oruçluyu su ile iftar ettiren, anasından doğduğu günkü gibi günahsız olur) buyurunca, Eshab-ı kiram, "Su az ve kıymetli iken mi?" diye sual etti Onlara cevaben (Hayır, ırmak kenarında olsa da, ırmaktan bir bardak su alıp verilse de aynı sevaba kavuşur) buyurdu

Görüldüğü gibi ırmaktan su almak bedavadır Burada önemli olan oruçluya iftar açtırmaktır Bu su ile de olur, hurma ile de olur, zeytin ile de olur Yemek yedirilirse daha çok sevap kazanılır

Sual: Oruçlu olmayanı iftara davet etmek caiz midir?
CEVAP

Evet, caizdir Fakat iftara davet ederken, oruç tutanları tercih etmeli Bir mazereti sebebiyle, oruç tutamıyorsa, mesela yolcu ise, hasta ise yahut muayyen halde ise, onlar da, davet edilebilir

Sual: Birisine iftar yemeği parası vermek, iftar vermek gibi sevab mıdır?
CEVAP

Evet

İftarı geciktirmek caiz mi?

Sual: Bir iş sebebiyle iftarı ne kadar geciktirmek caiz olur?
CEVAP

Akşam vaktinin girdiği kesin olarak biliniyorsa, önce hurma, su gibi bir şey ile oruç açılır sonra namaz kılınır Yemeği tezce yiyip sonra namaz kılmak da caizdir Ancak iftar sofrasında çeşitli yemekler olduğu için, akşam namazı gecikebilir Namaz mekruh vakte kalabilir Bu bakımdan önce namazı kılmak ve sonra yavaş yavaş yemeği yemek daha uygun olur Vaktin girdiği kesin belli değilse, önce namazı kılmak gerekir Daha sonra vaktin girmediği anlaşılırsa, namazı iade etmek mümkündür Fakat vakit girmeden oruç açılırsa, oruç bozulmuş olur Telafisi de mümkün olmaz Vaktin girdiği kesin biliniyorsa, önce orucu açıp, namaz kıldıktan sonra yemeği yemelidir

Hadis-i şerifte, (İftarda acele edin) buyuruldu (Hakim) Acelenin son vaktinin, muteber kitaplarda, yıldızlar görününceye kadar olduğu bildiriliyor Bu da takriben akşam vakti girdikten yarım saat sonradır Hadis-i şerifte, (Yıldızlar görünmeden iftar eden, sünnetimle amel etmiş olur) buyuruldu (İbni Hibban)

Güneşin battığı iyi anlaşılınca, önce Euzü ve Besmele okuyup, (Allahümme yâ vâsi'al-magfireh igfirli ve li-vâlideyye ve li-üstâziyye ve lil-müminine vel müminât yevme yekûmülhisâb) denir (Ey mağfireti çok geniş olan Allahım! Kıyamette günü hesaba çekilirken, beni, ana babamı, hocamı, erkek ve kadın, bütün müminleri affet!) demektir

Bir iki lokma iftarlık yiyip, (Zehebezzama' vebtelletil-urûk ve sebetel-ecr inşâallahü teâlâ) denir ve yemeğe başlanır Bu iftar duasının manası ise, (Açlık bitti Damarlarımızın suya kavuşma vakti geldi İnşallah sevab hasıl oldu) demektir

Ramazanda, şöyle dua da edilir:

Ya Rabbi, Ramazan-ı şerifin şefaatine nail eyle! Ramazan-ı şerifte af ve mağfiret eylediğin ve Cehennemden azat eylediğin kulların arasına bizleri de dahil eyle!

Sual: Önemli bir iftar davetine gidince, akşamın farzını veya sünnetini, yemekten sonra kılmak caiz olur mu?
CEVAP

Vaktin girdiği kesin belliyse, önce orucu açıp, sonra akşam namazını kılmalı, sonra yemek yemeli Namazı mekruh vakte bırakmamalıdır Akşam namazını, yıldızlar görününceye kadar, [yaklaşık yarım saat] geciktirmemeli Son sünneti olan namazlarda, farzdan sonra son sünneti hemen kılmamak da mekruhtur İftarı bahane ederek, bir mecburiyet olmadan akşamın sünnetini terk etmek caiz olmaz

Seher vakti ve sahur

Sual: Seher vaktinin önemi nedir ve nasıl hesaplanır?
CEVAP

Seher vakti gecenin son altıda biridir Yani güneşin batışından imsak vaktine kadar olan zamanın son altıda biridir Mesela akşam 1730’da, imsak da 530’da oluyorsa, gecenin tamamı 12 saat demektir Bunun altıda biri 2 saat eder 530’dan çıkarılınca 330 kalır Saat 330’dan saat 530’a kadar seher vakti demektir Yaz ve kış bu vakit azalıp çoğalır

Teheccüd namazını ve vitri, seher vaktinde kılmak iyidir Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Gecenin sonunda uyanamayacağından korkan, gecenin evvelinde vitri eda etsin! Sonra yatsın! Gece sonunda uyanacağını ümit eden, vitri o zaman kılsın! Çünkü gecenin sonundaki kalkmakta rahmet melekleri hazır olur) [Müslim]

(Gece seher vaktinde ve namazlardan sonra yapılan dua kabul olur) [Tirmizi]

(Seher vakti Allahü teâlâ buyurur ki: İstiğfar eden yok mu, onu mağfiret edeyim İsteyen yok mu, istediğini vereyim, duasını kabul edeyim) [Müslim]

Seher vakti, dua ve istiğfarların kabul olduğu zamandır Ramazan ayında sahur için kalkınca seher vaktinde kalkılmış olur Bu vakitte dua etmeyi ganimet bilmelidir! Allahü teâlâ iyileri överken, (Onlar seher vaktinde istiğfar eder) buyuruyor (Zariyat 18)

Yakub aleyhisselam, oğullarına, (Sizin için yakında [seher vakti] Rabbime istiğfar edeceğim) dedi (Yusüf 98)

Al-i İmran suresinin 17 âyetinde, sabredenler, sadıklar, namaz kılanlar, zekat verenler ve seher vakitlerinde istiğfar edenler övülmektedir Hepsinden sonra, istiğfar edenlerin bildirilmesi, insanın her ibadetini kusurlu görüp, daima istiğfar etmesi içindir

Fırsat ganimettir Ömrü faydasız işlerle geçirmemeli, Hak teâlânın rızasına uygun şeylere sarf etmelidir! Beş vakit namazı, tadil-i erkan ile ve cemaat ile eda etmelidir! Teheccüd namazı kılmalı, seher vakitlerini istiğfarsız geçirmemeli, gaflet uykusuna dalmamalı, ölümü ve ahireti düşünmeli, haram olan dünya işlerinden yüz çevirip, ahiret işlerine yönelmelidir! Zaruri olan dünya kazancı ile meşgul olup, diğer vakitleri, ahireti imar etmekle meşgul olmalıdır! (MekMasumiyye)

Sahura kalkmadan oruç tutmakta mahzur yoktur Yani günah değildir Ancak sahura kalkmak çok sevaptır Bir yudum su içmek için de olsa, sahura kalkmak iyi olur Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Sahura kalkın, sahurda bereket vardır) [Buhari]

(Sahurda yemek yiyerek, oruç tutmanıza yardımcı olun!) [Beyheki]

(Sahur yemeğine kalkmak, Allahü teâlânın size bağışladığı berekettir, bunu kaçırmayın!) [Nesai]

(Yedikleri helal olmak şartı ile hesaba çekilmeyecek üç kişi; oruçlu, sahur yemeği yiyen ve Allah yolunda nöbet tutandır) [Nesai]

(Elbette sahur yemeği mübarektir) [İbni Hibban]

(Bir lokma olsa da sahur yemeği yiyin! Çünkü onda bereket vardır) [Deylemi]

(Müminin sahurunun hurma ile olması ne güzeldir) [Ebu Davud]

(Allahü teâlâ, sahura kalkanlara rahmet eder) [Taberani]

(Sahur yemeği mübarektir Sahurun tamamı berekettir Bir yudum su için de olsa sahura kalkın! Allahü teâlâ ve melekleri, sahura kalkanlara salât ve selam ederler) [İAhmed] (Yani Allahü teâlâ, sahura kalkanları mağfiret eder, melekler de onlar için dua eder)

Ramazanda ibadet ve iyiliğin sevabı

Sual: Ramazan ayında ibadet ve iyilik etmenin sevabı daha mı fazladır?
CEVAP

Bu konuda imam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:

Mübarek Ramazan ayı, çok şereflidir Bu ayda yapılan, nafile namaz, zikir, sadaka ve bütün nafile ibadetlere verilen sevap, başka aylarda yapılan farzlar gibidir Bu ayda yapılan bir farz, başka aylarda yapılan yetmiş farz gibidir Bu ayda bir oruçluya iftar verenin günahları affolur Cehennemden azat olur O oruçlunun sevabı kadar, ayrıca buna da sevap verilir O oruçlunun sevabı hiç azalmaz

Bu ayda, emri altında bulunanların, işlerini hafifleten, onların ibadet etmelerine kolaylık gösteren âmirler de affolur, Cehennemden azat olur Ramazan-ı şerif ayında, Resulullah, esirleri azat eder, her istenilen şeyi verirdi Bu ayda ibadet ve iyi iş yapabilenlere, bütün sene bu işleri yapmak nasip olur

Bu aya saygısızlık edenin, günah işleyenin bütün senesi, günah işlemekle geçer

Bu ayı fırsat bilmeli, elden geldiği kadar ibadet etmelidir Allahü teâlânın razı olduğu işleri yapmalıdır Bu ayı, ahireti kazanmak için fırsat bilmelidir

Oruçlu iken günahtan sakınmalıdır Gözü ve dili günahlardan koruduğumuz gibi, kulağımızı da korumamız gerekir Konuşulması haram olan şeyi, dinlemek de haramdır El, ayak ve diğer uzuvları da haramdan korumalıdır! Oruç tutup azaları ile günah işleyen, ilaç yerine zehir içen hastaya benzer Çünkü günah zehirdir İbadetlerimizin sevabını yok eder

Kötülük veya herhangi bir günah işledikten sonra pişman olmak ve iyilik ve ibadet etmeye devam etmek lazımdır Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Bir günah işlediğin zaman hemen arkasından bir iyilik yap, bir sevap işle ki o günahı mahvetsin!) [Beyheki]

(Nerede, ne halde bulunursan bulun, Allah’tan kork ve kötülüğün akabinde bir iyilik yap ki onu yok etsin!) [Tirmizi]

Kur'an-ı kerimde de mealen buyuruluyor ki:

(Elbette hasenat, seyyiatı yok eder) [Hud 114]

[Hasenat, her çeşit iyilik, seyyiat ise, her çeşit kötülük demektir]

Kötü-iyi ayrımı yapmadan herkese iyilik etmelidir! Güçsüzlere, ihtiyarlara, muhtaçlara yardım etmek dinimizin emirlerindendir Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Güçsüzlere, hastalara, yaşlılara ve küçüklere merhamet ediniz!) [Şir'a]

(Büyüklerimizi saymayan, küçüklerimize acımayan bizden değildir) [Buhari]

(Yaşlılarımıza hürmet ve ikram, Allahü teâlâya saygıdandır) [Buhari]

(Bir müslüman kardeşine ikram eden, Allahü teâlâya ikram etmiş gibidir) [Taberani]

(Bir genç, bir ihtiyara, yaşından dolayı hürmet ederse, onun yaşına varınca, Allahü teâlâ, ona gençleri hürmet ettirir) [Şir'a]

İnsanlara iyilik etmek çok sevaptır Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:

(İnsanların hepsi Allah’ın ıyâli [ev halkı] gibidir Allahü teâlânın en çok sevdiği kimse, Onun ıyâline [insanlara] en faydalı olandır Allahü teâlânın en buğzettiği kimse de Onun ıyâline iyilik etmeyendir) [Bezzar]

(Şu iki şeyden daha iyisi yoktur: Allah’a iman ve Onun kullarına iyilik etmek Şu iki şeyden de kötüsü yoktur: Şirk ve insanlara kötülük etmek) [Deylemi]

(En iyi kimse, kendisinden hep iyilik beklenendir) [Tirmizi]

(İyilik etmek ömrü uzatır) [Taberani]

(Kime bir iyilik yapılırsa, o iyiliği ansın! İyiliği anmak şükür, iyiliği gizlemek nankörlüktür) [Ebu Davud]

İtikâf nedir, kadınlar nasıl yapar?

Sual: İtikâf nedir? Kadınlar evde itikâfa nasıl girer?
CEVAP

Ramazan ayının son on gününde, gece gündüz bir camide kapanıp ibadet etmeye, itikâf denir

Ramazan-ı şerifte itikâf, sünnet-i müekkededir Ancak itikâf, sünnet-i kifaye olduğu için bir mahallede birkaç kişi itikâfa girerse, diğerlerinden bu sünnet sakıt olur Bu bakımdan imkanı olanlar itikâfa girmelidir! İtikâf eden kimse camide yiyip içer, yatar Abdest için dışarı çıkabilir Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:

(İtikâfta olan, günahlardan uzaklaşır, her iyiliği işlemiş gibi sevaba kavuşur) [İbni Mace]

(Bir devenin iki sağımı kadar itikâf eden, bir köle azat etmiş gibi sevap kazanır) [Tenvir]

(Ramazanda on gün itikâf eden, 2 defa [nafile] hac yapmış gibi sevap kazanır) [Beyheki]

(Allah rızası için bir gün itikâf, insanı Cehennemden çok uzaklaştırır) [Taberani, Hakim]

Sünnet iki türlüdür: Sünnet-i hüda ve sünnet-i zevaid Camide itikâf etmek, ezan okumak, ikamet getirmek ve cemaat ile namaz kılmak sünnet-i hüdadır Bunlar, İslam dininin şiarıdır Bu ümmete mahsustur (Hadikat-ün-nediyye)

Resulullah efendimiz buyurdu ki:

(Mirac gecesi, beşinci göğe geldiğimde, Osman’ın suretini gördüm Bu mertebeye ne ile eriştin dedim Mescidde itikâf etmekle dedi) [Menakıb-ı Cihar Yâri Güzin]

İtikâf; oruç, namaz gibi adak olunur Çünkü başlı başına bir ibadettir Hastam iyi olursa, itikâfa gireceğim denmez Hastam iyi olursa, Allah rızası için, şu kadar gün itikâfa gireceğim demek adak olur (SEbediyye)

İtikâf gibi başlı başına ibadet olan bir şeyi nezredenin, bunu yerine getirmesi gerekir (Dürer)

Kadınlar camide itikâf yapmaz Evde ise şarta bağlıdır Eğer mescit olarak kullandığı bir oda varsa, o odada itikâfa girebilir Yemek yapmak, temizlik gibi ev işlerinin hiç biri yapılmaz Sadece ibadetle uğraşılır Abdest gibi zaruri işleri yapmanın mahzuru olmaz

Ramazanın son on gününde olanı sünnet-i kifayedir Az itikâf da yapılabilir Bir gün veya birkaç saat gibi İtikâfa girenin oruçlu olması şarttır Sadece Şafii mezhebinde oruçlu olma şartı yoktur Diğer üç mezhepte oruçlu olmak şarttır İmkanı olan kadınların evde itikâfa girmesi, unutulmuş bu sünneti ihya etmesi ve sünneti ihya etme sevabına kavuşmaları çok iyi olur

Haram işlemek orucu bozar mı?

Sual: Oruçluyken günah işlemek, gıybet etmek orucu bozar mı?
CEVAP

Orucu bozmaz; fakat özellikle oruçluyken günahtan daha çok sakınmalıdır Hadis-i şerifte, (Gıybet etmek, söz taşımak, yalan yere yemin etmek, namahreme şehvetle bakmak orucu bozar) buyuruldu (Deylemi)

İmam-ı a’zam hazretleri, bu hadis-i şerifi açıklıyor ve (Bu günahlar orucun sevabını bozar, sıhhatini bozmaz, oruç mekruh olur) buyuruyor Yani bu günahları işleyen, oruç borcundan kurtulursa da, oruca mahsus olan büyük sevaba kavuşamaz Hadis-i şerifte, (Nice oruç tutan vardır ki, açlık ve susuzluktan başka bir şey elde etmez) buyuruldu (İbni Mace)

Oruç, müminler için bir nimet ve emanettir Emanete riayet etmek gerekir Onun zayi olmaması için şartlarını gözetmek gerekir Harama bakmaktan sakınmalıdır! Hadis-i şerifte, (Harama bakmak, şeytanın zehirli oklarından bir oktur Allah korkusuyla bunu terk edene, Allahü teâlâ öyle bir iman verir ki, imanın tadını kalbinde bulur) buyuruldu (Hakim)

Oruçlu, dilini de korumalıdır! Hadis-i şerifte (Oruç ateşe kalkandır Gıybetle parçalanmadıkça korur Oruçlu, cahillik edip de kötü söz söylemesin! Kendisine sataşana, “ben oruçluyum” desin!) buyuruldu (Buhari)

Gözü ve dili günahlardan koruduğumuz gibi, kulağımızı da korumamız gerekir Konuşulması haram olan şeyi, dinlemek de haramdır El, ayak ve diğer uzuvları da haramdan korumalıdır! Oruç tutup azalarıyla günah işleyen, ilaç yerine zehir içen hastaya benzer Çünkü günah zehirdir, sevabları yok eder Bir günah işledikten sonra pişman olmak, iyilik ve ibadet etmeye devam etmek gerekir

Hastaların oruç tutması

Sual: Midesi tamamen alınan kimse, oruç tutabilir mi?
CEVAP

Doktorlar, oruç tutmasının sakıncası olmadığını söylüyorlar

Sual: Oruç tutamayacak kadar yaşlı veya iyi olmasından ümit kesilen hasta, orucunu nasıl tutar? Tutamazsa kime ne kadar para verir?
CEVAP

Çok yaşlanıp, ölünceye kadar Ramazan orucunu veya kaza oruçlarını tutamayacak ihtiyar ve iyi olmasından ümit kesilen hasta, oruç tutmaz; ama yine herkesin gözü önünde yiyip içmemeli, gizli yiyip içmelidir Hadis-i şerifte buyuruluyor ki:

(Oruç tutamayacak kadar yaşlı veya iyi olmasından ümit kesilen hasta fidye verir) [Nesai]

Çok yaşlı olup oruç tutamayan kimse, zengin ise, her günün orucu için fidye verir Fakir olan fidye vermez, dua eder Fidye olarak, her gün için bir fıtra miktarı un, hurma veya üzüm verilir Bir fıtra miktarı un, 1750 gram, hurma ve üzüm için 3500 gramdır Mesela 30 gün oruç için 53 kg un veya 105 kg hurma veya üzüm verilmesi kâfidir Yahut bu kadar unun kıymeti kadar altın, tutulamayan otuz gün orucun fidyesi olarak, bir veya birkaç fakire, Ramazanın başında veya sonunda verilebilir Fakir, aldığı fidyeyi kendisi kullandığı gibi, başka birine de verebilir Fidye verdikten sonra, oruç tutabilecek hâle gelen tutamadığı oruçlarını kaza eder (Nehr-ül-fâık)

Hastalık, yaşlılık gibi bir özürden dolayı Ramazan orucunu tutamayan zenginin, bu durumu ölünceye kadar devam etse, fakirlere yemek verilmesini vasiyet eder Velisi de, onun, tutamadığı her oruç için, fakire bir fıtra veya değeri kadar altın verir (Bedâyi)

Sual: Oruç tutamayan hasta fidyeyi ne zaman verir?
CEVAP

Her zaman verebilir Ramazanın içinde verilebilir

Sual: Rahatsızım, oruç tutmasam günah olur mu?
CEVAP

Orucun, birçok hastalığa faydalı olduğu, tıp mütehassısları tarafından açıklanmıştır Hadis-i şerifte, (Her şeyin bir zekatı vardır Bedenin zekatı da oruçtur) buyuruldu (Beyheki)

Zekat veren, malını kirden temizleyip, tehlikelerden koruduğu gibi, oruç tutan da vücudunu hastalıklardan korur Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Sağlığa kavuşmak için oruç tutunuz!) [Taberani]

Midesinden veya başka bir yerinden rahatsızlığı olan bazı kimseler, hastalıklarını bahane ederek oruç tutmuyorlar Oruç tutmanın kendisine zararı olup olmayacağını bilemeyen hasta, salih ve branşında mütehassıs olan doktora sorar Böyle bir doktor, “Oruç tutmak sana zarar verir” derse, orucunu kazaya bırakır Salih olmayan doktorun sözü ile hareket edilmez Doktorun açıkladığı gibi, ilaç kullanan hastalar da ilaçların dozunu sahur ve iftara göre ayarlayarak oruçlarını tutabilirler Oruç tutmaya mani olan hastalık çok azdır Bu bakımdan salih bir doktora sormadan, orucu kazaya bırakmamalı!

Sual: Şeker hastası oruç tutabilir mi?
CEVAPŞeker hastalığı çeşitlidir Salih bir doktor, “oruç tutamaz” demişse, tutmaz, fidye verir

Sual: Hamile, emzikli kadın veya hasta oruç tutabilir mi?
CEVAP

Hasta, hastalığı artacak ise; hamile veya süt veren kadın, zayıf olursa, oruç tutmayıp, iyi olunca kaza eder Çünkü hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:

(Hasta, çocuğuna zarar gelmesinden korkan hamile kadın, oruca gücü yetmeyen ihtiyar, oruç tutarsa öleceğinden korkan çok zayıf kimse oruç tutmaz) [Deylemi]

(Gebe ve emzikli kadın, kendisinin veya çocuğun sıhhatine zarar gelecekse, oruç tutmaz) [Buhari, Ebu Davud]

(Allahü teâlâ, gebe ve emzikli kadına oruç tutmamak için ruhsat vermiştir) [Ebu Davud, Tirmizi, Nesai]

Sual: Hamile kadın, “Ramazanda oruç tutmamak haram olur” diyerek oruç tutuyor, kendini ve doğacak çocuğunu riske sokuyor Riske sokması uygun mu?
CEVAP

Müslüman, salih ve uzman bir doktor, oruç tutma derse onun sözüne uyulur, kâfir veya fasık bir doktorun sözü ile oruç bozulmaz

Sual: Teyzemin böbreğinde taş olduğu için doktor devamlı su içmesi gerektiğini söylemiş Eğer fidye vermesi gerekiyorsa ne kadar ve ne vermeli? Bu fidyeyi bana vermesi uygun olur mu?
CEVAP

Oruç tutamayacak kadar hasta ise 30 günlük Ramazan için 53 kg un verir Yahut değerini altın olarak verir Siz fakirseniz size de verebilir

Sual: Kalb rahatsızlığım var Normalde oruç tutabiliyorum Kalb krizinden endişe ediyorum Fidye verip, oruç tutmasam olur mu?
CEVAP

Oruç tutabilenin fidye vermesi caiz olmaz Kalb hastalığında, göğüs üzerine nitroderm ihtiva eden bir ilaç [TTN] konur Bu deriden içeriye emilir Sağlam deriden içeri girdiği için orucu bozmaz Kriz gelirse ağızdan alınan ilaçlar alınarak oruç bozulur Yani tutabildiğiniz kadar oruç tutmalısınız

Sual: Ramazanda rahatsızlık sebebiyle tutamadığım 10 günlük orucu kaza ederken, peş peşe mi tutmam gerekir?
CEVAP

Peş peşe tutmanız gerekmez, fırsat buldukça tutarsınız

Sual: Düzenli olarak iğne kullanması gereken hasta, tutamadığı bu Ramazan oruçlarını nasıl ödemesi gerekir?
CEVAP

Bir aylık 53 kg un verir, yahut değeri kadar altın Hasta zengin değilse bunu da vermez, dua eder

Sual: Babam rahatsızlığı sebebiyle son iki yıla ait Ramazan-ı şerif orucunu tutamadı Halen oruç tutamayacak durumda Yaşı ilerlemiş olduğundan tekrar sıhhatine kavuşması şu an zor gözüküyor Dinen zengindir Ne yapması gerekir?
CEVAP

Oruç fidyesi verir, fakat iyi olduğu zaman, yine oruç tutması gerekir Bir aylık oruç için 53 kg un vermesi gerekir, bir veya birkaç fakire verir

Sual: Bir hasta, ilaç alarak orucunu bozsa, kefaret gerekir mi?
CEVAP

Gerekmez Çünkü dinimizin bildirdiği bir özürle, yani zaruretle oruç bozulunca yalnız kaza gerekir Fakat basit bir şey için oruç bozulursa kefaret de gerekir

Sual: Depresyon halinden şuursuz olarak oruç bozunca kefaret gerekir mi?
CEVAPİmsaktan sonra, ezan okunurken, ne yaptığınızı bilmeden orucu bozmuşsanız kaza gerekir Eğer orucu bozduğunu biliyorsanız, kefaret gerekir Anlattığınız depresyon halinden sanki şuursuz olarak bozduğunuz anlaşılmaktadır Şuursuz bozulunca da kaza gerekir

Sual: Morfinle dişini çektirdikten sonra, "orucum bozuldu" diye yiyip içene kefaret mi gerekir?
CEVAP

Kefaret gerekmez, kaza gerekir Bir hastalık sebebiyle de iğne yapılınca oruç bozulur ve kaza lazım gelir Oruç bozulduktan sonra yiyip içmek, kefaret gerektirmez

Sual: Ramazanda oruç tutarken ağır hastalanan kimseye su vermek caiz midir?
CEVAP

Caizdir Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Oruçlu iken vefat edene, kıyamete kadar oruç tutmuş gibi sevap yazılır) [Deylemi]

Ramazan-ı şerif haricinde ölüm halindeki oruçlu hastalara, su vermek müstehaptır

Sual: Bacağına ameliyatla protez takılan bir hastanın Ramazan ayı içerisinde göründüğü kadarı ile bir ağrısı ve sızısı olmadığı takdirde namaz kılıp oruç tutmasına engel teşkil eder mi?
CEVAP

