Tarihte Bugün

TARİHTE BUGÜN: 14 MAYIS

Birinci Arap-İsrail Savaşı 14 Mayıs 1948'de başladı



Birinci Arap-İsrail Savaşı, Filistin’de İngiliz manda rejiminin sona ermesinin hemen ardından 14 Mayıs 1948’de, Tel-Aviv’de toplanan Yahudi Milli Konseyi, yayınladığı bir bildiri ile İsrail Devleti’nin kurulduğunu ilan etti Bunun hemen ardından ABD ve ertesi gün de Sovyetler Birliği İsrail’i tanıdığını açıkladı Bu gelişmelerin öncesinde ise İngiliz birlikleri bölgeyi terk etmeye başlamışlardı bile

İsrail Devleti’nin kuruluşunun ilan edilmesinden birkaç saat sonra Arap Birliği İsrail’e savaş açtı Mısır, Ürdün, Suriye ve Irak kuvvetleri üç yönden saldırıya geçerek önemli ilerlemeler kaydettiler

Ancak İsrail’in planlı savunması üzerine savaş Araplar aleyhine dönüştü

İsrail savaş sonunda 1947’de taksim planı ile elde ettiği %56’lık Filistin toprağını % 78’e çıkardı 700000 Filistinli, evlerini terk etmek zorunda kalarak komşu ülkelere veya Arapların yoğun olduğu bölgelere sığındılar Yurtlarını terk eden Filistinliler'den 250000’i Gazze’ye yerleştirildi Filistinlilerin başka ülkelere göçü ve Yahudilerin Filistin’de gün geçtikçe artan nüfusu, demografik yapının bölgenin asıl yerleşik halkı olan Araplar aleyhine dönüşmesine neden oldu ve bugüne kadar süregelen Filistinli mülteciler sorunu başladı Benzer şekilde 1948 -1952 aarasında Arap ülkelerinde yaşayan bir milyon kadar yahudi zorla ülkelerinden kovuldu Bu mültecilerin çoğu İsrail'e yerleşti

İsrail savaş sonunda savaştığı her Arap ülkesi ile ayrı ayrı ateşkes anlaşmaları imzaladı Savaşa girmiş olan Ürdün Batı Şeria’ya, Mısır da Gazze Şeridi’ne asker yığdı Kudüs’ün kontrolü ise batıda İsrail, doğuda Ürdün arasında bölündü Gazze Mısır'ın oldu

1948 savaşı sonrasında savaşa katılan Arap ülkelerinde siyasi rejim değişikliğine varan karışıklıklar yaşandı En önemli değişiklik Mısır’da gerçekleşti Mısır’da Kral Faruk bir darbe ile tahttan indirilerek yerine General Necib getirildi

Savaştan en karlı çıkan taraf İsrail oldu 1914’te 85000, 1943’te 539000, 1946’da 608000, 1947’de 650000 olan Filistin’deki Yahudi nüfusu, savaş sonrası anlaşmaların imzalandığı 1949 yılında 758000’e ulaştı Ürdün de İsrail’den sonra en çok toprak kazanan ülke oldu

Başka neler oldu:

* 1560 - Piyale Paşa komutasındaki Osmanlı donanması, Cerbe Deniz Savaşı'nı kazandı
* 1767 - İngiliz hükümetinin ithal çaya vergi koyması üzerine Amerikan Bağımsızlık Savaşı başladı
* 1919 - İtilaf Devletleri donanması kumandanı Amiral Caltrop, Türk ordusuna İzmir'in Yunanlar tarafından işgal edileceğini bildirdiBunun üzerine İzmirli yurtseverler, gece Yahudi Maşatlığı'nda toplanarak, Reddi İlhak ilkesini kabul etti
* 1948 - Filistin'de İngiliz egemenliği sona erdi ve İsrail bağımsızlığını ilan etti
* 1950 - 27 yıllık Cumhuriyet Halk Partisi iktidarı son buldu Demokrat Parti yüzde 53 oyla tek başına iktidara geldi Türkiye'de tek parti dönemi sona erdi
* 1955 - Arnavutluk, Bulgaristan, Çekoslovakya, Doğu Almanya, Macaristan, Polonya, Romanya ve Sovyetler Birliği, yeni bir askeri ittifak içeren Varşova Paktı'nı imzaladılar
* 1972 - Bülent Ecevit, CHP kurultayında Atatürk ve İsmet İnönü'den sonra CHP'nin üçüncü genel başkanı seçildi
* 1974 - 12 Mart askeri müdahalesi sırasında tutuklananları kapsayan genel af çıktı 141 ve 142'nci maddeler kapsam dışı kaldı
* 1987 - TBMM, Anayasa değişikliğini kabul ederek, siyasi yasaklar için referanduma gidilmesi, milletvekili sayısının 450'ye çıkarılması ve seçmen yaşının 20'ye indirilmesini benimsedi

Bugün doğanlar

* 1944 - George Lucas, ABD'li film yönetmeni
* 1959 - Stefano Malinverni, İtalyan atlet
* 1969 - Cate Blanchett, Avustralyalı oyuncu
* 1973 - Hakan Ünsal, Türk futbolcu
* 1983 - Amber Tamblyn, ABD'li oyuncu

Bugün ölenler

* 1916 - William Stanley, ABD'li fizikçi ve mucit (d 1858)
* 1940 - Emma Goldman, Anarko-komünist yazar (d 1869)
* 1984 - Vasıf Öngören, 0yun yazarı (d 1938)
* 1987 - Rita Hayworth, ABD'li sinema oyuncusu (d 1918)
* 1998 - Frank Sinatra, ABD'li müzisyen (d 1915)

TARİHTE BUGÜN: 15 MAYIS

ABD'de Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi ilk ödüllerini 15 Mayıs 1929'da dağıttı ABD yapımı sessiz film 'Wings', En İyi Film ödülünü aldı Ödüller, 1931'den beri Oscar adıyla da biliniyor



Akademi Ödülleri, bilinen adıyla Oscar, dünyada en bilinen film ödüllerinden biridir Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi (Academy of Motion Picture Arts and Sciences) tarafından 1929'da Los Angeles'da verilmeye başlandı Törenler yılda bir kez ve çoğunlukla Şubat ayında yapılır

Film Rekorları

* Sadece üç film Big Five olarak adlandırılan En İyi Film,En İyi Yönetmen,En İyi Aktör,En İyi Aktris ve En İyi Senaryo ödüllerinin hepsini birden kazandı Bu filmler; It Happened One Night (1934), One Flew Over the Cuckoo's Nest (1975), ve The Silence of the Lambs (1991)
* Üç film 11 oscar heykelciği birden almayı başardı Bunlar; Ben-Hur (1959), Titanic (1997), ve The Lord of the Rings: The Return of the King (2003) The Lord of the Rings: The Return of the King aday gösterildiği tüm dallarda ödül almayı başardı
* All About Eve (1950) ve Titanic (1997) 14 adaylık ile en çok aday gösterilmiş filmler Titanic 11 ödül alırken, All About Eve 6 ödüle layık görüldü
* The Turning Point (1977) ve The Color Purple (1985) filmleri 11 dalda ödüle aday gösterilmelerine rağmen hiç ödül kazanamadı
* Grand Hotel (1932) diğer dalların hiçbirine aday gösterilmemiş ancak En İyi Film Oscarı'nı almış tek filmdir
* En İyi Film Akademi Ödülü'ne aday gösterilmiş tek animasyon film; Beauty and the Beast (1991)
* Oyunculuk dallarında verilen En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Kadın Oyuncu, En iyi Yardımcı Erkek Oyuncu, En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödüllerinin hepsini birden almayı başaran film olmamıştır Sadece iki film bu rekora çok yaklaşmıştır Bunlar oyunculuk dallarındaki dört oscar'ın üçünü kazanmayı başaran A Streetcar Named Desire (1951) ve Network (1976)
* 1939 yılında ,La Grande illusion (Harp Esirleri) yabancı dilde çevrilmiş olmasına rağmen (Fransızca),"En iyi yabancı film" dalında değil de "En iyi film" dalında aday gösterilmiş ilk filmdir,ve çok az film bu şekilde aday gösterilmiştir[3]
* Son Gerçek (They Shoot Horses, Don't They?)(1969) filminin şöyle bir Akademi Ödülü rekoru vardır;En fazla sayıda dalda Akademi ödülüne aday gösterildiği halde (9 dalda aday gösterilmişti) En İyi Film Akademi Ödülüne aday gösterilmeyen tek film budur1970 yılında sadece En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü'nü kazanabilmişti[4]
* Roma Tatili (Roman Holiday) filmi için verilmiş 1953 En İyi Uyarlama Senaryo ödülünden şu anda 2 adet vardır "Amerikan aleyhtarı aktiviteleri soruşturma komisyonu" (HUAC)'nun Komünist sempatizanı oldukları gerekçesi ile kara listeye aldığı yüzlerce ABD'li sanatçı arasında, aralarında Edward Dmytryk (yönetmen) ve Dalton Trumbo (senarist)'nun da bulunduğu ve ilk kez 1947 yılında soruşturmaya uğrayan ilk 10 sanatçıya Hollywood 10'luları adı verilmiştiKara listedekiler özellikle Hollywood'da iş bulamıyorlardı Bazıları yurt dışına giderken bazıları da takma isimlerle iş yapmak zorunda kalmışlardı Dalton Trumbo da "Roma Tatili"nin senaryosunu yazmış olmasına rağmen ismini kullanamadığı için senaryoya verilen Oscar ödülü senaryonun yazılmasında yardımı olan, Trumbo'nun arkadaşı Ian McLellan Hunter'a gitmişti Yıllar sonra Akademi yanlıştan dönerek Trumbo'nun itibarını iade etti, ödülü Hunter'dan geri aldı ve ölümünden 16 yıl sonra 1993 yılında törenle Dalton Trumbo'nun eşine verdi Bu arada Hunter'ın oğlu babasının ödülünü geri vermek istemediği için Trumbo'nun eşine ikinci bir Oscar verildi Yani şu anda 1953 yılı En İyi Senaryo Akademi Ödülü'nden iki adet mevcuttur[5][6]
* 1973 yapımı Belalılar (The Sting) En İyi Film Akademi Ödülü'nü aldığında yapımcılarından biri olan Julia Phillips "en iyi film" dalında Oscar alan ilk kadın yapımcı ünvanını da almış oldu[7]
* 1966 yapımı Kim Korkar Hain Kurttan? (film)(Who's Afraid of Virginia Wolf?) tüm ana karakterlerinin ve sanatsal kadrosunun topluca Oscar'a aday gösterildiği tek film olma gibi bir rekora sahiptir Aday gösterildiği Akademi ödüllerinden 5 tanesini kazanmıştır

