![]() |
Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z Ye |
![]() |
![]() |
#31 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z YeHızlı Okuma Tekniği İle İlgili Kavramlar Hızlı Okuma: Gözümüzü tembellikten kurtarıp hızlı ve çevik görmeye, görme alanını genişletmeye, okurken göze belli bir ritim kazandırmaya ve bütün bunlara bağlı olarak gözle beyin arasında çabukluk, kavrama, belleme ilişkilerindeki en verimli uyumu sağlamaya yönelik bir dizi teorik anlatım ve uygulamalı çalışmalarla okuma ve anlama düzeyimizi yükseltme tekniğidir ![]() Görme Alanı: Bir bakışta, bakma noktasının yukarısından, aşağısından, sağından ve solundan görebildiğimiz alan (normal bir insan için 150 derecelik bir açı)dır ![]() Aktif Görme Alanı: Görme açısının sayfa üzerindeki iz düşümü, gözün tam olarak kavrayabildiği sözcük veya sayı kümesi (görme alanımızın içindeki, kavrayabildiğimiz sözcük veya sayı kümesi)dir ![]() Görme Açısı: Göz ile gözün bir bakışta kapsadığı sözcükler ya da sayılar arasındaki açı ![]() Çabukluk: Gözün daha az zamanda enine ve boyuna daha fazla sayı ve harf karakterlerini daha hızlı görmesidir ![]() ![]() Kavrama: Okuduğumuzu, işittiğimizi ve gördüklerimizi algılamak, algıladığımız düşünceler arasında bağlantılar kurmak ve sonuçlar çıkarmaktır ![]() Belleme: Kavranılan bilgilerin karşılaştırmalarla sağlıklı ve kalıcı bir şekilde özümlenmesi, zihnimizde saklanması ve yeri geldiğinde uygulanmasıdır ![]() Görünme Frekansı: Gözümüz satıra sabitleştiğinde gözümüzün satırda görebildiği sayı veya sözcük kümesidir ![]() Seslendirme Uzaklığı: Gözün bir yere sabitleştiğinde görebildiği sayı ya da sözcük kümesinin seslendirilebilen kısmıdır ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z Ye |
![]() |
![]() |
#32 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z YeHızlı Okuma Yöntemleri Göz Devinimlerimiz: Daha hızlı okumak, etkili bir okuyucu olabilmek için gözlerimizle aklımızı birlikte çalışmaya alıştırmamız gerekiyor ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() gönderilenleri algılayacak biçimde hazırlıkta ve işlerlikte olmalıdır ![]() Sapmalar: Daha çok sayıda sözcük kümesini algılamak için sözcük kümelerinde gözün önce belli bir noktaya sapması, sonra bu saptığı noktanın sağından ve solundan mümkün olduğunca çok sayıda sözcüğü algılaması gerekir ![]() Kolon Okuma: Günümüzde metinler gittikçe daha dar kolonlar hâlinde basılmaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Göz Gezdirme: Görme yelpazeniz genişledikçe metnin bütününü dikkatli bir şekilde görme, düşünceleri yakalama hızına da ulaşırsınız ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Esnek Okuma: Okuma yöntemimizi ve hızımızı belirlemede okuma amacımız ve metnin özellikleri önemli rol oynamaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Her gün karşılaştığımız yeni okuma durumlarını incelediğimizde, esnek okumayı daha iyi anlayabiliriz ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Esnek okuyucu, nasıl okuyacağına karar verirken metnin türünü de dikkate alarak zaman zaman teknik değiştirebilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kavrama ve Sezme: Görme, her sözcüğü anlamanız için yeterli değildir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() İyi bir okuyucu olmak için sizin etkili okumanızı sağlayacak çeşitli teknikler uygulamanız gerekmektedir ![]() Seçici Okuma: Bundan önceki bölümlerde etkili ve hızlı okumayı geliştirmek, okuma verimini artırmak için birtakım yöntemler geliştirdik ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Buraya kadar yapılan açıklamaları özetlemek gerekirse: 1 ![]() ![]() ![]() 2 ![]() ![]() 3 ![]() ![]() ![]() 4 ![]() ![]() 5 ![]() ![]() 6 ![]() ![]() 7 ![]() ![]() ![]() 8 ![]() ![]() a) Birinci paragrafta yazarın üslubunu çıkarmaya çalışın ![]() b) Ana fikri nereye yazmış olabileceğini düşünün ![]() ![]() c) Ana fikrin her paragrafta bulunabileceğine dikkat edin ![]() Başlangıçta bunları uygulamanız ve hatta başarmanız size çok güç gelebilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z Ye |
![]() |
![]() |
#33 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z YeEtkili Dinleme Stratejileri "Karşınızdakini dinliyor musunuz, yoksa konuşmak için sıra mı bekliyorsunuz?" Schiller Dinleme, daha az saygı gören, daha az dikkat çeken ve ihmal edilen fakat çok önemli bir iletişim aracıdır ![]() ![]() ![]() ![]() a ![]() Dinleme sürecini daha iyi anlamak için öncelikle dinleme ile duyma arasındaki farkı belirtelim ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Dinleme ise bize ne gelmişse onları algılamayı, çözmeyi ve değerlendirmeyi içerir ![]() Dinleme, sadece duymayı içermez; dinleme aynı zamanda dikkat etmeyi ve duyduğunu düşünmeyi de içerir ![]() ![]() ![]() b ![]() Genellikle eğitim süreci içinde dinleme göz önüne alınmasa da aslında iletişimin en önemli unsurlarındandır ![]() ![]() ![]() Konuşmacılar ve dinleyiciler, dinlemede başarısız olurlarsa sonuçlar çok kötü olabilir ![]() Uçaklar düşebilir, birliğin morali bozulabilir, rutin operasyonlar çok kötü sonuçlanabilir ve aileler yıkılabilir ![]() ![]() Yapılan bir araştırmaya göre, iş adamlarına iş yerinde en çok kullandıkları ve okullarda okumak istediği dersler sorulduğunda her iki soruya verdikleri yanıt "dinleme" olmuştur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Özetlersek, dinleme bizim gerçekleri öğrenmemizi, takım arkadaşlarımızı anlamamızı sağlar ve diğerleriyle aramızda güven oluşturur ![]() c ![]() Dinleme çok enerji gerektirir ![]() ![]() ![]() Dinlemeye yoğunlaşmanızı değerlendirmek için aşağıdaki kriterleri gözden geçiriniz: - Dinliyormuş gibi yapıyor muyum? - Dikkati başka yöne çekiyor muyum? - Konuşmacıları eleştiriyor muyum? - Konuları ilginç bulmuyor muyum? - Konuşmacının mesajına karşı ön yargılı mıyım? - Zor ve karmaşık konulardan kaçınıyor muyum? - Konuşmacının dikkat çektiği küçük ayrıntılara takılıyor muyum? - Konuşma sırasında kendi yanıtımı hazırlarken konuşmacının konuşmasını kaçırıyor muyum? - Diğerlerinin sözünü kesiyor muyum? Böyle yaptığıma dair uyarı aldım mı? - Toplantı ve sosyal olaylarda vaktimin çoğunu konuşmaya mı ayırıyorum? - Karşınızdaki konuşmacının anlattığı her olay sanki sizin başınızdan geçmiş gibi mi geliyor? Her ne kadar yukarıdakiler en az bir kere başımıza gelse de üç ve daha fazlasına "evet" cevabını verdiyseniz aşağıdaki bölümlerden, kendi öz yoğunlaşmanızı geliştirmek için faydalanacaksınız ![]() Dinleyiciler olarak kör noktalarımız vardır ve başarımızı yanlış tahmin ederiz ![]() ![]() ![]() Burada "iş yeri ortamı" ile ilgili