Teşkil etmez Ayakta kılamazsa oturarak kılar

Sual: Ölüm hastası oruçlu kimseye zemzem vermek lazım mı?
CEVAP

Oruçlu ölmesi evladır

Sual: Açlığa veya susuzluğa dayanamadığı için kaza orucunu bozmak, günah olur mu?
CEVAP

Gerçekten dayanamadığı için bozarsa, günah olmaz

Sual: Bir fakir, aldığı oruç fidyelerini başka fakire verebilir mi?
CEVAP

Evet, verebilir

Sual: Bir kimse, rahatsızlığından dolayı Ramazan ayında oruç tutamasa, iyileşince kaza edecek olsa, yine de, Ramazan ayında tutamadığı oruçların fidyesini vermesi gerekir mi?
CEVAP

Hayır, kaza edecek gücü olan, fidye vermez Fidye verse bile, iyileşince kaza etmesi gerekir

Nafile oruç ve fazileti

Sual: Nafile orucun da sevabı olur mu?
CEVAP

Oruç kazası olmayanın nafile oruç tutması çok sevaptır Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Bir gün nafile oruç tutana kimseye, yeryüzü dolusu altın verilse, o orucun sevabını karşılamaz) [İbni Neccar]

(Gizleyerek, bir gün nafile oruç tutana, Allahü teâlâ, Cennetini ihsan eder) [Hatib]

Sual: Ramazandan sonra her ay oruç tutmak isteyen hangi günler tutmalıdır?
CEVAP

Her ay 3 gün oruç tutmak çok iyidir Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Her [kameri] ayda, üç gün oruç tutmak, bütün yılı oruçlu geçirmek gibi sevaptır) [Buhari]

(İbrahim aleyhisselam, her ayda 3 gün oruç tuttu Allahü teâlâ da ona ömrü boyu oruç tutmuş gibi sevap verdi ve ömür boyu sanki yiyip içmiş gibi kuvvet, zindelik verdi) [Beyheki]

(Her ay 3 gün oruç tutan, yılın tamamında oruç tutmuş gibi olur) [Müslim]

(Her ay 3 gün oruç tutanın kalbindeki kin yok olur) [Bezzar]

(Her ay 3 gün oruç tutanın kalbinin pası temizlenir) [Nesai]

“Eyyâm-ı biyd” denilen kameri ayların 13, 14 ve 15 günleri de tutmak iyi olur Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Ayda 3 gün oruç tutan, ayın 13, 14 ve 15 günlerinde tutsun!) [Nesai]

(Her ay, eyyâm-ı biyd’de oruç tutan kimse, yılın tamamında oruç tutmuş gibi sevaba kavuşur) [Nesai]

Sual: Zilhicce ayında oruç tutmanın fazileti nedir, hangi günlerde oruç tutmalı?
CEVAP

Kurban bayramının bulunduğu aya Zilhicce denir Zilhicce ayının ilk on gününde yapılan ibadetlerin kıymeti çoktur Bu husustaki hadis-i şeriflerden birkaçı şöyledir:

(Zilhiccenin ilk günlerinde tutulan oruç, bir yıl oruç tutmaya, bir gecesini ihya etmek de Kadir gecesini ihya etmeye bedeldir) [İbni Mace]

(Zilhiccenin ilk on gecesinde yapılan amel için, 700 misli sevap verilir) [Beyheki]

(Zilhiccenin ilk dokuz gününde oruç tutan, her günü için, helal malından yüz köle azat etmiş veya Allah yolundaki mücahidlere yüz at vermiş veya Kâbe’ye kurban için yüz deve göndermiş gibi sevaba kavuşur) [R Nasıhin]

(Bu on günün hayrından mahrum olan kimseye yazıklar olsun! Bilhassa dokuzuncu [Arefe] günü oruçla geçirmelidir! Onda o kadar çok hayır vardır ki, saymakla bitmez) [T Gafilin]

(Zilhiccenin ilk dokuz günü oruç tutana, her günü için bir yıllık oruç sevabı verilir) [Ebul Berekat]

(Zilhiccenin ilk on günü fazilette bin güne, Arefe günü ise, on bin güne eşittir) [Beyheki]

(Allah indinde zilhiccenin ilk on gününde yapılan amellerden daha kıymetlisi yoktur Bugünlerde tesbihi, tahmidi, tehlili ve tekbiri çok söyleyin!) [Taberani]

[Tesbih: Sübhanallah,

Tahmid: Elhamdülillah,

Tehlil: La ilahe illallah,

Tekbir: Allahü ekber, demektir]

İlk on günün kıymeti

Peygamber efendimiz, Zilhiccenin ilk on gününde yapılan amellerin, diğer aylarda yapılan amellerden daha kıymetli olduğunu bildirince, Eshab-ı kiram, (Ya Resulallah, Allah yolundaki cihaddan da mı daha kıymetlidir?) dediler Peygamber efendimiz, cevabında buyurdu ki:

(Evet cihaddan da kıymetlidir Ancak canını, malını esirgemeden harbe gidip şehit olan kimsenin cihadı daha kıymetlidir) [Buhari]

Ebüdderda hazretleri buyurdu ki:

(Zilhiccenin ilk 9 günü oruç tutmalı, çok sadaka vermeli ve çok dua ve istiğfar etmelidir! Çünkü Muhammed aleyhisselam, (Bu on günün hayır ve bereketinden mahrum kalana yazıklar olsun) buyurdu Zilhiccenin ilk 9 günü oruç tutanın, ömrü bereketli olur, malı çoğalır, çoluk çocuğu belalardan muhafaza olur, günahları affolur, iyiliklerine kat kat sevap verilir, ölürken kolay can verir, kabri aydınlanır, Mizanda sevabı ağır gelir ve Cennette yüksek derecelere kavuşur) [Şir’a]

Sual: Arefe günü oruç tutmanın önemi nedir?
CEVAP

Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:

(Arefe günü tutulan oruç, bin gün [nafile] oruca bedeldir) [Taberani]

(Aşure günü orucu bir yıllık, Arefe günü orucu da, iki yıllık [nafile] oruca bedeldir) [TGafilin]

(Arefede tutulan oruç, iki bin köle azat etmeye, iki bin deve kurban kesmeye ve Allah yolunda cihad için verilen iki bin ata bedeldir) [TGafilin]

Sual: Receb ve Şaban aylarında oruç tutmanın fazileti nedir?
CEVAP

Receb ayı, hürmet edilmesi gereken dört kıymetli aydan birisidir Resulullah efendimiz, Receb ayına çok değer verir ve "Ya Rabbi, Receb ve Şabanı bizler için mübarek kıl ve bizi Ramazana eriştir" diye dua ederdi Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Haram aylar, Receb, Zilkade, Zilhicce ve Muharremdir) [İbni Cerir]

(Haram aylarda Perşembe, Cuma ve Cumartesi günleri oruç tutana iki yıllık ibadet sevabı yazılır) [Taberani]

(Haram aylarda bir gün oruç tutup bir gün yemek çok faziletlidir) [Ebu Davud]

(Receb ayında Allahü teâlâya çok istiğfar edin; çünkü Allahü teâlânın, Receb ayının her vaktinde Cehennemden azat ettiği kulları vardır Ayrıca Cennette öyle köşkler vardır ki, ancak Receb ayında oruç tutanlar girer) [Deylemi]

(Allahü teâlâ, Receb ayında oruç tutanları mağfiret eder) [Gunye]

(Receb-i şerifin bir gün başında, bir gün ortasında ve bir gün de sonunda oruç tutana, Recebin hepsini tutmuş gibi sevap verilir) [Miftah-ül-cenne]

(Ramazan ayı dışında Allah rızası için bir gün oruç tutan, iyi bir yarış atının bir asırda alacağı mesafe kadar Cehennemden uzaklaşır) [Ebu Ya’la]

(Receb büyük bir aydır Allahü teâlâ bu ayda hasenatı kat kat eder Receb ayında bir gün oruç tutan, bir yıl oruç tutmuş gibi sevaba kavuşur 7 gün oruç tutana, Cehennem kapıları kapanır 8 gün oruç tutana Cennetin 8 kapısı açılır On gün oruç tutana, Allahü teâlâ istediğini verir 15 gün oruç tutana, bir münadi, "Geçmiş günahların af oldu” der Receb ayında Allahü teâlâ Nuh aleyhisselamı gemiye bindirdi ve o da, Receb ayını oruçlu geçirdi Yanındakilere de oruç tutmalarını emretti) [Taberani]

(Receb ayında, takva üzere bir gün oruç tutana, oruç tutulan günler dile gelip "Ya Rabbi onu mağfiret et" derler) [Ebu Muhammed]

Şaban ayı

Hazret-i Âişe validemiz buyuruyor ki:

(Resulullahın, hiçbir ayda, Şaban ayından daha çok oruç tuttuğunu görmedim Bazen Şabanın tamamını oruçla geçirirdi) [Buhari]

Şaban ayında niçin çok oruç tuttuğu sorulduğu zaman Resulullah efendimiz buyurdu ki:

(Şaban, öyle faziletli bir aydır ki, insanlar bundan gafildir Bu ayda ameller, âlemlerin Rabbine arz edilir Ben de amelimin oruçlu iken arz edilmesini isterim) [Nesai]

Bu konudaki hadis-i şeriflerden bazıları şöyledir:

(Ramazandan sonra en faziletli oruç, Şaban ayında tutulan oruçtur) [Tirmizi]

(Şabanda üç gün oruç tutana, Hak teâlâ, Cennette bir yer hazırlar) [Ey oğul ilmihali]

Bünyesi zayıf olanın, Şabanın 15 inden sonra oruç tutmayıp, farz olan Ramazan-ı şerif orucuna hazırlanması iyi olur Sağlığı yerinde olan ise, Şaban ayının çoğunu, hatta tamamını oruçlu geçirebilir

Berat gecesi

Berat gecesi, Şaban ayının on beşinci gecesidir Yani 14 Şabanın bittiği günün gecesidir

Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Şabanın 15 gecesini ibadetle, gündüzünü de oruçla geçirin! O gece Allahü teâlâ buyurur ki: “Af isteyen yok mu, affedeyim Rızk isteyen yok mu, rızk vereyim Dertli yok mu, sıhhat, afiyet vereyim Ne isteyen varsa, istesin vereyim” Bu hâl, sabaha kadar devam eder) [İbni Mace]

Sual: Aşure günü tutulan oruca kaza diye niyet edince, hastalık vbsebeple orucu bozmak zorunda kalan kişi, bunun için kaza mı kefaret mi tutmalı?
CEVAP

Kazamız varsa zaten kaza edeceğiz, yoksa nafile olacağı için tekrar tutmak vaciptir

Sual: Tam olarak kaza borcumu hatırlamıyorum; bu yüzden her nafile orucu tutarken, son kazaya kalan ramazan orucumu tutmaya diye niyet etsem sakıncası olur mu?
CEVAP

Çok iyi olur

Sual: Nafile orucu sebepsiz bozmak uygun mu?
CEVAP

Nafile orucu, sebepsiz bozmak günahtır Bozunca kaza etmek de gerekir

Sual: Bir kişi yiyecek bir şey bulamazsa veya yemek hazırlamaya üşenirse, oruç tutsa caiz olur mu?
CEVAP

Çok iyi olur

Sual: Şabanın 14 mü, 15 günü mü oruç tutulur?
CEVAP

Onbeşinci günü tutulur

Sual: Nevruz günü oruç tutmak mekruh olduğuna göre, her Pazartesi veya Perşembe günü oruç tutmayı âdet edinen, Nevruz günü bu günlere denk gelirse, yine oruç tutsa, mekruh olur mu?
CEVAP

Hayır, mekruh olmaz

Sual: Savm-ı davud, yani bir gün yiyip bir oruç tutmak cumartesi ve mekruh güne denk gelse caiz mi?
CEVAP

Mahzuru olmaz En faziletli oruçtur

Sual: Sükut orucu var mı?
CEVAP

Yoktur

Sual: İmsaktan sonra, nafile oruca niyet edip, dahveden önce, oruç tutmaktan vazgeçenin, bu orucu kaza etmesi vacip olur mu?
CEVAP

Evet

Sual: Şabanın 15 günü, cumartesine gelse, sadece bu gün oruç tutulur mu?
CEVAP

Bir gün öncesi ile veya bir gün sonrası ile tutulmalıdır

Sual: Sadece cumartesi günleri oruç tutmakta mahzur var mı?
CEVAP

Yalnız cumartesi günü oruç tutmak mekruhtur

Sual: Oruç neden cumartesi günü tek tutulmaz?
CEVAP

Cuma günü tek tutmak sünnet diyen ve mekruh diyen âlimler vardır İhtiyaten tek tutmamak iyi olur Ama hadis-i şerifte cumartesi günü tek tutmayın buyuruluyor Sebebi bildirilmiyor Cumartesi Yahudilerin önemli bir günüdür Onlara benzememek için olabilir Başka hikmetleri de olabilir

Sual: Kaza orucu olmayanın, tuttuğu kaza orucu nafile mi olur?
CEVAP

Evet

Sual: Nafile orucu bozunca sonra onu kaza gerekir mi?
CEVAP

Evet, kaza etmek vacibdir

Sual: Bir olay için, mesela sınav vbya da korktuğumuz bir yere giderken veya korktuğumuz bir olayın sonucunun hayırlı olması niyetiyle nafile oruçlu olmanın fazileti hakkında bilgi verir misiniz?
CEVAP

Oruçlu olmak, abdestli olmak, zikretmek elbette faydalıdır Kaza borcunuz olmasa bile, oruca niyet ederken, kazaya niyet etmek daha uygundur

Sual: Hadis-i şerifte (Şevval ayında da 6 gün oruç tutan, anasından doğduğu günkü gibi günahsız olur) buyuruluyor Yani bir anlamda kabul olunmuş, hakiki tevbe-i nasuh gibi oluyor mu?
CEVAP

Hayır tevbe gibi olmaz Tevbe pişman olup günahları terk etmektir Yani artık bir daha günah işlememek demektir Şevvalde 6 gün oruç tutanın böyle bir niyeti yok O yine günahlarına devam edecek, sadece oruç tutmakla sevap işliyor, sevabı kadar günahı affoluyor Sonra bu günahlar büyük günahlar için değil, küçük günahlar içindir Büyük günahları, insan ve hayvan hakları kendisine veya vârislerine ödenmedikçe günahları affedilmez Nafile ibadetin sevabına kavuşabilmek için imanda ve farzlarda kusurlu olmamak, haramlardan kaçıp günahlara tevbe etmek ve o işi ibadet olarak yapmaya niyet etmek şarttır Abdest alanın da bütün günahları affolur Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Abdest alan bütün günahlardan temizlenmiş olur) [Müslim]

Bu da aynen Şevvaldeki oruç gibidir Küçük günahlardan temizlenmiş olur

Sual: Oruç tutarken bir davete gidilince, orucu bozmak günah mıdır?
CEVAP

Davete gidilince, Ramazan, kaza ve kefaret oruçları bozulmaz Sadece nafile oruçlar bozulabilir (Mevkufat)

Nafile oruç tutarken uygun bir davete gidilince, orucu bozmak günah değildir Bir mümin arkadaşı sevindirmek ve onu üzmemek için davetine gidilir Davete gidip de orucunu bozmayan bir kimseye Peygamber efendimiz, (Arkadaşın senin için bu kadar külfete girdiği halde, sen hâlâ “Oruçluyum” diyorsun Şimdi ye, sonra yerine bir gün tutarsın) buyurdu (Dare Kutni)

Yine buyurdu ki:

(Davete giden, Ramazan, kaza ve adak orucu değilse, [nafile ise] orucunu bozsun!) [Taberani]

(Din kardeşinin hatırı için nafile orucu bozana, bin günlük oruç sevabı yazılır Bu orucu kaza edince de iki bin günlük sevap yazılır) [Şir’a]

Öğleden sonra, bir zaruret olmadıkça, nafile orucu bozmamalıdır! Hadis-i şerifte, (Nafile oruç tutan kimse, öğleye kadar muhayyerdir) buyuruldu (Taberani)

Sual: Cuma günü kaza orucu tutmak mekruh mu?
CEVAP

Cuma günü nafile oruç tutmak müstehaptır Yani mahzuru olmaz Kaza orucu tutmak da böyledir Bazı âlimler Cuma günü tek başına nafile oruç tutmak mekruh dediği için, bütün âlimlere uymak gayesiyle yalnız Cuma günü oruç tutmamak daha uygun olur Bir ihtiyaçtan dolayı tutulursa mekruh olmaz

Sual: Nafile oruç tutarken, sorana oruçlu olduğumuzu söyleyince riya olur, orucun sevabı gider deniyor Böyle bir şey var mı?
CEVAP

Hayır, riya olmaz ve orucun sevabı gitmez Nafile ibadetleri gizli yapmak iyi olur Mecbur kalmadıkça açıklamamalı Sadakayı gizli vermeli, nafile namazları da gizli kılmaya çalışmalı Ama gösterilmesinde fayda varsa, başkalarını teşvik edecekse, o zaman açıktan yapmak daha iyi olur Riya kalbde olur Yani insanlara gösteriş için ibadeti yapmak demektir Allah rızası için yapınca, insanlar görse de mahzuru olmaz

Oruç kefareti

Sual: Orucu bozup kefaret gerektirenler nelerdir?
CEVAPŞunlardır:

1- Oruçlu olduğunu bilerek yiyip içmek,

2- Cinsel ilişkiye girmek,

3- Ramazanın bir gününde, kaza gereken bir şey yaparak orucunu bozan, bu ramazanın başka gününde de bu şeyi, nasıl olsa kefaret gerektirmiyor diyerek, kasıtla yine yapmak,

4- Sigara içmek,

5- Gıybet, sürme çekmek ve kan aldırmak gibi, orucu bozmadığı iyi bilinen şeyden sonra, oruç bozuldu sanarak, yiyip içmek

Sual: Oruç kefareti var mıdır?
CEVAP

Elbette vardır Geceden niyetli orucunu, kasten bozana kefaret lazım geldiği din kitaplarının hepsinde yazılıdır Kütüb-i sitte isimli meşhur altı hadis kitabından Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi ve Nesai'de mevcuttur En kıymetli bu beş hadis kitabına inanmayan eğer misyoner değilse cahil veya hain birisidir Hazret-i Ebu Hüreyre'nin rivayet ettiği hadis-i şerif şöyledir:

Bir kimse, Peygamber efendimize gelerek, (Helak oldum ya Resulallah) dedi Peygamber efendimiz, ne olduğunu sordu O da Ramazan orucunu kasten bozduğunu söyledi Peygamber efendimiz, bir köle azat etmesini bildirdi Kölesi olmadığını bildirince, aralıksız iki ay oruç tutmasını emretti Bunu da yapamayacağını bildirince, fakir doyurmasını bildirdi

İslam âlimleri de, geceden niyetli orucunu bir mazeretsiz kasten bozan kimsenin kefaret olarak, varsa bir köle azat etmesini, yoksa peş peşe 60 gün oruç tutmasını, oruç da tutamazsa, 60 fakiri doyurmasını bildirmişlerdir (Redd-ül Muhtar)

Peygamber efendimizin bildirdiği hükmü kabul etmeyen, Allahü teâlânın emrini kabul etmemiş olur Çünkü Kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:

(Resule itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur) [Nisa 80]

Sual: Oruç kefareti nasıl tutulur?
CEVAP

Oruç kefareti için peş peşe, 60 gün oruç tutar 60 gün sonra, tutmadığı her gün için, birer gün daha tutar Birkaç Ramazanda kefaretleri olan veya bir Ramazanda, 2 gün kefareti olan kimse, birinci kefareti yapmamış ise, ikisi için yalnız bir kefaret yapar Birinci kefareti yapmış ise, ikinci kefareti de, ayrıca yapar

Kefaret orucu, hastalık, yolculuk gibi bir özür ile veya bayram günlerine rastlamak sebebi ile bozulursa veya Ramazana rastlarsa, yeniden 60 gün tutmak gerekir Bayram günlerinde bozmazsa, yine yeniden başlaması gerekir Hayz ve nifas sebebi ile bozunca, yeniden başlamaz Temizlenince, geri kalan günleri tamamlar

Ramazanda mazeretsiz oruç tutmamak haramdır, büyük günahtır Önce, tutulmayan oruçlar için tevbe edilir Sonra gününe gün, yani kaç gün tutulmamışsa o kadar gün kaza orucu tutulur Bir kimse, Ramazan ayında 30 gün oruç tutamasa, tutamadığı gün kadar kaza orucu tutar Bu oruçlara kefaret gerekmez Kefaret, oruç tutmamanın değil, niyetli iken Ramazan orucunu kasten bozmanın cezasıdır Çok yaşlanıp, ölünceye kadar Ramazan orucunu veya kaza oruçlarını tutamayacak ihtiyar ve iyi olmasından ümit kesilen hasta, gizli olarak yiyip içer! Hadis-i şerifte, (Oruç tutamayacak kadar yaşlı veya iyi olmasından ümit kesilen hasta fidye verir) buyuruluyor Çok yaşlı olup oruç tutamayan kimse, zengin ise, her günün orucu için fidye verir Fakir olan fidye vermez, dua eder

Fidye olarak, her gün için bir fıtra miktarı un, hurma veya üzüm verilir Mesela 30 gün oruç için 53 kg un veya 105 kg hurma veya üzüm verilmesi kâfidir Yahut bu kadar unun kıymeti kadar altın veya gümüş para, tutulamayan otuz gün orucun fidyesi olarak, bir veya birkaç fakire, Ramazanın başında veya sonunda verilebilir Fakir, aldığı fidyeyi kendisi kullandığı gibi, başka birine de verebilir Fidye verdikten sonra, oruç tutabilecek hâle gelen kimse, tutamadığı oruçlarını kaza eder (Nehr-ül-fâık)

Hastalık, yaşlılık gibi bir özürden dolayı Ramazan orucunu tutamayan zenginin, bu durumu ölünceye kadar devam etse, fakirlere yemek verilmesini vasiyet eder Velisi de; onun tutamadığı her oruç için, fakire bir fıtra veya değerini verir (Bedâyi)

Sual: Devamlı hasta veya çok yaşlı olup, kefaret orucunu tutamayan ne yapar?
CEVAP

Devamlı hasta veya çok yaşlı olup, 60 gün kefaret orucunu tutamayan kimse, 60 fakiri sabah akşam veya öğle akşam olmak üzere, bir günde iki kere doyurur Hepsinin aynı günde yemeleri şart değildir Bir fakiri her gün iki defa doyurmak üzere 60 gün veya her gün bir defa doyurmak üzere 120 gün yedirmek de olur Yahut 60 fakirin her birine, bir fıtra miktarı, fıtra olarak verilen ürünlerden birini verir Yahut bunların kıymeti kadar ekmek, başka mal veya altın vermek de caizdir Kendisini doyurması için fakire kâğıt para da verilebilir Fıtra miktarı ürün veya mal, bir fakire 60 gün devamlı verilir 60 günlüğü, bir fakire bir günde toplu verilirse, bir günlük verilmiş olur Buna dikkat etmek gerekir Diyelim ki, sabah akşam iki ekmek yiyorsa, her gün iki ekmek vermek gerekir 120 ekmek bir seferde verilirse, bir günlük verilmiş olur

Sual: Diş tabibi bir bayan, (Unutarak da yense, oruç bozulur Bozulmaz diye bir âyet yok) diyor Dinimizde Kur’andan başka kaynak yok mu?
CEVAP

Bir kimsenin, kendi uzmanlık sahasının dışında bir uzman gibi konuşması elbette uygun olmaz Kur’an-ı kerimin çeşitli yerlerinde, (Yalnız Allah’a uyun) denmiyor, (Allah’a ve Resulüne uyun) buyuruluyor Sonra Resulullaha uymak Allah’a uymaktan farklı değildir Kur’an-ı kerimde, (O, [Resulullah] vahyedilenden başkasını söylemez) buyuruluyor (Necm 3)

Bu âyet-i kerime, Peygamber efendimizin din hakkında bildirdiklerinin Allahü teâlânın vahyettiğinden başka olmadığını bildirmektedir Ayrıca, (Peygamber size neyi verdiyse [neyi emretmişse] onu alın, neyi yasakladıysa ondan da sakının) buyurulmaktadır (Haşr 7)

Demek ki Allahü teâlânın Kur’an-ı kerimde açıkça bildirmediği hususlar var ki, (Peygamberin emrettiklerini yapın, yasakladıklarından sakının) buyuruluyor Mesela namazları nasıl kılacağımızı Kur’andan bulamayız Kaç rekat olduğunu da bulamayız Hangi rekatta neleri okuyacağımızı da bulamayız Yanılırsak, ne yapacağımızı da bulamayız Nerede buluruz? Peygamber efendimiz namazı nasıl kılmışsa öyle kılarız Hangi rekatlarda neleri okumuşsa veya neleri okuyun buyurmuşsa öyle yaparız Yanılma secdesini de Onun bildirdiği gibi yaparız Orucu bozan ve bozmayan çok şey vardır İğne orucu bozar mı, hayz halinde oruç tutmak gerekir mi? Orucun farzları nelerdir? Bunları Peygamber efendimizden öğreniriz Biz Peygamber efendimizin emrine uyarsak, başka bir kitaptan mı okumuş oluruz? Sünnetler Kur’andan başka değildir Allahü teâlâ, Resule uymamızı emrediyor Allah’ın bu emrine uymamız niye anormal karşılanır ki?