Oyuncu Rekorları

* Katharine Hepburn oscar ödülerinde en fazla ödül kazanan oyuncu oldu Morning Glory (1932/33), Guess Who's Coming To Dinner (1967), The Lion in Winter (1968), ve On Golden Pond (1981) filmlerindeki rolleri ile 4 kez En İyi Aktris ödülü kazandı
* Meryl Streep ödüle en fazla aday gösterilen isim oldu 15 kez aday gösterilmekle beraber 2 kere ödülü almayı başardı En İyi Yardımcı Aktris ödülünü Kramer vs Kramer (1979) ile ve En İyi Aktris ödülünü Sophie's Choice (1982) filmindeki rolü ile kazandı
* 22 yaşındayken Kate Winslet iki defa Oscar'a aday gösterilmiş en genç kişi oldu Winslet aynı zamanda ödüle üç,dört,beş ve altı kere aday gösterilen en genç insan olmayı başardı
* Peter O'Toole 8 kez En İyi Aktör ödülüne aday gösterilmesine rağmen ödülü hiç kazanamadı
* Jessica Tandy en yaşlı oscar kazanan oyuncu oldu , 80 yaşında Driving Miss Daisy (1989) filmindeki rolü ile En İyi Aktris ödülü aldı
* Gloria Stuart ödüle en yaşlı aday gösterilen isim 87 yaşında iken Titanic (1997) filmindeki rolü ile En İyi Yardımcı Aktris ödülüne aday gösterildi
* Justin Henry 8 yaşında iken Kramer vs Kramer (1979) filmiyle aday gösterildiği En iyi Yardımcı Erkek Oyuncu ödülü ile birlikte Oscar tarihindeki en genç ödüle aday olan isim oldu
* The Silence of the Lambs (1991) filminde Hannibal Lecter karakterini canlandıran Anthony Hopkins 16-17 dk kadar ekranda görünmesine rağmen En İyi Aktör ödülünü almayı başardı
* Beatrice Straight, Network (1976) filmindeki 5 dk 40 saniyelik performansı ile Oscar kazanan en kısa role sahip kişidir Straight bu filmdeki rolü ile En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü'nü almayı başardı
* James Dean ölümünden sonra iki kere Oscar'a aday gösterilen tek insanDean 1955 yılında öldükten sonra 1956'da East of Eden (1955) filmiyle ve 1957'de tekrardan Giant (1956) filmiyle En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülüne aday gösterildi
* Oscar tarihinde aynı yılda hem başrol ve hem de yardımcı rol kategorilerinin ikisine birden aday olma başarısını gösteren 11 oyuncu vardır Bunu başarabilen oyuncular; Fay Bainter, Teresa Wright, Barry Fitzgerald (aynı filmdeki aynı rolleri ile) Sigourney Weaver, Jessica Lange, Al Pacino, Emma Thompson, Holly Hunter, Julianne Moore, Jamie Foxx ve Cate Blanchett'dir
* Sadece beş oyuncu Sophia Loren, Roberto Benigni, Robert De Niro, Benicio del Toro ve Marion Cotillard İngilizce konuşmadıkları filmleri ile Oscar kazanmayı başarmıştır Loren, Benigni ve DeNiro İtalyanca, del Toro İspanyolca ve Cotillard Fransızca oynayarak Oscar almıştır
* John Mills'e , İrlandalı Kız (Ryan's Daughter) filminde oynadığı köyün sağır-dilsiz delisi 'Michael' rolü için 1971 'de En iyi Yardımcı erkek oyuncu ödülü verilmiştiFilmde rolü gereği tek kelime konuşmayan John Mills , ödülünü alırken konuşma yapmayıp bir reverans'la yetinmiştiBu da Oscar ödüllerindeki en kısa kabul konuşması olarak rekor kitabına geçmiştir[8]
* Ölüm Tarlaları (The Killing Fields) filminin başrol oyuncusu Haing S Ngor, Dith Pran'ı canlandırdığı rolüyle 1984'te En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü'nü aldığı zaman, aktör olarak Oscar ödülü alan ilk Güneydoğu Asya'lı ve Budist oyuncu ünvanını da almış oldu
* Emil Jannings, 1929 yılında, o yıl ilk kez verilen En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü'nü aldığı zaman Amerikalı olmadığı halde (İsviçre doğumlu bir Almandı) Oscar alan ilk oyuncu ünvanını da kazanmış oldu Jannins bu Oscar'ı The Last Command (1928) ve The Way of All Flesh (1927) filmleriyle aldı, o tarihlerde oyunculara birkaç filmindeki performansı için tek Oscar verilebiliyordu[9]
* Heath ledger Batman Dark Knight'ın çekimleri bittikten bir ay sonra hayatını kaybettiBu filmde canlandırdığı joker rolünden dolayı ölümünden bir yıl sonra 81akademi ödül töreninde en iyi yardımcı erkek oyuncu dalında oscar verildiOnun adına ödülü ailesi aldı

Başka neler oldu:

* 1856 - Anadolu Feneri ve Rumeli Feneri Fransızlar tarafından inşa edilerek işletilmeye başlandı
* 1919 - Mustafa Kemal, Yıldız Sarayı Küçük Mabeyn Köşkü'nde Padişah Vahdettin ile görüştü
* 1919 - İtilaf Devletleri desteğindeki Yunanlılar, İzmir'i işgal etti Gazeteci Hasan Tahsin ve Askerlik Şubesi Başkanı Albay Süleyman Fethi şehit edildiler
* 1926 - Vahidettin(VIMehmet) İtalya'nın San Remo kentinde kalp yetmezliği sebebi ile öldü
* 1957 - Sovyetler Birliği, Sputnik 3 uydusunu fırlattı
* 1963 - ABD'li astronot Gordon Cooper, 'Mercury-Atlas 8' adlı kapsülle o güne kadar yapılmış en uzun uzay uçuşunu gerçekleştirmek üzere uzaya fırlatıldı Cooper uzayda 34 saat 19 dakika kaldı
* 1983 - 12 Eylül döneminin ardından demokrasiye geçişte kurulan ilk parti açıklandı: Milliyetçi Demokrasi Partisi
* 1984 - 1256 aydın, "Türkiye'deki demokratik düzene ilişkin gözlem ve istekler" başlıklı dilekçeyi Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e verdi Aydınlar Dilekçesi olarak bilinen girişime karşı dava açıldı
* 1997 - Alman Kitap Yayımcıları Birliği Barış Ödülü, Yaşar Kemal'e verildi

Bugün doğanlar

* 1903 - Maria Reiche, Alman matematikçi ve arkeolog (ö 1998)
* 1954 - Eric Gerets, Belçikalı futbolcu ve teknik direktör
* 1982 - Veronica Campbell, Jamaikalı sprinter
* 1987 - Doruk Çetin, Türk, yönetmen, fotoğrafçı ve yapımcı

Bugün ölenler

* 1886 - Emily Dickinson, ABD'li şair (d 1830)
* 1919 - Hasan Tahsin (d 1888)
* 1926 - Vahidettin (VIMehmet) Son Osmanlı padişahı (d 1861)
* 2003 - June Carter Cash, Amerikalı müzisyen (d 1929)

TARİHTE BUGÜN: 16 MAYIS

Varşova gettosundaki Yahudi topluluğunun Nazi işgaline karşı direnişi 16 Mayıs 1943'te kırıldı Hayatta kalanlar Treblinka toplama ve yok etme kampına gönderilmeye başladı



Treblinka II, II Dünya Savaşı'nda işgal altındaki Polonya'da faaliyet göstermiş bir Nazi imha kampıdır

Temmuz 1942 ve Ekim 1943 arası yaklaşık 850 bin kişinin öldürüldüğü kamp, tutsaklar tarafından düzenlenen ve az sayıda Almanın ölümüyle sonuçlanan başkaldırmanın ardından kapatıldı

Kampta ölenlerin yüzde 995'i Yahudi asıllıydı Yakınındaki Treblinka I, imha kampını takviye etmek amacıyla zorunlu iş kampı ve idarî merkez olarak faaliyet gösterdi

Başka neler oldu:

* 1717 - Voltaire adıyla bilinen yazar François-Marie Arouet, din ve krallık karşıtı yazılarından ötürü Bastille Hapishanesi'ne gönderildi
* 1888 - Gramofonun mucidi Emile Berliner, Philadelphia'da geliştirdiği bu aletin tanıtımını yaptı
* 1919 - Mustafa Kemal Paşa Türk Kurtuluş Savaşı'nı başlatmak üzere İstanbul'dan Samsun'a doğru yola çıktı
* 1952 - İngiltere'de kadınlara eşit ücret yasalaştı
* 1957 - IBM'in, yeni geliştirdiği bilgisayarın ağırlığı 21 tondu
* 1960 - Milli Eğitim Bakanlığı, 19 Mayıs gösterilerini yasakladığını açıkladı
* 1961 - Tiyatro sanatçısı Cüneyt Gökçer, Kral Lear'ı oynamak üzere Moskova'ya gitti
* 1975 - Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT) Genel Müdürü İsmail Cem, milli güvenliğe aykırı tutumu gerekçe gösterilerek görevden alındı
* 1984 - Yayımcı İlhan Erdost'un Mamak Cezaevi'nde dövülerek öldürülmesinden hükümlü astsubay Şükrü Bağ'ın 10 yıl 8 aylık mahkumiyet kararı kesinleşti
* 1990 - Edith Cresson Fransa'nın ilk kadın başbakanı oldu
* 1992 - Tarihi Galata Köprüsü, köprü altındaki bir lokantada çıkan yangın sonucunda çökerek kullanılamaz hale geldi Köprü 1875'te İngilizler tarafından 105 bin altın karşılığı yapılmıştı
* 1993 - DYP Genel Başkanı ve Başbakan Süleyman Demirel, 244 oyla Türkiye'nin dokuzuncu Cumhurbaşkanı oldu
* 1996 - DYP Genel Başkanı Tansu Çiller, örtülü ödenekle ilgili açıklamada bulunamayacağını, devlet sırrı olduğunu söyledi
* 2000 - Süleyman Demirel'in cumhurbaşkanlığı süresinin bitmesi, Ahmet Necdet Sezer'in cumhurbaşkanlığı görevine başlaması