düşünülmesi gereken birkaç soru sorulmuştur ![]() geçirmelisiniz: - Konuştuğunuz insanlar işle ilgili sorunlarını başkalarıyla mı görüşüyorlar? - Olayları hep sonradan mı öğreniyorsunuz? - Kendinizi her zaman düzenleme sorunları içinde mi bulursunuz? - Çok karmaşık görevlerle nadiren mi görevlendirilirsiniz? - Sözlü iletilmesi gereken bir sürü bilgiyi, yüz yüze görüşülmesi gerekenler de dâhil, yazılı olarak mı alıyorsunuz? Bazen dinlemek için kendimizi güdülemek gerçekten de çok zor olabilir ![]() ![]() ![]() ç ![]() Dinlemenin önemli olduğu ve dinlemek için değişik sebeplerin olduğu farklı durumlar vardır ![]() ![]() ![]() ![]() Bilgilendirici Dinleme: Diğerlerinden bilgi almak için dinleriz ![]() - Güzel yazma teknikleri hakkında bir öğretmeni dinleriz ![]() - Atama sürecinde değişikliklerle ilgili brifing alırız ![]() - Bir doktordan tıbbi bilgiler alırız ![]() - Gemide telsizden bilgi alırız ![]() - Beklentilere dair bilgiler alırız ![]() Eleştirel Dinleme: Bir durumu değerlendirmek - yargılamak ve karar vermek için dinleriz ![]() - Ölümcül bir kaza ile ilgili dinleriz ![]() - Üç aylık ödülün kime verileceğine dair karar vermek için dinleriz ![]() - Yeni silah sistemiyle ilgili özelliklerin belirlenmesi için dinleriz ![]() - Yönetimle ilgili hangi disiplin işleminin uygulanacağına karar vermek için dinleriz ![]() 1) Bilgilendirici Dinleme: Bilgilendirici dinlemede birinci öncelik, konuşmacının aktardığı bilgileri, aktarıldığı biçimde anlamaktır ![]() ![]() ![]() Örneğin, teknik bir meseleyi dinlerken amacımız sadece konuyu anlamak olmalıdır ![]() Kuralların saçma olduğuna dair tartışmalar içine kesinlikle girmememiz gerekir ![]() ![]() ![]() Bilgilendirici dinlemeyi geliştirmenin yolları: - Zihniniz ve alıcılarınız açık olsun ![]() ![]() - Öğretmek zorundaymışsınız gibi dinleyin ![]() bu yöntemi önerir ![]() ![]() ![]() - Notlar alın ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() - Konuşma zamanı ile düşünme zamanı arasındaki zamanı iyi kullanın ![]() ![]() ![]() tekrarlama, tahmin, özet ve konuşmacının notları olarak alabilirsiniz ![]() - Düzgün yanıtlar verin, sorular sorun ![]() ![]() ![]() Konuşmacıya emirlerini olduğu gibi geri okuyunuz (daha çok telsiz konuşmaları için) ![]() "Toner, kâğıt, dosya lazım, hemen şimdi getiriyorum" şeklinde emir tekrarı önemlidir ![]() Kendi sözcüklerinizle ifade edin ![]() "Anladığım kadarıyla ![]() ![]() ![]() Detay hakkında daha çok soru sorunuz ![]() "Bu taslağın 15 Nisana miatlı olduğunu söylüyorsunuz, pekâlâ eş güdüm sürecinden önce mi sonra mı?" "Başka bir ordu mensubuyla evliyseniz bu durum nasıl değişir?" Netleştirmek amacıyla bir örnek isteyiniz ![]() "Güzel sorular sormak, dinleme becerisini artırıyorsa, buna bir örnek verebilir misiniz?" 2) Eleştirel Dinleme: Eleştirel dinleme, bilgilendirici dinleme ve eleştirel düşünmenin birleşimi olabilir ![]() ![]() ![]() Eleştirel dinleme bir karar vermeye çalışırken çalışan personelin durumunu değerlendirirken ve astların kabiliyetlerini değerlendirirken kullanılabilir ![]() Eleştirel dinleme, düşünce ve sonuç oluşturmada dikkatli bir şekilde yargılama sürecidir ![]() Eleştirel dinleme düşünme kalitesini artırır ![]() Bilgilendirici dinleme için geçerli olan yöntemlerin hemen hemen hepsi eleştirel dinleme için de gereklidir: Sadece verilmek istenen mesajı doğru anlamak ve irdelemek gerekir ![]() - Notlar alın ![]() - Sanki not vermek zorundaymış gibi dinleyin ![]() ![]() ![]() - Konuşma ve düşünme arasındaki zamanı kullanın ![]() ![]() ![]() ![]() - Uygun sorular sorun ![]() ![]() Doğruluk: Bunu nasıl test edebilir veya bunun doğruluğunu nasıl kanıtlarız? Diğerleri de aynı sonucu veriyor mu? Bağlantı: Bu gerçek sorunla nasıl bağlantılıdır? Genişlik: Başka bir noktadan düşünmemiz gerekir mi? Mantık: Sonuçlarımız delillerden mi ortaya çıkıyor? Önemlilik: Ana düşünce bu mudur? En önemli sorun nedir? Adalet: Burada hiç hakkını vermediğimiz konu var mı? Rakiplerimiz bu konuyu nasıl göreceklerdir? 3) Duygusal Dinleme: Duygusal dinlemede karşımızdaki kişinin penceresinden bakar ve o niyetle meseleyi inceleriz ![]() ![]() ![]() ![]() Duruma göre fikir alışverişinde bulunma ve takım kurma çalışmalarında da bu tür bir dinleme geçerli olabilir ![]() ![]() Unutmayın bu tür dinlemeyi aile içinde gerekli kılan sebepler askerî ortamda da gereklidir ![]() ![]() ![]() ![]() "Etkili İnsanların Alışkanlıkları" adlı kitabında Dr ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() - Dinleyici konuşmacının ne hissettiğini doğru anlar ![]() - Konuşmacı anlaşıldığını hisseder ![]() - Dinleyici daha iyi tavsiye verebilir ![]() - Konuşmacı dinleyiciye karşı daha açık olur ![]() Duygusal Dinlemeyi Geliştirmenin Yolları: Duygusal dinlemenin başarılı olması için dinleyicinin konuşma içeriğini anlaması ve konuşmacının anlaşıldığını hissetmesi gerekir ![]() ![]() Mesajınızı bildiklerini ifade ettiklerinde veya konuşmanızı bölüp tavsiye vermeye başladıklarında bundan nefret etmez misiniz? Duygusal dinleme şekillerinizi geliştirmek isterseniz aşağıdaki saldırgan yanıtlardan kaçınınız ![]() ![]() Yaşam Öyküleri: "Senin bu durumunun aynısı bana da olmuştu ![]() ![]() Tavsiye: İstenilse de istenilmese de kendi deneyimlerinize dayanarak yanıt vermek ![]() Soruşturmak: Kendi penceremizden sorular sormak ![]() Değerlendirme: Hemen kabul veya reddetme ![]() Bu tür geri beslemeler onaylanamaz; çünkü konuşmacının dikkatini dağıtır, başka noktalara çeker ve dinleyicinin de konu dışına çıkmasına sebep olur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Duygusal dinlemede yer alan beceriler akılda çok kolay kalır; ancak, bunların uygulaması çok zordur ![]() - İçtenlikle dinleyin, konuşmanın içeriği kadar dinleyicinin kişiliğine de önem verin ![]() - Konuşanın sözleri kadar duygularını da dinleyin ![]() - Tavsiye vermekten, yaşam öykünüzü anlatmaktan, değerlendirme yapmaktan kaçının, konuyu asla bölmeyin ve değiştirmeyin ![]() - Konuşmacı anlaşıldığını hissedinceye kadar konuyu ve duyguları geri yansıtın ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z Ye |
![]() |
![]() |