Dârimi’nin bildirdiği hadis-i şerifte, Allah’ın emri ile, Cebrail aleyhisselam, Kur'an-ı kerimi getirdiği gibi, açıklaması olan sünneti de getirmiştir Hadis-i şerifte de, (Peygamberin haram kılması, Allah’ın haram kılması gibidir) buyuruluyor (Tirmizi)

Tabibe hanımın, (Unutarak da yense, oruç bozulur Bu konuda bir âyet yok) demesi yanlıştır Âyette olmayanlar sünnette bildirilmiştir Peygamber efendimiz buyuruyor ki:

(Oruçlu iken unutarak yiyip içen kimse, orucuna devam etsin, Çünkü onu Allahü teâlâ yedirip içirmiştir) [Buhari, Müslim, Tirmizi, Nesai]

(Oruçlu kimse, unutarak yiyip içerse, ona kaza gerekmez) [Dare Kutni]

Âyetleri herkes kendine göre yorumladığı için 72 sapık fırka meydana çıkmıştır Peygamber efendimizin açıklamasına uyulsa idi, bu ayrılıklar olmazdı Ayrılıklar, Peygamber efendimize uyulmamaktan ileri gelmektedir Herkes Peygamber efendimizin açıklamasını esas alsa, ayrılık olmaz

Sual: Yazarın birisi; (Her ne kadar hadislerde hayzlı ve nifaslı kadınlar namaz kılamaz, oruç tutamaz, Kur’ana dokunamaz deniyorsa da, namaz kılmasında, oruç tutmasında ve Kur’ana dokunmasında sakınca yoktur Bu hadisler dinin ruhuna aykırıdır Bir de kütüb-i sitte denilen altı hadis kitabında, kasten orucu bozanlara, ceza olarak 61 gün oruç tutmaları gerektiği bildiriliyorsa da, bu da Kur’anın ruhuna, dinin temel prensiplerine aykırıdır Çünkü ceza işlenen suça uygun olmalıdır Bir gün oruç yiyene, 61 gün oruç tutturmak zulüm olur) diyor

Bahsettiği hususlarda açıklama yapar mısınız?
CEVAP

Dinimizde delil dörttür: Kitab, Sünnet, İcma ve Kıyas-ı fukaha Bir hüküm için bu delillere bakılır Hem kütüb-i sittedeki hadislerde var diyor, hem de, bu hadisler dinin ruhuna aykırıdır diyor Önce hadis dinde delil midir değil midir, bunu kasten bildirmiyor Sonra bu hadisler uydurma mıdır, yoksa sahih midir? Bunları da kasten söylemiyor Uydurma demesine imkan yok Çünkü kütüb-i sitte denilen en kıymetli altı hadis kitabındaki hadisler, bütün âlimlerce sahihtir Mezhepsiz olmayan bir kimse, bu kitaplardaki hadis-i şeriflere uydurma diyemez Yazar açıkça, Peygamber Kur’anın ruhuna aykırı konuşmuş demek istiyor Zaten mezhepsizler, anlayamadığı hadis-i şeriflere, (Uydurma veya Kur’anın ruhuna aykırı) damgasını basarlar

Yazar oruç tutmamakla, kasten orucu bozmayı birbirine karıştırıyor Kefaret oruç tutmamanın cezası değildir Orucu kasten bozmanın cezasıdır Bir adamı yanlışlıkla öldürmekle, kasten öldürmenin cezası aynı olur mu? Hatta öldürmek niyetiyle kurşun sıksa, öldüremese bile, öldürmüş gibi ceza verilir Ama kazaen öldürenin cezası hafiftir Orucu kazaen bozmak ile, hiç niyet etmeden oruç tutmamak ve kasten niyetli orucu bozmak arasında çok fark vardır

Sanki yazar, Kur’anın ruhunu, dinin temel prensiplerini biliyormuş gibi konuşuyor Kur’an-ı kerimde, imanla ölenlerin yarın ahirette sonsuz olarak Cennette, imansız ölenlerin ise Cehennemde sonsuz olarak kalacağı bildirilmektedir Bir kimse, 50 veya 100 yıl yaşıyor, yüz yıllık iyi işlerine karşı sonsuz olarak Cennette kalıyor Bir kimse de 100 yıl günahına ve küfrüne karşılık bin yıl, milyar yıl, trilyon yıl değil, sonsuz olarak Cehennemde kalıyor Bu dinin ruhuna aykırı olmadığına göre, orucu kasten bozmanın cezasının da 60 gün olması, dinin ruhuna aykırı olmaz Bir gün orucu kasten bozmanın cezası 61 değil, 60 gündür Bir gün de bozarak tutmadığı orucun kazasıdır

Peygamber efendimizin ve Eshab-ı kiramın hanımlarında da, yıllarca hayz ve nifas hâli olmuştur, onlar namaz kılmamış, oruç tutmamıştır Peygamber efendimiz ve Eshab-ı kiram Kur’anın ruhuna aykırı mı hareket ediyorlardı? Hazret-i Âişe’nin naklettiği hadis-i şerifte, hayzlı iken tutulamayan orucu kaza etmek gerektiği, kılınmayan namazları kaza etmek gerekmediği bildirilmiştir (Buhari)

Hadis-i şerifte, (Hayzlı Kur'andan birşey okuyamaz) buyuruldu (Tirmizi)

14 asırdır gelen yüzlerce müctehidler ve âlimler, bu meseleleri bilememiş de, birkaç mezhepsiz bunların dinin ruhuna aykırı olduğunu nasıl söyleyebilir ki?

Bu ve benzeri çıkışlar, dini bozarak, yozlaştırarak yıkmak için yapılan sinsi bir oyundur 14 asırdan beri din kitapları ne yazıyorsa onlara uymalı, türedilere itibar edilmemelidir

Sual: Bir bayan kefaret orucu tutması gerekirse ne yapar? Biz 60 gün peş peşe tutamayız ki, menopozu mu bekleyeceğiz?
CEVAP

Bayanlar âdet dönemlerinde oruç tutmaz, ondan sonra devam ederler Menopozu beklemezler

Sual: Gıybet edince, kan aldırınca orucu bozulmadığı halde, oruç bozuldu sanıp yiyip içen kimseye kefaret gerekir mi?
CEVAP

Evet Yiyip içmek için zaruret yoktu Bozuldu mu diye, bilen birine sormak gerekirdi

Sual: Ramazan günü ağız dolusu kusan veya ihtilam olan kimse, orucum bozuldu sanarak yiyip içerse kefaret gerekir mi?
CEVAP

Bunların orucu bozmadığını bilmiyorsa kefaret gerekmez Fakat bu hallerin orucu bozmayacağını öğrenmiş ise, buna rağmen yiyip içmişse kefaret gerekir Gıybet, kadınlara bakmak, sürme çekmek ve kan aldırmak gibi, orucu bozmadığı iyi bilinen şeyden sonra, oruç bozuldu sanarak, yiyip içilirse kefaret gerekir Önceden bunların orucu bozmadığını bilip bilmemesi fark etmez Her tarafa yayılan şeyi bilmemek özür olmaz, kefaret gerekir (Redd-ül muhtar)

Sual: 5 gün kaza borcu ve kefaret borcu bulunan oruçlarını nasıl tutar, 65 günü ara vermeden tutması lazım mı?
CEVAP

Hayır 60 gün oruç tutar Kalan beş günü de istediği zaman tutar Yani aralıklı tutabilir Ama 60 gün aralıklı olmaz peş peşe olur

Sual: Hastalığım artar diye orucumu bozdum Ama artmadı Kefaret mi gerekir?
CEVAP

Kefaret gerekir Çünkü hastalık artmamış

Sual: Oruçlu, bir anda çok tuz yese, kefaret gerekir mi?
CEVAP

Kaza gerekir Az tuz yerse kefaret gerekir

Sual: Oruç kefareti için 60 günlük parayı alan, 40 günlüğünü yese, 20 günlük parayı da başka fakire verse, kefaret parasını verenin bundan haberi olmasa, kefaret ödenmiş olur mu?
CEVAP

Başkasına da verebilirsin denmiş ise caiz

Sual: Oruç kefaretini alan şahsın, ara vermeden yemesi mi lazım?
CEVAP

Oruçta ara verilmez, doyurmakta ara vermek caiz

Sual: Önce kefarete sebep olan orucu kaza etmek caiz mi?
CEVAP

Önce kefareti, sonra kazasını yapar

Sual: Ömürde bir kere kefaret tutmak lazım mı?
CEVAP

Hayır Fakat ihtiyaten tutmak caizdir Ancak (Kefaret tutmak gerekir) diye tutmak bid’attir

Sual: Kefaret orucu tutarken her gün için ayrı niyet lazım mı?
CEVAP

Ayrı niyet lazımdır

Sual: Kefaret orucu tutamayan kalb hastası ne yapar?
CEVAP

Devamlı hasta hükmündedir

Sual: (İyi olursam kefaret orucu tutacağım) diye adakta bulunmak sahih midir?
CEVAP

Hayır sahih olmaz

Sual: Beş oruç kefaretim var Hepsi için niyet ederek bir kefaret tutsam hepsini tutmuş sayılır mıyım?
CEVAP

Evet

Sual: Kefaret orucu tutan bir kimse saatlerin geri alındığı günü saatte yanılıp imsak bittikten sonra orucu bozacak bir şey yapsa hükmü ne olur? Kefaret yeniden mi başlatılmalı?
CEVAP

Evet yeniden başlanır, eski oruçlar nafile olur

Sual: Kaza ve kefaret orucunun yılını bilmeyen ne yapar?
CEVAPİlk kazaya kalmış olan diye niyet eder

Sual: Ramazanda imsak bitmedi sanıyordum, ilişkide bulunduk İmsakın bitmiş olduğunu sonradan öğrendim Ama eşim imsak vaktinin bittiğini biliyormuş Bize kaza mı kefaret mi gerekir?
CEVAP

Bilmediğin için sana kaza gerekir, eşiniz bildiği için ona kefaret gerekir

Sual: Bir hoca, (Hanımı ile ilişkide bulunmak orucu bozmaz) dedi İlişki orucu bozmaz mı?
CEVAP

Bunu bir hocanın söylemesi mümkün değildir Muhakkak bir yanlış anlama vardır Cahil bir kimse bile böyle şey söylemez İlişkide bulunmak orucu bozar ve kefaret gerekir (Dürer)

Şafii mezhebinde, ilişkide bulunan erkeğe kefaret gerekir, hanıma ise kefaret gerekmez, fakat yine orucu bozulmuş olur, sadece kaza gerekir (Tuhfe)

İlişkide kefaretin gerçekleşmesi için şu şartların bulunması gerekir:

1- Ramazan orucunu bozmuş olması gerekir Ramazan orucunun kazasını tutarken veya başka oruç tutarken, bozana kefaret gerekmez

2- Ramazan orucuna imsaktan önce niyet etmiş olmalıdır İmsaktan sonra oruca niyet ederse veya hiç niyet etmeden ilişkide bulunursa, haram işlemiş olursa da, yalnız kaza gerekir

3- Kasten ilişkide bulunmuş olmalıdır Eğer unutarak ilişkide bulunmuşsa, kefaret gerekmediği gibi, oruç da bozulmuş olmaz, unutmak özür olur Kefaret, orucu bozmanın değil, mübarek Ramazan-ı şerif ayının hürmet ve namus perdesini yırtmanın cezasıdır

4- İlişki, imsak vaktinden sonra yani gündüz olmalıdır Eğer imsak vaktine daha var zannı ile ilişkide bulunduktan sonra, imsak vaktinin geçmiş olduğunu anlarsa, kasten orucunu bozmadığı için sadece kaza gerekir, kefaret gerekmez

5- İlişkiden sonra oruç tutamayacak kadar hasta olan kimseye kefaret gerekmez Bunun gibi bir kadın ilişkide bulunduktan sonra, hayz hâli vuku bulursa, yine kefaret gerekmez

6- Kefaret olması için, ikamet ettiği yerde orucunu kasten bozmuş olmalıdır Eğer seferde iken bozarsa, kaza gerekir Çünkü seferde oruç tutmak farz değildir Seferde oruç tutmayan kimse, sonra kaza eder

7- Karı-koca kendi arzuları ile ilişkide bulunmuş olmalıdır Mülci ikrah ile zorlanırsa, kefaret gerekmez İkrah, bir insanı, istemediği bir şeyi yapması için, haksız olarak zorlamak demektir Birini zorlamanın ikrah olması için şu dört şart gerekir:

Zorlayan kimsenin, korkuttuğu şeyi yapabilecek kuvvette olması, zorlananın korkutulan şeyin muhakkak yapılacağını bilmesi, korkutulan şeyin, ölüm veya bir uzvun kesilmesi veya üzücü bir şey olması, zorlanan şeyin, yapılmaması gereken bir şey olması gerekir (İbni Âbidin, Dürer-ül-hükkâm)

Bazı kimseler de, mastürbasyonun orucu bozmadığını, bazıları da bozduğunu ve kefaret gerektiğini söylüyorlar Bunların ikisi de yanlıştır Mastürbasyonun orucu bozduğu, fakat sadece kaza gerektiği, Hindiyye, Bahr ve Dürr-ül-muhtar ve diğer fıkıh kitaplarında yazılıdır Bir Ramazanda iki defa mastürbasyon yapana kefaret de gerekir Çünkü Ramazanın bir gününde, kaza gereken bir şey yaparak orucunu bozan kimse, başka gününde de bu şeyi kasıtla yine yaparsa, kefaret de gerekir

Sual: Rahmetli babaannem, gençliğinde ilk bebeğini emzirirken, uyumuş, çocuk da nefes alamadığı için ölmüş Kefaret olarak 60 gün oruç tutmuş Yaptığı doğru mu idi?
CEVAP

Evet yaptığı doğrudur Eğer bir de, bebeğin velisi olan dedenizden af dilemiş idiyse mesele kalmamış olur

Yüksekten üstüne düşerek veya uyuyan kimsenin yuvarlanarak [veya motorlu vasıtaların çarpıp çiğneyerek] hata ile bir kimseyi öldürmesi halinde kefaret de verilir

Sual: Kefareti olmayan kimsenin de kefaret orucu tutması caiz midir?
CEVAP

Evet Bilmediği bir kefareti varsa, bunu ödemiş olur Kefareti yoksa, tuttuğu oruçlar nafile olur (Ömründe bir defa kefaret orucu tutmak gerekir) demek yanlıştır Kefareti olmayanın kefaret tutması gerekmez

Sual: Kefareti olan bir kimse önce kefareti tutup sonra kazasını mı tutmalıdır?
CEVAP

Evet Kefaretten önce kazası yapılmaz

Sual: Oruç kefareti hakkında hadis var mıdır?
CEVAP

Oruç kefareti hakkındaki hadis-i şerif şu mealdedir:

Hazret-i Ebu Hüreyre anlatır:

Bir kimse gelip, şöyle dedi:

- Helak oldum, ya Resulallah!

- Seni helak eden nedir?

- Ramazanda ailemle beraber oldum, orucum bozuldu

- Bir köle azat etmen gerekir

- Kölem yok

- Kölen yoksa, aralıksız iki ay oruç tutman gerekir

- İki ay oruç da tutamam

- Altmış fakire birer fıtra vermen gerekir (Un olarak 53 kg ediyor)

- Bunu da bulamam

Bu arada Resulullaha bir sepet kuru hurma getirmişlerdi Adama buyurdu ki:

- Al şunları fakirlere sadaka olarak dağıt!

- Kime vereyim ya Resulallah? Vallahi bu şehirde bizden daha fakiri yoktur İzin verirseniz bunları aileme götüreyim

Resulullah mübarek dişleri görünecek kadar güldü Sonra buyurdu ki:

- Götür onlara yedir (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesai, İbni Mace)

Kütüb-i sittedeki bu sahih hadis-i şerifi ilmen inkâr etmek mümkün değildir

Sual: Bir kadın, 60 günlük kefaret orucunu tutarken, hayzı başlasa ve kefaret orucuna ara verse, sabah kalktığında da, âdet müddeti ile birlikte, hayzı da, bitmiş olsa, fakat imsak vaktinden sonra yiyip içse, kefaretine devam edebilir mi?
CEVAP

Hayzı bittiği halde, kefaret orucuna devam etmediği için, kefaret orucuna baştan başlaması gerekir Hayzın bitme ihtimali olduğu zaman, o gün imsak vaktinden önce niyet etmeli, hayzı bitmişse kefarete devam eder Hayzı bitmemişse, o günkü orucu bozulmuş olur Böyle yapmak ihtiyatlı olur

Sual: Oruçlu iken, çiğ pirinç tanesi veya küçük bir kâğıt parçası yutulunca yahut imsak vaktinden sonra niyet edip, kasten yiyip içilirse, kefaret gerekmiyor Kefaret gerekmiyor diye orucu bu şekilde bozmak uygun mudur?
CEVAP

Kefaret gerekmese de, keyfi olarak, mazeretsiz orucu bozmak haramdır Bu bildirilenler, ancak orucu bozmak için geçerli bir mazeret varsa yapılabilir Mesela, bir kimse orucun kendisine zarar vereceğini, tecrübesi ile anlayamamışsa, belki kefaret gerektirebilir diye bu şekilde bozması, iyi olur

Sual: Tam İlmihal’de, (Oruç kefareti için, peş peşe 60 gün oruç tutmak gerekir) deniyor Peş peşe iki kameri ay oruç tutulsa, ayın birisi 29 çekse, toplam 59 gün tutulsa, kefaret yerini bulmaz mı?
CEVAP

Bu devirde hilali gözetleyen dini bir kurum yoktur Gözetlenmeden takvime bakarak iki hicri ay oruç tutulursa, iki ayın toplamı 59 gün olursa, kefaret sahih olmaz İmam-ı a’zam hazretleri, (60 gün oruç tutmak gerekir) buyuruyor Günümüzde hilali gözetleme işi, sağlıklı bir şekilde yapılmadığı için, 60 gün peş peşe oruç tutmak gerekir İhtiyatlı olan da budur (Mebsut, Redd-ül-muhtar)

Sual: İlmihal yazan biri, (Kefaret orucu bayramlara rastlasa da, kefarete devam edilir) diyor Bayram günü tutulan kefaret oruç sahih olur mu?
CEVAP

Belki milli bayram denilen günleri kastetmiş olabilir Kefaret orucu olsun, nafile, adak veya kaza orucu olsun, Ramazan bayramının birinci, Kurban bayramının da dört günü oruç tutmak haramdır Din kitaplarında bildiriliyor ki:

Kefaret orucu, hastalık, yolculuk gibi bir özürle veya bayram günlerine rastlamak sebebiyle bozulursa veya Ramazana rastlarsa, yeniden altmış gün tutmak lazım olur Bayram günlerinde bozmazsa, yine yeniden başlaması lazım olur Kadın, hayz ve nifas sebebiyle bozunca, peş peşe altmış gün tutamayacağı için, yeniden başlamaz Temizlenince geri kalan günleri tutarak, altmışı tamamlar Yemin kefareti olan ise, üç gün peş peşe tutulacak orucu bu sebeple bozan kadının da, üç günü, yeniden tutması lazım olur; çünkü peş peşe üç gün oruç tutabilir Recebin birinci günü kefaret orucuna başlayıp, Şaban ayının sonunda, altmış günü tamam olmasa, üç günlük [104 kilometreden fazla] yola gitmeye niyet ederek vatanından çıkar Seferdeyken, Ramazanın birinci günü, kefaret orucuna niyet ederse kefareti sahih olur (Eşbah)

Seferde oruç tutmayıp kazaya bırakmak caiz olduğu için, böyle bir usulle caiz olur

Oruç tutulması yasak edilen günlerde vacib orucun edası caiz değildir (Kuhistani)

Bir kimse, seferde ve hastalık günlerinde oruç tutmuş olsa, geçerli sayılır; [bayram gibi] oruç tutulması yasak edilen günlerde oruç tutarsa geçersizdir (Redd-ül muhtar)

Sual: Oruç kefareti için fakire bir defada 60 günlük yemek parasını verip her gün yemesini söylemek caiz olur mu?
CEVAP

Caiz olmaz 60 fakiri, bir günde iki defa doyurmak gerekir Yahut bir fakiri her gün iki defa doyurmak üzere 60 gün veya her gün bir defa doyurmak üzere 120 gün yedirmek de olur

Orucu bozan şeyler

Sual: Ramazan orucunu bozan şeyler nelerdir?
CEVAP

Ramazan orucunu bozup, yalnız kaza gerektiren şeyler şunlardır:

1- Boğaza kar ve yağmur kaçması,

2- Astım spreyi kullanmak,

3- Zorla bozdurulmak,

4- Burna sıvı ilâç koymak,

5- Burna kolonya çekmek, [Koklamak bozmaz]

6- Mukimken başladığı orucu, seferde bozmak,

7- Ud ağacını, amberle tütsülenip dumanını çekmek,

8- Başkasının içtiği sigara dumanını isteyerek çekmek,

9- Kulağın içine ilâç damlatmak, kulağı ilaçlı suyla yıkamak,

10- Derideki yaraya konan ilâcın sindirim yoluna girmesi,

11- Vücuda ilaç şırınga etmek,

12- İsteyerek, zorlayarak ağız dolusu kusmak,

13- Dişi kanayanın ağzındaki kanı yutması veya tükürükle eşit miktarda karışık kanı yutması,

14- İmsak vakti bittiğini bilmeden yiyip içmek,

15- Güneş battı zannederek orucunu bozmak,

16- Dişlerin arasında kalan nohut kadar şeyi yutmak,

17- Burna çekilen suyun ağızdan çıkması,

18- Abdest alırken boğaza su kaçması,

19- Kâğıt, taş, pamuk, ot, pişmemiş pirinç gibi ilaç ve gıda olmayan şeyi yutmak,

20- Makattan fitil kullanmak,

21- Oruçlu olduğunu unutup yediğinde, orucu bozuldu sanarak, bilerek yemeye devam etmek,

22- İmsak vaktinden sonra niyet edenin, gün içinde orucunu bozması,

23- Denize girince veya guslederken vücudun içine su girmesi, [Hanbelî’de bozmaz]

24- Dil altına konan ilacı emmek,

25- Makata konan pamuğun veya başka şeyin hepsinin içeri girmesi,

26- Basur memesinin, taharetlendikten sonra, ıslak olarak içeriye girmesi,

27- Mastürbasyon yapmak,

28- Vücuda giren ultrason veya endoskopi cihazında ilaç, merhem olması,

29- Lavman yaptırmak, [Maliki’de bozmaz]

30- Özel olarak su buharı teneffüs etmek,

31- Yaş parmağı, ön veya arka tarafa sokmak, [Hanbelî’de bozmaz]

32- Burundan genze giden kanı yutmak,

33- Açlığa veya susuzluğa dayanamayarak orucu bozmak

34- Oruçluyken taharette mübalağa edip içeriye suyun kaçması

35- Bayılanı ayıltmak için veya uyuyanın ağzına su akıtmak

36- Seferde iken kasten orucunu bozana kefaret gerekmez, sadece kaza gerekir Çünkü seferde oruç tutmak farz değildir

37- Kasten orucunu bozan, sonradan oruç tutmamayı mubah kılacak bir hâl başına gelse, mesela kadının hayzı başlasa yahut oruç tutamayacak kadar hastalansa yalnız kaza gerekir Fakat orucunu bozup sefere çıksa, kefaret gerekir; çünkü sefere çıkmak semavi bir özür değildir

Orucu bozmayan şeyler

Sual: Orucu bozmayan şeyler nelerdir?
CEVAP

Bazıları şunlardır:

1- Oruçlu olduğunu unutarak yiyip içmek,

2- Ağzına gelen kusuntunun geri gitmesi,

3- Çatlak dudağa veya eldeki yarığa, krem, tentürdiyot, kolonya veya oksijenli su sürmek [Açık yaraya sürülen merhemin, içeri sızdığı iyi bilinmedikçe orucu bozmadığı, S Ebediyye'de bildirilmektedir İyi bilmek, zanla olmaz Kesin bilmek gerekir Kesin bilinmeyince bozar denilemez]

4- Oksijen tüpüyle suni hava vermek,

5- Orucu bozmaya niyet edip de bozmamak,

6- İstemeyerek ağız dolusu kusmak,

7- Boğaza toz, duman vs kaçması,

8- İsteyerek, zorlayarak biraz kusmak,

9- Göze ilaç damlatmak, ıslak lens takmak,

10- Gıybet etmek,

11- Rüyada ihtilâm olmak,

12- Diş çukuruna ilâç koymak,

13- Çiçek, kolonya veya parfüm koklamak, deodrant kullanmak,

14- Morfinsiz, iğnesiz diş çektirmek,

15- Yutmadan yemeğin tadına bakmak,

16- Başkasının içtiği sigara dumanı veya yerdeki tozun, sakındığı hâlde ağza, burna girmesi,

17- Diş çektirince gelen tükürükten az kanı yutmak,

18- Ağzını yıkadıktan sonra, kalan yaşlığı tükürükle yutmak,

19- Dişleri arasında kalan nohuttan küçük olan şeyi yutmak,

20- Hacamat olmak, kan aldırmak,

21- Kulağına su kaçması,

22- Uyanıkken, sadece bakarak cünüp olmak,

23- Misvak kullanmak, macunsuz diş fırçalamak,

24- Gusletmek, banyo yapmak,

25- İdrar yoluna pamuk koymak, [Şafii’de bozar]

26- Sağlam deriye ilaç, krem, her çeşit yakı, sigara bandı, tokluk bandı koymak,

27- Yaraya imsak vaktinden önce konan sıvı ilacın, imsak vaktinden sonra emilmesi,

28- Yaradan çıkan kan, irin ve benzerlerinin tekrar içeri girmesi,

29- Arı sokması,

30- Dudaktaki yaşlığı yutmak,

31- Banyoda oluşan su buharını teneffüs etmek,

32- Kuru parmağı, ön veya arka tarafa sokmak, [Şafii’de bozar]

33- Ele iğne batıp, kırığının içinde kalması,

34- Evi haşere için ilaçlayan, ister istemez ilacı teneffüs etse, orucu bozulmuş olmaz; çünkü sakınmak zordur,

35- Kulağa sabunlu su kaçırması,

36- Kulağa pamuklu çubuk sokmak, [Şafii’de bozar]

37- Kulağa damlatılan yağın burundan çıkması, [Ağızdan çıkarsa bozar]

38- Kanayan yere, kanın durması için kan taşı sürmek,

39- Ağza gelen yemeği, balgamı, kusmuğu veya baştan burna gelen akıntıyı yutmak,

40- Ağza su alıp çalkalamak veya ağzı yıkadıktan sonra ağızda kalan yaşlığı tükürükle yutmak,