Bugün doğanlar

* 1821 - Pafnuty Lvovich Chebyshev, Rus matematikçi
* 1883 - Celâl Bayar, Türk Siyasetçi
* 1905 - Henry Fonda, ABD'li Oscar ödüllü sinema oyuncusu
* 1923 - Merton Miller, ABD'li ekonomist, Nobel Ödülü sahibi
* 1950 - J Georg Bednorz, Alman fizikçi, Nobel Ödülü sahibi
* 1965 - Vincent Regan, Galli sinema oyuncusu
* 1965 - Mehmet Murat İldan, Çağdaş Türk romancısı ve tiyatro yazarı
* 1966 - Janet Jackson, Amerikalı şarkıcı
* 1969 - David Boreanaz, ABD'li oyuncu
* 1981 - Sergei Novitski, Rus buz patenci
* 1986 - Megan Fox, ABD'li oyuncu

Bugün ölenler

* 1703 - Charles Perrault, Fransız yazar (d 1628)
* 1782 - Daniel Solander, İsveçli botanikçi (d 1736)
* 1830 - Joseph Fourier, Fransız bilimci (d 1768)
* 1926 - VI Mehmet (Vahidettin), son Osmanlı Padişahı (San Remo'da) (d 1861)
* 1952 - Memduh Şevket Esendal, Yazar (d 1883)
* 1957 - Eliot Ness, ABD'li federal ajan (d 1903)
* 1984 - Ercüment Behzat Lav, Türk şair, aktör, radyocu (d 1903)
* 1984 - Andy Kaufman, ABD'li komedyen, aktör (d 1949)
* 1984 - Irwin Shaw, ABD'li yazar (d 1913)
* 1985 - Margaret Hamilton, ABD'li sinema ve tiyatro oyuncusu (d 1902)
* 1989 - Seyyan Hanım (Seyyan Oskay), Türk tango şarkıcısı (d 1913)
* 1990 - Sammy Davis, Jr, ABD'li siyahi dansçı, şarkıcı, müzisyen, komedyen ve oyuncu (d 1925)
* 1997 - Önder Somer, Sinema oyuncusu (d 1937)
* 1998 - Sevim Tanürek, Türk Müziği sanatçısı (d 1934)

TARİHTE YARIN 17 MAYIS :):):)
2000 : Galatasaray futbol takımı Arsenal'i 4-1 yenerek UEFA Kupası'nı aldı

1874 : Norveç İsveç'ten ayrılarak bağımsızlığını ilan etti

1954 : Amerika Birleşik Devletleri'nde siyah çocukların beyaz çocuklarla aynı okula gitmelerini önleyen yasa yürürlükten kaldırıldı

1967 : İmam-hatip okullarını bitirenlere üniversitelere girme hakkı tanındı

1969 : İstanbul Toptaşı Cezaevi'nde 500 mahkum af isteğiyle açlık grevine başladı

1971 : Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi (THKP-C ) üyesi dört kişi İsrail'in İstanbul Başkonsolosu Efraim Elrom'u kaçırdı Eylemciler, 20 Mayıs gününe kadar cezaevlerindeki bütün devrimcilerin serbest bırakılmasını istediler Hükümet pazarlık yapmayacağını açıkladı

1972 : Demiryollarının 991 milyon lirayla zarar rekoru kırdığı açıklandı

1973 : Türkiye Komünist Partisi- Marksist Leninist (TKP-ML) ve Türkiye İşçi Köylü Ordusu'nun (TİKKO) kurucusu İbrahim Kaypakkaya sıkıyönetimde gözaltında bulunduğu sırada gördüğü işkenceler sonucunda öldü

1976 : Batman ve Malatya'da Petrol-İş üyesi 5 bin işçi grev çıktı

1983 : Türkiye İşçi Partisi (TİP) üyesi yedi gencin öldürüldüğü Bahçelievler katliamı davası sonuçlandı İki sanık idam, iki sanık da 15'er yıl hapis cezasına çarptırıldı

1983 : Savcı Doğan Öz'ü 1978'de Ankara'da öldürmekten sanık İbrahim Çiftçi beraat etti

1987 : İstanbul'da 80'li yılların ilk kitlesel kadın yürüyüşü "Dayağa Karşı Dayanışma Yürüyüşü" yapıldı Yürüyüşe iki binden fazla kadın coşkuyla katıldı

1989 : Çin'de 1 milyondan fazla gösterici başkent Pekin'deki Tienanmen Meydanı'nda siyasal özgürlüklerin genişletilmesi için açlık grevi yapan öğrencileri desteklemek amacıyla yürüyüş yaptı
1989 : Çekoslovakya'da, 4 aydır hapiste olan yazar Vaclav Havel serbest bırakıldı

1994 : İstanbul Savaş Karşıtları Derneği kapatıldı

1995 : Hava-İş sendikası başkanı Atilay Ayçin bir konuşmasında bölücülük yaptığı iddiasıyla yargılandı, 1yıl 8 ay hapis cezasına çarptırıldı ve tutuklandı

1996 : Yaşar Kemal'e İspanya'da Uluslararası Katalonya Ödülü verildi

1997 : Barış İçin Bir Milyon İmza" girişiminin topladığı imzalar Meclis'e iletildi

2000 : Doçent Doktor Bahriye Üçok ile Muammer Aksoy'un öldürülmesi olayına karışan 4 kişinin yakalandığı açıklandı

2006 : Danıştay 2 Dairesi’ne yapılan silahlı saldırı sonucu, 1 Danıştay üyesi öldü, Daire Başkanı ve 3 üye de yaralandı

TARİHTE BUGÜN: 17 MAYIS

Norveç, İsveç'ten ayrılarak 17 Mayıs 1874'te bağımsızlığını ilan etti


Başka neler oldu:

* 1954 - ABD'de siyah çocukların beyaz çocuklarla aynı okula gitmelerini önleyen yasa yürürlükten kaldırıldı
* 1967 - İmam hatip okulu mezunlarına üniversitelere girme hakkı tanındı
* 1971 - THKP-C üyesi dört kişi İsrail'in İstanbul Başkonsolosu Efraim Elrom'u kaçırdı Eylemciler, 20 mayısa kadar cezaevlerindeki bütün devrimcilerin serbest bırakılmasını istedi Hükümet pazarlık yapmayacağını açıkladı
* 1980 - Baba Gündüz lakaplı Galatasaray'lı futbolcu ve teknik yönetmen Gündüz Kılıç hayata veda etti
* 1983 - İsrail, Lübnan ve ABD arasında 17 Mayıs Antlaşması imzalandı
* 1989 - Çin Halk Cumhuriyeti'nde 1 milyondan fazla gösterici başkent Pekin'deki Tiananmen Meydanı'nda siyasal özgürlüklerin genişletilmesi için açlık grevi yapan öğrencileri desteklemek amacıyla yürüyüş yaptı
* 1994 - Türkiye ekonomisi, 14 yıl aradan sonra yeniden IMF denetimine girdi
* 2000 - Galatasaray UEFA kupasını aldı
* 2006 - Danıştay'a avukat Alparslan Arslan tarafından düzenlenen silahlı saldırıda Danıştay İkinci Dairesi üyesi Mustafa Yücel Özbilgin yaşamını yitirdi ve dört üye yaralandı

Bugün doğanlar

* 1749 - Edward Jenner, İngiliz hekim (ö 1823)
* 1866 - Erik Satie, Fransız besteci (ö 1925)
* 1886 - XIII Alfonso, (1886 - 1931) döneminde İspanya kralı (ö 1941)
* 1956 - Bob Saget, ABD'li oyuncu ve komedyen
* 1982 - Tony Parker, Fransız basketbol oyuncusu

Bugün ölenler

* 1880 - Ziya Paşa, şair ve siyaset adamı (d 1825)
* 1952 - Memduh Şevket Esendal, öykücü, romancı ve siyaset adamı (d 1883)
* 1957 - Nurullah Ataç, yazar ve eleştirmen (d 1898)
* 1998 - Frank Sinatra, şarkıcı ve oyuncu (d 1915)
* 2002 - Âşık Mahzuni Şerif,halk şairi (d 1939)

TARİHTE BUGÜN: 18 MAYIS

Napolyon Bonapart, 18 Mayıs 1804'te Fransa İmparatoru ilan edildi



15 Ağustos 1769'da Korsika'nın Ajaccio kentinde doğdu 1779 yılında Brienne'de öğrenim gördü, 1784'te 'Parisian École Royale Militaire' adlı askeri akademiye girdi

1785 yılının Nisan ayında Valence'daki topçu alayına üsteğmen rütbesiyle katıldı

Aynı yılın Eylül ayında izinli olarak gittiği Korsika'da askeri ve politik açıdan etkin bir rol oynayarak Jakoben grubu içinde sivrildi İzin süresinin bitmesine karşın Korsika'daki siyasal çalışmalarını bırakarak birliğine dönmemişti Bu yüzden asker kaçağı sayılmasına karşın, Nisan 1792 de Avusturya savaşı başladığında bağışlanarak yüzbaşı rütbesiyle göreve çağırıldı Yine Korsika'da kalarak Fransa'ya karşı bağımsızlık mücadelesine başlayan Korsikalı milliyetçilere karşı Jakoben örgütlenmesinde çalıştı Ancak ailesiyle birlikte Fransa'ya kaçmak zorunda kalmıştır

Paris'teki siyasi faaliyetleri nedeniyle bir dönem 'vatana ihanet'ten tutuklandı Ancak onu koruyan siyasilerin de desteğiyle serbest kaldı Bu arada Fransa'da yeni bir anayasa ve direktuvarlık doğdu

Aralık 1793 de Toulon'da, kralcılar ve İngiliz ittifak kuvvetlerine karşı bir topçu komutanı olarak başarılı bir mücadele vermesiyle dikkati çekerek tuğgeneral rütbesine terfi etti

5 Ekim 1795 de yine kralcıların ayaklanmasını bastırmaktaki başarısıyla İç Güvenlik Kuvvetleri'nin komutanlığına getirilen Napolyon, kısa bir sürede ülken in en saygın askeri otoritelerinden biri haline geldi

1796'da İtalya'daki ordunun başkomutanı oldu 10 Nisan 1796 da General de Beauharnais'in dul karısı Josephine ile evlendi İki gün sonra Kuzey İtalya'ya saldırıya geçti Avusturya ordularını ard arda yenilgiye uğrattıktan sonra Ocak 1797 de İtalya'daki Avusturya askeri varlığını püskürterek Viyana üzerine yürüdü Avusturya'nın ateşkes istemesi üzerine barış görüşmelerine başlanmıştır Ancak görüşmeler uzamış, antlaşma 17 Ekim 1797 tarihinde imzalanmıştır

Fransız yönetimi (Direktörler), 1798 yılı başlarında Napolyon'u İngiltere anakarasının istilasıyla görevlendirmişlerdir Ancak Napolyon, denizlerde etkili bir üstünlük sağlanmadan böyle bir operasyonun başarı şansı taşımadığını, İngiltere'ye karşı dolaylı bir strateji izlemenin en mantıklısı olduğunu savunmuştur Bunun için de, Mısır'ın işgal edilerek İngiltere'nin Uzakdoğu ticaret yolunun kesilmesini önermiştir