#34 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z YeDinlemeyle İlgili Son Düşünceler: Güdülenme Bir konuşmayı çok dikkatle dinlediğiniz anları düşünelim ![]() ![]() a ![]() Dinleyiciler bu konuşmanın neden önemli olduğunu hatırlamaya çalışmalı, konuşmacılar dinleyicilerine dinlemenin neden önemli olduğunu hatırlatmalıdırlar ![]() Bilgilendirici Dinleme - Görevin başarıyla sona ermesini ve benim işimi daha iyi yapmamı sağlayacak mı? - Bu dinleme daha iyi karar almamı sağlayacak mı? - Bu işi kötü yaparsak birileri zarar görecek mi? - Bu işi anlamazsam takımımız kötü görünecek mi? Ben kötü görünecek miyim? - Bunu daha sonra tekrar tartışıyor olacak mıyız? Bunu başka birine öğretmek zorunda kalacak mıyım? - Bunu anlamak benim, kurumumun ve ailemin amaçları için önemli mi? Eleştirel Dinleme - Hangi pozisyonu almam konusunda karar vermek zorunda mıyım? - Deliller güçlü mü ve mantıklı görünüyor mu? - Bu sorun hakkında yanıtlanmamış sorular neler? Bu konuda söylenmeyen şeyler var mı? Varsa neler? Duygusal Durumlar - Konuşmacı güçlü hisleri nedeniyle gerçekleri anlatabiliyor mu? - Bu iş arkadaşımla aramı iyileştirmek zorunda mıyım? - Bu müzakerede karşı taraf için gerçekten nelerin önemli olduğunu biliyor muyum? Bu aile üyesi duygusal destek konusunda bana güveniyor mu? - Bu kişiye karşı kişisel bir sorumluluğum var mı? b ![]() Hem konuşmacı hem de dinleyen dinlemeye engel olan etkenlerden yararlanabilir ![]() Fiziksel engeller dinlemeyi zorlaştırabilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kişisel engeller; yorgunluk, hastalık ve rahat olmama gibi fiziksel etkenler de psikolojik etkenler gibi (iş, aile, ekonomik sorunlar vb ![]() ![]() Kullanılan dilden kaynaklanan engeller de sorun oluşturabilir ![]() ![]() ![]() c ![]() Dinleme güdülenmemiz, konuşmacıyı veya konuyu küçümsediğimiz cinsiyetiyle veya konunun ilgisiz, verdiniz mi? Bu olabilir ![]() zaman azalır ![]() Yukarıdaki örnekte verilen engelleri ortadan kaldırmak için kendinize birkaç soru sorunuz ![]() ![]() ![]() ç ![]() İlk başta ilgisiz, sıkıcı ve saçma gelen bir konuya karşı nasıl motive olabilirsiniz? Uzmanı olduğunuz bir konuda dinleme yapıyorsanız konuyu başka birilerine öğretme kabiliyetini artırmak için konuyu daha iyi öğrenin ![]() Konuşmacı gizemini kaybetmeye başladığında kendinize onu daha iyi nasıl yapabileceğinizi sorun ![]() ![]() Sorunu başka birine anlatın ![]() ![]() ![]() Biz, her zaman dinleme yaparken şunu unuturuz ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z Ye |
![]() |
![]() |
#35 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z YeETKİLİ İLETİŞİMİN BASAMAKLARI Başarının yolu insanlarla nasıl iletişim kurabileceğini bilmektir ![]() ![]() Anlatılan bu basamakları kendi kullanım şeklinize göre değiştirebilir ve kendinize uyarlayabilirsiniz ![]() ![]() ![]() ![]() A ![]() Birçok alanda olduğu gibi iyi bir iletişim önceden hazırlık gerektirir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 1 ![]() Yazarların büyük çoğunluğu amaçlarını veya okuyucuların beklenti ve gereksinimlerini net olarak ortaya koymadan yazmaya başlamaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() Amacınızı dikkatli olarak irdelemeniz konuya odaklanmanız sizin başarılı olmanıza büyük katkı sağlayacaktır ![]() ![]() ![]() ![]() Biraz zaman ayırarak dinleyicileri anlarsanız ve onların bilgi düzeyi, ilgi alanları ve güdülerini araştırırsanız, amacınızı gerçekleştirmek için mesajınızı onların anlayabileceği şekilde düzenleme olanağına kavuşmuş olursunuz ![]() ![]() ![]() 2 ![]() Etkili iletişim ilkelerinden "katkı" ile konunun desteklenmesi gerektiğini hatırlayın ![]() ![]() Birçoğumuz için "araştırma" sözcüğü, belki daha önce yaşanmış bazı deneyimler, belki de konuya fazla hâkim olmamaktan dolayı biraz ürkütücü gelebilir ![]() ![]() ![]() ![]() 3 ![]() İletişimde genellikle karşı tarafı bir konuda ikna etmek hedeflenir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Biz başkalarını ikna etmek için uğraşırken başkaları da bizi ikna etmek için uğraşmaktadırlar ![]() ![]() Mantıksal iddiaların oluşturulması aslında günlük yaşamımızın bir parçasıdır ![]() ![]() 4 ![]() Amacınızı ve dinleyici kitlesini tanıyorsunuz, bütün hazırlıklarınızı yaptınız ![]() ![]() Başarılı iletişimciler, ellerindeki bilgileri, dinleyicileri bir noktadan öbürüne götürecek şekilde mantıksal olarak düzenlerler ![]() ![]() ![]() ![]() Birinci bölümde anlatılan ikinci prensip olan "düzenli olmak", dinleyicinin sizin vermek istediğinizi alabilmesi için düşüncelerin ve sunumun düzenli olmasını ifade etmektedir ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z Ye |
![]() |
![]() |
#36 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z YeTaslak Oluşturma ve Yazma: Diğer Üç Basamak İlk dört basamak yazma ve konuşma görevleri için aynıdır; ancak taslak oluşturma ve yazma işlemleri bu iki farklı iletişim için biraz farklılık gösterir ![]() ![]() 1 ![]() Yazmak denilince ilk olarak cümlelerin ve paragrafların kâğıda geçirilmesi akla gelir ![]() ![]() ![]() Ön hazırlığınızı tamamlayarak yazmaya hazır olduğunuzda, okuyucunuza ulaşabilmek için birçok kullanışlı yöntem vardır ![]() - İlk olarak amacınızı verin ![]() ![]() - Daha sonra, paragraflarınızı okuyucunuzu yönlendirecek şekilde düzenleyin ve paragraflar arası geçiş cümleleri kullanarak onların konudan kopmasını engelleyin ![]() - Üçüncü adım olarak, cümlelerinizin doğru ve açık olmasına özen gösterin ![]() ![]() - Son olarak daha önce vermiş olduğunuz bilgileri birleştiren ve vermek istediğiniz ana düşünceyi özetleyen bir sonuç paragrafı ile yazınızı tamamlayın ![]() 2 ![]() Deneyimli yazarlar, yazmanın taslak hazırlamaktan ayrı ve özen gösterilmesi gereken bir işlem olduğunu bilirler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yazmanın iki önemli yönü, "neden" yazdığınız ve etkin olarak "nasıl" yazabileceğinizdir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 3 ![]() Yazma işlemini tamamlayarak iletişiminizi geliştirmek için yapabileceğiniz her şeyi yaptıktan sonra, artık dışarı çıkarak geri besleme almanın zamanı gelmiş demektir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z Ye |
![]() |
![]() |
