özel Bina Inşaatlarında Sigorta Müdürlüğünce Yapılacak Araştırma Ile Ilişiksizlik Belgesi Alınması

12 Ekim 2004

İsa KARAKAŞ
SSK Başkanlık
Sigorta Müfettişi

EN SON YAPILAN YASAL DÜZENLEMELER ÇERÇEVESİNDE

ÖZEL BİNA İNŞAATI İŞLERİNDE İLGİLİ SİGORTA MÜDÜRLÜĞÜNCE YAPILACAK ARAŞTIRMA

İLE İLİŞİKSİZLİK BELGESİ ALINMASININ DEĞERLENDİRİLMESİ-I

I GİRİŞ

06082003 tarihinde yürürlüğe giren 4958 sayılı Kanunda ilişiksizlik belgesi (borcu yoktur) alınması gereken özel bina inşaatları ile ihale konusu işlerde yapılacak asgari işçilik uygulamalarında üçlü bir sistem öngörülmüştür Bu sistemde işverenlere mevzuatta öngörülen bir takım koşullara bağlı olarak;

- İşyerinin tescilli bulunduğu sigorta müdürlüğünde fark işçiliğin ve gecikme zammının yatırılarak ilişiksizlik belgesi alınması,

- Sigorta Müfettişince yapılacak kayıt ve belge incelemesi sonucunda düzenlenecek rapora göre ilişiksizlik belgesi alınması veya

- Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler İle Yeminli Mali Müşavirlerce düzenlenecek rapora göre ilişiksizlik belgesi alınması,

Alternatifleri sunulmuştur

Bu yazımızın konusunu daha önceden 16/118 Ek sayılı Genelge ile düzenlenen,yeni yapılan düzenlemelerde ise �Araştırma� adı altında yer verilen Özel bina inşaatı İşyerinin tescilli bulunduğu sigorta müdürlüğünde fark işçiliğin ve gecikme zammının yatırılarak ilişiksizlik belgesi alınması mevzuu oluşturacaktır

II SİGORTA MÜDÜRLÜĞÜNCE YAPILACAK HESAPLAMA SONUCUNDA ORTAYA ÇIKAN FARK İŞÇİLİĞİN YATIRILARA İLİŞİKSİZLİK BELGESİ ALINMASININ HUKUKİ DAYANAKLARI

İşyerinin tescilli bulunduğu sigorta müdürlüğünde sigorta müfettişi incelemesi istenilmeksizin fark işçiliğin ve gecikme zammının yatırılarak ilişiksizlik belgesi alınmasının yasal dayanağını 4958 sayılı Kanunla 506 sayılı Kanunun 79 maddesine eklenen; �Bu Kanunun 83 maddesinde belirtilen kamu kurum ve kuruluşlar tarafından ihale yoluyla yaptırılan her türlü işler, gerçek veya tüzel kişilerce yapılan inşaatlardan dolayı yeterli işçilik bildirilmiş olup olmadığı Kurumca araştırılır Usul ve esasları yönetmelikle belirlenecek bu araştırma sonucunda yeterli işçiliğin bildirilmemiş olduğunun anlaşılması halinde, bildirilmemiş olan işçilik tutarı üzerinden hesaplanan prim tutarı, gecikme zammı ile birlikte sigorta müfettişince inceleme yapılması istenilmeksizin işveren tarafından ödendiği takdirde, işyeri hakkında sigorta müfettişine inceleme yaptırılmayabilir� Fıkra oluşturmaktadır

IIIUYGULAMADAN YARARLANMA KOŞULLARI, İŞVERENLER AÇISINDAN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI

A UYGULAMADAN YARARLANMA KOŞULLARI

Bahse konu uygulamadan isteyen her işverenin yararlanma olanağı bulunmamaktadırUygulamadan yararlanabilmek için;

1 Özel bina inşaatı işyerini kapsamına alan ilgili sigorta müdürlüğüne yasal sürede örneği Kurumca belirlenen şekle uygun olarak �İşyeri bildirgesinin� verilerek, inşaatın tescil ettirilmiş olması,

2 İnşaatın faaliyet süresi içinde Kuruma prim belgeleri ve işçilik bildiriminde bulunulmuş olması,
Gereklidir

Aksi taktirde, daha açık bir ifade ile; Verilen işyeri bildirgesine istinaden tescil edildiği halde Kuruma prim belgeleri verilmeyen veya hiç tescil edilmemiş bulunan bina inşaatı işyerlerinin belirtilen uygulamadan yararlanmaları mümkün değildir

Bu durumdaki özel bina inşaatı işyerleri ile ilgili olarak işin yürütümü için gerekli olan asgari işçilik miktarının tespiti için, işyerinin tescilli bulunduğu ilgili sigorta müdürlüğünce durum, doğrudan Sigorta Teftiş Kurulunun ilgili Grup Başkanlığına intikal ettirilerek düzenlenecek rapora göre işlem yapılmaktadır

B UYGULAMANIN İŞVERENLER AÇISINDAN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI

1 Avantajları

- İşçilik oranında % 25 indirim yapılması,

- Kayıt ve belge incelenmemesi nedeniyle fark işçilikten dolayı kayıt geçersizliği cezasının uygulanmaması ile

- İnceleme yolundan daha önce işlemlerin sonuçlanması,başka bir ifade ile ünitede (Sigorta Müdürlüğünde) hesaplanan fark işçiliğin ve gecikme zammının yatırılması halinde anında ilişiksizlik (borcu yoktur) yazısının verilmesidir

2 Dezavantajları

Uygulamanın en büyük ve tek dezavantajı yeterli işçilik faturaları bulunan ve bu yola başvuran işverenlerin işçilik faturalarının hesaplamada dikkate alınması olanağının bulunmamasıdır

KAYNAKÇA:

Ali KARAKAŞ-İsa KARAKAŞ ; "YARGI KARARLARI İLE DONATILMIŞ,ÖRNEKLİ AÇIKLAMALI İNŞAAT İLE İHALELİ İŞLERDE ASGARİ İŞÇİLİK UYGULMALARI VE MEVZUATI"Adalet Yayınevi-2004 s79-86