41- Hanımını öpenin orucu bozulmaz Öperken şehvetlenip cünüp olursa bozulur

Orucu bozan ve bozmayan durumlar

Sual: Ağzın içindeki çürük dişe konan ilaç, orucu bozmuyor da, dil altına konan hap, niçin orucu bozuyor? Vücuttaki sağlam deriye konan ilaç emilse bile orucu bozmuyor da, ağızdaki sağlam deriye konan ilaç emildiği için niye orucu bozuyor?
CEVAP

Dilaltındaki deri, vücudun dışındaki deri değildir Yumuşak, kaygan bir dokudur Tıpta buna mukoza deniyor Çok farklı özelliğe sahiptir Birbiri ile asla mukayese edilmez Dişin yapısı da mukozanın yapısından farklıdır

Bu hususta uzman doktorumuz diyor ki:

Dilaltına ilaç konunca, sinir sisteminin uyarısı ile beyne çok acil haber gider Beyin, dilaltındaki refleksleri otomatik olarak harekete geçirir Sonra, tükürük salgı sistemi çalışıp, tükürük üretir, sulandırır Sulandıktan sonra, reflekslerin uyarmasıyla, kılcal damarlar harekete geçer ve emilerek en kısa zamanda kana karışır Tükürük salgısı olmazsa, ilaç sadece kılcal damarlar vasıtasıyla kana karışamaz Çünkü ilacın sulanarak kılcal damarlara gitmesi lazım Vücut derisi mukoza gibi ince olsa bile, tükürük salgısı olmadığı için dilaltındaki gibi emilmez Tükürük salgısı otomobil, ilaç şoför gibi, mukoza altındaki kılcal damarlar da yollar gibidir Vücutta otomobil ve yollar var, şoför yok Şoför de gelirse otomobil hareket eder

Tıbbi olarak, diş de, diş eti de, mukoza değildir, diş ile diş altı farklı özelliklere sahip iki ayrı organ gibidir

Bota, çizmeye ve meste mesh etmek caizdir Ancak mestten çok daha ince olan çoraba mesh caiz değildir İkisi de ayağa giyiliyor ama vasıfları farklıdır İşte bunun gibi, dilaltındaki mukoza denilen yumuşak doku vücuttaki deriden çok farklıdır

Dilaltına ilaç, hap koyarak yukarıda izah edildiği gibi, kılcal damarlarca emilmesini sağlamak, deriye ilaç enjekte edip kılcal damarlara ulaştırmaya benzer, bu yüzden orucu bozar

Sual: Burnum tıkalı olunca çok rahatsız oluyorum, işlerim aksıyor Burnun içine sıvı ilaç konunca oruç bozuluyormuş Katı ilaç sürsem mesela viks sürsem orucum bozulur mu?
CEVAP

Burnun içine katı ilaç, merhem sürmek orucu bozmaz Sıvı ilaç bozar

Sual: Ağızdaki veya burundaki kanı yutmak orucu bozuyor Baştan burna gelen akıntıyı yutmak da, orucu bozar mı?
CEVAP

Baştan gelen akıntı bozmaz

Sual: Kulağıma damlattığım yağlı ilaç, ağzımdan ve burnumdan geldi Orucum bozuldu mu?
CEVAP

Kulağa ilaç damlatmak orucu bozar

Sual: Fransa'dan yazıyorum Hıristiyan eşim, gece kalkıp bana sahur hazırlıyor Dün gece sahuru yiyip imsak vaktinde yattım Yarı uykulu idim, ben hiçbir şey söylemeden beni sevip, oramı buramı tuttu Nihayet ben boşaldım Ama ben hiç bir hareket yapmamıştım Orucum bozuldu mu?
CEVAPŞöyle yap diye kendiniz emretmediğiniz ve devamında hiçbir harekette de bulunmadığınız için oruç bozulmuş olmaz Ancak, orucu bozabilecek böyle tehlikeli işlerden uzak durmaya çalışmalıdır

Sual: Kalb hastasının göğsüne sürdüğü ilaç orucu bozar mı?
CEVAP

Orucu bozmaz Çünkü sağlam deriye sürülen ilaç, deriden içeriye girse de orucu bozmaz

Sual: İstemeyerek ağız dolusu kusmak orucu bozar mı?
CEVAP

Bozmaz İsteyerek, zorlayarak az bir kusma da orucu bozmaz ise de, ağız dolusu kusmak bozar Hadis-i şerifte (Kendiliğinden ağız dolusu kusanın orucu bozulmaz İsteyerek ağız dolusu kusanın orucu bozulur, kazası gerekir) buyuruldu (Nesai)

Sual: Tıraş olurken kanayan yere, kanın durması için kantaşı sürmek orucu bozar mı?
CEVAP

Hayır, bozmaz

Sual: Bir hastalık sebebiyle de iğne [enjeksiyon] yapılınca oruç bozulur mu?
CEVAP

Evet bozulur, kaza gerekir Oruç bu şekilde bozulduktan sonra yiyip içmek, kefareti gerektirmez

Sual: Gündüz uyurken ihtilam olunca oruç bozulur mu?
CEVAP

Hayır, bozulmaz Uyanınca ilk fırsatta gusledilir Hadis-i şerifte, (İhtilam olmak orucu bozmaz) buyuruldu (Beyheki)

Gusletmekle de oruç bozulmaz Guslederken vücudun içine su girmemesine dikkat etmelidir! İçeri su girerse oruç bozulur

Sual: Ağızdaki yara için oruçlu iken ilaçla gargara uygun mu?
CEVAP

Ağızdaki yara, namazda okumaya mani değilse, ilaçla gargara mekruh olur Okumaya mani olursa, ilaçla gargara etmek mekruh olmaz Çünkü özür vardır

Sual: İşyerinde iş gereği toz oluyor, ayrıca sigara içen de oluyor Bunlar orucuma zarar verir mi?
CEVAP

Tozlu, dumanlı şey koklamak, başkasının içtiği sigara dumanı yahut tütsülerin dumanını çekmek orucu bozar Fakat ağzından veya burnundan boğazına toz, duman kaçsa, oksijen gazı tüpü ile suni hava verilse, başkalarının içtiği sigaranın dumanı ağzına, burnuna girmesinden sakınmak mümkün olmasa, oruç bozulmuş olmaz Unlu işlerde çalışanın sakındığı halde, ağzına burnuna giren un tozları orucu bozmaz Kömür işinde çalışan kimsenin ağzına, burnuna kömür tozu girse, orucu bozulmuş olmaz Çünkü bundan sakınma imkânı yoktur

Sual: Nisaiyeci bir kadın doktora muayene olanın, orucu bozulur mu? Bozulursa, kefaret mi gerekir?
CEVAP

Doktor, eldivene herhangi bir ilaç, yağ sürerse, oruç bozulur, sadece kaza gerekir

Sual: Omuzlarımda ağrılar için doktor iğne yapılması gerektiğini söyledi Yapılacak iğne ve sürülecek krem orucu bozar mı?

CEVAP

İğne olmak (enjeksiyon) orucu bozar, kaza gerekir Krem sürmek orucu bozmaz

Sual: Abdest alırken diş etlerinden kan gelirse abdest ve oruç bozulur mu?
CEVAP

Kan ağızdan dışarı çıkarsa abdest bozulur Yutulursa abdest bozulmaz, fakat bu sefer de oruç bozulur Tükürükten az ise, oruç da abdest de bozulmaz

Sual: Porno film seyrederken, kendiliğinden cünüp olanın orucu bozulur mu?
CEVAP

Sadece bakarak cünüp olunca oruç bozulmaz El ile veya başka bir şeyle cünüp olmaya yardım edilince, oruç bozulur ve kaza gerekir, kefaret gerekmez Fakat aynı ramazanda aynı şey tekrar yapılırsa bu sefer kefaret de gerekir Porno film seyretmek haramdır Haram işleyenin ibadetleri sahih olur, farz borcundan kurtulur ise de, kazandığı günahlardan dolayı kavuşacağı büyük sevaplardan mahrum kalır Özellikle oruçlunun böyle günah işlemesi çok çirkindir

Sual: Bel gevşekliği sebebiyle meni gelse, oruç bozulur mu?
CEVAP

Bozulmaz

Sual: Nezle olduğum için burnumun içine gelen akıntıyı geri çekip yuttum, orucum bozuldu mu?
CEVAP

Bozulmadı

Sual: Ağzıma balgam geliyor, yutuyorum, oruç bozuluyor mu?
CEVAP

Balgamı yutmakla oruç bozulmaz

Sual: İmsak vakti çok yemek yiyorum İmsak çıktıktan sonra yemek kaynarken ağzıma geliyor, yutuyorum Orucum bozuluyor mu?
CEVAP

Bozulmaz Hatta ağzınıza gelen kusmuğun geri gitmesi de orucu bozmaz

Sual: Oruçlu iken burna çekilen su ağzımızdan çıksa oruç bozulur mu?
CEVAP

Bozulur Buruna ilaç çekmek gibi su da çekip genze ulaşırsa oruç bozulur, kaza gerekir

Sual: Tükürüğümüz, dudağımızdan aşağı doğru sarksa, onu yalayıp yutsak oruç bozulur mu?
CEVAP

Tükürüp tükürüğümüzü yalarsak oruç bozulur, kaza gerekir Bahsettiğiniz şekilde olursa oruç bozulmamış olur Sanki bir kısmı daha ağzımızda oluyor

Sual: Erkeklerin idrar damlası gelmesin diye idrar yoluna koydukları pamuk orucu bozar mı?
CEVAP

Orucu bozmaz Maliki’de de pamuk koymak bozmaz Şafii’de pamuk koymak orucu bozar ama, Şafii’yi namazda taklit eden Hanefi’nin orucu yine bozulmuş olmaz

Sual: Banyo yaparken, banyoda oluşan su buharını teneffüs etmekle oruç bozulur mu?
CEVAP:

Bozmaz Bazen, hastalara özel olarak su buharı teneffüs ettiriliyor Bu şekilde, su buharı teneffüs ettirilirken, buhar ciğerlere kadar giderse oruç bozulur

Sual: Ramazanda bir insan yatsıdan sonra hanımıyla beraber olsa daha sonra geç vakitte uyuyup biraz sonra guslederiz deseler uyandıklarında da güneş doğmuş olsa kefaret mi gerekir?
CEVAP

Kaza da gerekmez Yani oruçları bozulmuş olmaz İhtilam olanın da orucu bozulmuş olmaz Fakat namaz kılmak için ilk fırsatta yıkanmak gerekir [Daha önceden tedbir alıp cünüp olarak sabahlamamalı]

Sual: Göz damlası orucu bozar mı? Lens ıslakken göze takılırsa oruç bozulur mu?
CEVAPİkisi de bozmaz

Sual: Ramazanda sahurda yatmadan önce dişlerimizi fırçalıyoruz Ağzımızı yıkamamıza rağmen tadı ağzımızda hissediliyor, bu durum orucu bozar mı?
CEVAP

Hayır bozmaz

Sual: Hanefi mezhebine göre "tükürdüğümüz zaman tükürükte tükürükten az miktarda kan olursa" abdest bozulur mu, yutunca oruç bozulur mu?
CEVAP

Kan tükürükten az ise dışarı çıkmakla abdest bozulmaz, yutulunca da oruç bozulmaz

Sual: Sigara yakıları ve zayıflama bantları kola yapıştırılınca, yakıdaki madde emiliyormuş Bu emilme orucu bozar mı?
CEVAP

Sağlam deriye konan hiç bir yakı, ilaç, krem orucu bozmaz Emilmesi oruca zarar vermez

Sual: Oruçluyken kulaktan iltihap akması orucu bozar mı?
CEVAP

Bozmaz

Sual: Kan aldırınca oruç bozulur mu?
CEVAP

Bozulmaz

Sual: Oruçlu iken kulağa pamuklu çubuk sokmakta mahzur var mı?
CEVAP

Şafii’de bozar, Hanefi’de bozmaz

Sual: Jöle, krem, deodorant orucu bozar mı?
CEVAP

Hiç birisi bozmaz

Sual:Çiklet çiğnemek orucu bozar mı?
CEVAP

Evet, bozar Günümüzün çikletleri eski tabii sakızlar gibi değildir Şimdikiler çiğnenirse, tadı veya bazı parçalar yutulabilir ve oruç bozulur

Sual: Oksijen gazı tüpü ile suni hava verilince oruç bozulur mu?
CEVAP

Teneffüs ettiğimiz hava orucu bozmaz Tüple verilen oksijen de temiz hava demektir, oksijeni bol hava demektir İçinde ilaç olsa bozar

Sual: Hanımını öpenin orucu bozulur mu?
CEVAP

Öpmekle orucu bozulmaz Öperken cünüp olursa bozulur Cünüp olma ihtimali varsa, hanımını öpmesi mekruh olur Orucu bozacak derece çok öperse haram işlemiş olur Çünkü orucu mazeretsiz bozmak haramdır

Sual: Yıkanırken kulağa sabunlu su kaçsa, oruç bozulur mu?
CEVAP

Bozulmaz

Sual: Denize girmek orucu bozar mı?
CEVAP

Denize girmek orucu bozmaz Eğer vücudun içine su kaçarsa, oruç bozulur

Sual: Sabah yatarken susadığımı hissettim ve saatime baktım saati 0510 geçiyor olarak gördüm Dikkatli olarak baktığıma eminim Suyumu içtim ve gayri ihtiyari saate bir baktım ki saat 0610 çok üzüldüm İmsak 5,30’du Orucum bozuldu mu?
CEVAP

Evet bozuldu Sizin kastınız olmadığı için sadece kaza gerekir

Sual: Astım hastası, mecburiyet halinde ilaç kullanınca oruç bozulur mu?
CEVAP

Evet bozulur Sadece kaza gerekir

Sual: Ventolin, Salbutol gibi ağıza püskürtülen astım ilaçları orucu bozar mı?

CEVAP

Bahsettiğiniz ilaçları kullanınca oruç bozulur Çünkü içinde ilaç vardır Ama oksijen gazı bozmaz

Sual: Astım tabletinin gazını teneffüs etmek orucu bozar mı?
CEVAP

Sigara dumanı gibi orucu bozar

Sual: Evi haşere için ilaçladım Bu ilacı teneffüs orucu bozar mı?
CEVAP

Az olursa bozmaz

Sual: Kadın hastalıklarında bir çubukla hap ve fitil veriliyor Guslü gerektirir mi, orucu bozar mı?
CEVAP

Genelde zevk alınmadığı için guslü gerektirmez Gündüz kullanılırsa oruç bozulur, kaza gerekir Pamuk bile konsa, pamuk tamamen içeri girerse oruç bozulur Yaş parmak girse de oruç bozulur

Sual: Basur hastalarının bağırsakları, taharetlendikten sonra, ıslak olarak içeriye girse oruç bozulur mu?
CEVAP

Yaş olarak girince oruç bozulur Kurulanırsa oruç bozulmuş olmaz

Sual: Karşı tarafın ağız salgısını yutmak orucu bozuyor mu?
CEVAP

Karşı tarafın tükürüğünü, salgısını yutunca oruç bozulur Eğer bu sevdiğimiz bir kimse ise sadece kaza değil, kefaret de gerekir

Sual: Oruçlu iken alışkanlıktan dolayı rujumu yalıyorum, oruç bozuluyor mu?
CEVAP

Rujun oruca zararı olmaz Fakat yenirse oruç bozulur Kaza gerekir

Sual: Oruçlu olduğunu unutup taharette mübalağa ederek içeriye su kaçsa oruca zarar verir mi?
CEVAP

Unutulunca mahzuru olmaz Unutarak yiyip içmek de orucu bozmaz Oruçlu olduğunu bilerek taharette mübalağa eder ve içeri su kaçarsa oruç bozulur ve kaza gerekir

Sual: Balıkların suyunu temizlerken boğazıma ister istemez su kaçtı orucum bozuldu mu?
CEVAP

Ağza kaçtı ise bozulmaz, boğazdan içeri girmişse oruç bozulur, kaza gerekir

Sual: Ayak tırnağımda yara var ve bu yaradan gün içerisinde sarı su, irin ve bazen de kan geliyor ve tırnak arasında birikiyor, bunlar tekrar içeri girip orucu bozar mı?
CEVAP

Orucu bozmaz

Sual: İstemeyerek yağmur suyu boğazımıza kaçsa orucu bozar mı?
CEVAP

Bozar

Sual: Ben diabet hastasıyım Kan alıp ölçü aletine koyup şekerimi ölçmem orucu bozar mı?
CEVAP

Kan aldırmak orucu bozmaz

Sual: Arı soksa oruç bozulur mu?
CEVAP

Bozulmaz

Sual: Ele iğne batıp kırığı içinde kalsa orucu bozar mı?
CEVAP

Mideye girmeyince bozmaz

Sual: Oruçlu iken kalbim ağrıyınca trinitrin alsam kaza mı gerekir?
CEVAP

Evet

Sual: Burna tuzlu su çekmek, ilaç gibi orucu bozar mı?
CEVAP

Evet Beyne veya boğaza kaçarsa bozar

Sual: Kalb için, dil altına konup, emilen hap, orucu bozar mı?
CEVAP

Evet Deri altına iğne ile ilaç zerki gibidir

Sual: Hasta, ağzına sık sık su alsa orucu bozulur mu?
CEVAP

Yutulmadıkça bozulmaz Ama böyle yapmak uygun değildir

Sual: Burun kanı, genizden mideye giderse, oruç bozulur mu?
CEVAP

Evet

Sual: Suya dalıp kulağa su kaçınca oruç bozulur mu?
CEVAP

Bozulmaz

Sual: Abdest alınca veya ağzımızı yıkayınca kalan yaşlığı yutmak orucu bozar mı?
CEVAP

Ağzı yıkadıktan sonra ağızda kalan yaşlığı tükürük ile yutmak orucu bozmaz

Sual: Kadın ve erkeğin ilaç olarak kullandıkları fitil, orucu bozar mı ve guslü gerektirir mi?
CEVAP

Gündüz kullanırsa oruç bozulur Fakat guslü gerektirmez

Sual: Burnum kanadı Bu arada genzime giden kanı yuttum Orucum bozuldu mu?
CEVAP

Burundan genze giden kanı veya dişi kanayan ağzındaki kanı yutunca, yani kan mideye gidince oruç bozulur Sadece kaza gerekir

Sual: Buruna sıvı ilaç veya tuzlu su çekmek orucu bozar mı?
CEVAP

Beyne veya boğaza giderse bozar

Sual: Kulağı antiseptikli su ile yıkatmak orucu bozar mı?
CEVAP

Bozar İlaçsız su ile yıkamak, pamukla temizlemek bozmaz

Sual: Ağrıyan dişe, göze ve kulağa ilaç konsa oruç bozulur mu?
CEVAP

Kulağa damlatılan ilaç orucu bozar Göze damlatılan ilaç bozmaz Dişe konulan ilaç, yutulmazsa orucu bozmaz Hatta ilacın tadı boğazda hissedilse de bozmaz

Sual: Yaraya konan ilaç orucu bozar mı?
CEVAP

Yaraya sürülen merhemin, sindirim yoluna gittiği bilinmezse oruç bozulmaz

Sual: Epilasyon orucu bozar mı?
CEVAP

Bozmaz

Sual: Oruçlu iken esans koklamak orucu bozar mı?
CEVAP

Çiçek, esans koklamakla oruç bozulmaz, mekruh da değildir

Sual: Ağızdaki az bir kanı yutanın namazı ve orucu bozulur mu?
CEVAP

Az olduğu için bozulmaz

Sual: Oruçlu iken gusletmek orucu bozar mı?
CEVAP

Gusletmekle oruç bozulmaz Ancak ağızdan, burundan içeri su kaçarsa veya su içine oturulunca veya taharetlenirken içeri su kaçarsa oruç bozulur

Sual: Dudaktaki yaşlığı yutmak orucu bozar mı?
CEVAP

Bozmaz

Sual: Makata konan pamuğun bir kısmı dışarıda kalsa orucu bozar mı?
CEVAP

Bozmaz, hepsi içeri girerse bozar

Sual: İmsak vakti sona ererken yaraya konan sıvı ilaç, gündüz emilmeye başlasa oruç bozulur mu?
CEVAPİmsaktan önce konulduğu için bozulmaz

Sual: Kalb hastasıyım Bazen çok ağrıyınca hap alıyorum Ramazanda oruçlu iken ağrı tuttuğunda ilaç alırsam, kefaret gerekir mi? Kalb hastasının göğsüne sürdüğü ilaç, orucu bozar mı?
CEVAP

Zaruret olduğu için yalnız kaza gerekir Sağlam deriye sürülen ilaç, içeriye gitse de orucu bozmaz Dil altına konulup emilen bozar

Sual: Diş çektirmek orucu bozar mı?
CEVAP

Diş çektirmek orucu bozmaz Eğer diş çektirilirken iğne vurulursa, oruç bozulur Dişten çıkan kanı yutmakla da oruç bozulur Ramazan orucunu tutarken iğne vurduranın veya dişinden çıkan kanı yutanın orucu bozulur, gününe gün kaza gerekir, kefaret gerekmez

Sual: Damardan serum verilmesi, sadece imam-ı a’zama göre orucu bozduğu söyleniyor Diğer mezheplere göre bozmuyor mu? Serumla gıda ve deva verilebiliyor İhtiyacı olan suyu, gıdayı ve ilacı serumla alan kimsenin orucu bozulmaz mı? Oruçta gaye, yiyip içmeyi terk etmek olduğuna göre, ağız yolu ile değil de, damar yolu ile yiyip içenin orucu niçin bozulmaz?
CEVAP

Dört mezhepte de, sağlam deriye konan ilaç, gıda ve deva, emilip içeriye nüfuz etse de oruç bozulmuş olmaz Mesela kalb hastalığında, göğüs üzerine nitroderm ihtiva eden bir ilaç [TTN] konur Bu deriden içeriye emilir Sağlam deriden içeri girdiği için dört mezhepte de orucu bozmaz Bunun gibi, sağlam deriye konan nikotin yakısı da, vücut tarafından emildiği halde, dört mezhepte de orucu bozmaz Tabii menfezlerden [deliklerden] giren şeyler orucu bozar

Şafii’de, kulak tabii menfezdir Kulağa konan sıvı-katı her şey, mideye girmiş gibi orucu bozar Şafii’de idrar yolu da tabii menfezdir Buraya ilaç, hatta pamuk konsa bile orucu bozar

Dört mezhepte de ve bütün imamlara göre, yaraya konulan ilaç, cevfe [içeriye] giderse oruç bozulur Şafii mezhebinde, dimağ [beyin], karın, bağırsak, mesane birer cevftir Mesela, baştaki kemik yarılsa, buradaki yaraya konulan ilaç, cevfe, yani beyne gideceğinden oruç bozulmuş olur

Şafii’de karna bıçak saplansa, bıçağın ucu mideye, yani cevfe girdiği için oruç bozulur Sağlam deriden bıçak cevfe girince oruç bozulduğu gibi, iğne ile adaleyi veya damarı yırtarak verilen ilaç, cevfe ulaşınca oruç bozulmuş olur Hanefi’de ise, bıçak tamamen midenin içine girerse oruç bozulur

Bugün tıpta, serumun mesaneye, dimağa ve vücudun her yerine gittiği kesin olarak bilinmektedir O halde serum, dört mezhepte de orucu bozar Sadece kaza gerekir (Serum veya enjeksiyonla verilen ilaç, cevfe, [yani dimağ ve mesane gibi yerlere] gitmez) demek, çok yanlış olur, ilme ters olur

Bütün doktorlar, damardan veya adaleden verilen ilacın, dimağ ve mesaneye gittiğini bildiriyorlar O halde, işin aslını bilmeyenlere kanıp da, enjeksiyonla orucu telef etmeyelim

[Buradaki Hanefi mezhebi ile ilgili bilgiler, Tahtâvi, Mebsut, Bedayi ve benzeri kitaplardan, Şafiilerle ilgili bilgiler ise, Mecmû, Muğnil muhtaç, Tuhfe, Envâr, Kummesrâ, Bâcuri, Şerh-i İbni Bâcuri gibi muteber eserlerden alınmıştır]

Sual: Sinüzitten muzdarip bir hasta oruçlu iken burnuna sıvı ilaç koyabilir mi?
CEVAP

Oruç bozulur

Sual: Oruçlu iken kulaktan iltihap akması orucu bozar mı?
CEVAP

Bozmaz Oruçta genelde çıkan şeyler orucu bozmaz, mesela kan aldırmak orucu bozmaz Ama isteyerek ağız dolusu kusulursa orucu bozulur

Oruçta genelde içeri giren şeyler bozar Mesela enjeksiyonla kan verilenlerin orucu bozulur

Sual: Oruçlu iken dişleri macunlu macunsuz fırçalamak orucu bozar mı?
CEVAP

Macunsuz fırçalamakta mahzur yoktur Macunlu fırçalamakla da oruç bozulmaz fakat mekruh olur Macun yutulursa oruç bozulur, kaza gerekir

Sual: Dudağımda uçuk vardı ve ben de patlamasın diye krem sürmüştüm Maalesef akşama doğru uçuk patladı Orucum bozuldu mu?
CEVAP

Bozulmadı

Sual: İftar için yiyecek bir şeyler hazırlarken parmağımı kestim Birkaç damla aktı Orucum bozuldu mu?
CEVAP

Hayır kan çıkmakla, kan aldırmakla oruç bozulmuş olmaz

Sual: Dirseğimde çıkan iltihaplanmadan dolayı dirseğimin üstünden ve altından birer cm uzunluğunda kestiler ve iltihabın akması için bir hortum sokup uçlarını dışarı çıkardılar Dün yapılan muayenede bir merhemi üsten sıkıp alt uçtan dışarı akıttılar Niyetli olduğumdan dolayı şüpheye düştüm acaba orucum bozuldu mu?
CEVAP

Orucunuz bozulmadı

Sual: Yanlış dolgudan dolayı diş etim hep kanıyor Sahurdan sonra yatıyorum, sabah tekrar kalktığımda ağzımın içi kan dolu oluyor Kanın birçoğu boğazımdan geçmiş oluyor Bazen uyku halinde değilken de fark ediyorum kan geldiğini Tükürürsem abdest bozulacak Tükürmesem yani yutsam oruç bozulacak Haliyle illa ki yutmuşumdur kan Benim oruçlar bozulmuş mu?
CEVAP

Kan yutmak orucu bozar Oruçların Hanefi’ye göre bozuluyor Onun için Hanbeli mezhebini taklit etmelisiniz Orucu bozan şeyler, insanın elinde olmazsa, Hanbeli’de orucu bozmuyor

Sual: Hastanede test için kan verirken enjektörü sokmadan önce deriye alkol sürüyorlar ve çıkarttıktan sonra iğne deliğinin üzerine alkollü pamuk koyuyorlar Bunun oruca bir zararı var mıdır?
CEVAP

Hayır oruca zararı olmaz

Sual: Deriyi çizerek yapılan çiçek aşısı orucu bozar mı?
CEVAP

Bozmaz Tentürdiyot gibidir

Sual: Dişler arasındaki yemek kırıntısını yutmak orucu bozar mı?
CEVAP

Hayır, bozmaz

Sual: Hanımı öpünce mezi gelirse oruç bozulur mu?
CEVAP

Bozulmaz

Sual: Tıraş kesiğine oruçlu olduğunu unutarak kolonya sürmek orucu bozar mı?
CEVAP

Unutulmasa da bozmaz Unutunca yiyip içilse de bozmaz

Sual: Sigara içilen odaya girip, uzun müddet çıkmasak oruç bozulur mu?
CEVAP

Lüzumsuz kalıyorsak bozulur, vazifemiz varsa bozulmaz

Sual: Şevval orucunu tutuyorum Bugün abdest alırken (burnuma su çekerken) unutarak ve istemeyerek genzime veya boğazıma sanırım su kaçırdım Orucum bozuldu mu?
CEVAP

Unutarak yiyip içince veya bozulup bozulmadığını kesin bilmedikçe oruç bozulmuş olmaz

Sual: Ağız dolusu hastalık sebebiyle kusanın orucu bozulur mu?
CEVAP

Bozulmaz

Sual: Hac için hastaneden kan aldılar fakat kan şırıngaya geldi dışarı çıkmadı, sonra tekrar içeri koydular Abdestim bozuldu mu, orucuma bir zarar geldi mi?
CEVAP

Hem abdestiniz hem de orucunuz bozuldu Kan çıkmakla abdestiniz, kan içeri girmekle orucunuz bozuldu Şırıngaya çıkmakla dışarı çıkmış oldu Kendi kanınız da olsa vücudunuza kan verildi

Sual: Çatlak dudağa veya eldeki yarığa merhem, krem, kolonya sürmek orucu bozar mı?
CEVAP

Hayır, bozmaz

Sual: Mideye ucu dışarıda kalan alet sokulursa, oruç bozulur mu?
CEVAP

Bozulmaz

Sual: Türkiye Takvimine göre, sahuru yanlışlıkla 10 dakika geciktirdim Orucum sahih oldu mu?