#37 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z YeEtkili İletişimin Ayrıntıları "Ne kadar bilirsen bil, söylediklerin, karşındakinin anladığı kadardır ![]() Mevlana İlk bölümde iletişim kavramını ve iletişimin temel unsurlarını incelemiştik ![]() ![]() ![]() ![]() 1 ![]() İlk önce kendinize, yansı hazırlama, andıç hazırlama, toplantı yapma, telefon görüşmesi, elektronik posta gönderme veya herhangi bir başka şeyin, görevin yerine getirilmesine katkısı olup olmayacağını sorarak işe başlayın ![]() ![]() İletişim için gerekli olan gereksinimden emin olduktan sonra birinci adım gereği amacınız ve hedef kitleyi bilmeniz gerekmektedir ![]() ![]() ![]() a ![]() İletişim sanatının ustaları, belirledikleri amaca odaklanırlar ve karşılarındaki kitlenin irdelenmesini ciddiye alırlar ![]() ![]() ![]() ![]() - İletişimin amacı nedir? Hedef kitlede bir davranış değişikliği yaratmak istiyor musunuz? Yoksa sadece bilgilendirmek amacıyla mı yazıyorsunuz? - Amacınızı açıklamak için bir cümle yazma veya otuz saniye konuşma hakkınız olsa ne yazar / söylerdiniz? - Nasıl bir biçim kullanacaksınız? - Hazırlanmak için ne kadar zamanınız var? - İletişim esnasında zaman veya mekân ile ilgili alışılmadık bir durum var mı? Mesela konuşmanızı cuma günü öğleden sonra 16 ![]() ![]() - Bu yazıyı / konuşmayı kim okuyacak / dinleyecek? Üstünüz mü, astlarınız mı, siviller mi? Bu soruya verilecek yanıt, iletilen mesajın resmiyet derecesini ve niteliğini doğrudan etkileyecektir ![]() - Okuyucuların / dinleyicilerin eğitim seviyeleri ve uzmanlık alanları nedir? - Öncelikle konu hakkında bir ön bilgi (kavramların anlamları vb ![]() - Hedef kitlenin sizin hakkınızdaki görüşleri nelerdir? Onların gözünde tanınan ve güvenilen bir kimse misiniz? - İletinizi dinlemek / okumak için istekliler mi? Mesajınızı koordine etmeye gereksinim var mı? Kurumunuzun tutmasını gerektirecek sözler veriyor musunuz? b ![]() Türk Silahlı Kuvvetlerinde oluşturulan çoğu yazılı ve sözlü ileti, şu dört amaç sınıflandırmasından birinin içinde yer alır: 1) Emir vermek ![]() 2) Bilgi vermek ![]() 3) İkna etmek ![]() 4) Teşvik etmek ![]() Size düşen görev ise ileteceğiniz ana düşünce ve amacınızın ne olduğuna karar vermektir ![]() ![]() ![]() ![]() 1) Emir vermek: Hedef kitleye yapmalarını istediğiniz bir aksiyonu tanımlayan bir bilgi verirken genellikle emredici ileti kullanılır ![]() ![]() 2) Bilgi vermek: Bilgilendirici iletinin amacı, hedef kitleye bir bilgiyi sunmaktan ibarettir ![]() Bu durumda hedef kitle, ileti göndericinin yüklediği anlamı aynen verebilirse iletişim başarılı sayılır ![]() ![]() ![]() 3) İkna etmek: İkna edici ileti, hedef kitleye yeni bir düşünce, yeni bir politika, yeni bir ürün veya mevcut uygulamalarda bir değişikliği "satmak" için kullanılır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 4) Teşvik etmek: Yazılı ve sözlü anlatımın son amacı, genellikle fazla dikkate alınmayan, ancak askerî ortamlarda sıklıkla kullanılan "teşvik"tir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Amacınız ister emir vermek, ister bilgi vermek, ikna etmek veya teşvik etmek olsun bunların hepsi için geçerli temel bazı kurallar vardır ![]() ![]() c ![]() Anlatımınızın muhtemel genel amacı hakkında bir görüşünüz oluştu (emir, ikna, bilgi veya teşvik); ancak, hedef kitleye ileteceğiniz ana düşünce ne olacak? Siz amacınızı tespit etmekte zorlanıyorsanız, emin olun ki hedef kitle de amacınızı anlamakta zorlanacaktır ![]() Amacınızı açık olarak ortaya koyabilmenin bir yolu, ne yapmak istediğinizin özünü anlatan bir "amaç cümlesi" yazmaktır ![]() ![]() Amaç cümlesi yazmak, size iki şekilde yardımcı olur ![]() ![]() Açık bir amaç cümlesi yazmak size iki şekilde yardımcı olur: - Mesajınızı geliştirirken sizin odak olmanızı sağlar ![]() ![]() - Karşınızda üst rütbeli subayların olduğu bir ortamı düşününüz ![]() ![]() Örnek olarak verebileceğimiz birkaç amaç cümlesi şöyle olabilir: Amaç Cümlesi: İstihkâm taburu personelini, tehlikeli atıkların atılması konusunda yeni uygulamalar hakkında bilgilendirmek ![]() Amaç Cümlesi: Öğrencileri, çalışmak, okula gitmek ve gelecek ile ilgili umutlu olmaları konularında teşvik etmek ![]() Amaç Cümlesi: Şube müdürünüzü resmî seyahatlerde kullanmak üzere üç adet diz üstü bilgisayar alma konusunda ikna etmek ![]() ç ![]() Ana düşüncenizi bilmek, amacınızı belirlemek için yeterli değildir ![]() ![]() - İletişim için hangi biçimi kullanacağım? Günümüz komutanları, birliklerinin ve kendi zamanlarının kullanımı ile ilgili olarak artan oranda daha hassastırlar ![]() ![]() ![]() - Mesajımı hazırlamak için ne kadar zamanım var? Amirinizin yarın isteyeceği bir raporun genişliği ve derinliği, mali yılın sonunda istenecek bir karargâh etüdünden farklı olacaktır ![]() ![]() ![]() d ![]() Bu bölümde belirtildiği üzere, iletişim sürecinde üç temel ögeden bahsedilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 1) Kendinizi Tanımak Hedef kitle irdelemesine başlamadan önce, aynada kendinize bir bakmanız gerekir ![]() ![]() Örneğin: - Bazı iletişim biçimlerinde, diğer biçimlere göre daha başarılı olabilirsiniz ![]() ![]() ![]() - Yazılı nota gereksinim duyan deneyimsiz bir takdimciyseniz ve dinleyicilerin arasındaki komutan dikkatli bir şekilde brifinginizi dinleyip alnınızdan boncuk boncuk damlayan terleri seyrediyorsa elinizde rahatlıkla okuyabileceğiniz notların olduğundan emin olmalısınız ![]() - Konunuzda uzmansanız, sakın karşınızdaki kitleyi mesleki terimlere boğmayın ![]() Mesleki terimleri kullanmak size hoş gelebilir; fakat herkes sizinle aynı düşüncede olmayabilir ![]() ![]() ![]() - Hedef kitle ile bağınız nedir? Onları kişisel olarak tanıyor musunuz? Öyle ise daha rahat bir sunum veya resmiyeti gereksiz yere yükseltmeyecek bir belge hazırlayarak hedef kitleye daha içten yaklaşabilirsiniz ![]() 2) Çalıştığınız Kurumu Tanımak Kendinizle ilgili konuları gözden geçirdikten sonra, çalıştığınız ortamı ve kurumu değerlendirmelisiniz ![]() ![]() ![]() ![]() - Kurumunuza, amirlerinize veya personelinize yerine getiremeyeceğiniz bir sözde mi bulunuyorsunuz? - Vaat / teklif ettikleriniz şimdiye kadar sergilediğiniz duruşa ve uygulamalara uygun mu? Uygun değilse, ikna edici biçimde hazırlanmış bir anlatımla böyle bir değişikliğe niçin gerek duyduğunuzu açıklamalısınız ![]() - Bu konuda kiminle eş güdümde bulunmanız gerekir ![]() ![]() 3) Hedef Kitleyi Tanımak Hedef kitle dört gruba ayrılarak incelenmelidir ![]() ![]() - Birincil alıcılar: Sözel ve yazılı olarak doğrudan iletişime girdiğiniz kişilerdir ![]() - İkincil alıcılar: Birincil alıcılar aracılığıyla dolaylı olarak iletişime girdiğiniz kişilerdir ![]() Örneğin, siz bir birlik komutanısınız ve sosyal faaliyetlere ilişkin hazırladığınız bir yazıyı idari astsubayınıza verip gereğini yapmasını ve personeli de bu konuda bilgilendirmesini istediniz ![]() ![]() ![]() - Karar vericiler: Karar vericiler, hedef kitlenin içindeki en güçlü üyelerdir ![]() ![]() - İlgililer: Mesajınız, hedeflediğiniz kitleye ulaşmadan önce iletiniz üzerinde ön inceleme yapan kişiler, ilgililerdir ![]() ![]() ![]() ![]() 4) Başarılı Bir Hedef Kitle İrdelemesi İçin İpuçları - Hedef kitlenin rütbesinden korkmayınız ![]() ![]() ![]() ![]() - Mesleki terimleri hedef kitleye göre ayarlayınız ![]() ![]() ![]() ![]() - Hedef kitle içindeki olası farklılıkları dikkate almazsanız ırk, din, etnikçilik ve cinsiyet ayrımı gibi iletişim tuzaklarına düşerek, hedef kitle içindeki bir