1798'de Mısır seferine çıktı ve İngiliz donanmasını yenilgiye uğrattı, Malta'yı aldı Haziran 1798 de İskenderiye’yi ele geçiren Napolyon, Nil vadisi boyunca içerlere ilerlemiştir İngiliz Amiral Horatio Nelson komutasındaki İngiliz donanmasının Abukir körfezindeki Fransız donanmasını imha etmesi üzerine ikmal bağlantısı kesilmiş oldu Şubat 1799 da Suriye üzerine yürümüş fakat Akka’da sert Osmanlı direnişi karşısında Mısır’a dönmek zorunda kalmıştır Bu arada ordusu da salgın hastalıklardan kırılmaktaydı

Ordusunu Mısır'da bıraktı ve Fransa'ya döndü 9 Kasım 1799'daki hükümet darbesiyle Fransa tarihinde yeni bir dönem başladı Kısa bir süre içinde anayasada değişiklikler yapıldı ve yönetim üç konsülün eline bırakıldı Napolyon en önemli görev olan 'birinci konsül'lüğe getirildi Ekonomi ve yasal alanda reform çabaları içinde girdi

Napolyon I Konsül olarak çok geniş yetkilere sahipti Bu yetkilerden yararlanarak devlet mekanizmasının işleyiş etkinliğini artıracak yönde geniş düzenlemeler yaptı Fransız Merkez Bankası’nın kurulması, devlet okullarının açılarak eğitimin bir kamu hizmetine dönüştürülmesi, 'Code Napoleon'u (Napolyon Kanunları) olarak da bilinen Fransız Medeni Kanunu’nun hazırlanması çalışmalarına başlanması, subay okulları açılması, onun dönemindeki gelişmelerdendir Reform ve yasa çalışmaları halk tarafından da desteklendi

1800 yılında tekrar İtalya'ya girdi ve Milano'yu aldı 1800 yılının baharında Avusturya üzerine yürüyen Napolyon komutasındaki Fransız orduları parlak bir zafer kazandılar Şubat 1801 deki ve İngiltere ile Mart 1802 de imzalanan antlaşmalar ile Avrupa’da savaşlar sona ermişti

Ancak bu barış dönemi uzun sürmedi Fransa’nın Avrupa’daki ekonomik ve politik gücünün giderek artması İngiltere açısından giderek genişleyen bir tehdit oluşturmaktaydı Sonunda İngiltere 1803 yılının Mayıs ayında Fransa’ya savaş ilan etti

1804 yılının Mayıs ayında, kralcıların bir komplosunu bahane eden Napolyon kendisini imparator ilan etmiştir Kendi eliyle taç giymiştir ama, Paris'teki Notre Dame Katedrali'ndeki törende Papa VII Pius'un da bulunmasını sağlamıştır Mart 1805 te ise İtalya’da kendi kurduğu cumhuriyeti lağvederek ve kendini İtalya kralı ilan etmiştir

Başka neler oldu:

* 1943 - Adolf Hitler müttefiki İtalya'nın teslim olmaya yönelmesi üzerine Alaric Operasyonu'nu başlatarak İtalya'nın Alman ordularınca istilası emrini verdi
* 1944 - Sovyetler Birliği lideri Stalin'in emri ile Kırım'da soykırım amacı ile sürgün yapıldı Kırım Tatarları'nın tamamı vatanlarından sürüldü, %46'sı sürgünde hayatı kaybetti, hayatta kalabilenlerin kimlikleri yok edilmeye çalışıldı
* 1974 - Hindistan, ilk nükleer silah denemesini başarıyla gerçekleştirdi
* 1976 - Başbakan Süleyman Demirel'in hayali mobilya ihracatı suçundan tutuklu yeğeni Yahya Demirel, Zonguldak Ağır Ceza Mahkemesi tarafından tahliye edildi
* 1987 - İstanbul'da ilk deniz otobüsü seferleri başladı İlk seferler Bostancı-Kabataş arasında yapıldı
* 1996 - Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e, İzmit'te İbrahim Gümrükçüoğlu tarafından suikast girişiminde bulunuldu Demirel, olaydan yara almadan kurtuldu Koruma Müdürü Şükrü Çukurlu kolundan, bir gazeteci ise ayağından yaralandı
* 1997 - MHP kurultayında kavga çıktı Kurultay, hakim kararıyla bir ay ertelendi
* 2000 - DoçDr Bahriye Üçok'un katledilmesinde kullanılan pakette tespit edilen parmak izinin, Umut Operasyonu çerçevesinde yakalanan Ferhan Özmen'e ait olduğu belirlendi
* 2003 - Türkiye'nin ilk özel rakı fabrikasının temeli, İzmir'in Menderes ilçesi Tekeli beldesinde atıldı

Bugün doğanlar

* 1872 - Bertrand Russell, İngiliz filozof ve matematikçi, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi, barış hareketi lideri (ö 1970)
* 1898 - Faruk Nafiz Çamlıbel, Türk şair (ö 1973)
* 1920 - Papa II John Paul (ö 2005)
* 1936 - Türker İnanoğlu, Türk yönetmen, yapımcı
* 1970 - Tina Fey, ABD'li yazar ve komedyen

Bugün ölenler

* 1973 - İbrahim Kaypakkaya, TKP/ML'nin kurucusu (d 1949)
* 1973 - Jeannette Rankin, ABD'li feminist siyasetçi (d 1880)
* 1981 - William Saroyan, ABD'li yazar (d 1908)
* 1995 - Elizabeth Montgomery, ABD'li film ve televizyon oyuncusu (d 1933)

TARİHTE BUGÜN: 19 MAYIS

CNNTurkcom Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusal bayramı 19 Mayıs Gençlik ve Spor bayramını kutlar



Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı, her yıl 19 Mayıs tarihinde kutlanan, Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusal bayramlarından biridir 19 Mayıs 1919'da Mustafa Kemal Atatürk Bandırma Vapuru ile Samsun'a çıkmıştır ve bu gün Kurtuluş Savaşı'nın başladığı gün kabul edilir Atatürk bu bayramı Türk gençliğine armağan etmiştir

20 Haziran 1938 tarihli kanun ile "Gençlik ve Spor Bayramı" olarak ulusal bayramlardan biri olmuştur 12 Eylül Darbesinden sonra adına "Atatürk'ü Anma" eklenmiştir

Her yıl 19 Mayıs günü Gençlik ve Spor Bayramı Türkiye'nin dört bir yanında spor gösterileri ve törenlerle kutlanır

Başka neler oldu:

* 1915 - Mustafa Kemal, Arıburnu Cephesi'nde gösterdiği cesaret ve kahramanlık dolayısıyla miralaylığa terfi etti
* 1919 - Mustafa Kemal Atatürk'ün Samsun'a çıkması
* 1924 - Musul sorunuyla ilgili Türk ve İngiliz heyetleri arasında, Haliç Konferansı diye adlandırılan görüşmeler başladı 9 Haziran'a kadar sürecek olan görüşmelerden sonuç alınamayınca, konu Milletler Cemiyeti'ne götürüldü
* 1935 - Arabistanlı Lawrence adıyla tanınan, İngiliz arkeolog, asker, istihbaratçı ve yazar Thomas Edward Lawrence motorsiklet kazasında öldü
* 1940 - Bugünkü adıyla BJK İnönü Stadı'nın temeli atıldı
* 1945 - İsmet İnönü'nün 19 Mayıs törenindeki konuşması çok partili düzene geçişin sinyalini verdi: "Harp zamanlarının ihtiyatlı tedbirlere lüzum gösteren darlıkları kalktıkça, memleketin siyaset ve fikir hayatında demokrasi prensipleri daha geniş ölçüde hüküm sürecektir" dedi
* 1975 - ABD Senatosu, Türkiye'ye silah ambargosunun kaldırılmasını kararlaştırdı
* 1981 - Atatürk'ün Selanik'te doğduğu ev yeniden düzenlenerek Devlet Bakanı İlhan Öztrak tarafından hizmete açıldı Atatürk'ün AOÇ'deki evinin benzerinin temeli, Başbakan Bülend Ulusu tarafından atıldı
* 1982 - Türkiye, Fransa'dan Yılmaz Güney'in iadesini istedi
* 1995 - Gözaltında kaybedilen ve 55 gün sonra Beykoz Kimsesizler Mezarlığı'nda bulunan Hasan Ocak yeniden toprağa verildi Dönemin İnsan Haklarından Sorumlu Devlet Bakanı Algan Hacaloğlu, "toplumdan hükümet adına özür diliyorum" dedi

Bugün doğanlar

* 1881 - Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu (ö 1938)
* 1890 - Ho Şi Mingh, Vietnam bağımsızlık hareketinin lideri (ö 1969)
* 1914 - Max Perutz, Avusturyalı-İngiliz moleküler biyolog (ö 2002)
* 1925 - Malcolm X, ABD'li siyahi lider (ö 1965)
* 1977 - Natalia Oreiro, Arjantinli şarkıcı ve oyuncu

Bugün ölenler

* 1895 - Jose Marti, Küba bağımsızlık mücadelesinin öncüsü, şair, yazar (d 1853)
* 1939 - Ahmet Ağaoğlu, Yazar ve siyaset adamı (d 1869)
* 1994 - Jacqueline Kennedy Onassis (d 1929)
* 2004 - Çetin Alp, Türk pop müziği sanatçısı (d 1947)

TARİHTE BUGÜN: 20 MAYIS
Roma imparatoru Konstantin, ilk Ekümenik Konsilin 20 Mayıs 325'te İznik'te düzenlenmesini sağladı



Ekümenik Konsil, Katolik Kilisesi'nin hıristiyan inanç esaslarını tesbit ve tahkîm etmek, âyinlerin icrâsı konusunda kararlar almak ve Hıristiyanlık ahlÄ�k ve disiplininin esaslarını te'yid ve tahkîm etmek üzere Kilise'ye bağlı bütün piskoposların katılımıyla yaptığı toplantı

Bugüne kadar 21 ekümenik konsil toplanmıştır Bunlardan ancak sekizi, Kilise'nin 1054 târihinde Katoliklik ve Ortodoksluk diye ikiye bölünmesinden önce vuku bulmuş olduğu için, Ortodokslar tarafından tanınmaktadır

Başka neler oldu:

* 1481 - II Bayezid, Osmanlı padişahı oldu
* 1622 - Osmanlı İmparatorluğu'nda isyancılar, ordu ve yönetimde yenilik taraftarı Padişah II Osman'ı tahttan indirip öldürdü Öldürülen ilk padişah Genç Osman'ın yerine, I Mustafa ikinci kez tahta çıkarıldı
* 1928 - Türkiye'de uluslararası rakamlar kabul edildi
* 1948 - Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu, Milli Eğitim Bakanlığı denetiminde imam hatip kursları açılmasına karar verdi
* 1963 - TSK'ya bağlı bazı birlikler, Ankara'da Talat Aydemir'in yönetiminde yeniden ayaklandı Olayların ardından üç büyük ilde sıkıyönetim ilan edildi
* 1964 - İstanbul Teknik Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi dışında, üniversite ve yüksek okullara girişte merkezi sınav sistemi getirildi
* 1971 - Kısa adı TÜSİAD olan Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği kuruldu
* 1974 - THKP-C davasından yargılanan ve iki yıldır tutuklu olan sinema sanatçısı Yılmaz Güney genel aftan yararlanarak tahliye oldu
* 1990 - Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanı Safa Giray, Türk Hava Kuvvetleri'nden, 17'si subay, 97'si astsubay olmak üzere 114 kişinin irticai örgütlerle ilişkileri olduğu için ordudan atıldığını açıkladı

Bugün doğanlar

* 1799 - Honore de Balzac, Fransız romancı (ö 1850)
* 1966 - Ali Sami Yen, Türk spor adamı (ö 1951)
* 1908 - James Stewart, ABD'li aktör (ö 1997)
* 1921 - Wolfgang Borchert, Alman yazar (ö 1947)
* 1981 - Iker Casillas, İspanyol futbolcu

Bugün ölenler

* 1506 - Kristof Kolomb, Cenovalı denizci ve kaşif (d 1451)
* 1622 - II Osman, 16 Osmanlı padişahı (d 1604)
* 1896 - Clara Schumann, Alman piyanist ve besteci (d 1819)

TARİHTE BUGÜN: 21 MAYIS

ABD'li havacı Charles Lindbergh, 'Sprit of St Louis' adlı uçağıyla 21 Mayıs 1927'de New York'tan Paris'e uçarak, Atlas Okyanusu'nu geçen ilk pilot oldu



Charles Augustus Lindbergh, Jr "Şanslı Lindy" ve "Yalnız Kartal" adlarıyla da bilinen ABD'li pilottur 1927 yılında Atlas Okyanusu'nu uçakla tek başına geçen ilk pilottur

Havacılık ile tanışması

Charles Augustus Lindbergh 4 Şubat 1902 yılında Detroit'te doğdu Minnesota'nın Little Falls şehrinde ki bir çiftlikte büyüdü Babası Charles Augustus Lindbergh, Sr isimli bir avukat annesi ise Evangeline Lodge Land isimli bir öğretmendi

Babası 1907'de Amerikan Senatosu'na Minesota'dan seçilerek 1917'ye kadar orada kongre üyeliği yaptı Lindbergh, çocukken makinalara karşı çok büyük bir ilgi duyuyordu

18 yaşına geldiğinde Wisconsin Üniversitesi'ne girdi Üniversitede iki yıl mühendislik okuduktan sonra uçaklara olan ilgisi yüzünden okulu terkederek yeni gelişmekte olan havacılık alanına girdi

Kasaba fuarlarında havada uçmakta olan uçakların kanatlarında yürümek, yüksek hızla uçan uçaklardan aşağı sarkınmak ve paraşütle uçaktan atlamak gibi o günler için çok yeni ve tehlikeli olan gösteriler yapmaya başladı

Gözü pekliğiyle ünlendi 1923 yılında babasının kefilliğiyle bankadan 900 dolar krediyle ordudan çıkma bir Curtis JN-4 model, 90 beygir gücünde bir uçak satın aldı

1924'te Lindbergh pilot olmak için orduya yazıldı 1925'de Ordu'nun uçuş eğitim okulunu birincilikle tamamlayarak mezun oldu Uçuş okulundan mezun oluduktan sonra Robertson Aircraft Corporation adlı firmada posta uçağı pilotu olarak işe başladı St Louis'den Chicago'ya posta taşıdı

Tarihi uçuşunu gerçekleştirmesi

1919 yılında, Raymond Orteig adında bir Fransız asıllı Amerikalı otel sahibi New York’ tan Paris’ e kesintisiz uçan ilk pilota 25000 dolar vaad etti Orteig ödülünü kazanmaya çalışan birkaç pilot da hayatlarını kaybetti 1927 yılına gelindiğinde hala kimse Orteig ödülünü kazanmaya başaramamıştı

Bu arada, Lindbergh doğru uçakla bu işi yapabileceğine yani Atlas Okyanusunu tek başına geçip Paris’ e inebileceğine inandı Fakat yeni bir uçak alabilmesi için para gerekliydi Gerekli olan parayı da dokuz St Louis’ li iş adamından buldu Lindbergh, eğer Atlas Okyanusunu geçecekse bunun bir tek motorlu uçakla mümkün olabileceğine inanıyordu ve böyle bir uçak inşa ettirmek istedi

Görüşme yaptığı bazı uçak üreticileri onun bu fikrini gerçekçi bulmadı ve uçağın güvenlik açısından iki veya daha fazla motorlu olması gerektiğini söylediler

Buna karşılık Lindbergh iki motorun riski ikiye katlayacağına inandığı için bu önerileri kabul etmedi Şubat 1927’ de beklediği teklif Ryan Havayoları adlı San Diego, Kaliforniya’ da bulunan bir uçak üreticisinden geldi

Lindberg hemen Kaliforniya’ ya giderek firmayı ziyaret etti İlk başta firmayı beğenmese de firmanın sahibi ve baş mühendisiyle yaptığı toplantıdan sonra ikna oldu The Spirit of St Louis (uçak ismini yatırım yapan iş sahiplerinin yaşadığı şehirden aldı) bu firma tarafından inşa edilecekti Olağanüstü özverili bir çalışmadan sonra uçak iki ay sonra 28 Nisan 1927’ de bitirildi Lindbergh’ün isteği üzerine uçakta bazı değişiklikler yapıldı Yakıt deposu uçağın arkası yerine ön tarafa motorun hemen arkasına konuldu

Bunun nedenini ise Lindbergh: "uçuş sırasında zorunlu iniş yapmak mecburiyetinde kalırsam motorla yakıt deposu arasında sıkışıp kalmak istemem" diye açıkladı Bu yüzden de uçağa ön cam takılmadı Uçarken önünü görmek için ya periskobu kullandı ya da başını camdan çıkarmak suretiyle ilerisini görmeye çalıştı Lindbergh uçağını 10-11Mayıs, 1927’de San Diego’dan New York’a 20 saat 21 dakika da uçarak test etti

Aynı zamanda bu kıta içi hız rekoruydu Bu arada 10 Mayıs’ta Charles Nungesser ve François Coli (yön bulucu) isimli iki Fıransız ödülü kazanmak için Paris’ten New York’a doğru uçuşa geçti İşte bu anda Lindbergh bütün umutlarının kaybolduğunu hissetti Fakat kalkıştan sonra bu ikiliden bir daha haber alınamadı

Bu haberden sonar Şanslı Lindy’nin bu uçuşu yapabilme umudu hala devam ediyordu Lindbergh, New York’un Long Island bölgesinde bulunan Curtis Havaalanına 12 Mayıs’ta indi ve Garden City Oteli'ne yerleşti Kıtalararası uçuşunu hava şartlarından birkaç kez ertelemek zorunda kaldı ve havanın düzelmesini beklemeye başladı Bu arada rakiplerinin de her an bu uçuşu gerçekleştirebilecekleri haberlerini alıyor, acele etmesi gerektiğini hissediyordu Hava şartları uygun olmadığı halde 20 Mayıs 1927’de uçuşu denemeye karar verdi

19’u akşamı oteldeki gazeteciler ve kalabalıktan uyuyamadı Ertesi sabah uykusuz bir şekilde sisli ve buzlu bir havada Long Island’da bulunan Roosevelt Havaalanı’ndan (Şu anda bu pistin yerinde "Roosevelt Mall" adında bir alışveriş merkezi yükselmektedir) tek başına Paris’e gitmek üzere havalandı 21 Mayıs 1927, saat 10:22:30’da Paris’in Le Bourget Havaalanı’na indi "The Spirit of St Louis" onu 33,5 saatte 5800 km taşımıştı

Bu kıtalararası uçuş onu aniden dünyada en tanınan insanlardan biri haline getirdi Fakat Atlas Okyanusu’nu tek motorlu bir uçakla geçmesi hiç de kolay olmamıştı Uykusuz başladığı bu 33,5 saatlik uçuş sırasında zaman zaman uykusuzluğa yenik düşmüş, zaman zaman da yağmur ve fırtınalar atlatmış, hatta halisülasyonlar görmüştü

Okyanusa çok yakın uçması ve kontrolünün hassas olması sayesinde Lindbergh uykuya daldığı zaman uçağın tekerlekleri su yüzeyine çarparak onu uyandırmış ve kontrolü tekrar ele almasını sağlamıştır Uçuşun zorluklarından bir başkası ise, gideceği istikameti sadece bir pusula yardımıyla bulmuş olmasıdır Bu uçuşun dünyada yarattığı büyük heyecanın sebepleri; Lindbergh'in gençliği ve daha önce haftalar süren Atlas Okyanusu geçişini saatlerle ölçülen bir süreye indirmesidir

Başka neler oldu:

* 1847 - Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (Defterhane-iş Amire Kalemi) kuruldu
* 1864 - Kuzey Kafkasyalılar-Çerkesler'in anavatanları olan Kuzey Kafkasya'dan Rus işgalciler tarafından başka topraklara sürgün edilmesi
* 1950 - Demokrat Parti'nin 14 Mayıs'taki seçimlerden galibiyetle çıkmasıyla Adnan Menderes Başbakan, Celâl Bayar Cumhurbaşkanı oldu
* 1960 - Harp Okulu öğrencileri, hükümet aleyhine sessiz yürüyüş yaptı
* 1971 - Anayasa Mahkemesi, Milli Nizam Partisi'nin kapatılmasına karar verdi
* 1991 - Hindistan Başbakanı Rajiv Gandhi öldürüldü
* 1994 - Hacda şeytan taşlama sırasında izdiham çıktı: Yedisi Türk olmak üzere 185 hacı öldü
* 1997 - Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, Refah Partisi'nin Anayasa'nın laiklik ilkesine aykırı eylemlerin odağı haline geldiği gerekçesiyle sürekli kapatılması istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne dava açtı
* 2004 - Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Anayasa değişikliğini onayladı ve Devlet Güvenlik Mahkemeleri kaldırıldı