CEVAP

Kaza gerekir

Sual: Deri altına tüberküloz testi yapılıyor Orucu bozar mı?
CEVAP

Evet

Sual: Kulaktaki pamuk, delik zardan içeri girse, orucu bozar mı?
CEVAP

Hayır

Sual: Gırtlağa çıkan tükürüğü kusarak çıkarmak, orucu bozar mı?
CEVAP

Hayır

Sual: Mahalli bir yazar diyor ki:

(Her yıl aynı yazılar yazılıyor ve fitil ve benzeri şeylerin orucu bozup bozmayacağı hususunun oruçla ne ilgisi var, İslamiyet bu mu?)
CEVAP

Yazar, İslamiyet’i bilmediği gibi, nelerin orucu bozacağını da bilmiyor İslamiyet her yıl değişmez Bu sene İslam’ın şartı beş denmişse, gelecek sene bu altı olmaz Azalmaz da, çoğalmaz da Bu sene, (hastaya serum vermek orucu bozar) denmişse, gelecek sene (bozmaz) denilemez Aslında değişik yazan varsa, o tenkit edilmelidir! Hep aynı şeyi yazan tenkit edilir mi? Şimdi mahalli yazara soruyoruz, İslamiyet bu değilse nedir? Her yıl değişmesi mi gerekir?

Yazar, orucun ne olduğunu, orucu nelerin bozduğunu bilmiyor ki, (vücuda giren şeylerin orucu bozup bozmayacağından bahsedilmez) diyebiliyor Önce oruç nedir ve neler orucu bozar, kısaca bir tarifini yapalım:

Oruç, fecrin ağarmasından, güneş batıncaya kadar, yiyip içmeyi ve orucu bozan diğer şeyleri terk etmektir Diğer bozan şeyler nelerdir? Yaradılışta bulunan deliklerden içeri giren şeyler orucu bozduğu gibi, vücuttaki yaraya konulan ilaç, sindirim yollarına sızarsa, yine oruç bozulur İğne [enjeksiyon], serum orucu bozar Çünkü bunlar sindirim yoluna gider (Tahtavi)

Hastalık için kullanılan fitiller, tabii deliklerden verilir Ağrı kesici, ateş düşürücü fitiller olduğu gibi, romatizma, mantar, bulantı, hemoroid ve kabızlık önleyici fitiller de vardır Serum yolu ile de ilaç ve gıda verilebilir Tabii deliklerden ilaç olmayan maddeler de girerse yine oruç bozulur Bunları sormak ve bunlara cevap vermekten tabii ne olabilir?

Sual: KBB mütehassısı bir doktor diyor ki:

Dinde reformcu bir grup, yeni bir kitap yazıp, âlimlerden farklı, yeni ictihadlar yapacaklarmış Kulağa damlatılan ilacın orucu bozmayacağı yönünde bizden bilgi istiyorlar Hanefi ve Şafii’ye göre, göze, kulağa ve burna damlatılan ilaç, orucu bozar mı, bozmaz mı?
CEVAP

Fıkıh kitaplarındaki hüküm şöyle:

Hanefi’de göze damlatılan veya diş çukuruna konan ilacın tadı boğazda hissedilse bile orucu bozmaz Kulağa damlatılan ilaç, burna konan sıvı ilaç orucu bozar

Şafii’de ise, göze damlatılan ilacın tadı boğazda hissedilse bile bozmaz Fakat kulağa konan her şey orucu bozar Burna konan sıvı ilaç da bozar

Hanefi’de ve Şafii’de, sağlam deriye sürülen ilaç, emilip içeriye nüfuz etse de oruç bozulmuş olmaz Mesela kalb hastalığında, göğüs üzerine nitroderm ihtiva eden bir ilaç [TTN] konur Bu deriden içeriye emilir Sağlam deriden içeri girdiği için Hanefi’de de, Şafii’de de orucu bozmaz

Hadis-i şerifte (İçeri giren şeyler orucu bozar) buyuruluyor Şafii’de, kulak tabii menfezdir Kulağa konan sıvı-katı her şey, mideye girmiş gibi orucu bozar Hanefi’de, kulağa giren katı şey ve su orucu bozmaz Fakat yağ ve ilaç bozar Yağ ve ilaç emilse de, emilmese de, sindirim yoluna gitse de, gitmese de bozar

Göz, menfez kabul edilmediği, aynen sağlam deri hükmünde olduğu için, göze konan ilaç, sağlam deriye sürülen ilaç gibi çeşitli kanallarla sindirim yoluna gitse de hiçbir mezhepte orucu bozmaz Fakat boğaza, beyne ve mesaneye açılan yara yolu ile ilaç verilirse, Hanefi’de de, Şafii’de de oruç bozulur

Reformcu grup ne yapmak istiyor? Kendileri müctehid olsalar bile, ictihadla ictihadın nakzedilemeyeceğini bilmeleri gerekir Reformcuların, (Burada Hanefilerin kavli doğrudur Kulağa kum koymak orucu bozmaz Şafii’nin ictihadı yanlıştır) demeye hakları olmaz

Sual: Oruç hakkında mezheplerimizdeki hükümler hakkında bilgi verir misiniz?
CEVAP

Ramazan orucuna niyetin son vakti, Hanefi’de öğleye bir saat kalıncaya kadar, diğer üç mezhepte imsak vaktine kadardır Üç mezhepte, Ramazan orucu için her gece niyet gerekir, Maliki’de Ramazanın ilk gecesi bir ay oruca niyet sahihtir

Şafii’de, kulak tabii menfez [delik] dir Kulağa konan sıvı katı her şey, mideye girmiş gibi orucu bozar Diğer üç mezhepte sadece ilaç konursa bozar Şafii’de idrar yolu da tabii menfezdir Buraya pamuk konsa bile orucu bozar Diğer mezheplerde bozmaz

İğne vurulmak, dört mezhepte de orucu bozar

Dişler arasındaki yemek kırıntısını yutmak Hanefi’de orucu bozmaz, diğer üç mezhepte bozar

Lavman Maliki’de orucu bozmaz, diğer üç mezhepte bozar

Unutarak yiyip içmek, üç mezhepte orucu bozmaz, Maliki’de bozar

Ramazanda oruçlu iken yiyip içene Hanefi ve Maliki’de kefaret gerekir, Şafii ve Hanbeli’de sadece kaza gerekir Hanımı ile beraber olana dört mezhepte de kefaret gerekir

Kan aldırmak Hanbeli’de orucu bozar, diğer üç mezhepte bozmaz Abdest alırken, mübalağa etmeden boğaza su kaçarsa, Şafii ve Hanbeli’de oruç bozulmaz Hanefi ve Maliki’de bozulur

Ramazanda karı koca beraber olursa, Şafii ve Hanbeli’de kefaret kocanın üzerine olur, Hanefi ve Maliki’de ikisine de kefaret gerekir

Maliki’de oruçlu iken hanımını öpmek haram, diğer üç mezhepte haram değildir Ancak cünüp olmak ihtimali varken öpmek mekruhtur Hanımı öpünce mezi gelirse üç mezhepte oruç bozulmaz, Hanbeli’de bozar

Şafii ve Hanbeli’de, nafile oruç veya nafile namaza başlayan, tamamlamadan bozarsa, kazası vacip değil, Hanefi ve Maliki’de vaciptir

Yalnız Cuma günü oruç tutmak Hanefi ve Maliki’de caiz, Şafii ve Hanbeli’de mekruhtur İmam-ı Ebu Yusuf da mekruh dedi Bu bakımdan Hanefiler yalnız başına Cuma günü oruç tutmamalıdır

Sadaka-i fıtır, Hanefi’de Ramazan-ı şerifte verilir Ramazandan önce ve bayramdan sonra da vermek caiz ise de, bayram namazından önce verilmiş olması daha çok sevaptır Şafii’de Ramazandan önce, Maliki’de ve Hanbeli’de ise bayramdan önce verilemez Hanefi’de nisaba ulaşanın fıtra vermesi vacip, diğer üç mezhepte, bir günlük yiyeceği olanın fıtra vermesi farzdır Hanefi’de hanımın fıtrasını kocası vermez, diğer üç mezhepte vermesi lazımdır

Sual: Erkek veya bayan kadın doktoru veya ebe, Ramazanda, abdestli iken bir kadına doğum yaptırsa, orucu, guslü veya abdesti bozulur mu?
CEVAP

Hanefi mezhebindeki kadın doktorunun veya ebenin, Ramazan-ı şerifte doğum yaptırmakla orucu, abdesti ve guslü bozulmuş olmaz Zaruretsiz erkek doktora doğum yaptırmak caiz olmaz

Sual: Oruçlu iken rahimden ültrasonla muayene olmak orucu bozar mı?
CEVAP

Alete jel gibi bir şey sürüyorlar, rahme yağ veya jel gibi bir şey girince oruç bozulmuş olur Eldivenle muayene etse de, eldivene bir şey sürülmüş ise yine oruç bozulur İçeriye az da olsa bulaşacak bir şey girerse oruç bozulur

İkinci bir husus da kadın, muayene esnasında zevk alırsa cünüp olur ve oruç bozulur Zevk almazsa bozulmuş olmaz

Sual: Tam İlmihal’de, (Bir şeyin hepsi girip çıkarsa, abdesti de, orucu da bozar) deniyor Erkeğin arkadan, kadının ön veya arkadan kullandığı fitil, abdesti ve orucu bozar mı? Bir de çubuklu bir aletle hap konuyor, bu farklı mı?
CEVAP

Gündüz oruç iken, içeri tamamen giren şey, orucu bozar Fitil de bozar Yarısı dışarıda kalırsa orucu bozmaz Fitil içeri girdikten sonra, dışarı çıkarsa abdesti bozar Fitil içeri girip çıkmazsa, abdesti bozmaz Çubukla konan farklıdır Çünkü içeri girince, çubuğa az da olsa içeriden bir yaşlık bulaşır Yaşlık, çubukla dışarı çıkınca abdest bozulur

Sual: Ağızdaki kanı yutmak abdesti ve orucu bozar mı?
CEVAP

Ağzın içi, abdestin bozulmasında, iç organ sayılır Orucun bozulmasında, bedenin dışı sayılır Bunun için, dişten ve ağızdaki yaradan çıkıp ağızdan dışarı çıkmayan kan abdesti bozmaz Ağızdan dışarı çıkınca, tükürükten çoksa bozar (Halebi)

Ağız bazen bedenin içi sayılır Bunun için, oruçlu kimse, tükürüğünü yutarsa, orucu bozulmaz İnsanın içindeki necasetin mideden bağırsağa geçmesi gibi olur Ağızdaki yaradan yahut mideden ağza kan çıkması, abdesti ve orucu bozmaz Bu kanı tükürünce veya yutunca, tükürük kandan çok ise, yani sarı ise, yine bozulmaz Mideden gelen başka şeyler ağza geldiği zaman da böyle olup, abdest ve oruç bozulmaz Ağız dolusu, ağızdan dışarı çıkarsa, ikisi de bozulur Ağzın içi, bazen de, bedenin dışı gibi olur Ağza su alınca oruç bozulmaz (Bahr-ür-râık, Cevhere)

Demek ki, ağızdaki kanı tükürünce orucu bozulmaz, yutunca da abdest bozulmaz Kan yutulursa oruç bozulur, tükürülünce de abdest bozulur

Sual: Astım spreyi, kulak ve burun damlası ile dil altı hapı kullanmak, makata veya hazneye sokulan ültrason orucu bozar mı?
CEVAP

Bunların hepsi orucu bozar ve kaza gerekir

Astım spreyi, oksijen değildir İçinde ilaç vardır Orucu bozar İlacın orucu bozduğu bütün fıkıh kitaplarında yazılıdır

Kulağa yağ ve ilaç damlatılması da orucu bozduğu bütün fıkıh kitaplarında yazılıdır

Buruna sıvı ilaç damlatılması da orucu bozar Katı merhem sürülürse bozmaz

Dil altı hapı ise ilaçtır, mukoza denilen yumuşak dokudan emildiği için, deri altına iğne ile ilaç zerki gibidir Orucu bozar

Ültrasona, merhem gibi kaygan bir madde, yani jel sürülüyor Vücudun içine bu jel girince, oruç bozulmuş olur Eldivenle muayene yapılınca da, eldivene ilaç veya jel sürülüyorsa, böyle muayene de orucu bozar

Teknik gelişti, mükemmel cihazlar yapıldı, tedavi şekilleri geliştirildi, ancak insan vücudu değişmedi, ona eklenen çıkan olmadı Oruç bir ibadettir Bu ibadetin fazileti ve şartları din kitaplarımızda bildirildi Bu kıyamete kadar geçerlidir

Eskiden bilinmiyordu, şöyleydi böyleydi demek cahilliktir O zamanlar vücuda girenler çıkanlar yok muydu, yani vücuda hiçbir şey girmiyor çıkmıyor muydu? İbadetleri zamanla değiştirmek, dini değiştirmek olur

Sual: Göze konan ilaç, boğaza kadar indiği halde orucu bozmuyor da, ne diye kulağa veya burna konan ilaç orucu bozuyor?
CEVAP

Fıkıhta bir kural var:

Tabii menfezlerden [yaradılışta bulunan deliklerden] giren şeyler orucu bozar

Bunun için tabii delik olan kulağa ilaç veya yağ konunca oruç bozuluyor Burun da tabii deliktir Sıvı ilaç burna püskürtülürse orucu bozar Tabii menfez olan makattan da içeri giren şeyler de orucu bozar Göz tabii delik değildir Bunun için göze damlatılan ilaç orucu bozmuyor

Bazı kimseler, yukarıdaki kuralı iyi bilmedikleri için iğne olmak orucu bozmaz sanıyorlar İğne tabii delikten içeri girmiyor ki diyorlar Sağlam derinin üstünden emilen ilaçlar orucu bozmaz, ama, yaralı deriden içeri girip sindirim yoluna ulaşan ilaçlar bozuyor Yapılan iğne ve serumlar, sindirim yoluna ulaştığı için dört mezhebe göre de oruç bozuluyor

Sual: Ramazanda, bayılanı ayıltmak için ağzına su akıtılsa orucu bozulur mu?
CEVAP

Evet, boğaza su girince oruç bozulur Kaza gerekir, kefaret gerekmez

Sual: Açık olan yaraya merhem, kolonya, tentürdiyot, oksijenli su sürülse oruç bozulur mu?
CEVAP

Kolonya, tentürdiyot, oksijenli su oruca kesinlikle zarar vermez

Açık olan yaraya konulan ilaç, beyne ve hazım yoluna gittiği bilinirse, oruç bozulur İçeri gittiği iyi bilinmezse, imameyne göre bozmaz İmam-ı azama göre ilaç sıvı ise bozar İçeri sızdığı iyi bilinmeyen ilaç katı ise, üç imama göre de, bozmaz (Merakıl-felah şerhi)

Sual: Oruçlu iken, ağrıyan dişlere ilaç koymak caiz; fakat dişleri macunla fırçalamak mekruh deniyor Bunun sebebi nedir?
CEVAP

Ağrıya ilaç koymak bir ihtiyaçtır Çok ağrırsa, zaruret halini alır Ağız, oruçta vücudun dışı olduğu için ağza alınan veya dişe konan ilaç orucu bozmaz Bir ihtiyaçtan dolayı olduğu için mekruh da olmaz Fakat diş, normal fırça ile fırçalanabilir Macunla fırçalamak zaruret değildir Bir de, macun yutulursa, orucun bozulma tehlikesi vardır Orucun bozulma tehlikesi olan bir işi yapmak, mekruh olur Bunun gibi, cünüp olma tehlikesi varken hanımını öpmek de mekruhtur Oynaşırken cünüp olma ihtimali vardır Tehlikeden uzak durmak gerekir Bir hadis-i şerif meali şöyledir:

(Uçurumun kenarında dolaşan kimse, her an uçuruma yuvarlanabilir) [Buhari]

Onun için, oruçluya mekruh olan işlerden uzak durmaya çalışmalıdır

Sual: Kan aldırmak ve iğne vurdurmak yani enjeksiyonla deriye ilaç zerk ettirmek orucu ve abdesti bozar mı?
CEVAP

Genel kaide şöyledir:

Vücuda giren şeyler orucu bozar, vücuttan çıkan şeyler de abdesti bozar

Bu kaidenin istisnaları da vardır

Kan aldırmak abdesti bozar, orucu bozmaz Vücuda enjeksiyonla ilaç girince abdesti bozmaz, ama orucu bozar

Abdest için istisnalar:

Vücuttan çıktığı halde ter, sümük ve balgam gibi şeyler abdesti bozmaz

Oruç için istisnalar:

Vücuttan çıkan şeyler orucu bozmadığı halde, isteyerek ağız dolusu kusmak orucu bozar Vücuda giren şeyler orucu bozduğu halde, balgam yutmak orucu bozmaz

Oksijen gazını almak, esans koklamak orucu bozmaz Burna gelen akıntıyı yutmak orucu bozmaz Sağlam deriden vücuda girdiği halde, göğse konan kalb ilacı, kola sarılan sigara yakısı orucu bozmaz Göze konan ilaç orucu bozmaz, ama kulağa konursa bozar

Oruçta mezhep taklidi

Sual: Üç sorum var:

1- Hanefi’yim, abdest alırken dikkat etmeme rağmen boğazıma su kaçabiliyor Orucum bozuluyor Şafii’de bozulmuyormuş Şafii mezhebini taklit etsem orucum bozulmuş olmaz mı?

2- Şafii olan bir erkek arkadaşım var İdrar yoluna pamuk konunca orucun bozulduğunu bilmiyormuş 16 gün pamuk koymuş Acaba Hanefi mezhebini taklit ederek oruçlarını kurtaramaz mı?

3- Annemin dişi hep kanıyor, ağzı kan içinde kalıyor, uyurken de ağzına kan gitmiş olabilir Kan yutmak orucu bozduğuna göre, sabah imsaktan sonra uyuyor, annem oruç tutmasın mı?
CEVAP

Dinimizde dört hak mezhep vardır Bunlar hâşâ sözde değil, fiiliyatta da haktır Bir mezhepte yapılması zor olan bir şeyi, diğer mezheplerden birini taklit ederek yapmak bütün İslam âlimlerine göre caiz, hatta lazım olur Maalesef piyasada üç grup insan var

Birincisi: Hem mezhepleri kabul etmezler, hem de hangi mezhebin hükmü kolay ise ona göre hareket ederler Mesela derisinden kan çıkınca Şafii’de bozmaz diyerek o hükümle amel eder, kadına dokununca Şafii’de bozsa da Hanefi’de bozmaz diyerek bir mezhebe göre hareket etmez Buna telfîk denir, caiz değildir, haramdır Bu yol ifrattır

İkincisi: Din cahili kimselerdir, üstelik dindar görünürler İslam âlimlerinin aksine, hak mezheplerin fiiliyatta hak olduklarını ve ihtiyaç veya zaruret olunca başka bir hak mezhebi taklit etmenin dinde bir rahmet olduğunu kabul edemezler Bu yol tefrittir

Üçüncüsü: İfrat ve tefritten uzak, orta yolu tutan kimseler, ihtiyaç halinde, İslam âlimlerinin bildirdiği şekilde, kendi mezhebinde yapması zor olan işlerde hak olan diğer mezhepten birini taklit ederler Doğru yolda olanlar bunlardır

Şimdi suallere kısaca cevap verelim:

1- Bir mezhep ihtiyaç halinde taklit edilince, o hususta o mezhebin mümkün olan bütün şartlarına uymak gerekir Şafii mezhebini oruçta taklit eden, Şafii’nin orucun farzlarına ve orucu bozanlarına da dikkat etmesi gerekir Bu takdirde taklidi sahih olur Şafii mezhebi taklit edilirse, abdest alırken dikkat etmesine rağmen elde olmadan boğaza su kaçarsa, orucu bozulmuş olmaz

2- Şafii’de, idrar yoluna pamuk koymanın orucunu bozduğunu bilmeyen bir Şafii, o halde oruçlarını tutsa, sonradan orucu bozduğunu öğrense, “Bu oruçlarımı Hanefi mezhebine uygun olarak tuttum” diye niyet ederse, oruçları sahih olur Oruçları Hanefi mezhebinin bütün şartlarına uygun olmasa bile, başka çare olmadığı için, yani zaruret olduğu için, Hanefi mezhebine uygun tutmuş sayılır Bunun gibi, diş dolgusunun Hanefi mezhebinde gusle mani olduğunu bilmeden yıllarca namaz kılsa, sonra durumu öğrense, “Bu namazlarımı Maliki mezhebine göre kıldım” dese, namazları sahih olur Kıldığı namazlar Maliki mezhebinin bütün şartlarına uygun olmasa bile, başka çare olmadığı için, yani zaruret olduğu için, namazlarını Maliki mezhebine uygun kılmış sayılır

3- Her mezhepte elde olmadan yapılan şeylerin orucu bozması farklıdır Mesela Şafii’de, mübalağa etmedikçe, abdest alırken boğaza su kaçması orucu bozmaz Hanefi’de ağzından veya burnundan boğazına toz, duman, sinek kaçsa, başkalarının içtiği sigaranın dumanı gelerek, ağzına, burnuna girmesinden sakınmak mümkün olmasa orucu bozmaz Hanbeli mezhebinde, istemeden kan yutmak gibi elde olmayan hususlar orucu bozmaz Bu durumda olan kimse, Hanbeli mezhebini taklit ederse oruçları sahih olur

Sual: Ramazanın başında, ramazanın sonuna kadar oruç tutacağıma niyet ettim Ondan sonra niyet etmeden oruçlarımı tuttum Sonradan her gün için ayrı niyet edilmesi gerektiğini öğrendim Bu oruçlarımı kaza etmem mi gerekir?
CEVAP

Her gün ayrı ayrı niyet etmek gerekir Fakat illâ dil ile söylemek gerekmez Mesela, sahura kalkmak niyettir Yarın oruç tutacağım diye düşünmek niyettir Sahura kalkıp oruç tutmak niyetiyle yatan kimse sahura kalkamasa bile, ertesi günü oruç tutmaya niyet ettiği için, yine oruç için niyet etmiş olur

Buna benzer niyet olabilecek hiçbir şey yoksa, Maliki mezhebi taklit edilir Maliki mezhebinde, Ramazanın başında bir kere niyet etmek yetişir (O oruçları, Maliki mezhebine göre tuttum) derseniz, kaza etmeniz gerekmez

Sual: Hastayım, oruç tutabiliyorum Ancak şiddetli kabızlık çekiyorum Gündüz oruçlu iken lavman yapılarak dışarı çıkabiliyorum Lavman orucu bozuyor Kaza mı kefaret mi gerekir?
CEVAP

Sadece kaza gerekir Böyle ihtiyaç hallerinde sıkıntımızdan kurtulmak için, ibadetlerimizi aksatmamak için dört hak mezhepten biri caiz diyorsa, bozmaz diyorsa o mezhep taklit edilmelidir Mesela, Maliki mezhebinde lavman yapmak orucu bozmaz Hasta olduğunuza göre, Maliki’yi taklit ederek lavman yaptırır, oruca devam edersiniz

Sual: Şafii mezhebindeyim Akşam niyet etmeden yattım Uyanınca güneşin doğduğunu gördüm Şafii’de imsaktan önce niyet etmek şart Bu durumda Hanefi’yi taklit edip oruca devam edebilir miyim?
CEVAP

Elbette taklit etmek gerekir Sadece o gün Hanefi’ye uygun oruç tutulur Bugünkü orucumu Hanefi mezhebine uyarak tutuyorum denir

Sual: Diş dolgusu sebebiyle gusülsüz oruç tuttum (Oruç tuttuğum yıllardaki gusülleri Şafii’ye veya Maliki’ye göre aldım) demek gerekir mi?
CEVAP

Evet, hem tevbe gerekir, hem de böyle niyet etmeli!