kısım insanı istemeden dışlayabilirsiniz ![]() ![]() ![]() - Konuşma üslubu, sadece ne söylediğinizle değil nasıl söylediğinizle de ilgilidir ![]() Üslup, iletişimde güttüğünüz amaç ile hedef kitle arasındaki bağdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() - Kibar olun ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() - Okuyucu veya dinleyici ile yakınlık kurabilmeli, onlara ilgi göstermeli ve iletişim sürecinin içinde kalmalarını sağlamak için zamirlerden faydalanmalısınız ![]() ![]() ![]() ![]() - Olumlu bir yaklaşım sergilemelisiniz ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Olumlu yaklaşım ile ilgili aşağıdaki örneklere bakalım: Kurumda, eğitim için sadece nitelikli personeli seçecektir ![]() (Yapıcı) kurumda, eğitim için nitelikli olmayan personelden seçim yapmayacaktır ![]() Olumlu Olumsuz Hoş geldiniz Bekleme odası Yerleşmiş uygulamalar Eski uygulamalar Program değişikliği Erteleme Miadı teyit etme Miadı hatırlatma Sıkı mücadele Kısıtlı imkan İyi yazmaya başla Kötü yazmayı bırak Uzun vinci kullan Kısa vinci kullanma Bardağın yarısı dolu Bardağın yarısı boş - Farklı iletişim ortamları farklı resmiyet derecesi gerektirebilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z Ye |
![]() |
![]() |
#38 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z YeKonunun Araştırılması "Doğru yolda giden kaplumbağa, eğri yolda giden yarış atını geçer ![]() Bu bölümde; - Kütüphanede araştırmaya başlamadan önce araştırma planının yapılması, - Bilgi toplama kaynaklarının belirlenmesi, İnternet araştırmaları, - Kaynaklara ait ipuçlarının bulunması, Yapacağınız iletişimin amacı bilgilendirmek veya ikna etmek olabilir ![]() ![]() ![]() Tarih boyunca araştırma yapmak her zaman kolay olmamıştır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() a ![]() Bilgi toplama faaliyetine başlamadan önce basit bir toplama planı yapmanız, araştırmanızın etkinliğini artıracaktır ![]() ![]() ![]() şunlar olabilir: - Amacınızı ve konunun kapsamını tekrar gözden geçiriniz ![]() ![]() ![]() ![]() - Araştırmayı tamamlamak üzere bir "süre" belirleyiniz ![]() ![]() ![]() - Amirinize farklı bir emri olup olmadığını sorunuz ![]() ![]() ![]() - Konu hakkındaki bilginizi ve tercihlerinizi gözden geçiriniz ![]() ![]() ![]() ![]() b ![]() Bilgi toplama sürecine yaklaşımınızı olasılıkla şu üç konu etkileyecektir: Birincisi araştırma konunuz, ikincisi araştırmacılık deneyiminiz ve bu araştırma konusundaki uzmanlık dereceniz sonuncusu da İnternet ve elektronik veri tabanlarına yönelik deneyiminizdir ![]() Herkesin erişimine açık bir konuda araştırma yapıyorsanız ve elektronik bilgi toplama araçlarıyla aranız iyiyse, büyük olasılıkla ilk başvuracağınız kaynak İnternet olacaktır ![]() ![]() 1) İş arkadaşları ve kurum personeli: Her an yüz yüze görüşme fırsatı bulabileceğiniz iş arkadaşlarınız ve kurumunuzda görevli diğer personel, araştırma yapacağınız konuda uzman olabilirler; uzman değillerse de aradığınız bilgiye nasıl ulaşacağınız konusunda size yardımcı olabilirler ![]() ![]() ![]() ![]() 2) İş yerinizdeki dosya ve belgeler: Arşive kaldırılmış doküman ve yerel ağda bulunan ortak bilgiler, araştırma yaptığınız konuda değerli bilgiler içeriyor olabilir ![]() ![]() ![]() 3) İnternet: İnternet'in günlük yaşamımızın ayrılmaz bir parçası olduğu şu günlerde, masamızdan kalkmadan elde edebileceğimiz bilginin miktarı inanılmaz derecede artmıştır ![]() ![]() ![]() İnternet ile gelen iki zorluktan bahsedilebilir: İhtiyaç duyduğunuz bilgiye ulaşmak ve ulaştığınız bilgilerden hangisine inanıp hangisine inanmayacağınız ![]() ![]() ![]() 4) Kütüphaneler: Kütüphaneler araştırmacılar için eşsiz imkânlar sunar ![]() ![]() ![]() ![]() Halka açık kütüphaneler ile üniversite kütüphaneleri de araştırmanızda kaynak olarak kullanabileceğiniz en önemli bilgileri barındırabilir ![]() ![]() Elektronik kütüphaneler diğer bir önemli bilgi kaynağıdır ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z Ye |
![]() |
![]() |
#39 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z YeDüşüncelerin Genel Hatlarıyla Ortaya Konulması ve Düzenlenmesi "Düşünmeden öğrenmek faydasız, öğrenmeden düşünmek tehlikelidir ![]() Konfüçyus İlk üç adımı tamamladıktan sonra yazılı veya sözlü ürününüzü hazırlamak konusunda epey yol aldınız ![]() ![]() ![]() ![]() a ![]() Neden amaç cümlesinden çok sık ve tekrar bahsediyoruz? Bazen konunun araştırma süreci esnasında (ikinci basamakta) elde edilen bilgiler bizi beklenmedik bir tarafa yönlendirebilir ![]() ![]() ![]() Amaç cümlemizi yazıp sık sık ona başvurursak, düşüncelerimizin genel hatlarını ortaya koyarken hedeften sapma olasılığımız azalır ![]() ![]() ![]() ![]() Tez cümlesi, akademik yazıda kullanılan özel bir amaç cümlesidir ![]() Tez cümlesi, tartışmalı bir konuda yazarın tezi boyunca savunduğu bakış açısıdır ![]() ![]() b ![]() Hemen hemen her iletişim durumunda ana düşüncenizi başlangıçta ortaya koymanız gerekir ![]() Doğrudan yaklaşımda dinleyici, mesajınızın detaylarını hazmetmeye daha iyi hazırlanır ve aklında mantıksal bağlantıları kurar ![]() Ancak, düşüncenize karşı olduğunu bildiğiniz bir dinleyici kitlesine karşı daha dolaylı bir yaklaşım izlemek gerekebilir ![]() ![]() ![]() Bazen bu, dinleyicilere düşüncelerinize ısınma ve kabullenme fırsatı sağlar ![]() Dolaylı yaklaşımda da bir giriş bölümüne gerek vardır ![]() Doğrudan yaklaşım: Kadınlar savaşa katılabilmelidirler çünkü ![]() ![]() ![]() Dolaylı yaklaşım: Kadınların savaşa katılması konusu çok tartışılan bir konudur ve bu konuyu tartışan tarafların haklı gerekçeleri vardır ![]() Dolaylı yaklaşımı sakınarak kullanın ![]() ![]() ![]() c ![]() Bazı insanlara düşüncelerini genel hatlarıyla ortaya koymak bir angarya gibi gelebilir ![]() Genel hattın ortaya konması zaman gerektirse de aslında zaman kazandırır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Her yazı birçok ayrıntıya sahip detaylı bir genel hat hazırlanmasını gerektirir mi? Hayır ![]() Kısa bir mektup, ileti veya rapor yazacaksınız, ana düşüncelerin listesi yeterli olabilir ![]() ![]() ç ![]() Kitabın ilerleyen bölümlerinde yazı ve konuşmaların genel olarak giriş, gelişme ve sonuç bölümlerine ayrıldığı anlatılacaktır ![]() ![]() ![]() ![]() d ![]() Birçok genel hattı sizden başka kimse görmese de bazı durumlarda resmî bir genel hat oluşturmanız gerekebilir ![]() Örneğin; - Amiriniz yazı planınızı görmek isteyebilir, - Yazınızda numaralı başlık ve alt başlıklar olacaktır ![]() - Birlikte çalışması gereken birden fazla personelin çabalarını düzenliyorsunuzdur ![]() Bu durumlarda genel