Bugün doğanlar

* 1471 - Albrecht Dürer, Alman ressam, matematikçi (ö 1528)
* 1855 - Émile Verhaeren, Belçikalı şair (ö 1916)
* 1902 - Marcel Breuer, ABD'li mimar ve tasarımcı (ö 1981)

Bugün ölenler

* 1971 - Avni Dilligil, Tiyatro sanatçısı (d 1908)
* 1983 - Eric Hoffer, ABD'li yazar (d 1902)

TARİHTE BUGÜN: 22 MAYIS

Büyük İstanbul Depremi, 22 Mayıs 1766'da gerçekleşti 4 binden fazla kişi öldü



1766 Büyük İstanbul Depremi, Marmara Denizi'nin doğusunda 22 Mayıs 1766 Perşembe sabahı olmuş bir büyük bir depremdir Deprem İzmit'ten Tekirdağ'a kadar uzanan geniş bir alanda etkili olmuştur Tsunami yaratmış, bu alanda önemli hasarlar meydana gelmiştir 4000'den fazla kişi ölmüştür

İstanbul'da; Topkapı Sarayı, Fatih Sultan Mehmet Camii, Yedikule, Eğrikapı, Edirnekapı, şehir surlarında ağır hasar, Galata ve Pera, Kapalıçarşı, Ayasofya ve diğer camiilerde hasar meydana gelmiştir

Deprem, Marmara'nın doğusunu önemli ölçüde etkilediğinden İzmit'te ve Karamürsel'de ağır hasarlar gözlenmiş, tsunami dalgaları limanları kullanılamayacak hale getirmiştir

Galata, Boğaziçi ve Mudanya kıyılarında deniz seviyesinde yükselmeler gözlenmiş ve Marmara Denizi'ndeki küçük adacıklar yarı-yarıya sular altında kalmıştır Deprem Bozcaada, Selanik, İzmir ve güney Balkanlarda da hissedilmiştir

Başka neler oldu:

* MÖ 334 - Büyük İskender'in orduları III Darius'u Granikos Savaşı'nda yendi
* 1927 - Çin'in Xining vilayetinde deprem: Yaklaşık 200000 ölü
* 1942 - Meksika 2 Dünya Savaşı'nda müteffiklere katıldı
* 1950 - İsmet İnönü'nün cumhurbaşkanlığı süresinin bitmesi, Celâl Bayar'ın cumhurbaşkanı seçilmesi
* 1960 - Büyük Şili Depremi: Richter ölçeğine göre 9,5 büyüklüğündeki depremde 4000 ile 5000 arasında insan hayatını kaybetti Bugüne kadar ölçülmüş en şiddetli depremdir
* 1963 - AC Milan Şampiyon Kulüpler Kupası'nı kazandı
* 1990 - Kuzey ve Güney Yemen birleşti
* 1990 - Microsoft, Windows 30'ü piyasaya sürdü
* 2007 - Ankara, Ulus'ta patlama sonucu 5 kişi öldü 60 kişi yaralandı

Bugün doğanlar

* 1808 - Gerard de Nerval, Romantizmin öncüsü (ö 1855)
* 1813 - Richard Wagner, Alman opera bestecisi (ö 1883)
* 1859 - Sir Arthur Conan Doyle, İskoç yazar (ö 1930)
* 1972 - Anna Belknap, ABD'li oyuncu
* 1978 - Ginnifer Goodwin, ABD'li oyuncu

Bugün ölenler

* 1885 - Victor Hugo, Fransız yazar (d 1802)
* 1955 - Nene Hatun, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ndaki Türk kadın kahraman, (d 1857)
* 1982 - Cevdet Sunay, Türk asker ve devlet adamı (d 1899)
* 1983 - Albert Claude, Nobel ödüllü, Belçikalı biyolog (d 1899)
* 1992 - Atahualpa Yupanqui, Arjantinli besteci (d 1908)

TARİHTE BUGÜN: 23 MAYIS

Nazi liderlerinden Himmler, 23 Mayıs 1944'te müttefiklerin eline geçmemek için siyanür kapsülüyle intihar etti



Heinrich Himmler, 7 Ekim 1900'de Bavyeralı bir öğretmenin oğlu olarak Münih'te doğdu Ziraat eğitimi aldı 1923'teki Hitler Putsch'da (Hitler'in darbe girişimi) yer aldı 1925'te Nazilerin güvenlik teşkilatı SS'e (Schutzstaffel) katıldı 1929'da ise SS'in başına getirilmişti 1933'te Nazilerin zaferiyle, Alman polisinin SS kontrolüne geçmesini sağladı

Daha sonraları sıkı bir güvenlik ağı oluşturarak Nazi karşıtı birçok grubu ve kişileri yok etti, Aryan ırkından olmayan azınlıkların imhasını yönetti 1943 yılında Frick'in yerine İçişleri Bakanlığına getirildi Ocak 1945'de Hitler Himmler'i sırf kendine olan sadakatinden dolayı Sovyet taarruzunu durdurabileceğini düşünerek Vistül Ordular Grubu Komutanlığına getirdi

Barış Arayışı ve Ölümü

1944'ün kış aylarında Himmler'in Waffen-SS birliği tam 910000 (dokuzyüzon bin) ve Allgemeine-SS ile birlikte sadece kâğıt üzerinde toplam 2000000 (iki milyon) üyeye sahipti Buna rağmen 1945 yılının ilkbaharında Himmler, özel doktoru ve masörü Felix Kersten ve SS subayı Walter Schellenberg ile yaptığı tartışmaların ardından hayatını adadığı Almanya'nın zaferinden kuşku duymaya başladı

Nazi rejiminin hayatta kalmasını İngiltere ve Birleşik Devletler ile yapacağı barış görüşmelerine bağladı Sonuç olarak İsveç diplomatı Kont Folke Bernadotte ile Danimarka sınırında bulunan Lübeck'te temas kurup görüşmelere başladı Himmler'in planı batıda barışı sağlamak, ardından Sovyet ve Birleşik Devletler'in, Wehrmacht'ın kalan güçleriyle savaşmasını izlemekti Adolf Hitler bu olayları duyunca Himmler'i vatan haini olarak ilan etti, intihar etmeden bir gün önce Himmler'in bütün yetkilerini ve rütbelerini aldı

Hitler'in ardından, kariyeri boyunca Himmler'le birçok kez karşı karşıya gelen Joseph Goebbels başbakan (Şansölye) oldu Ayrıca Hermann Goering de Hitler tarafından vatan haini ilan edildi Himmler bu olaylar yaşanırken, Reich Leader-SS (SS Lideri), Alman Polis Şefi, İçişleri Bakanı, Volkssturm Komutanı (Nazi Almanyası'nın son aylarında savaşan birliklerden biri), Vatan Ordusu Komutanı ve Almanya Hükümet Temsilcisi rütbelerine sahipti

Himmler'in, Kont Bernadotte ile yaptığı görüşmeler sonuç vermedi Berlin'e de dönemeyeceği için Plön yakınlarında batı bölgesinin kuzeyinde savaşan ve o zaman bütün Alman kuvvetlerinin komutanı olan Amiral Karl Dönitz'e katıldı Fakat Dönitz, Himmler'i derhal yanından uzaklaştırdı ve kendisine Alman hükümetinde yer olmadığını söyledi

Himmler hayatta kalma çabalarını sürdürmeye devam ediyordu Son çare olarak Amerika'ya iltica etmeye kalktı General Dwight Eisenhower'ın karargahıyla temasa geçti ve Nazi lideri olarak mahkemeye çıkarılmaması halinde bütün Almanya'yı müttefiklere teslim edeceğini söyledi

Himmler'in akli dengesinin durumu Eisenhower'a yaptığı başvuruda savaş öncesi Almanya'da polis şefi olmak istediğini ve Eisenhower'a nazi selamı mı vermesi gerektiğini yoksa elini mi sıkması gerektiğini sormasıyla anlaşıldı Eisenhower, savaş suçlusu olarak ilan edilen Himmler ile herhangi bir şekilde muhattab olmayı reddetti

Eski meslektaşları tarafından reddedilmesi ve Müttefikler'in kellesini istemesi Himmler'i çıkmaza sokmuştu Çaldığı her kapı suratına kapılan Himmler Danimarka sınırındaki Dönitz hükümetinin başkenti Flensburg'da sayısız gün geçirdi Tutuklanmaktan kurtulmak için, kendisini Gizli Ordu Polis Şefi olarak gizledi ve adını Heinrich Hitzinger olarak değiştirdi Hiç kesmediği bıyığını traş etti ve sol gözüne de bant taktı

Bundan sonraki tek planı Bavyera'ya dönebilmekti Sınırlardan geçebilmek için sahte evraklarını özenle düzenledi ve yola koyuldu Fakat bu sahte evraklar Bremen'deki İngiliz Ordusu'nun incelemesi sonucu gerçekten çok sahte oldukları ortaya çıktı ve 22 Mayıs'ta Çavuş Arthur Britton tarafından tutuklandı Hemen ardından Heinrich Himmler olduğu da anlaşıldı Himmler daha sonra Nuremberg'de Nazi liderlerinin yargılanacağı mahkemeye gönderilmek üzere hazırlandı Fakat Lüneburg'da potasyum siyanür kapsülü yutarak intihar etti ve soruşturması yapılamadı

Bu siyanür kapsülleri SS subaylarının dişerinin içine Holocaust'tan (Büyük Tahribat) önce yerleştirilmişti Takma dişin içinde bulunan kapsül herhangi olağanüstü bir durumda intihar edebilmeleri için hazır bulunuyordu Himmler'in son sözleri "Ich bin Heinrich Himmler!" (Ben Heinrich Himmler!) oldu Hemen ardından Himmler'in cesedi gizlice yakıldı ve Lüneburg Heath yakınlarında bilinmeyen bir mezara defnedildi Himmler'in mezarının yeri günümüzde de bilinmiyor

Ölümünün ardından

Himmler'in intiharının ardından bazı iddialar ortaya sürüldü Lüneburg'da intihar edenin Himmler olmadığı fakat ona çok benzeyen birinin Himmler için intihar ettiği iddia edildi Daha sonra ODESSA (Organisation der ehemaligen SS-Angehörigen) (Eski SS Üyeleri Derneği) tarafından daha değişik ifadeler ortaya atıldı ve iddialar ilginç bir boyuta ulaştı ODESSA'ya göre Himmler, Waldviertel yakınlarındaki ufak bir köy olan Strones'a kaçmıştı Burası Alois Hitler'in doğum yeri olan Avusturya'da Viyana'nın kuzeyinde kalan bir yerdi Buraya yerleştikten sonra sürgün edilen ve tekrar doğan bir SS birliğini yönettiği idda edildi