Sual: Bir ihtiyaç halinde, oruçlu bir kadın, parmağını ön ve arkaya sokarsa orucu bozulur mu?
CEVAP

Hanefi mezhebinde parmak kuru ise orucu bozmaz, yaş ise bozar Şafii’de kuru da olsa bozar Hanbeli’de, yaş da olsa bozmaz Böyle yapmaya mecbur kalınan durumlarda, Hanbeli mezhebi taklit edilerek oruca devam edilir

Sual: Cünüplükten guslederken içeri su kaçsa oruç bozulur mu?
CEVAP

Su kaçarsa bozulur Hanbeli’de ise, gusül için denize bile girse, ağzından burnundan veya alttan içeri su girse yine oruç bozulmuş olmaz Elde olmayan böyle durumlarda, oruçlarımızı kurtarmak için, Hanbeli mezhebini taklit edersek, oruçlarımız bozulmuş olmaz

Teravih namazı

Sual: Peygamberimiz teravihi 8 ve 12 rekat kılmıştır 20 rekat nereden çıkarılıyor ki?
CEVAP

Peygamber efendimiz, teravihi, 8, 12 ve 20 rekat olarak da kılmıştır İbni Abbas hazretleri bildiriyor ki, Resulullah, yatsıdan sonra, vitirden önce, 20 rekat namaz kıldıktan sonra, (Ramazanda 20 rekat teravih namazı kılanın, yirmi bin günahı affolur) buyurdu (İbni Ebi Şeybe)

Teravihin yirmi rekat oluşu ve cemaatle kılınması hadis-i şerifle bildirilmiştir Sünnet olduğu icma ile sabittir (Merakıl-felah şerhi)

Sual: Peygamberimiz teravihi 20 rekat olarak niye her zaman kılmamıştır?
CEVAP

Peygamber efendimiz, 3-4 gün teravihi cemaatle kıldırdı, daha sonra evden çıkmadı Sebebi sorulunca, (Teravih namazının size farz olacağından korktuğum için evden çıkmadım) buyurdu (Buhari)

Sual: Teravihin 20 rekat olduğuna inanmayan kâfir olur mu?
CEVAP

Hayır kâfir olmaz Fakat Teravihin yirmi rekat olduğuna inanmayanın sapık olduğu (Nur-ül-izah) şerhinde de yazılıdır

Sual: Peygamberimiz teravihi 8 rekat kılmış, Hazret-i Ömer kendiliğinden 20 ye çıkarmıştır Onun sözü ile sünnet meydana gelir mi hiç?
CEVAP

İmam-ı a’zam hazretleri, (Teravih namazı sünnet-i müekkededir Hazret-i Ömer, teravihin 20 rekat olarak cemaatle kılınmasını kendiliğinden ortaya çıkarmadı O, elindeki sağlam esasa, yani Resulullahın sünnetine dayanarak emretti) buyuruyor (El-İhtiyar)

Peygamber efendimiz, teravihi hiç kılmasa bile hulefa-i raşidinin kılması, sünnet olması için kâfidir Hadis-i şerifte, (Sünnetime ve hulefa-i raşidinin sünnetine sımsıkı sarılın!) buyuruldu (Buhari)

Sual: Teravihi camide kılmak şart mıdır, herkes evinde kılamaz mı?
CEVAP

Teravihin cemaatle kılınması sünnet-i kifayedir Yani bir mahallede cemaatle kılınınca, diğerleri evde kılsa, sünnet ifa edilmiş olur (Nimet-i İslam)

Erkeklerin camide cemaatle namaz kılmalarının, evde kıldıkları namazdan 27 derece daha fazla sevap olduğu, kadınların ise, evde namaz kılmalarının, camide namaz kılmalarından daha çok sevap olduğu hadis-i şeriflerle bildirilmiştir

Sual: Teravihe kadınların gitmesinde mahzur var mıdır?
CEVAP

Kadınlar, zaruretsiz camiye gidemez Çünkü Redd-ül Muhtar’da buyuruluyor ki:

(Genç ve yaşlı kadınların beş vakit namaza, Cuma ve bayram namazları için, vaaz dinlemek için camiye gitmeleri caiz değildir Eskiden, yalnız çok yaşlı kadınların, akşam ve yatsı namazına gitmesine izin verilmiş idi ise de, şimdi bunların da gitmesi caiz değildir) [İmamlık bahsi] [Bu hüküm, adı geçen kitabın Türkçe tercümesinin c2, s420 dedir]

Sual: Teravihi on rekatta bir selam vererek kılmak caiz midir?
CEVAP

Teravih namazı iki veya dört rekatta bir selam vererek kılınır Fakat iki rekatta bir selam vermek daha iyidir Teravih namazını on rekatta bir selam vererek iki selamla bitirmek caiz, fakat mekruhtur Şafii’de ise hiç sahih olmaz

Sual: Teravih namazının vakti ne zamandır?
CEVAP

Teravih, vitirden önce kılınır Vitirden sonra da kılmak caizdir

Sual: Teravihi kılamazsak kazası gerekir mi?
CEVAP

Kılınamayan teravih namazının kazası gerekmez

Sual: Yatsıyı cemaatle kılan, teravihi yalnız, vitri de cemaatle kılabilir mi?
CEVAP

Kılabilir; hatta teravihi kılmasa da, farzı kılmış olduğu imama uyarak vitri kılabilir İmamla birlikte yatsının farzı kılınsa, sonra imam gitse, cemaatten biri imam olup teravihi ve vitri kıldırsa sahih olur Birkaç kişi camiye girince, yatsının farzının kılınmış olduğunu görseler, biri imam olup yatsının farzını kıldırsa ve teravih kıldıran imama uysalar, vitri de bu imamla kılsalar sahih olur

Bir özrü sebebiyle camiye gidemeyen, teravihi evde yalnız başına kılabilir Hanımı, anası ve kızıyla da cemaat yapıp kılabilir; fakat imam düzgün birisiyse ve sünnete de uygun kıldırıyorsa, erkekler camiye gitmelidir

Sual: Bir özrü sebebiyle camiye gidemeyen kimse, teravihi evde hanımı, annesi ve kızı ile de cemaat yapıp kılabilir mi?
CEVAP

Evet kılabilir

Sual: Bazı imamlar tadil-i erkana riayet etmeyerek teravihi hızlı kıldırıyor Böyle kıldırmaları sahih oluyor mu?
CEVAP

Hanefi’de tadil-i erkan vaciptir Vaciplerinden biri kasten terk edilerek kılınan namazı tekrar kılmak vaciptir Şafii’de ise farzdır Farz terk edilince namaz hiç sahih olmaz Teravih de olsa, sahih olmayacak kadar hızlı kılmak caiz olmaz

Sual: Yatsı namazını kıldıktan sonra vitri kılıp, gece sahura kalkınca da teravihi kılmak caiz mi? Yani herhangi bir sebeple vitri teravihten önce kılmakta mahzur var mı?
CEVAP

Teravih, vitirden önce kılınır Vitirden sonra da kılmak caizdir

Sual: Teravihte her dört rekat kılındıktan sonra neler okunur?
CEVAP

Dört rekat kılacak kadar oturulup, salevat-ı şerife veya tesbih veya Kur'an okumak sünnettir İki rekat arasında oturulmaz Bazı yerlerde “sallû alâ Muhammed” deniyor Bu ifade, (Muhammed aleyhisselama salevat getirin) demektir Böyle söylemeyip, (Allahümme salli alâ Muhammed) demeli Elbette daha uzun olanlarını söylemek daha iyidir

Sual: Teravihte koro halinde okunan salevat-ı şerifler caiz mi?
CEVAP

Evet

Sual: Şafii mezhebindeyim Bizim mezhebimize göre, kazası olan kimsenin vaktin sünnetlerini, teravih ve vitir gibi sünnet namazları kılması haram oluyor Hanefiler teravih kılarken, biz imama uyup kaza kılabilir miyiz?
CEVAPŞafii mezhebinde sünnet kılana da uyup kaza kılmak mümkündür İmam dört rekatta bir selam veriyorsa, ilk kazaya kalmış öğle veya ikindi veya yatsının farzına niyet edip kaza kılmak mümkündür İmam iki rekatta bir selam veriyorsa, hep sabah namazının farzını kaza etmesi daha kolay olur Hanefi’de ise kaza kılan, teravih kıldıran imama uyamaz

Sual: Kadın imamın, kadınlara teravih kıldırması sahih midir?
CEVAP

Kadının kadınlara imam olması tahrimen mekruhtur Tahrimen mekruh, harama yakın demektir Mekruh olan namaz sahih olursa da kabul olmaz, yani sevap verilmez (Redd-ül Muhtar)

Şafii’de kadının kadına imam olması caizdir Maliki’de ise sahih değildir (Tenvir, Mizan)

Sual: Teravih namazını kılarken mesbuk olunur mu? Dört rekatta bir selam verilirken, ikinci dört rekatın dördüncü rekatına yetişen teravihi nasıl tamamlar?
CEVAP

Teravih kılarken mesbuk olunur Dördüncü rekatına yetişirse, hemen durmamalı, imamın bitirmesini beklemelidir Baştan başlamalıdır Dördüncü rekatına yetişince kalkıp üç rekat daha kılması gerekir Sonra, ikinci dört rekata da yetişemez, hep böyle gider Yani teravih bitene kadar hep mesbuk olur Eğer ilk dörde hiç uymazsa, mesbuk olmaz, kalan dört rekatı vitirden sonra kılar

Sual: Teravihte (4 rekatta selam verirken) namaz surelerini sırayla okurken, Kuleuzülerden sonra Elemtera ve Liilafi okunur mu?
CEVAP

Okumamalı

Sual: Ramazanda cemaatle teravih kılan kimse kazaya kalmış namazlarına niyet etse caiz olur mu?
CEVAP

Caiz olmaz

Sual: Ramazanda Şafii imam, Hanefilere teravih ve vitir kıldırabilir mi?
CEVAP

Evet kıldırabilir Şafii’de teravih namazında iki rekatta bir selam verilir Hanefi’de ise, iki rekatta bir selam vermek daha efdaldir Bu bakımdan teravih kılarken Şafii imama uymakta hiçbir mahzur yoktur

Sual: Vitir kılarken iki rekatta bir selam veren Şafii imama uymak caiz midir?
CEVAP

Şafiilerin üç rekat kılıp selam vermeleri de caizdir Şafii imam, iki rekatın sonunda selam verirse, Hanefiler uyamaz Fakat aynen Hanefi gibi üç kılarsa, Hanefilerin ona uymalarında mahzur yoktur (T Kulub, Redd-ül Muhtar)

Sual: Yatsının farzını cemaatle kılan beş on kişinin, başka bir mescide gidip, teravih kıldıran imama uyması caiz mi?
CEVAP

Evet

Sual: Teravih namazını belirli rekatta kılmak şart mı? Mesela 20 rekat süresince bazen 4 rekat bazen de 2 rekat kılıp selam verme durumu olur mu?
CEVAP

Evet bazen dört ve bazen iki rekatta bir selam vermek de caizdir

Sual: Kaza borcu olan kimsenin cemaatle kılınan teravih namazında teravih namazına mı yoksa kazaya kalan namazlarına mı niyet etmesi gerekir?
CEVAP

Cemaatle kılınan teravih namazında kazaya niyet edilmez Cemaatle sadece aynı namazlar kaza edilir Herkesin kazası ayrıdır

Sual: Mescide geldiğinde teravih namazı kılınıyorsa o kimse yatsının ilk sünnetini ve yatsının farzını kıldıktan sonra mı teravih için cemaate uyması gerekir? Yoksa hemen mi cemaate uyması gerekir? Cemaate uyduğunda eksik kalan rekatları nasıl tamamlamalı?
CEVAP

Yatsının farzını bir kenarda kılar Sonra cemaate uyar Yetiştiremediklerini vitirden sonra kendi başına kılar

Sual: Farz borcumuz olduğu için teravih yerine kaza namazı kılınca, teravih de kılınmış olur mu?
CEVAP

Gece bir günlük kaza kılınınca teravih de kılınmış olur, ama kaza kılarken teravihe de niyet edilirse niyet sevabına da kavuşulmuş olur

Sual: Kazaya da niyet ederek teravih namazını evde birkaç kişi ile cemaatle kılmak caiz mi?
CEVAP

Kaza namazı, aynı namazlar olmadığı için cemaatle kılınmaz Hepsi aynı kazayı yapsa olur

Sual: Cemaat ile teravihe katılan ama kaza namazı kılan bir kimse, teravih namazının aralarında kamet getirmeye vakit bulamaz Kametsiz kılmak uygun olur mu?
CEVAP

Teravih kılınırken kazaya niyet edilmez Evde kaza namazı kılmalıdır Kazayı kılarken teravihe de niyet edilir

Sual: Teravihe ilk başlarken, imamın ikişer ikişer mi yoksa dörder mi kıldıracağını bilmiyoruz İki mi, yoksa dört rekat olarak mı niyet edeceğiz?
CEVAP

Sadece teravihe niyet edilir, imam kaç kıldırırsa kıldırsın, fark etmez

Sual: Evde teravih yerine kaza kılarken aralarda teravih dualarını okusak olur mu?
CEVAP

Evet iyi olur

Sual: Teravih kılarken en başta niyet etsek diğerlerinde niyet etmesek olur mu?
CEVAP

Olur

Sual: Oruç tutamayanın da teravih kılması gerekir mi?
CEVAP

Evet gerekir

Sual: Teravih namazını kazaya niyet ederek kılarken, toplam 20 rekat olması gerekir mi? Yani diyelim iki günlük kaza kılamaz mıyız? Teravih namazı sevabı alabilmek için niyet nasıl olmalıdır?
CEVAP

Bir günlük kaza namazı kılarken teravihe de niyet edilirse hem kaza hem de teravih kılınmış olur İki günlük kaza kılınırsa daha iyidir Kaza namazı ne kadar çok kılınırsa sevabı o kadar çok olur

Sual: İmam ve cemaat de kazaya niyet ederek, evde cemaatle teravih kılabilir mi?
CEVAP

Aynı namazlar kazaya kalmışsa olur Fakat bunu denk getirmek çok zordur Onun için ayrı ayrı kılmak gerekir

Sual: Şafii’de teravih namazında rekatlar kaçar kaçar kılınır?
CEVAP

İkişer ikişer kılınır

Sual: Kaza borcu olmayan, evde yalnız başına kılarken teravihe mi yoksa kazaya mı niyetlenmelidir?
CEVAPİkisine de niyetlenmesi iyi olur

Sual: Kaza borcu olan teravih kılabilir mi? Şafii’de de aynı mıdır?
CEVAP

Kaza borcu varsa teravih kılamaz Evet, Şafii’de de aynıdır

Sual: 10 senelik kaza namazı borcum var Teravih namazı kılabilir miyim?
CEVAP

Kazası olan nafile namaz ve sünnet kılamaz Teravih namazı da sünnettir Onun yerine kaza kılmak gerekir Kaza namazını kılarken teravihe de niyet edilir

Sual: Teravih namazı 20 rekat olmasına rağmen bazıları daha az kılınsa veya hiç kılınmasa da olur diyorlar Bu doğru mu?
CEVAP

Sünnet olanı 20 rekattır Az kılan az sevap kazanır, çok kılan çok Hiç kılınmasa büyük sevaptan mahrum kalınır Çünkü hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Ramazanda inanarak ve sevabını umarak teravih namazı kılanın günahları affolur) [Nesai]

Sual: Teravih kılmayan, yatsıyı kıldığı imamla vitri kılabilir mi?
CEVAP

Evet kılabilir İmam da teravih kılmasa, yine yatsı ile vitri cemaatle kıldırabilir

Sual: Vitri kılarken Kunut duası, Ramazanda açıktan mı okunur?
CEVAP

Kunut duası her zaman gizli okunur

Sual: Teravih namazına kalkarken ve teravih bitince hangi dualar okunur?
CEVAP

Teravih namazına kalkarken okunacak dua:

Sübhane zil mülki vel melekût Sübhane zil izzeti vel azameti vel celali vel cemali vel ceberût Sübhanel melikil mevcûd Sübhanel melikil ma’bûd Sübhanel melikil hayyillezi la yenamü ve la yemût Sübbûhun kuddûsün Rabbüna ve Rabbül melaiketi verrûh Merhaben, merhaben, merhaba ya şehre Ramezan Merhaben, merhaben merhaba ya şehrel-bereketi vel gufran Merhaben, merhaben, merhaba ya şehret-tesbihi vet-tehlili vez-zikri ve tilavet-il Kur’an Evvelühû, ahiruhû, zahiruhû, batınühû ya men la ilahe illa hû

Not: Ramazanın onbeşinden sonra, merhaben, merhaben yerine elveda, elveda denir

Teravih bitince okunacak dua:

Allahümme salli ala seyyidina Muhammedin ve ala Âli seyyidina Muhammed Biadedi külli dain ve devain ve barik ve sellim aleyhi ve aleyhim kesira Üç defa okunur ve üçüncüsünde (ve salli ve sellim ve barik aleyhi ve aleyhim kesiran kesira) denir Ya Hannan, ya Mennan, ya Deyyan, ya Burhan Ya Zel-fadlı vel-ihsan nercül-afve vel gufran Vec’al-na min utekai şehri Ramezan bi hurmetil Kur’an

Sual: Teravihte okunan duaların Türkçeleri nasıldır?
CEVAP

Sübhâne zil-mülki vel-melekût

Görülen, görünmeyen, bilinen, bilinmeyen bütün mahlukatın sahibi olan [Rabbimiz] her türlü noksanlıktan uzaktır

Sübhâne zil-ızzeti vel-azameti vel cemâli vel-celâli vel-ceberût

İzzet, azamet, cemal, celal ve ceberut sıfatların sahibi olan [Rabbimiz] her türlü noksanlıktan uzaktır

Sübhân-el melikil mevcûd Sübhân-el melik-il ma'bûd

Varlığı lazım olan her şeyin sahibi olan [Rabbimiz] her türlü noksanlıktan uzaktır Her şeye gücü yeten mabudu her türlü eksikliklerden tenzih ederim

Sübhân-el melikil hayy-illezî lâ yenâmü ve lâ yemût

Her şeye gücü yeten, uyumayan ve ölmeyen devamlı hayat sahibini [Rabbimizi] tenzih ederim

Sübbûhun, kuddûsun, Rabbünâ ve Rabb-ül melâiketi ver-rûh

Bizim ve Meleklerin ve Cebrail’in rabbi, noksan sıfatlardan münezzeh ve kemal sıfatlarla muttasıftır

Merhaba, merhaba, merhaba, ya şehre Ramazan

Ramazan ayı hoş geldin, gelişine çok sevindik

Merhaba, merhaba, merhaba ya şehr-el bereketi vel-gufrân

Ey bereket bolluk ve mağfiret af ayı hoş geldin, hoş geldin

Merhaba, merhaba, merhaba ya şehr-et tesbîhi vet-tehlîli vez-zikri ve tilâvet-il Kur'an

Hoş geldin hoş geldin hoş geldin ey tesbih, tehlil, zikir ve Kur'an okuma ayı

Evvelühû, âhiruhû, zâhiruhû, bâtınühû ya men lâ ilâhe illâ hû

Kendisinden başka ibadete layık ilah bulunmayan rabbimiz, evveldir, ahirdir, batındır ve zahirdir

Allahümme salli alâ Muhammed

Allah’ım Muhammed aleyhisselama salatü selam olsun

Teravih aralarında, her dört rekatın sonunda okunacak salevat:

(Allahümme salli alâ seyyidinâ Muhammedin ve alâ âli seyyidinâ Muhammedin biadedi külli dâin ve devâin ve bârik ve sellim aleyhi ve aleyhim kesîrâ)

Allah’ım, seyyidimiz Muhammed aleyhisselama, Onun yakınlarına bütün dert ve derman sayısınca çok salat, selam ve bereket ihsan eyle

Teravih namazı tamamlandıktan sonra okunacak dua:

Ya hannân, ya mennân, ya deyyân, ya bürhân,

Ey merhameti acıması çok olan, ey ihsanı, nimeti bol olan, ey insanları hesaba çeken onları inanç ve amelleriyle mükafatlandıran, ey varlığını birliğini gösteren delilleri yaratan

Ya zel-fadlı vel-ihsân, nerc-ül afve vel-gufrân,

Ey lütfu ve ihsanı bol olan [Rabbimiz], affını ve bağışlamanı dileriz

Vec'al-nâ min utekâi şehr-i ramezan bi-hürmet-il Kur'an

Kur’an-ı kerim hürmetine bizi Ramazan ayında ateşten [Cehennemden] azat edilenlerden eyle

Sual: Kaza namazı borcumuz yok Buna rağmen, sünnetleri kılarken kaza namazına da niyet ediyoruz Olur ya bir kaza namazımız varsa onun yerine geçer Yoksa zaten, farz yanında bir namaz kılmakla sünneti işlemiş oluyoruz Ayrıca sünnet kılmaya dediğimiz için sünnet sevabı da alıyoruz Evde iken, vaktin sünnetlerinde olduğu gibi, kazası olmayan, akşam ve vitrin kazasını kılarken teravihe de niyet edebilir mi? Dört rekatlı farzların üçüncü ve dördüncü rekatında zammı sure okuması gerekir mi?
CEVAP

Kazası olmayan vaktin sünnetlerinde olduğu gibi, akşam ve vitrin kazasını kılarken teravihe de niyet edebilir Dört rekatlı farzların üçüncü ve dördüncü rekatında zammı sure okuması gerekmez, okusa da mahzuru olmaz Kaza namazı borcu olmayan kimseler, iki kişi bile olsalar muhakkak cemaatle teravih kılmalıdır Herhangi bir sebeple Camiye gidemeyen ve cemaat de bulamayan, o zaman kaza kılarken teravihe niyet edebilir

Hilal görülünce Ramazan başlar

Sual: Ramazanın başlamasında hesaba, takvime göre mi hareket edilir, yoksa hilalin doğmasına, görülmesine mi itibar edilir?
CEVAP

Hesaba takvime göre hareket edilmez Hilalin doğmasına da itibar edilmez Ancak, Hilalin görülmesine itibar edilir

Hilalin görüleceği günü değil, doğacağı günü doğru olarak hesapla tespit etmek mümkündür Nitekim tespit edilmiştir de Fakat dinimiz, oruca başlamayı, bayram etmeyi hilalin doğmasına değil, hilalin görülmesine bağlamıştır Hilal, ya hesapların gösterdiği günde veya bir gün sonra görülür, hesapta bildirilen günden önce doğmaz

Sual: Teknoloji asrındayız Güneşin ne zaman doğup ne zamana batacağı bilindiği gibi, hilalin de, ne zaman görüleceği saniyesi saniyesine tespit edilemiyor mu? Niye her sene bu kargaşa oluyor?
CEVAP

Allahü teâlânın koyduğu nizamda eksiklik, yanlışlık olmaz Güneşin ve Ayın hangi saatte doğup, batacaklarını çok önceden hesapla bilmek mümkündür Hesapla bildirilen vakitten bir dakika bir saniye önce doğup batmaz Yeni ayın hilali hesapla bulunan zamanda doğar, fakat havanın bulutlu olması gibi sebeplerle bazen doğduğu gün görülmeyebilir Ramazan ayını tespit için hilali, yani gökte yeni ayı aramak ve Ayı görmek, eğer görülemezse, Şaban ayını 30 güne tamamlamak gerekir

Kargaşanın sebebi, hilal görülmediği halde, falanca ülkede görülmüş diyerek bir gün önce oruca başlanmasıdır Neden hiçbir zaman hesaptan sonra gördük demiyorlar da hesaptan önce gördük diyorlar? Halbuki, hava bulutluydu biz göremedik deseler, söyleyecek bir şey kalmaz Vaktinden önce hilal görüldü demeleri çok yanlıştır, apaçık bir yalandır!