hattınızın numaralandırılması veya harflendirilmesinde tutarlı bir yaklaşıma sahip olmak gerekir ![]() Bir seçenek, genel hatta seviyelerini belirtmek için sayısal yapıyı kullanmaktır ![]() ![]() Genel hattın bazı bölümleri diğerlerinden daha ayrıntılı olabilir ![]() ![]() ![]() Bunlar sadece iki biçim örneğidir ![]() ![]() ![]() Bazı insanlar genel hatta aşırı özen gösterirler ![]() ![]() ![]() e ![]() Bir sonraki adım, düşüncelerinizi mantıklı ve sistematik bir sıra içinde başlangıçtan sonuca götürmektir ![]() ![]() ![]() 1) Konusal Yöntem: Bu kaynağı genellikle düşünceleri, nesneleri veya olayları sınıflar hâlinde sunmak için kullanabilirsiniz ![]() ![]() Konusal yöntem genellikle, konunun doğasından gelen sırayı veya amacı takip eder ![]() Örneğin, helikopterler hakkında bir sunum yapıyorsanız konuyu hafif, orta ve ağır yük kapasitesine sahip olanlar şeklinde sınıflandırabilirsiniz ![]() ![]() İpucu: Okuyuculara karmaşık veya yabancı oldukları bir konudan bahsedecekseniz ![]() ![]() ![]() 2) Karşılaştırmalı Yöntem: Konular, kavramlar veya düşünceler arasındaki benzerlik veya farklılıkları tanımlarken kullanabilirsiniz ![]() ![]() 3) Zaman Sıralı (Kronolojik) Yöntem: Bu kaynağı kullanırken olay, sorun veya süreçleri olduğu veya olması gereken sıra ile sunarsınız ![]() ![]() Bu yöntem basit olmakla birlikte hangi olayların dâhil edilip hangilerinin hariç tutulacağını iyi değerlendirmek gerekir ![]() ![]() İpucu: Tartışmalı bir konuyu zaman sıralı yöntem kullanarak ele almayı düşünebilirsiniz ![]() Birçok konuşmacı / yazar "önce konunun tarihini inceleyelim" diyerek işe başlar ![]() ![]() ![]() 4) Sıralama Yöntemi: Sıralama veya adım adım yaklaşımı, zaman sıralı yönteme benzer ![]() ![]() ![]() ![]() Sıralama yöntemi genellikle el veya ders kitaplarında kullanılır ![]() ![]() İpucu: Bir usulü anlatırken dinleyicinin dikkatini sıralandırmaya çekmeniz zihinsel olarak hazırlanmalarına yardımcı olacaktır ![]() 5) Konumsal / Coğrafik Yöntem: Bu yöntemde bir yerden başlayıp sırayla diğer yerlerden bahsedilir ![]() ![]() ![]() ![]() İpucu: Konumsal ilişkilerde izlediğiniz sırayı belirtmeniz ve geçişlerde bunu belirtecek bağlaçlar kullanmanız önemlidir ![]() ![]() 6) Sorun / Çözüm Yöntemi: Bir sorunu tanımlamak ve bir / birkaç çözüm sunmak için bu yöntemi kullanabilirsiniz ![]() Sorunun tüm yönlerini tartışın (yöntemi, özellikleri, sonuçları) ![]() ![]() ![]() Bu yöntem çeşitli şekillerde kullanılabilir: - Tek çözüm: Sorunu sunar, arkasından en mantıklı tek çözümü sunarsınız ![]() - Çoklu çözüm: Sorunu sunar, arkasından birkaç çözümü etkileriyle sunar ve tavsiyenizi belirtirsiniz ![]() - Çoklu çözüm artı / eksi: Her bir çözümün yararları / zararları tartışılır ![]() 7) Mantık Yöntem: Bu yöntemde düşüncenizi önce ortaya koyar daha sonra bu düşüncenizi desteklersiniz ![]() ![]() ![]() İpucu: Dinleyici irdelemesini hatırlayın ![]() ![]() 8) Sebep / Sonuç (Nedensellik) Yöntemi: Bu yöntemde bir düşünce, eylem veya durumun diğerlerine nasıl sebep olduğunu ortaya koyarsınız ![]() (a) Sonuçla başlayıp sebeplerini sıralayın ![]() (b) Sebeplerle başlayıp sonuçlarını ortaya koyun ![]() Hangi şekli seçeceğiniz, tartışma durumuna göre değişebilir ![]() Bazen sonuç - sebep ilişkisi, nedeni ortaya koymak için kullanılır ![]() ![]() ![]() ![]() Bazen sebep sonuç ilişkileri, şimdiki hareket ve kararların gelecekteki sonuçları tahmin edilirken kullanılır ![]() ![]() 9) Taslağın Yazılması: "Çalışmaksızın, düşünsel ve ahlaki olgunlaşma olanaksızdır ![]() M ![]() Bu bölümde şunlar incelenecektir: - Ana felsefenin oluşturulması ![]() - Üç bölümlü yapının oluşturulması ![]() - Paragrafların oluşturulması ![]() - Konu cümlesinin oluşturulması ![]() - Paragraflar arası geçişler ![]() - Kanıtın özellikleri ![]() Artık, ilk taslağı yazmak için hazırsınız ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() a) Ana Felsefenin Oluşturulması: Yazınızın taslağını yazmaya başlamadan önce birkaç noktayı göz önünde bulundurmalısınız ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bununla birlikte, taslağınızı yazarken hazırladığınız taslak planınızı sürekli göz önünde tutmalısınız ![]() ![]() Peki yazınız nasıl bir şey olacak? Birkaç uzun paragraf yazmak yeterli olacak mı? Kesinlikle hayır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() b) Üç Bölümlü Yapının Oluşturulması: Hazırlayacağınız taslağın büyüklüğü çok kapsamlı olmamalı ve taslak, giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşmalıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() (1) Giriş Bölümü: Giriş bölümü, sahne, ses ve ışık düzeninin ayarlanması gibidir ![]() ![]() - Hazırlık, mesajın rengini gösterir; hedef kitlenin dikkatini toplar ve yazının tamamını okumak için istek uyandırır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() - Amaç cümlesi, ana düşüncenizi, amacınızı veya tezinizi açık ve anlaşılır şekilde belirten "tek bir" cümledir ![]() - Yol haritası, yazınızda vereceğiniz temel noktaları ve paragraflarınızın sırasını açıkça ifade eder ![]() ![]() Aşağıda, bu üç bileşenden oluşmuş bir giriş bölümü örneği sunulmuştur: "İletişim, görevin başarılmasında olmazsa olmaz şartlardan birisidir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Her ne kadar okuyucular ilk önce yazınızın giriş bölümünü okuyacak olsalar da siz giriş bölümünü ilk iş olarak yazmak zorunda değilsiniz ![]() ![]() ![]() ![]() (2) Gelişme Bölümü: Gelişme bölümü yazınızın kalbi gibidir ![]() ![]() ![]() ![]() Genel kural olarak her bir paragrafta başka bir temel noktaya değinmelisiniz ![]() ![]() ![]() (3) Sonuç Bölümü: Yazının sonuç bölümü genellikle önemsenmeyen bölümüdür ![]() ![]() Bazıları, iletmek istedikleri temel noktaları yazmayı bitirince yazıyı sonlandırırlar ![]() ![]() Etkin bir sonuç yazmak için, konunun tamamı ve gelişme bölümünün temel noktaları özetlenmelidir ![]() ![]() ![]() Etkin bir sonuç yazmak için, temel noktaları veya bulguları tekrar ifade etmeli ya da gelişme bölümünün dayanaklarını tekrar vurgulamalısınız ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Giriş ve sonuç bölümleriniz birbirinin aynısı olmamak kaydıyla aralarında kesinlikle bir denge olmalıdır ![]() ![]() ![]() Yukarıda giriş için yazılan örnekten hareketle sonuç paragrafı şu şekilde yazılabilir: "Türk Silahlı Kuvvetlerinin bir personeli olarak, etkin bir iletişim kuramadan görevimizi başarmamız pek mümkün değildir ![]() ![]() ![]() (4) Paragrafların Oluşturulması: Paragraflar, yazınızda düşüncelerinizi inşa edeceğiniz asıl unsurlardır ![]() - Birbiri ile ilgili düşünceleri tek bir düşünce