Himmler'in değil de bir ikizinin intihar ettiği iddiası Hugh Thomas tarafından 2001'de piyasaya sürülen SS-1: The Unlikely Death of Heinrich Himmler ( SS-1 Heinrich Himmler'in Şüpheli Ölümü) kitabında da yer buldu Ayrıca kanıtlı bir şekilde Thomas, Himmler'in otopsi kayıtlarının detaylı bir şekilde eksiksiz raporuna ulaştı Bu raporda cesedin kulaklarındaki kıla kadar detaylar yazılmıştı Himmler'in çocukluğunda eskrim yaparken yaralandığı, sol yanağının altındaki belirgin yara izinden bahsedilmemişti

Aynı zamanlarda piyasaya sürülen ve Amerikalı Nazi yazarı Joseph Bellinger'ın kaleme aldığı "Himmler's Death" (Himmler'in Ölümü) kitabı, bu iddialara başka bir boyut kazandırdı Teoriye göre Himmler, İngiliz ordusu tarafından 1945 yılının Mayıs ayında süikaste uğradı

Martin Allen'in kitabı "Himmler's Secret War" (Himmler'in Gizli Savaşı) da İngiliz arşivlerinden yola çıkarak buna benzer iddialarda bulundu

David Irving de Himmler'in İngiliz soruşturmacılar tarafından dövülerek öldürüldüğünü ve ayrıca dövüldükten sonra burnunun da kırıldığını iddia etti

Başka neler oldu:

* 1919 - İzmir'in İtilaf Devletleri tarafından işgalini protesto için Sultanahmet Mitingi yapıldı, mitinge 200 bin kişi katıldı
* 1928 - Türk Vatandaşlığı Kanunu kabul edildi, tekke ve zaviyeler kapatıldı
* 1938 - İstanbul Elektrik Şirketinin hükümetçe satın alınmasına ilişkin sözleşme Ankara'da imzalandı
* 1949 - Sovyet lideri Josef Stalin, Berlin ablukasını kaldırdı ve İkinci Dünya Savaşı sonrası ikiye bölünen Almanya'nın batısında federal cumhuriyet ilan edildi
* 1960 - İsrail ajanları, 6 milyon Yahudinin ölümünden sorumlu tutulan Adolf Eichmann'ı Arjantin'de ele geçirdi Eichmann yargılanmak üzere İsrail'e götürüldü
* 1978 - İmralı Cezaevi'nden kaçan ABD'li Billy Hayes'in yazdığı roman 'Geceyarısı Ekspresi' adıyla sinemaya aktarıldı Türkiye, filmi protesto etti
* 1992 - İstanbul'a 117 yıl hizmet eden Galata Köprüsü yerinden sökülerek Haliç'e çekildi
* 2006 - Türk-Yunan F-16 uçakları çarpıştı

Bugün doğanlar

* 1741 - Andrea Luchesi, İtalyan besteci (ö 1801)
* 1897 - Hafız Burhan, Gazelhan ve bestekar (ö 1943)
* 1908 - John Bardeen, Nobel Ödülü sahibi ABD'li fizikçi (ö 1991)
* 1951 - Anatoli Karpov, Dünya satranç şampiyonu
* 1971 - Laurel Holloman, ABD'li oyuncu

Bugün ölenler

* 1906 - Henrik İbsen, Norveçli oyun yazarı (d 1828)
* 1937 - John D Rockefeller, ABD'li sanayici (d 1839)
* 1992 - Atahualpa Yupanqui, Arjantinli besteci (d 1908)

TARİHTE BUGÜN: 24 MAYIS
ABD'li mucit Samuel Morse, 24 Mayıs 1844'de ABD Senatosu üyelerinin hazır bulunduğu bir deneyle ABD Kongre binasından Baltimore'da bir tren istasyonuna kendi icadı olan mors alfabesiyle ilk mesajı gönderdi



Mors alfabesi, kısa ve uzun işaretler (nokta ve çizgiler) kullanarak bilgi aktarılmasını sağlayan yöntem 1832'de telgraf ile ilgilenmeye başlayan Samuel Morse tarafından 1835 yılında oluşturuldu 1837'de kullanılmaya başladı 1840 yılında patent için başvuruldu

Harfler Harf Kodu
A • __ N –•
B –••• O –––
C –•–• P •––•
D –•• Q ––•–
E • R •–•
F ••–• S •••
G ––• T –
H •••• U ••–
I •• V •••–
J •––– W •––
K –•– X –••–
L •–•• Y –•––
M –– Z ––••

İlk hat ABD'de Baltimore, Maryland ile başkent Washington arasında kuruldu İlk mesaj incilden bir cümleyi içeriyordu, gönderim tarihi 24 Mayıs 1844 idi

Orijinal mors kodu kısa ve uzun sinyallerin kombinasyonunun bir sayıya karşılık gelmesinden oluşmuştu Her sayı da bir harfe karşılık geliyordu

Ancak Morse'un bulduğu sistemin kullanımı kolay değildiAsistanı Veil ile bu konu üzerine ortaklaşa çalışmaya başlayan Morse, bir süre sonra Veil'in önerdiği sistemin daha basit olduğuna ikna oldu Veil'in sisteminde kısa ve uzun sinyallerin yanı sıra duraklamalar da kullanılıyordu Bu sistem daha sonra Amerikan Mors Kodu olarak isimlendirildi

Mors kodu; sesli olarak, radyo sinyallerinin açılıp kapatılmasıyla, telegraf tellerinden geçen elektrik akımıyla, mekanik yolla ya da görsel (ışıkların yanıp sönmesi) gibi çeşitli yollarla iletilebilir

Sistem genel olarak Mors alfabesi olarak adlandırılsa da uygulamada İngiliz alfabesi ve buna bağlı noktalama işaretlerini ifade etmek için iki farklı tür mors kodu kullanılmaktadır Bunların birincisi olan Amerikan Mors Alfabesi, genellikle telgraf sistemlerinde kullanılırken, Uluslararası Mors Alfabesi ise araları görmezden gelerek sadece kısa ve uzun sinyallere göre çalışır

Telgraf şirketleri mesajların uzunluğundan şikayetçiydi Bunun üzerine 5 koddan oluşan kısaltmalar geliştirildi

Örneğin;

AYYLU : Mesaj düzgün anlaşılamadı, tekrar gönderin LIOUY : Neden soruma cevap vermediniz?

Başka neler oldu:

* 1921 - Mustafa Kemal Paşa'ya suikast için Ankara'ya geldiği kanıtlanan İngiliz casusu Mustafa Sagir idam edildi
* 1943 - Polonya'daki Auschwitz toplama kampında ölüm meleği adıyla anılan doktor Josef Mengele göreve başladı Mengele tutuklular üzerinde yaptığı korkunç deneylerle tanınıyordu
* 1945 - Krasnodar Kray'da Karadeniz kıyısındaki Şapsığ Ulusal Rayonu lağvedildi
* 1963 - Afrika Birliği Teşkilatı kuruldu
* 1979 - Yüzde 85'i yerli malzeme ile üretilen ilk Türk uçağı 'Mavi Işık 79-XA', Kayseri İkmal Merkezi'nde başarılı bir deneme uçuşu gerçekleştirdi
* 1989 - Bulgaristan'dan Türkiye'ye zorunlu göç başladı
* 1993 - Bingöl-Elazığ karayolunda pusu kuran PKK militanları 33 silahsız askeri kurşuna dizdi
* 2000 - İsrail, Güney Lübnan'da 22 yıldır sürdürdüğü işgale son verdi
* 2003 - Türkiye,Eurovision Şarkı Yarışmasında ilk birinciliğini Sertab Erener`le kazandı

Bugün doğanlar

* 1946 - Tansu Çiller, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı
* 1686 - Gabriel Fahrenheit, Civalı termometrenin mucidi Alman fizikçi (ö 1736)
* 1743 - Jean-Paul Marat, Fransız bilim adamı ve tıp doktoru (ö 1793)
* 1941 - Bob Dylan, ABD'li protest şarkıcı ve besteci
* 1953 - Alfred Molina, İngiliz tiyatro ve sinema oyuncusu

Bugün ölenler

* 1543 - Nicolaus Copernicus, Güneş Sistemi'nin kaşifi Polonyalı astronom (d 1473)
* 1974 - Duke Ellington, Caz efsanesi (d 1899)
* 1995 - Harold Wilson, İngiliz siyasetçi, başbakan (d 1916)

TARİHTE BUGÜN: 24 MAYIS
ABD'li mucit Samuel Morse, 24 Mayıs 1844'de ABD Senatosu üyelerinin hazır bulunduğu bir deneyle ABD Kongre binasından Baltimore'da bir tren istasyonuna kendi icadı olan mors alfabesiyle ilk mesajı gönderdi



Mors alfabesi, kısa ve uzun işaretler (nokta ve çizgiler) kullanarak bilgi aktarılmasını sağlayan yöntem 1832'de telgraf ile ilgilenmeye başlayan Samuel Morse tarafından 1835 yılında oluşturuldu 1837'de kullanılmaya başladı 1840 yılında patent için başvuruldu

Harfler Harf Kodu
A • __ N –•
B –••• O –––
C –•–• P •––•
D –•• Q ––•–
E • R •–•
F ••–• S •••
G ––• T –
H •••• U ••–
I •• V •••–
J •––– W •––
K –•– X –••–
L •–•• Y –•––
M –– Z ––••

İlk hat ABD'de Baltimore, Maryland ile başkent Washington arasında kuruldu İlk mesaj incilden bir cümleyi içeriyordu, gönderim tarihi 24 Mayıs 1844 idi

Orijinal mors kodu kısa ve uzun sinyallerin kombinasyonunun bir sayıya karşılık gelmesinden oluşmuştu Her sayı da bir harfe karşılık geliyordu

Ancak Morse'un bulduğu sistemin kullanımı kolay değildiAsistanı Veil ile bu konu üzerine ortaklaşa çalışmaya başlayan Morse, bir süre sonra Veil'in önerdiği sistemin daha basit olduğuna ikna oldu Veil'in sisteminde kısa ve uzun sinyallerin yanı sıra duraklamalar da kullanılıyordu Bu sistem daha sonra Amerikan Mors Kodu olarak isimlendirildi

Mors kodu; sesli olarak, radyo sinyallerinin açılıp kapatılmasıyla, telegraf tellerinden geçen elektrik akımıyla, mekanik yolla ya da görsel (ışıkların yanıp sönmesi) gibi çeşitli yollarla iletilebilir

Sistem genel olarak Mors alfabesi olarak adlandırılsa da uygulamada İngiliz alfabesi ve buna bağlı noktalama işaretlerini ifade etmek için iki farklı tür mors kodu kullanılmaktadır Bunların birincisi olan Amerikan Mors Alfabesi, genellikle telgraf sistemlerinde kullanılırken, Uluslararası Mors Alfabesi ise araları görmezden gelerek sadece kısa ve uzun sinyallere göre çalışır

Telgraf şirketleri mesajların uzunluğundan şikayetçiydi Bunun üzerine 5 koddan oluşan kısaltmalar geliştirildi

Örneğin;

AYYLU : Mesaj düzgün anlaşılamadı, tekrar gönderin LIOUY : Neden soruma cevap vermediniz?