Sual: Hilal gözetlemede dinin hükmü nasıldır?
CEVAP

Mustafa Sabri Efendi buyuruyor ki:

(Şaban ayının 29 çektiği hesap ile kesin olarak bilinse, gerçekten de 29 olarak çekse, Ramazanın girişini tespit için hilal gözetlense, hilal doğduğu halde, hava bulutlu olduğu için görülemese, Şaban otuz gün olarak kabul edilir Yine bunun gibi, Ramazan ayının 29 çektiği hesap ile kesin olarak bilinse, gerçekte de 29 çekse, hava bulutlu olduğu için Ramazanın 29unda hilal görülmese, Ramazanı otuza tamamlamak dinimizin emridir Hadis-i şerifte, (Hilali görünce, oruç tutun, tekrar görünce orucu bırakın) buyuruldu) [Meseleler]

Sual: Bu konuda Diyanet yetkilileri ne diyor?
CEVAP

Diyanet yetkilileri özetle dedi ki:

(Dinimiz, rüyeti yani hilalin görülmesi ile oruca başlanacağını emreder Diyanet olarak, Ramazan hilalini gözetledik Bugüne kadar, rasathanenin yaptığı hesaplara aykırı hiçbir sonuç tespit edemedik Suudi Arabistan ile aramızdaki ayrılığın sebebi, onların hilali gözetlemeleri ve bizim de hesaplara göre hareket etmemiz değildir Bu ülke, hilali gözetlemekle oruca başlamıyor, Amerikan almanaklarına göre hareket ediyor Bir heyetle S Arabistan’a gittik Gelin hilali birlikte gözetleyelim dedik Rabıta sekreteri Saffet bey, Biz Amerikan denizcilerinin hesaplarına göre hareket ediyoruz dedi 6 kişilik bir heyetle Cebel-i Sefaya çıktık Dürbün kullanmamıza rağmen hilali göremedik Zaten hesaplara aykırı olarak görmek mümkün değildi Akşam olunca, hilalin görüldüğünü, bayram edilmesi gerektiğini ilan edip milyonlarca müslümanın oruçlarını bozdurdular Onların bu hareketlerinin, yalan veya yanlış bir beyana dayandığı muhakkaktır)

Bu yazıda da, hesap değil, hilalin görülmesi esas alınmıştır Biz de her sene (Hilal görülmeden oruca başlamayın, hilal görülmeden bayram etmeyin) diyoruz (Hesaba göre hareket edin) demiyoruz

Sual: Suudlar hilali gördük deseler bizim inanmamızın dini yönden bir mahzuru olur mu?
CEVAP

Birincisi, hesaptan önce görülemeyeceği için, onlara inanmak ilmi, tekniği yani gerçekleri inkâr olur İkincisi, Vehhabiler Ehl-i sünnet olmadıkları için sözlerine itibar etmek caiz olmaz İslam âlimleri buyuruyor ki:

Bid'at sahibi, yani itikadda Ehl-i sünnetten ayrılmış olan 72 fırkanın hepsi, her ibadeti yaptıkları halde, adil değildirler Çünkü, ya mülhid olarak, imanları gitmiş veya Ehl-i sünneti seb ediyorlar ki, bu da büyük günahtır (Hadika)

Müslümanı seb ve kötülemek günahtır, adaleti yok eder, şahitliği kabul olmaz (Dürr-ül-muhtar)

Vehhabilerin Bâtınilik yolunda birer zındık oldukları, Nimet-i İslam kitabının nikah bahsinde yazılıdır Bunun için, Ramazan, bayram ve hac zamanının gelmesini anlamakta ve bütün din işlerinde, vehhabilerin, mezhepsizlerin sözlerine uymak caiz değildir

Sual: Hilali gözetlemek farz mıdır?
CEVAP

Hilali gözetlemek farz-ı ayn değil, farz-ı kifayedir Aynı manada vacib-i kifaye de denmiştir Bazı müslümanlar gözetleyince diğerlerinden sakıt olur

Sual: Hilali gözetlemek için nasıl bir yol takip etmelidir?
CEVAP

Teleskop ve dürbün hilalin çıplak gözle görmesini kolaylaştırır Önce rahat görebilmek için bu aletlerle hilal aranır, bulunursa çıplak gözle de bakılır Görülürse ertesi günün, ayın ilki olduğu anlaşılır Hesap işi de böyle faydalıdır Hilalin semada ne kadar kalacağı, hangi dakikalarda, dünyanın nerelerinden görüleceğini gösterir Hesabın, teleskobun faydası inkâr edilemez Yoksa hesaba göre bayram ilan edilmez

Sual: Hilal resmen gözetlenmediğine göre, oruca erken başlama ihtimali olabilir Bunun zararı yok mu?
CEVAP

Ramazan ve bayramın, hilali görmekle değil de, takvime göre başlatıldığı yerlerde, oruca ve bayrama hakiki zamanlarından bir gün önce başlanılmış olabilir Ramazanın başlaması, dinin emrine uygun olmuyor Ramazanın ilk ve son günü tutulan oruçlar, Ramazana rastlasa bile, şüpheli olduğu için bayramdan sonra iki gün kaza orucu tutmak gerekir

Sual: Hilalin görüleceği günü, hesaplamak mümkün değil mi?
CEVAP

Hilalin görüleceği gün değil, doğacağı gün doğru olarak tespit edilir Fakat dinimiz, oruca başlamayı ve bayram etmeyi hilalin doğmasına değil, hilalin görülmesine bağlamıştır Hilal, ya hesapla bulunan günde veya bir gün sonra görülür, hesapla bildirilen günden önce asla doğmaz Çünkü Allah’ın koyduğu nizamda eksiklik, yanlışlık yoktur Güneşin ve ayın hangi saatte doğup, batacaklarını çok önceden hesapla bilmek mümkündür Yeni ayın hilali hesapla bulunan zamanda doğar, fakat havanın bulutlu olması gibi sebeplerle bazen doğduğu gün görülmeyebilir Ramazan ayını tespit için hilali, aramak ve görmek, eğer görülemezse, Şabanı 30’a tamamlamak gerekir Hilali görmekle Ramazanın başlaması, hesapla bulunandan bir gün sonra olabilir Fakat bir gün önce olamaz Çünkü hilalin hesapla bulunan günden önce doğması mümkün değildir

Sual: Hilalin bir veya iki günlük olduğu nasıl bilinir?
CEVAP

Tecrübesi olan bilir

Sual: Sualimiz hilali görmekle ilgilidir Ramazan orucunu tutup bayram etmede üç grup insan var

1- Bir kısmı herkesle birlikte oruca başlayıp herkesle birlikte bayram yapıyorlar

2- Bir kısmı Ramazan orucuna bir gün erken başlayıp, bayramı da bir gün erken yapıyorlar

3- Bir kısmı da, usul ile hicri ayları bulma hesaplarına uyarak, herkesten sonra oruca başlayıp, herkesten sonra bayram ediyorlar

Bu üç gruptan hangilerinin yaptığı doğrudur?
CEVAP

Birinci grup takvimlere yani rasathanenin hesaplarına uymaktadır Hesaplar doğru yapılırsa hilalin doğuşunu tespit etmekte hiç yanlışlık olmaz Çünkü Allah’ın nizamında zerre kadar yanlışlık olmaz Hilal, hesabın bildirdiği saatte doğar, saniye şaşmaz İkinci gruptakilerin hesaptan önce oruca başlamaları ve bir gün önce bayram etmeleri ilme aykırıdır, % 100 yanlıştır Çünkü hesaptan önce hilalin görülmesi imkansızdır Güneşin doğuşu da aynen ayın doğuşu gibidir Bir kimsenin güneş doğmadan ben güneşi gördüm demesi elbette yanlıştır Güneş ancak takvimlerde bildirilen saatte doğar Daha önce doğması imkansızdır Ama güneş doğduğu halde, hava bulanık olduğu için görülmeyebilir

Ayların başlamasını gösteren hilal de böyledir Hilal hesapla bulunan gün ve saatte doğar Ancak o gün o saatte görülmeyebilir Dinimiz hilalin doğmasını değil, görünmesini esas alır Hilal görülmedikçe hesapla veya ayları tespit usulleriyle bulunan günde bayram yapılmaz

İbni Âbidin hazretleri buyuruyor ki:

(Ramazanın birinci gününü anlamak için takvimlere göre hareket edilmez Çünkü oruç, gökte yeni ayı görmekle farz olur Peygamber efendimiz, (Hilali görünce oruca başlayın, hilali görünce bayram edin) buyurdu Hilalin doğması hesapla bilinir Hesap sahih olup, hilal, hesabın bildirdiği gecede doğar, ama, o gece görülmeyip, bir gece sonra görülebilir ve oruca, hilalin doğduğu gece değil, görüldüğü gece başlanır (Redd-ül muhtar 289)

Dinimiz, hilalin görünmesini esas aldığı için, hilal görünmedikçe oruca başlanmaz Bu bakımdan ikinci gruptakiler % 100 yanlış yoldadır Üstelik bölücülük yaptıkları için fitneye de sebep oluyorlar Dinimiz fitne çıkarana lanet ediyor Bu bakımdan birinci gruptakilerin yaptığı doğrudur Ancak hilal görülmeden oruca başlanıp bayram edilmişse, iki gün kaza orucu tutmak gerekir Böylece fitne de çıkarılmamış olur

Üçüncü gruptakilerin yaptığı, usullerle hicri ayın birini bulmak, hesap gibi kesin değildir Herkesten ayrı olarak böyle bir şey yapmak ikinci gruptakiler gibi yanlıştır Dürer’deki hadis-i şerifte buyuruluyor ki:

(Sizin orucunuz, herkesin oruç tuttuğu gündedir İftarınız da herkesin iftar ettiği gündedir) [Tirmizi, Ebu Davud]

Bu hadis-i şerifin Türkçe söylenişi şöyledir:

(Herkes oruca başlayınca siz de başlayın, herkes bayram edince, siz de bayram edin)

Müslümanların, bayram sanarak Arefe günü kestiği kurbanlar, şer'an sabit olan bayramı bilmedikleri için sahihtir Demek ki, birinci gruptakiler isabetlidir

Netice: Biz ilmi [bilimsel] olarak diyoruz ki, Türkiye Takvimi’nin esas aldığı, 150 yıldan beri ecdad tarafından uygulanan namaz vakitleri doğrudur, 1983’den beri uygulanan vakitler temkinsizdir Bizim hesabımız, yanlış olsa bile, namazı vakti girdikten 5-10 dakika sonra kılmakta ve oruçta da imsaktan 10-20 dakika önceden yiyip içmeyi kesmekte mahzur yoktur Ecdadın hesabı doğru ise, namazı vakti girmeden kılanlarınki sahih olmaz

Sual: Ramazan ayından sonra, yanılma ihtimalinden dolayı, niye bir gün değil de, iki gün kaza orucu tutmak gerekiyor?
CEVAP

Oruç tutulan ayın ilk ve son günleri, Ramazana tesadüf ettiği kesin değilse, yani hilal görülerek değil de, takvime göre tutulmuşsa, o günler şüpheli olur Bu bakımdan, hilali görerek Ramazan ayı tespit edilmeyip, takvimlere göre başlatıldığı yerlerde, Ramazanın başlaması şüpheli olmaktadır Ramazan olduğu şüpheli olan günlerde tutulan oruç, sahih olmadığı için, iki gün kaza tutmak gerektiği, Bahr, Hindiyye, Kadıhan gibi muteber eserlerde yazılıdır

Sual: Körfez ülkelerinde, niye her yıl Ramazan ayına bir gün önce başlanıyor? Bugün teknik ilerlediğine göre, Ramazan hilalinin görüleceği gün önceden tespit edilemiyor mu?
CEVAP

Allahü teâlânın koyduğu nizamda eksiklikler, yanlışlıklar olmaz Güneşin ve Ayın hangi saat ve dakikada doğup, batacaklarını çok önceden hesapla bilmek mümkündür Hesapla bildirilen vakitten bir dakika, bir saniye önce doğup batmaz Yeni ayın hilali hesapla bulunan zamanda doğar, saniye şaşmaz Bu kargaşanın sebebi, hilal görülmediği halde, falanca ülkede görülmüş diyerek, bir gün önce oruca başlanmasıdır Hiçbir zaman hesaptan sonra değil de, hep hesaptan önce görüldüğünü söylemek, tekniğe çok zıt olduğu gibi, dine de zıttır Hâlbuki hava bulutlu idi biz göremedik deseler ve bir gün sonra bayram yapsalar kimse bir şey diyemez Vaktinden önce hilal görüldüğünü söylemek çok yanlıştır Bir öğretim üyesi, Ramazana erken başlanmasının bilgisizlikten kaynaklandığını, Utarit yıldızının hilal sanıldığını bildirmektedir 16 Ekim 2006 tarihli gazetelerde çıkan habere göre, Birleşik Arap Emirliklerinden El-Ayn Üniversitesi öğretim üyesi Muhammed Şevket, şunları söyledi: “Suudların ilanına göre oruç tutan ülkeler, 23 Eylül Cumartesi günü oruca başladı Oysa Cuma günü hilalin görülmesi, Ayın o gün Güneşten önce batması, imkânsızdı O gün Mekke’de Ay, Güneşin batmasından iki dakika önce battı Ayın vaktinden önce görülmesi imkânsızdır”

Kutuplarda namaz ve oruç

Sual: Bazı ateistler, Kutuplarda nasıl namaz kılınır, nasıl oruç tutulur Buna kimse cevap veremiyor, görüldüğü gibi İslamiyet her asra ayak uyduramıyor diyerek, güya İslamiyet’in bazı meselelere bir çare bulamayacağını söylüyorlar Bunların etkisi altında kalan, reformist zihniyete sahip bazı mezhepsizler de, Bakın dinde cevap verilmesi gereken meseleler çıkıyor, yeni ictihadlar yapılmalı, Kur'anı her çağda, o asrın teknolojisinin, ilminin ışığında yeniden tefsir etmeli, yorumlamalı diyerek Kur'an-ı kerimi asra uydurmaya çalışıyorlar

Bunlara nasıl cevap vermeli?
CEVAP

İslamiyet’i gönderen, her şeye gücü yeten, her şeyi yoktan yaratan Allahü teâlâdır Allah için hiçbir zorluk olmaz Namaz, oruç gibi dinimizin bütün emirleri, zamana göre değişmez Hiçbiri de çağın şartlarına ters düşmez Çünkü dini gönderen Allahü teâlâ, her asırda neler olacağını bilir Zaten bilmeyen ilah olamaz Öyle ise Allahü teâlânın gönderdiği dinde noksanlık, yanlışlık olmaz Noksanlık, bir karıncayı, bir arpa tanesini yaratmaktan aciz olan ateistin kafasındadır

Tefsir, moda kitabı değildir Her çağa, her asra göre değişik tefsir olmaz Dinimiz eksik mi ki tamamlanacaktır? Yoksa fazlalık mı var ki çıkarılacak? Dinde eksiklik ve fazlalık olmadığı için değişik, yeni bir tefsire ihtiyaç olmaz Çünkü dine yeni bir şey eklemek bid’at olur Dinimizin emirlerini değiştirmek büyük sapıklıktır Her çağa, her asra göre değişik tefsir yazmak, değişik yorum getirmek demek, dini her asırda bozmak demektir

İslam âlimleri, olması mümkün olan her meselenin cevabını bildirmişlerdir Cevap verilmemiş hiçbir mesele kalmamıştır Kur’an-ı kerimde, beş vakit namazın vakitleri, çeşitli âyet-i kerimelerde bildirildiği halde, Beş vakit namaz tabirinin geçmeyişinin elbette sebepleri vardır Bunun hikmetlerinden birisi de, kutuplarda ve kutuplara yakın yerlerde, beş vakit namazın hepsinin vaktinin girmemesidir

Ayakları olmayan kimse için abdestin farzı dört değil, üçtür Biri sakıt olmuştur Bulunmayan ayaklar yerine vücudun başka yerini yıkamak gerekmez

Zengin, İslam’ın beş şartını da yapmakla yükümlü iken, fakire zekat vermek ve şartları yoksa, hacca gitmek de farz değildir Şu halde ifa bakımından, İslam’ın şartı zengine göre beş iken, fakire göre üçtür Fakire de, “Sen İslam’ın beş şartını yapmaya mecbursun” denilemez Çünkü onda zenginlik şartı yoktur

Muayyen özrü on gün devam eden bir kadın, her ay on gün namaz kılmaz Çünkü namaz kılmak için o kadında, hadesten taharet şartı yoktur Özürden kurtulunca kaza etmesi de emredilmemiştir

Kısa gecelerde şafak kaybolmadan fecrin tulu ettiği ülkelerde, yatsı ve vitrin vakitleri girmediği için bu namazları kılmak gerekmez (Nimet-i İslam)

Halebi’de buyuruluyor ki:

Vakit girmedikçe, namaz farz olmaz Nitekim Sadrüddin Bürhan-ül eimme, (Vakti girmediği için yatsı namazı size farz olmaz) diye fetva vermiştir Şems-ül-eimme Hulvani, (Vakit girmeyen yerlerde yatsı namazı kaza olarak kılınır) diye fetva vermiştir Ancak bu fetvayı duyan Harezm’de Şeyh-i Kebir Bakkali, (Vakit girmeyen yerlerde yatsı namazı farz olmaz) diye fetva verdi İmam-ı Hulvani bu fetva üzerine, Şeyh-i Kebir’e, (Beş vakit namazdan birini kaldıran kimse, kâfir olmaz mı?) diye sordurunca, Şeyh-i Kebir de, (Dirsekleri ile birlikte elleri veya aşık kemikleri ile birlikte ayakları olmayan kimse için abdestin farzı kaçtır?) dedi Daha sonra, (İşte bir abdest uzvu noksan olana abdestin farzı, dört değil, üç olduğu gibi, namaz vakitlerinden bazısı girmeyen yerdeki Müslümanlara, sadece vakti giren namazlar farzdır) buyurdu Bu cevap karşısında, imam-ı Hulvani, hakkı teslim edip, önceki fetvasından rücu etti

Şafii âlimlerin çoğuna göre, yatsı ve sabah namazının vakti girmeyen yerlerde bu namazlar, vakitleri giren en yakın bölgeye kıyas edilerek kılınır

Hanefi’de vakit, namazın hem şartı hem de sebebi olduğu için, sebep bulunmayınca yani vakit girmeyince, o namaz farz olmaz Vakit girmeden de kılınmaz Kaza etmek de gerekmez Fakat bazı âlimlere göre bu iki namazı kılmak farzdır İhtiyata riayet etmek çok iyi olur Bu bakımdan bu iki namaz, (Vaktine yetişip de kılamadığım son yatsı) ve (son sabah namazının farzını kılmaya) diye niyet edilerek kılınmalıdır Bu iki namazı, vakitlerinin başladığı en son günün vakitlerinde kılmak iyi olur

Bu iki namaz vaktinin başlamadığı zamanlarda, daha önce vakitlerinin olduğu en son günün vakitlerini esas alarak, normal vakti girene kadar her zaman o vakitte kılınır

Sual:Ramazan ayı gelince, oruç tutmak farz olur Ancak seferi olanın, dört mezhepte de oruç tutması farz değildir Kutuplara ve aya giden Müslüman, seferi ise oruç tutmaz Geriye dönünce kaza eder Kutuplarda buz denizinde yaşayan insan yok ise de, biz var olduğunu düşünelim Altı ay gündüz, altı ay gece olan yerlerde nasıl oruç tutulacaktır?
CEVAP

Gündüzleri 24 saatten daha uzun yerlerde, mesela altı ay gündüz olan yerlerde, oruca saat ile başlanır ve saat ile bozulur Gündüzü böyle uzun olmayan, vakitleri normal teşekkül eden, yani gündüzleri 24 saatten az olan bir şehirdeki Müslümanların zamanına uyularak oruç tutulur (Dürer)

Sual:Namazı orucu ay ve güneşin durumuna göre ayarlayan İslam dininde 3-6 ay güneş batmayan ve doğmayan yerlere göre benim bildiğim bir kaide yoktur Varsa gösterin
CEVAP

Bizim bildiğimiz veya sizin bildiğiniz dinde ölçü olmaz Dinde dört tane ölçü vardır Bu ölçülere uygunsa mesele yok Yoksa şahıslara göre bence senceye göre hareket edilirse insan sayısı kadar din meydana çıkar

Yukarıda ki yazıda kaidelerden bahsediliyor ya Mesela vakit girmedikçe namaz farz olmaz kaidesi bildiriliyor ya Dinde senet olan kitaplardan naklediliyor Daha ne kaidesi arıyorsunuz? 6 ay gece veya altı ay gündüz olan yerlerde oruca saatle başlanır deniyor ya Yarasa güneşi göremiyorsa, güneşin bunda suçu yoktur

Sual:1400 yıl önce Arabistan’da yaşayanlar kutuplar diye bir yer bilmiyorlardı Bilmediklerine göre bir kaide de koymaları imkansızdır
CEVAP

Arapların bilip bilmemesi önemli değil ki, önemli olan Allah’ın bilmesi ve Resulünün bildirmesidir Resulü kaideler bildirmiştir âlimler de buna göre ictihadlarını ortaya koymuşlardır Din zamanla değişmez Karanlık ülkelerin olduğunu Arapların bilmemesi de söz konusu değil İslamiyet Arapların dini değildir, kâinata inmiştir eksik değildir Dediğiniz gibi eksik olursa suçu Allah’a yüklemiş oluruz, dinimizi niye eksik gönderdi diye Kaideleri de Araplar değil Allah ve Onun Peygamberi koyar

İman ve ibadetler değişmez Kıyamete kadar aynıdır Değişen fen bilgileridir Zaman geçtikçe kâmil şeklini alırlar İslamiyet zaten kâmil olarak gelmiştir ve öyledir ve öyle devam edecektir Cevap verilemeyecek hiçbir mesele yoktur

Sual: (Dinimizde her şey bildirilmiş, İslam alimleri her şeyi açıklamışlardır) deniyor Peki, altı ay gündüz ve altı ay gece olan kutuplarda orucun nasıl tutulacağı, namazın nasıl kılınacağı da açıklanmış mıdır?
CEVAP

Evet onlar da açıklanmıştır Hanefi’de vakit, namazın hem şartı hem de sebebi olduğu için, sebep bulunmayınca yani vakit girmeyince, o namaz farz olmaz Vakit girmeden de kılınmaz Kaza etmek de gerekmez Fakat bazı âlimlere göre vakti girmeyen namazları da kılmak farzdır İhtiyata riayet etmek çok iyi olur Gündüzü böyle uzun olmayan, vakitleri normal teşekkül eden, yani gündüzleri 24 saatten az olan bir şehirdeki Müslümanların zamanına uyularak namazlar kılınır Vakti girmeyen bu namazları kılarken, (Vaktine yetişip de kılamadığım en son …… namazının farzını kılmaya) diye niyet edilmesi uygun olur

Dört mezhepte de seferde oruç tutmak farz değildir Kutuplara ve Aya giden Müslüman, seferi ise oruç tutmaz Geriye dönünce kaza eder Ramazan ayı gelince, oruç tutmak farz olur Bu bakımdan gündüzleri 24 saatten daha uzun yerlerde, mesela altı ay gündüz olan yerlerde, oruca saat ile başlanır ve saat ile bozulur Gündüzü böyle uzun olmayan, vakitleri normal teşekkül eden, yani gündüzleri 24 saatten az olan bir şehirdeki Müslümanların zamanına uyularak oruç tutulur (Dürer)

Not: Daha kolay anlaşılması için şunu da ilave edelim: 6 ay gündüz veya 6 ay gece olan yerlerde, mesela İstanbul'un namaz vakitleri esas alınıp ona göre namaz kılınır Oruç için de öyle Ramazan ayı gelince, İstanbul'un oruç vakitleri esas alınır, o saatte başlanıp o saatte iftar edilir

Sual: Avrupa’daki bazı Müslümanlar, yatsı ve sabahın vakti girmeyen yerlerde cemaatle nafile namaz kılıyorlar Bu doğru mudur?
CEVAP

Doğru değildir Ramazanda kılınan teravih hariç, nafile namazlar cemaatle kılınmaz

Fitre vermenin önemi

Sual: Fitrenin önemi nedir? Kimler verir, ölçüsü nedir?
CEVAP

İhtiyacı olan eşyadan ve borçlarından fazla olarak zekat nisabı kadar malı, parası bulunan Müslümanın fitre vermesi vacip olur Nisaba malik değilse fitre vermesi vacip olmaz Fakat vermesi iyidir Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Ramazan orucu, gökle yer arasında durur Sadaka-i fıtr verilince yükselir) [Ebu Hafs]

(Sadaka-i fıtr, oruçlunun, uygunsuz sözlerinden hasıl olan günahları temizler) [Beyheki]

(Sadaka-i fıtr, zenginlerinize bir tezkiyedir Fakirleriniz de verirse, Allahü teâlâ onlara daha çoğunu verir) [Ebu Davud] [Tezkiye, temize çıkarma, temizleme demektir]

Diğer üç mezhepte, bir günlük yiyeceği olanın fitre vermesi farzdır Hadis-i şerifte, (Sadaka-i fıtrı, küçük büyük, zengin fakir herkesin vermesi gerekir) buyuruldu (Ebu Davud)

Dinen zengin olmayan herkes, fitre, zekat alabilir İhtiyacı olan eşya ve borçlarından fazla olarak, zekat nisabı kadar malı, parası bulunan müslümanın, fitre vermesi vacip olur Fitre, zekat alması, haram olur Fitre nisabına katılacak malın ticaret için olması şart olmadığı gibi, elinde bir yıl kalmış olması da gerekmez

Halk arasındaki zenginlikle, dinin bildirdiği zenginlik farklıdır Nisap miktarı malı veya parası olmayan bir kimse, fakir demektir Evi olmayan, kirada oturan bir kimse nisap miktarı paraya, altına veya ticaret malına sahip ise dinen zengin sayılır, böyle bir kimsenin zekat vermesi gerekir ve zekat alması caiz olmaz

Ticaret için olmayan malların zekatı verilmez Gelirleri nisaba dahil edilir

Nisaba malik olmayan herkes fakir sayılır, zekat alabilir Nisaba malikse fitre vermesi vacip olur Asgari maaş alan bir kimse, borçları çıktıktan sonra, nisaba malik ise, zengin sayılır, fitre vermesi gerekir [Nisap, 96 gr altın veya bu değerde para, ticaret malı demektir]

Sadaka-i fıtr, Ramazan-ı şerifte verilir Ramazandan önce ve bayramdan sonra da vermek caiz ise de bayram namazından önce verilmiş olması daha çok sevaptır Şafii’de Ramazandan önce verilmez Bayramdan sonraya da bırakılmaz Hastalık gibi herhangi bir özürden dolayı oruç tutamayan kimsenin de, zengin ise fitre vermesi gerekir

Sadaka-i fıtrın miktarı her yıl değişmez Fitre olarak yarım sa’ buğday veya un, yahut bir sa’ arpa, hurma veya kuru üzüm verilir Yarım sa ölçek, ihtiyatlı olarak 1750 gramdır Bir sa’ ise 3500 gramdır Bu miktarlar kıyamete kadar hiç değişmez Fitre olarak, ya bizzat buğday, un, arpa, hurma veya kuru üzüm verilir Yahut değeri kadar altın veya gümüş verilir Buğday, un ve diğerlerini vermek güç olursa, bunların kıymeti kadar, ekmek veya mısır verilebilir

Sual: Fitre ne zaman vacip olur?
CEVAP

Kurban bayramının üçüncü günü nisaba malik olan zengindir Nisap, zekat nisabı gibidir Kurbanda farklılık şöyledir:

İhtiyacı olan eşyadan ve borçlarından fazla olarak, zekat nisabı kadar malı, parası bulunan her hür Müslümanın, Ramazan bayramının birinci günü sabahı, tan yeri aydınlanırken, (Fitre) vermesi vacip olur Daha önce ve daha sonra vacip olmaz Fitre ve kurban nisabı hesabına katılacak malın ticaret için olması şart olmadığı gibi, elinde bir yıl kalmış olması da lazım değildir Bayramın birinci günü sabah namazı girdiği anda, nisap miktarı kadar mala malik olmak şarttır

Sual: Fitre kimlere verilir, kimlere verilmez, zekatın hükümleri fitrede de geçerli mi?
CEVAP

Evet Yani zekattaki gibi:

Ana babaya, dedeye, büyük anneye, evlada, toruna, hanıma ve kâfire fitre verilmez Fakir olmak şartı ile geline, damada, kayınvalideye, kayınpedere, kayınbiradere, üvey çocuğa fitre verilir Hala, amca, dayı, teyze gibi akrabaya fitre vermek daha çok sevap olur İmameyne göre, borçlu ve fakir kimseye, hanımı fitre verebilir (Mevkufat)

Sual: Fitredeki vekalet, zekattaki gibi mi?
CEVAP

Evet

Sual: Zekat gibi, fitreyi de hediye diye vermek caiz mi?
CEVAP

Evet

Sual: Hurma ile iftar eden fitresini hurmadan mı verir?
CEVAP

Hayır Senenin ekserisinde yediği şeyden verir

Sual: Telefonda vekalet olur mu?
CEVAP

Olur E-maille de olur

Sual: 4 kişinin adam başı 1750 gram un vererek toplam 7 kilogram ile bir kişiye vekalet vererek fitresini ödemesi doğru mu?
CEVAP

Doğru

Sual: Bir kişiye verip (ya da daha sonra vermek üzere anlaşıp) bu parayla payıma düşen miktarda un alarak dilediğine dilediğin kadar adıma fitre olarak vermeye seni vekil tayin ettim dersek o da kabul ettim dese bu şekilde verilen fitre caiz midir?
CEVAP

O adam da un alıp verirse mesele yok Daha kolay yol: 15- 20 kişinin vekaleti alınıp, alınan para ile bir çeyrek altın alınıp fakire verilirse bu iş halledilmiş olur

Sual: Teyzeye halaya amcaya dayıya fitre ve zekat verilir mi?
CEVAP

Verilir

Sual: Fitre sadece fakirlere mi verilir?
CEVAP

Evet

Sual: Bir tanıdık bana birisi vasıtasıyla fitresini göndermiş10 milyon Bir şey de dememiş Benim ne yapmam gerekir?
CEVAP

On milyon liralık gümüş veya altın alırsan fitresi verilmiş olur Bu miktar altın bulamazsan, kendi parandan da katarak çeyrek altın al yine olur, sonra altını istediğine sat

Sual: Fakirler için arkadaşımdan vekil olarak fitre nasıl alabilirim?
CEVAP

Zenginlerin vekili de olabilirsin, fakirlerin de Bir fakirden vekalet alırsın Yani fitremi almak ve dilediğin yere harcamak üzere seni vekil ettim der, sen de herkesten fitre alıp dilediğin yere verirsin

Sual: Fitre vermek için akıl baliğ olma şartı var mıdır?