grubu olarak birleştirmek ![]() - Farklı düşünce gruplarını birbirinden ayırmak ![]() - Yazının, konu ile ilgili başka bir bölümüne geçildiğine dair okuyucuya zihinsel uyarı sağlamak ![]() Etkili bir paragraf, temel bir nokta etrafında toplanmış düşünce öbeklerinden oluşmuş, öncesi ve sonrası ile bağ kuran işlevsel parçadır ![]() ![]() ![]() Birçok askerî yazıda paragraflar üç ila yedi cümle uzunluğunda olur ![]() ![]() ![]() (5) Konu Cümlesinin Oluşturulması: Askerî yazılarda her bir paragrafa, paragrafın konusunu veya temel noktasını gösteren konu cümlesi ile başlamak faydalı olacaktır ![]() ![]() Gelişme bölümünde oluşturduğunuz paragrafların konu cümlesini okuyucularınıza aratmayın ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Paragrafın konu cümlesi ile son cümlesi arasında kalan diğer cümleler, konu cümlesini genişletecek, vurgulayacak ve destekleyecek şekilde birbiriyle ilişkili olmalıdır ![]() ![]() ![]() Birçok yazar her bir paragrafı bir oturuşta yazmakla birlikte, diğer bir strateji de her bir paragrafın konu cümlesini yazıp tüm paragrafları oluşturmak ve sonra tekrar başa dönüp paragrafları tamamlamaktır ![]() ![]() ![]() Paragraflar hakkında söylenecek sözün özü şudur: Her bir paragraf, tercihen ilk cümleye yerleştirilmiş konu cümlesinde ifade edilen tek bir noktayı veya düşünceyi ifade etmelidir ![]() ![]() ![]() (6) Paragraflar Arası Geçişler: Paragrafların akışını sağlamanın tek yolu sözcük, cümlecik veya cümlelerle yumuşak geçişler yapmaktır ![]() ![]() (a) Dâhilî Geçişler: Dâhilî geçişler, paragraf içindeki farklı düşünceler arasındaki ilişkiyi kuran bir veya iki sözcüktür ![]() tarafından daha rahat anlaşılmasına fırsat verir ![]() "Cumartesi günü için yaptığımız plan, hem işimize hem de zevkimize hitap ediyor ![]() ![]() ![]() ![]() Bazı dâhilî geçişler, tek bir cümle içindeki iki unsuru birbirine bağlar ![]() ![]() (b) Haricî Geçişler: Haricî geçişler, okuyucuyu bir paragraftan diğer bir paragrafa veya bir bölümden diğer bölüme taşıyan cümleler veya paragraflardır ![]() ![]() ![]() ![]() Geçiş cümleleri genellikle ayrı iki paragrafın temel noktasını birleştirmek için kullanılır ![]() Paragraf - 1 ile Paragraf - 2'yi birbirine bağlamada üç seçenek söz konusudur: Geçiş cümlesi: (1) Paragraf - 1'in sonunda tek bir cümle olarak kullanılabilir ![]() (2) Paragraf - 2'nin ilk cümlesi olarak kullanılabilir ![]() ![]() (3) Paragraf - 2'nin konu cümlesi ile kaynaştırılabilir ![]() Aşağıdaki örnekte iki paragraf verilmiş ve geçiş cümlesi seçenekleri irdelenmiştir ![]() Farz edelim ki elinizde iki paragraf var: Paragraf - 1 park yeri sorunlarını tanımlıyor; paragraf - 2 olası çözümler öneriyor ![]() ![]() Bu geçiş cümlesi paragraf - 1'in son cümlesi olarak kullanıldıysa (seçenek - 1) paragraf - 2 için şöyle bir konu cümlesi yazılabilirdi: Personelimizi özel araçlarını dönüşümlü olarak kullanmalarına teşvik etmek üzere üç farklı teşvik uygulayabiliriz: İsme tahsis edilmiş park yeri, esnek çalışma saatleri ve iş birliği yapmayanlar için uzak park yerleri ![]() Geçiş cümlesi paragraf - 2'nin başında kullanılırsa (seçenek - 2) paragraf - 2'nin konu cümlesi ikinci cümle olarak şu şekli alabilirdi: "Bereket versin ki insanlar dönüşümlü olarak özel araçlarını kullanmalarına teşvik edilirse bu sorun kısmen çözülebiliyor ![]() ![]() Üçüncü seçenek olarak geçiş cümlesi paragraf - 2'nin konu cümlesi ile kaynaştırıldığında ise şu şekli alır ![]() ![]() (c) Başlıklar: Özellikle uzun yazılarda bir ana bölümden diğerine geçmenin en etkili yolu başlık kullanmaktır ![]() ![]() ![]() ![]() Mademki şu ana kadar öğrendiğiniz bilgiler ile giriş, gelişme ve sonuçtan oluşturduğunuz büyük resmi nasıl çizeceğinize dair iyi bir fikriniz oluştu; o zaman biraz daha ayrıntılara inmenin tam zamanı ![]() ![]() (ç) Çarpıcı Cümleler Kurmak: Çarpıcı cümleler kurmak için cümlelerinizi oluştururken açık ve özlü sözcükler kullanın ![]() ![]() ![]() ![]() (1) Etken Cümle Yapısını Kullanın: Yüklemden Önce Özne: Etken cümle yapısı özneyi işi yapan olarak gösterir ![]() ![]() ![]() ![]() (2) Edilgen Cümle Yapısının Belirtileri: Bir cümlenin edilgen olup olmadığını nasıl tespit edersiniz? Edilgen çatıyı tanımak için dil bilimci olmanıza gerek yok ![]() ![]() Birçok yazar, edilgen çatıyı gereğinden fazla kullansa da aslında bazen kullanmak da yerinde olur ![]() ![]() ![]() İşte birkaç örnek: Başvurular 1 Haziranda gönderildi ![]() Cumhurbaşkanı yedi yılda bir seçilir ![]() (3) Üstü Kapalı Fiillere Dikkat Edin: Fiillerin işi sizin için yapmasını sağlayın ![]() ![]() ![]() Genel Kurul basılı yayın faaliyetlerini kararlaştırmak için toplandı ![]() Onaylamayı kararlaştırdılar ![]() (4) Koşut (Paralel) Yapıyı Kullanın: Listeleme yaparken uygun kalıplar kullanın ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() (5) Doğru Sözcüğü Kullanın: Somut olun! "Komutan rehberlik edecek ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() - Komutan yerine tabur komutanı, - Baş ağrısı yerine migren, - Araba veya araç yerine marka adı! - Duygu yerine sevgi, - Uçak yerine F - 16, kullanın ![]() (a) Sözcüğe Yüklenen Anlamın Çeşitli Yönlerini Bilin: Anlamın çeşitli yönlerini vurgulamak için farklı sözcükler kullanın ![]() ![]() (b) Meslek Dilini (Jargon) ÖlçüIü Kullanın: Tüm iletişimlerin amacı kişisel iletişimi mümkün olan en basit biçimde gerçekleştirmek ve bunu gerçekleştirmede en basit yol günlük tanıdık sözcükler kullanmaktır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Açık ve net cümlelerin nasıl yazılacağıyla çok uğraştık (ne yapılmalı, nelerden kaçınılmalı gibi) ![]() ![]() (c) Cümle Uzunluğu: Kâğıt üzerindeki sözcüklerin amacı, düşüncelerin en sade ve en açık biçimde aktarılmasıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z Ye |
![]() |
![]() |