Başka neler oldu:

* 1921 - Mustafa Kemal Paşa'ya suikast için Ankara'ya geldiği kanıtlanan İngiliz casusu Mustafa Sagir idam edildi
* 1943 - Polonya'daki Auschwitz toplama kampında ölüm meleği adıyla anılan doktor Josef Mengele göreve başladı Mengele tutuklular üzerinde yaptığı korkunç deneylerle tanınıyordu
* 1945 - Krasnodar Kray'da Karadeniz kıyısındaki Şapsığ Ulusal Rayonu lağvedildi
* 1963 - Afrika Birliği Teşkilatı kuruldu
* 1979 - Yüzde 85'i yerli malzeme ile üretilen ilk Türk uçağı 'Mavi Işık 79-XA', Kayseri İkmal Merkezi'nde başarılı bir deneme uçuşu gerçekleştirdi
* 1989 - Bulgaristan'dan Türkiye'ye zorunlu göç başladı
* 1993 - Bingöl-Elazığ karayolunda pusu kuran PKK militanları 33 silahsız askeri kurşuna dizdi
* 2000 - İsrail, Güney Lübnan'da 22 yıldır sürdürdüğü işgale son verdi
* 2003 - Türkiye,Eurovision Şarkı Yarışmasında ilk birinciliğini Sertab Erener`le kazandı

Bugün doğanlar

* 1946 - Tansu Çiller, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı
* 1686 - Gabriel Fahrenheit, Civalı termometrenin mucidi Alman fizikçi (ö 1736)
* 1743 - Jean-Paul Marat, Fransız bilim adamı ve tıp doktoru (ö 1793)
* 1941 - Bob Dylan, ABD'li protest şarkıcı ve besteci
* 1953 - Alfred Molina, İngiliz tiyatro ve sinema oyuncusu

Bugün ölenler

* 1543 - Nicolaus Copernicus, Güneş Sistemi'nin kaşifi Polonyalı astronom (d 1473)
* 1974 - Duke Ellington, Caz efsanesi (d 1899)
* 1995 - Harold Wilson, İngiliz siyasetçi, başbakan (d 1916)

TARİHTE BUGÜN: 25 MAYIS

Türkiye, koskoca bir imparatorluktan geriye sadece borç bırakan Osmanlı'nın borçlarının son taksitini 25 Mayıs 1954'te ödedi



Osmanlı Devleti’nin Kırım Savaşı nedeniyle 1854 yılında aldığı ilk dış borçtan bugüne 155 yıl geçti 1929 buhranı, İkinci Dünya Savaşı gibi dünya ekonomisinin en sorunlu dönemlerinde Türkiye ekonomisi yurt dışına kaynak aktardı

Boğaz kıyılarındaki heybetli sarayların, açık deniz görmeden kıyıda çürümeye terk edilen donanmaların, kimilerinin adını bile duymadığı coğrafyalarda sürdürülen savaşların borcunu ödemeye devam etti Türkiye, tamı tamına yüzyıl boyunca

Osmanlı’nın Türkiye’ye bıraktığı tek mirası olan dış borçlar ancak 1954 yılında tümüyle geri ödendi

Başka neler oldu:

* 1571 - İspanya Kralı, Venedik ve Papa, Osmanlı Devleti aleyhine ittifak kararı aldı
* 1944 - Nuri Demirağ'ın fabrikasında yapılan ilk Türk yolcu uçağı İstanbul'dan Ankara'ya uçtu
* 1963 - 30 Afrika ülkesi bir araya gelerek Afrika Birliği Örgütü'nü kurdu
* 1988 - Irak Basra'yı İran'dan geri aldı
* 1989 - Mihail Gorbaçov, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Devlet Başkanı oldu
* 1995 - Nasuh Mahruki, Everest'in zirvesine çıkan ilk Türk oldu
* 1997 - Afganistan'dan kaçan General Raşid Dostum, Türkiye'ye sığındı
* 2003 - Türkiye, Letonya'nın başkenti Riga'da yapılan 48'inci Eurovision Şarkı Yarışması'nda Sertab Erener'in seslendirdiği 'Every Way That I Can' adlı parçayla birinci oldu
* 2005 - Azeri petrolünü Türkiye üzerinden dünya pazarına ulaştırması amaçlanan Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hattına ilk petrol verildi

Bugün doğanlar

* 1803 - Ralph Waldo Emerson, ABD'li yazar ve düşünür (ö 1882)
* 1865 - Pieter Zeeman, Nobel Fizik Ödüllü Hollandalı bilimadamı (ö 1943)
* 1945 - Meriç Başaran, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
* 1973 - Tomasz Zdebel, Polonyalı futbolcu
* 1976 - Stefan Holm, İsveçli atlet

Bugün ölenler

* 1974 - Ulvi Uraz, tiyatro ve sinema sanatçısı (d 1921)
* 1983 - İdris I, Libya kralı (d 1890)
* 1983 - Necip Fazıl Kısakürek, şair, gazeteci ve yazar (d 1904)
* 2001 - Alberto Korda, Kübalı fotoğrafçı (d 1928)

TARİHTE BUGÜN: 26 MAYIS

Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP), 26 Mayıs 1983'te kuruldu Genel Başkanlığa Erdal İnönü seçildi



Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP), 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1983'te siyasi faaliyetler serbest bırakılınca, kapatılan CHP tabanını sahiplenmek için kurulmuştur

Partinin kuruluş tarihi 6 Haziran 1983, kurucusu da Prof Erdal İnönü'dür Ancak MGK'nın kurucuları sürekli veto etmesi nedeniyle parti ancak 8 Eylül 1983'te kurucularını tamamlayabildi ve bu nedenle 6 Kasım seçimlerine katlamadı Partinin ilk genel başkanı Erdal İnönü veto edilince yerine Cezmi Kartay genel başkan olduAncak MGK'nın veto yetkisi kalkınca İnönü genel başkanlığa döndü (17 Aralık 1983)

6 Kasım seçimlerinde Turgut Özal'ın ANAP'ı yüzde 45 oy alarak tek başına iktidara geldi Sosyal demokrat kesime hitap eden ve seçimlere katılmasına izin verilen Halkçı Parti ise yüzde 30 oy alarak ana muhalefet partisi konumunda kaldı (Seçim sonuçları: ANAP: 212, Halkçı Parti: 117, MDP: 71)

25 Mart 1984'te yapılan yerel seçimlere SODEP de katıldı ve ANAP'ın ardından yüzde 234 oy alarak ikinci parti oldu Halkçı Parti bu seçimlerde çok fazla oranda oy yitirdi

13 Nisan 1984'te toplanan SODEP 1 Küçük Kurultayı'nda Genel Başkan İnönü,solda tek çatının şart olduğunu belirtti Ardından 13 Temmuz'da İnönü ve Halkçı Parti Genel Başkanı Necdet Calp iki partinin birleşmesi için prensip kararı aldılar Haziran 1985'te Aydın Güven Gürkan Halkçı Parti genel başkanı seçildi Gürkan da birleşmeden yana olduğunu belirtti 16 Eylül 1985'te SODEP ve Halkçı Parti'nin birleşme protokolü imzalandı

2 Kasım'da Halkçı Parti kurultay toplandı ve partinin adı Sosyaldemokrat Halkçı Parti olarak değiştirildi 3 Kasım'da SODEP kurultayı toplandı ve partinin feshedilerek SHP'ye katılması kararlaştırıldı Böylece SODEP'in hukukî varlığı sona erdi

Başka neler oldu

* 1512 - Oğlu Yavuz Sultan Selim'in tahttan indirdiği II Beyazıt, Dimetoka yakınlarında öldü
* 1926 - Milli Mücadele'ye katılmayan memurların görevlerine son verilmesine ilişkin kanun kabul edildi
* 1938 - Atatürk, Ankara'dan son kez ayrıldı
* 1968 - Başbakan Süleyman Demirel, "düzeni değiştirmek isteyenler meczuptur, anarşisttir" dedi
* 1982 - Yılmaz Güney'in senaryosunu yazdığı Şerif Gören'in yönettiği 'Yol' filmi Cannes Film Festivali'nde büyük ödülü Costa Gavras'ın 'Kayıp' filmiyle paylaştı
* 1993 - Salman Rüşdi'nin 'Şeytan Ayetleri' kitabını yayımlamaya başlayan Aydınlık gazetesi toplatıldı
* 1997 - Susurluk'taki kazanın duruşmasında, kamyon şoförü Hasan Gökçe, 6 milyon 420 bin lira para cezası ile DYP Şanlıurfa Milletvekili Sedat Edip Bucak'ın ailesine 100 milyon lira manevi tazminat ödemeye mahkum edildi
* 1999 - Danıştay Sekizinci Dairesi, başı açık görev yapmayı kabul etmeyen türbanlı memurların, uyarı cezası verilmeden işten çıkarılmasına karar verdi
* 2003 - Ukrayna Havayolları'na ait uçak, Trabzon'un Maçka ilçesi yakınlarında düştü İspanyol Barış Gücü askerlerini taşıyan uçakta 62 asker ile 13 kişilik mürettebat öldü

Bugün doğanlar

* 1565 - III Mehmet, Osmanlı Sultanı (ö 1603)
* 1799 - Aleksandr Sergeyeviç Puşkin, Rus Yazar (ö 1837)
* 1904 - Necip Fazıl Kısakürek, Türk edebiyatçısı (ö 1983)
* 1926 - Miles Davis, ABD'li caz trompetçisi ve bestecisi (ö 1991)
* 1979 - Mehmet Okur, Türk basketbolcu

Bugün ölenler

* 1421 - Çelebi Mehmet 5 Osmanlı sultanı (d 1389)
* 1512 - II Bayezid, 8 Osmanlı padişahı (d 1447)
* 1703 - Samuel Pepys, İngiliz yazar (d 1633)
* 1883 - Abdülkadir Cezayiri, Cezayirli halk önderi, din adamı, asker (d 1808)
* 1976 - Martin Heidegger, Alman varoluşçu filozof (d 1889)