CEVAP

Hayır Küçük çocuğun ve delinin malları varsa, bunların fıtraları da, mallarından verilir Velîleri vermezse, çocuk büyüdüğünde, deli iyi olduğunda, eski fıtralarını da kendileri verir Baliğ olmayan çocukların malı yoksa, bunların fıtrasını babaları, kendi fıtrası ile birlikte verir Yani kendi zengin ise verir

Sual: Eşimin ve akıl baliğ olmamış çocuklarımın onlardan habersiz ve vekaletsiz fitrelerini verebilir miyim?
CEVAP

Eşiniz ve çocuklarınıza bakmak mecburiyetinde olduğunuz için habersiz verebilirsiniz

Sual: Ağabeyimin ve evli kız kardeşimin fitresini onlardan habersiz verebilir miyim?
CEVAP

Veremezsiniz Bir kimse, kendi malından, başkası için fitre verince, o önceden emretmiş ise, caiz olur Emri ile vermemiş ise, sonradan razı olsa da, caiz olmaz Onların malı veya parası ile vermiş ise, razı olunca caiz olur Yahut onların sizi, (Sadaka-i fıtramı vermek üzere seni vekil ettim) demeleri gerekir

Sual: Beş kişinin fitrelerini vermek üzere vekilim Fitreleri toplu olarak mı yoksa herbiri için ayrı ayrı mı vermeliyim?
CEVAP

Hepsini birden verebilirsiniz

Sual: Şafii mezhebinde olan kimse ne kadar ve nasıl fitre vermesi gerekir?
CEVAP

1680 gram buğday, pirinç, hurma, nohut, peynir verilebilir Bunların yerine kağıt para verilemediği gibi altın ve gümüş de verilemez Ayrıca sekiz sınıfa verilmesi gerekir Üç sınıfa verilmesini caiz gören âlimler de varsa da bu üç sınıfı bulmak çok güçtür, yok gibidir Onun için Hanefi mezhebi taklit edilerek vermelidir

Sual: Geçmiş senelerde verilmeyen fitreler verilir mi? Verilirse nasıl verilir?
CEVAP

Verilir Kaza edilmiş olur Aynen altın olarak verilir

Sual: Seferde olduğum için oruç tutamadım Fitre vermem gerekir mi?
CEVAP

Bir özrü sebebi ile oruç tutmayanın da, sadaka-i fıtr vermesi gerekir

Sual: Doğmamış anne karnındaki çocuğun fitresini vermek gerekir mi?
CEVAP

Verilmez

Sual: Nisap miktarı param var fakat 1 sene dolmadı, fitre vermem gerekiyor mu?
CEVAP

Fıtra için bir sene gerekmez O an nisaba malikseniz vereceksiniz

Sual: Ramazan ayında bayram namazından önce verilmesi gereken fitreyi, caiz olmayan kişilere verdiğini bayramdan sonra öğrenen bir kişinin ne yapması gerekir?
CEVAP

Yeniden bir fakire verir

Sual: Zekatım fitrelerimizle birlikte bir çeyrek altın tutuyor Bir çeyrek altını hem zekatım için hem de fitrelerim için verebilir miyim?
CEVAP

Evet verilir

Sual: Fitreyi fazla vermek iyi olur mu?
CEVAP

Elbette

Sual: Fitreyi yıllarca kağıt para ile veren, altınla devir yapması lazım mı?
CEVAP

Evet

Sual: Zekat ve fitre aynı kişiye verilebilir mi?
CEVAP

Evet

Sual: Fakir kardeşe fitre verilir mi?

CEVAP

Evet

Sual: Kız kardeşime fitre verebilir miyim?
CEVAP

Fitrenizi zengin değilse kız kardeşinize veya çocuklarına vermenizde mahzur yoktur

Sual: Seferi yani yolcu olan kimse, nisaba mâlik ise, fitre vermesi gerekir mi?
CEVAP

Gerekir

Sual: Delinin fitre vermesi gerekir mi?
CEVAP

Evet, malı varsa, fitresi kendi malından verilir Velisi vermezse, deli iyileşirse, eski fitrelerini de kendisi verir İyileşmezse, zaten sorumlu olmaz (Dürr-ül-muhtar)

Sual: Bir kimse, yanında kalan ana-babasının ve âkıl bâliğ olan oğlunun fitresini, onlardan habersiz verse, caiz olur mu?
CEVAP

Sonradan bildirmek şartı ile caiz olur

Bütün yıl oruç tutmuş olmak

Sual: En az bire on sevap verildiği için, bir ay Ramazanda oruç tutan 300 gün, Şevvalde de altı gün oruç tutan 60 gün oruç tutmuş gibi olacağı yani bütün yılı oruç tutmuş sayılacağı söyleniyor Farz olan Ramazan orucu ile nafile olan Şevval orucu aynı kefeye konabilir mi? Farzın yanında nafile denizde damla değildir Yukarıdaki ifadede bir yanlışlık yok mu?
CEVAP

Her ay üç gün oruç tutanın da, bütün sene oruç tutmuş gibi sayılacağı da kitaplarda bildiriliyor Burada farz olan Ramazan orucuyla nafile oruç kıyas edilmiyor Bütün sene oruç tutmuş olduğu değil, hükmen oruçlu gibi sayılacağı bildiriliyor Yoksa ömür boyu nafile oruç tutulsa, Ramazan-ı şerifte tutulan bir gün orucun sevabına kavuşamaz

Mazeretsiz Ramazan-ı şerifte bir gün oruç tutmayan, ömür boyu nafile oruç tutsa kabul olmaz Hatta Ramazandaki farz orucunu kaza ettikten sonra, yine her gün oruç tutsa, Ramazan-ı şerifte tutmanın sevabına kavuşamaz Kaza edince, yalnız borçtan kurtulur Ramazanda tutmuş gibi sevab kazanamaz Bir hadis-i şerif meali şöyledir:

(Ramazanda bir gün oruç tutmayan, onun yerine bütün yıl oruç tutsa, o bir günkü sevaba kavuşamaz) [Tirmizi]

Mübarek günlerde oruç

Sual: Mübarek günlerde, hangi gün oruç tutmak uygun olur?
CEVAP

Mübarek günler, mübarek geceleri takip eden günlerdir Mesela, Cuma gecesi, Perşembe gününü Cumaya bağlayan gecedir

BERAT GECESİ:

Şaban ayının 15 gecesidir Bunun günü, bu geceyi takip eden gün, yani 15 Şaban olur Oruç tutan, bu günde tutmalıdır Eğer bugün, Cuma veya Cumartesi gününe gelirse, bir gün öncesi veya bir gün sonrasıyla tutmalıdır Bir hadis-i şerif meali:

(Şabanın 15 gecesini ibadetle, gündüzünü de oruçla geçirin! O gece Allahü teâlâ buyurur ki: “Af isteyen yok mu, affedeyim Rızk isteyen yok mu, rızk vereyim Dertli yok mu, sıhhat, afiyet vereyim Ne isteyen varsa, istesin vereyim” Bu hâl, sabaha kadar devam eder) [İbni Mace]

MİRAC GECESİ:

Recep ayının 27 gecesidir Bir hadis-i şerif meali:

(Recebin 27 günü oruç tutana, 60 yıllık oruç sevabı verilir) [İ Gazali, Ebu Musa el Medeni]

Eğer bugün, Cuma veya Cumartesi gününe gelirse, bir gün öncesi veya bir gün sonrasıyla tutulmalıdır

REGAİP GECESİ:

Receb ayının ilk Cuma gecesidir Cuma günü tek olarak oruç tutmak mekruh olur diyen âlimler de, olduğu için, orucu, Perşembeyle birlikte tutmak çok sevab olur (Gunye)

Bir hadis-i şerif meali: (Allahü teâlâ, Receb ayında oruç tutanları mağfiret eder) [Gunye]

AŞURE GÜNÜ:

Muharrem ayının 10 günü, Aşure günüdür Aşure günü de, tek olarak oruç tutmak mekruhtur Bir gün öncesi veya sonrasıyla birlikte tutmalıdır İki hadis-i şerif meali:

(Aşurenin faziletinden faydalanın! Bu mübarek günde oruç tutan, melekler, peygamberler, şehidler ve salihlerin ibadetleri kadar sevaba kavuşur) [Şir’a]

(Aşure günü bir gün önce veya bir gün sonra da tutarak, Yahudilere muhalefet edin) [İ Ahmed]

MEVLİD GECESİ:

Rebiul-evvel ayının 11 ve 12 günleri arasındaki gecedir 11 veya 12 gününde oruç tutmak iyi olur

Peygamber efendimiz, Pazartesi günü oruç tutardı Sebebini sorduklarında, (Bugün dünyaya geldim Şükür için oruç tutuyorum) buyurdu (Hak Sözün Vesikaları)

AREFE GÜNÜ:

Kurban bayramından önceki gündür Bir hadis-i şerif meali şöyledir:

(Arefe günü tutulan oruç, bin gün [nafile] oruca bedeldir) [Taberani]

Arefe günü oruç tutmak müstehabdır Nevruza veya cumartesi gününe isabet etse de, bugün Arefe diye oruç tutan kimse, mekruh işlemiş olmaz Nevruz diye, cumartesi diye tutarsa mekruh olur, Arefe diye tutarsa mekruh olmaz

CUMA GÜNÜ:

Cuma günleri oruç tutmak çok sevabdır Bir hadis-i şerif meali şöyledir:

(Cuma günü, oruç tutan için, on ahiret günü oruç sevabı yazılır) [Beyheki]

Cuma günü, tek olarak oruç tutmak, mekruh diyen âlimler de, olduğu için, Cuma günü, tek olarak değil, Perşembe veya Cumartesi günüyle birlikte tutmalıdır Bir hadis-i şerif meali:

(Yalnız Cuma günü, oruç tutmayın! Bir gün öncesi veya bir gün sonrasıyla tutun) [Buhari]

ZİLHİCCE AYINDA ORUÇ:

Zilhiccenin ilk 9 gününde oruç tutmalıdır Bir hadis-i şerif meali:

(Zilhiccenin ilk 9 günü oruç tutana, her günü için bir yıllık oruç sevabı verilir) [Ebul Berekat]

MUHARREM AYINDA ORUÇ:

İki hadis-i şerif meali şöyledir:

(Ramazandan sonra en faziletli oruç, Allah’ın ayı Muharrem ayında tutulan oruçtur Farzlardan sonra en faziletli namaz, gece namazıdır) [Müslim, İbni Mace, Tirmizi, Nesai]

(Nafile oruç tutacaksan Muharrem ayında tut; çünkü o, Allah’ın ayıdır O ayda bir gün vardır ki, O günde Allah geçmiş kavimlerden birinin tevbesini kabul etti Yine o gün tevbe edenlerin günahlarını da affeder) [Tirmizi]

Zilhiccenin son günü ve Muharremin birinci günü oruç tutan, o senenin tamamında oruç tutmuş gibi sevaba kavuşur (Ey Oğul İlmihali)

ŞEVVAL AYINDA ORUÇ:Şevval ayında oruç tutmak, çok sevabdır Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Şevval ayında altı gün oruç tutan, yeni doğmuş gibi günahsız olur) [Taberani]

(Ramazandan sonra, Şevvalde de altı gün oruç tutan, bir yıl oruç tutmuş sayılır) [İbni Mace]

PAZARTESİ ve PERŞEMBE:

Pazartesi ve Perşembe günleri oruç tutmak, diğer günlere göre daha sevabdır Bir hadis-i şerif meali:

(Ameller, pazartesi ve perşembe günleri arz olunur Ben de, amelimin oruçluyken arz olunmasını isterim) [Tirmizi]

HER AY 3 GÜN ORUÇ:

Her ay 3 gün oruç tutmak çok iyidir İki hadis-i şerif meali şöyledir:

(Her ayda, üç gün oruç tutmak, bütün yılı oruçlu geçirmek gibi sevabdır) [Buhari]

(Kameri ayın 13, 14 ve 15 günlerinde oruç tutan, bütün yıl oruç tutmuş gibi sevaba kavuşur) [Nesai]

Not: Mübarek günlerdeki bu oruçlar nafiledir Nafile oruç tutmak da çok sevabdır Bir hadis-i şerif meali:

(Ramazan ayı dışında, Allah rızası için bir gün oruç tutan, iyi bir yarış atının bir asırda alacağı mesafe kadar, Cehennemden uzaklaşır) [Ebu Ya’la]

Hele yukarıda bildirilen mübarek günlerde oruç tutulursa, sevabı daha çok olur Ancak, nafilenin kıymet ve sevabının, farz yanında denizde damla bile olmadığını, İslam âlimleri bildiriyor Bunun için, oruç kazası olan kimse, bu oruçları tutarken, (ilk kazaya kalan Ramazan orucuna) diye niyet etmeli Kaza borcumuz yoksa da, yine böyle niyet ederek tutmalıdır; çünkü tutulan bu oruç, zaten nafile olur Unutulmuş bir kazamız varsa, onun yerine geçer Böyle olursa, hem oruç borcumuzu ödemiş olur, hem de o mübarek gün için bildirilen oruç sevabına kavuşmuş oluruz

Oruçluya mekruh olanlar ve olmayanlar

Sual: Oruçluya mekruh olan ve olmayan şeyler nelerdir?
CEVAP
Mekruh olanlar şunlardır:

1- Dişleri diş macunuyla fırçalamak,

2- Ramazan günü, iğne olmak, kendi isteğiyle ağız dolusu kusmak gibi bir sebeple oruç bozulursa, yolcu şehrine gelirse, kadının hayzı kesilirse, akşama kadar oruçlu gibi, sakınmaları gerekir; yiyip içmeleri mekruh olur

3- İlaçla gargara mekruhtur Eğer namazda okumaya mani olursa, ilaçla gargara etmek mekruh olmaz Çünkü özür vardır

4- Cünüp olma ihtimali varken, hanımını öpmek mekruh olur Orucu bozacak derece çok öperse haram işlemiş olur Çünkü orucu mazeretsiz bozmak haramdır

Oruçluya mekruh olmayanlar:

1- Gece ihtilam olup, sahura kalkınca, imsak vaktine az kalmışsa, önce yemek yense, imsak çıktıktan sonra gusledilse, yani oruca cünüpken başlansa sahih olur Daha sonra gusletmek caizdir

2- Bozulursa kefaret olmasın diye, Ramazan orucuna imsak vaktinden sonra niyet etmek caizdir

3- Ramazanda yatsıdan sonra hanımıyla beraber olunsa daha sonra geç vakitte uyuyup biraz sonra guslederiz dense, uyandıklarında da güneş doğmuş olsa, oruçlarına zarar gelmez Fakat namaz kılmak için ilk fırsatta yıkanmak gerekir

4- Orucun aksamaması için hayzı ilaçla geciktirmek caizdir

5- Oruçluyken hayzı başlayan kadın, oruçlu gibi durmaz, yiyip içebilir

Sual: Oruç tutmak için aşağıdaki kolaylıklardan istifade etmek caiz midir?

1- Susayınca, harareti azaltmak amacıyla ağza su almak, serinlemek için başa soğuk su dökmek, soğuk suyla yıkanmak

2- Sigara ihtiyacı hissedince, sigara yakısı vurmak

3- Ağrılı, romatizmalı yerlere, sprey veya merhem sürmek Kalb krizlerinde göğse konularak emilen ilaç, yakı kullanmak

4- Açlık hissedince, akupunktur iğnelerini batırmak veya açlık bandı kullanmak Bunlar hem açlık hissini gideriyor, hem de kilo vermeye yardımcı oluyor

5- Ramazanı aksatmamak, tam tutmak amacıyla hayzı geciktirmek için ilaç kullanmak
CEVAP

Bunların hepsi caizdir Ancak, birinci maddedeki husus, İmam-ı a’zam hazretlerine göre tenzihen mekruhtur; çünkü böyle bir hareket, ibadetten bıkkınlığı gösterebilir İmam-ı Ebu Yusuf hazretlerine göreyse, bunun mahzuru olmaz; çünkü böyle yapmakla ibadete yardım edilerek sıkıntı nispeten giderilmiş olur İmam-ı Ebu Yusuf’un kavline uyularak, yukarıdakilerin hepsi yapılabilir

Sual: Ramazan ayında, orucu bozulan kimse, artık yiyip içebilir mi?
CEVAP

Ramazan günü orucunu herhangi bir sebeple bozan, seferdeyken kendi şehrine gelen yani gelince mukim olan kimse ve hayzı kesilen kadın, akşama kadar oruçlu gibi durur, yiyip içmez; fakat hayzı başlayan kadın, oruçlu gibi durmaz; yiyip içer Oruç tutamayacak bir özrü olan kimseler, oruç tutamadıkları günler, gizli yiyip içmelidir

Şevval ayında oruç

Sual: Şevval ayında tutulan orucun fazileti nedir?
CEVAP

Her zaman oruç tutmak sevabdır Hadis-i şerifte, (Oruç, Cehennem ateşinden koruyan bir kalkandır) buyuruldu (Buhari)

Şevval ayında tutulan orucun çok sevabı vardır Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Ramazandan sonra Şevval ayında da 6 gün oruç tutan, anasından doğduğu günkü gibi günahsız olur) [Taberani]

(Ramazan orucu ile Şevvalde de altın gün oruç tutan, bir yıl oruç tutmuş sayılır) [İbni Mace]

(Ramazan ayı orucu on aya, Ramazandan sonra tutulan 6 gün oruç da iki aya mukabil olur ki, böylece bir yıl oruç tutma sevabına kavuşulur) [İbni Huzeyme]

Bazı âlimler, bu 6 gün orucun vakit geçirmeden, bayramdan sonra hemen tutulmasının iyi olacağını bildirmişlerdir Bu oruçları aralıklı tutmak da caizdir

Şevval ayında ve başka zaman tutulan nafile veya kaza oruçlarını pazartesi ve perşembe günleri tutmak daha iyidir Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Ameller, pazartesi ve perşembe günleri arz olunur Ben de amelimin oruçlu iken arz olunmasını isterim) [Tirmizi]

(Pazartesi ve perşembe, günahların affedildiği gün olduğu için oruç tutuyorum) [Müslim]

(Cennetin kapıları pazartesi ve perşembe günleri açılır) [Müslim]

Sual: Şevval ayına girdik 6 gün orucuna başladım Ramazanda âdet olduğum zaman tutamadığım oruçlarım oldu 7 gün tutamadım 6 günlük oruç diğerinin yerine geçer mi? Yoksa 13 gün oruç tutmam mı gerekiyor?
CEVAP

Altı gün orucu tutarken kazaya da niyet ederseniz hem kazanız ödenmiş olur, hem de Şevval ayında oruç tutma sevabına kavuşmuş olursunuz 7 gün kaza tutarsanız borcunuz kalmaz

Sual: Şevval ayında tutulan altı gün orucu (kaza ve nafile oruca niyet ederek) peş peşe tuttuk Kimisi Pazartesi-Perşembe tutulması gerektiğini söylediğinde kötü bir niyet olmadan, bir an önce tutmak manasında (Altı gün orucu bir an önce tutup kurtulalım) dediğimiz oldu Bir mahzuru var mı?
CEVAP

Oruç tutan adamın kötü niyeti olur mu? Siz onu kendinize bir görev hissettiğiniz için öyle dediniz Namaz için de aynı şey söylenir (Hele şu namazı bir an önce kılalım veya önce namazı kılalım da kurtulalım) demek küfür olmaz Çünkü borçtan bir an önce kurtulmak demektir

Sual: Biz komşularla altı gün oruçlarımızı tuttuk Bir hanım, kadınların tutması gereken bir borcu varsa, bu altı gün nafile orucu tutamaz dedi Bu doğru mu?
CEVAP

Farz namaz borcu olan nafile ve sünnet kılamaz, ancak oruç tutabilir Çünkü ikinci ramazana kadar borcunu ödeyebilir Ama bu altı günleri tutarken kazaya da niyet ederse hem bugünlerde oruç tutmuş olur hem de kazasını ödemiş olur

Sual: Şevval ayında tutulan 6 gün oruç, şevval ayı içerisinde hangi gün olursa olsun tutulabilir mi?
CEVAP

Evet, 30 gün içinde altı gün oruç tutulur

Sual: Ben 6 gün orucuna başladım İkincisini bugün tutacağım Ancak dün gece biraz uykulu idim, yemeği yiyip yattım Sabah kalktığımda niyet etmediğimi hatırladım Ancak gece yatarken hanımıma "ben sahura kalkacağım yarın ve diğer günler (14-15 günler de) oruç tutacağım dedim Böyle yapmam niyet yerine geçer mi?
CEVAP

Sahura kalkıyor hem de yemek yiyorsunuz Bu niyet yerine geçer Hatta acele edip, vakit bitmeden şunu içeyim şunu da yapayım deniliyor, bunlar da niyettir

Sual: Hilal gözetilmeden takvimlere göre ramazan ve bayram yapılan günlerde, Ramazandan sonra iki gün oruç tutmak gerekiyor Bir de hayz halinde tutulmayan oruçlar oluyor Bu ayda altı gün nafile oruç tutmak da çok sevabdır Kaza namazları kılarken, nafile namazlara da niyet edildiği gibi, kaza oruçlarını tutarken, hem Şevval ayı orucuna, hem de kaza orucuna birlikte niyet edilebilir mi?
CEVAP

Evet, öyle niyet edilir Bu ayda kaza orucu tutarken, Şevval orucuna ayrıca niyet edilmese bile, yine Şevval ayında tutulması çok sevab olan nafile oruçlar da, tutulmuş olur Peygamber efendimiz, Muharremin 9 ve 10 günleri nafile oruç tuttuğu için bize sünnet olmuştur Yine Peygamber efendimizin, her Arabî ayın 13, 14 ve 15 günleri ve kurban bayramı arefesinde nafile oruç tuttuğu olurdu Resulullah efendimiz, bu günlerde nafile oruç tuttuğu için, o günlerde bizim oruç tutmamız da müstehab olmuştur Bu günlerde kaza orucu tutarken, sünnet veya müstehab denmese de, Peygamber efendimiz, o günlerde oruç tuttuğu için, sünnet veya müstehab da yerine gelmiş olur

Bildirilen günlerde nafile oruç tutarken kazaya da niyet etmeli, yani (İlk kazaya kalan Ramazan orucumu tutmaya) demelidir Kaza orucumuz olmasa bile, böyle niyet etmenin hiç mahzuru olmaz Kazamız yoksa zaten nafile olur Mübarek günlerde, oruç tutarken her zaman kazaya niyet etmeliyiz