#40 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z YeYazma "Bir insan hangi limana ulaşmak istediğini biliyorsa, onun için her rüzgâr uygundur ![]() Seneca Kendi yazınızdaki hataları ortaya çıkarmak kolay değildir ![]() ![]() ![]() Fakat düzenleme önemlidir ![]() Okuyucuların anlayabileceği tutarlı, açık, hatasız bir ürün elde etmek için zaman ayırın ![]() a ![]() "Etkili İletişim İçin Yedi Adım"da, başkasının yardımını istemeden önce, kendi yazınızı yazmanızı tavsiye ederiz ![]() ![]() Birincisi: Bu sizin düzenleyebilme yeteneğinizi geliştirir ve ikinci bir kişiden yardım alamayacağınız zamanlar için sizi hazırlıklı kılar ![]() İkincisi: Kontrol etmesini istediğiniz kişiye saygıyı ifade eder ![]() Sonuç olarak: En kötü hataları siz yakalayacaksınız, iş arkadaşlarınızın önünde mahcup duruma düşmekten kurtulacaksınız ![]() 1) Düzenlerken Amacımız Nedir?: Bu en kolay bölümdür ![]() ![]() ![]() ![]() 2) Düzenlemenin Temel Unsurları: Yazarken hatırlanması gereken birkaç anahtar kural vardır: a) Düzenlemeyi Dinç Gözlerle Yapın: Yazı yazdıktan sonra düzenleme yapmak için biraz ara verin ![]() ![]() ![]() ![]() b) Temel Unsurları Gözden Geçirin: Zamanınızı, temize çekme ve cümle seçme, genel dil bilgisi hataları gibi size sorun olarak gözüken diğer konulara ayırın ![]() ![]() Düzenlemeye başladığınızda anılan unsurlar kafanızda net bir şekilde yer almışsa, düzenlemesini yaptığınız yazının sorunlarını fark etmeniz daha kolay olacaktır ![]() c) Yavaşlayın ve Zaman Ayırın: Bir yarışta değilsiniz ![]() ![]() ![]() ![]() ç) Okuyucularınızı Unutmayın: Düzenlemeyi yaparken kendinizi okurlarınızın yerine koymaya çalışın ![]() ![]() ![]() d) Parçanın Bütünü İle Başlayın: Sonra detaylara doğru çalışmanızı yönlendirin ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() b ![]() Etkili bir düzenleme yaptığınızdan emin olmanın ve ürününüzün baştan savma yapılmış bir ürün olmasına sebep olabilecek sorunlu alanlara dikkatlice bakmanızın en etkili yolu, dokümanınızı en az üç kere okumaktır ![]() ![]() 1) İlk Adım Büyük Resim: İlk adımda düşüncelerin akış ve düzenlenmesine dikkat ediyor olmanız gerekir ![]() a) Vazifeyi ve amacı kontrol edin: "Ben kimim, benden ne isteniyor?" b) Benim asıl vazifem neydi? Anlatım biçimini bir kez daha kontrol edin ![]() c) Benim amaç ifadem nedir? Kısa yazılarda, altını çizin ![]() ![]() ç) Amaç ifadesi amaca hizmet mi ediyor? Yoksa konunun dışına mı çıkıyor? (1) Ön sözü kontrol edin: (a) Ön söz mevcut mu ve benim amacıma uygun mu? (b) Ön söz uygun uzunlukta mı? (c) Benim amaç ifadem ve ön sözüm okuyuculara ne okumak üzere olduklarına dair iyi bir fikir veriyor mu? (2) Ön söz ve sonucu karşılaştırın: (a) İlk önce ön sözü daha sonra da sonucu okuyun ![]() (b) Tamamıyla aynı olmaksızın birbiriyle bağlantılı olarak mı gidiyor? Ön söz amacınızı bildiriyor mu? Sonuç bölümünüz okuyuculara amacınıza başarıyla ulaştığınızı gösteriyor mu? (c) Okuyucularınızın yavaş yavaş ilerlemesine izin veriyor musunuz? Yoksa ani bir hareketle veya şokla onları şaşırtıyor ve durduruyor musunuz? (ç) Sonuç bölümü konuyu toparlıyor mu? Bu bölümde yeni düşünceler sunmayın; yoksa okuyucularınızı belirsizliğe, çıkmaza sürüklersiniz ![]() (3) Tüm sayfa toplamını ve uzunluğunu kontrol edin: (a) Sayfa toplamıyla ilgili olarak okuyucularınızın beklentileri nelerdir? Doğru hedef üzerinde misiniz? Taslağı daha kısa mı yoksa uzun mu yazsanız daha anlamlı olur? (b) Metin içindeki paragrafların akışını ve içeriğini kontrol edin ![]() (c) Paragraflar ana düşünceyle bağlantılı mı? (ç) Bazı paragraflar konu ile ilgisiz veya gereksiz mi? (d) Bu çalışmada bazı temel noktaları atlıyor musunuz? (e) Paragraflar uygun bir düzen içinde sıralanmışlar mı? (f) Taslağınız planınızla ne kadar bağlantılıdır? 2) İkinci Adım Paragrafın Yapısı ve Açıklığı: İlk adımda kâğıdın ne içerdiğini ve neyin eksik olduğunu öğrenirsiniz ![]() ![]() Gelişme bölümünüzdeki paragrafları ayrı ayrı inceleyin ![]() a) Düşünce Birliği: (1) Paragrafın ana düşüncesi tek mi? (2) Paragraftaki bütün bilgiler tek bir paragraf oluşturacak gibi birbiriyle ilişkili mi? (3) Her paragrafın ana düşüncesini açıklayabilir misiniz? b) İlk Cümle: (1) Paragrafın ana düşüncesini taşıyan tek bir cümle var mı? (2) Ana düşünceyi barındıran cümle paragrafın ilk cümlesi mi? (Ya da paragrafa geçiş cümlesiyle başladıysanız ikinci cümle mi?) (3) Destekleyici Düşünceler: (a) Cümleler paragraftaki ana düşünceyi açıcı, açıklayıcı ve vurgulayıcı mı? Amacınız okuyucunuzu ana düşünceye yumuşak biçimde, adım adım ulaştırmaktır ![]() (b) Paragrafta ana düşünceyi destekleyecek yeterli ayrıntı var mı? (c) Ana düşünceye uymayan gereksiz ve fazla olduğunu düşündüğünüz cümleler var mı? (ç) Bütün bağlaçlar, sözcük öbekleri veya cümlecikler akıcılığı destekliyor mu ve aralarında tam bir ilişki var mı? (d) Paragrafların çoğu üç cümleyle yedi cümle arasında mı? Bu adımda paragraflarda çok düzeltme yaptıysanız ilk adımdaki büyük resimle ilgili düzenlemeler yapın (sadece doğru yolda olduğunuzdan emin olmak, büyük resmi kaçırmamak ve amaçtan uzaklaşmamak için) ![]() 3) Üçüncü Adım Cümleler ve Sözcükler: Şimdi ayrıntıya girebilirsiniz ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Sözcükleri, öbekleri ve cümleleri dinleyin ![]() ![]() ![]() ![]() c ![]() "Siz kendinize inanın, başkaları da size inanacaktır ![]() Montaigne Geri besleme için mücadele etme ve iletişiminiz için onay alma yaşamınızın bir parçasıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 1) Geri Bildirim İçin Mücadele a) Neden Geri Besleme İçin Mücadele Etmelisiniz?: Evet neden geri besleme için mücadele etmelisiniz? Belki de çalışmalarınız üzerinden başka gözlerin geçmesi (ikinci kontrol) en faydalı şeydir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Geri beslemenin bir diğer sonucu da süreç içinde zaman kazanmanızı sağlayabilir ![]() ![]() ![]() b) Nereden Geri Besleme Alabiliriz?: Anlamlı geri besleme birçok kaynaktan alınabilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() c) Ne Tür Bir Geri Besleme İstemelisiniz?: Geri besleme kaynaklarınızı belirledikten sonra, ne tür bir geri besleme alacağınıza karar verin ![]() ![]() ![]() ![]() Amacınız açık mı ve dinleyicilerinizi doğru seçmiş misiniz? Geri besleme yapacak olanlara dinleyicilerinizin kim ve amacınızın ne olduğuna dair bir fikir vermek gerekir ![]() ![]() ![]() Konuyu istenen seviyede mi vermişsiniz? Aşırı detay mesajınızı engelleyebileceği gibi kabaca yapılmış genellemeler de sorulara sebep olabilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Düşünmem gereken, gözden kaçırdığım başka bir nokta var mı? Neticede gözden geçirme esnasında çalışmanız ile ilgili farklı bir bakış açısı ortaya çıkabilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Geri besleme alabilmenin en önemli şartı ise açık fikirli ve eleştiriye açık olmaktır ![]() ![]() ![]() ![]() ç) Nasıl Geri Besleme Vermelisiniz?: Geri besleme yaparken aklımızda tutmamız gereken önemli noktalar vardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() d) Geri Beslemenin Felsefesi: Geri besleme, yargılamaktan çok, açıklayıcı olmalıdır: Yazarlar daha çok dinlemeyi severler ve geri besleme yapıcı olursa iş birliği yaparlar ![]() ![]() ![]() ![]() Geri besleme hem olumlu hem de olumsuz olabilir: Başkalarının çalışmalarını dengeli incelemek, o işin güçlü ve zayıf yönlerini de ortaya koymaktır ![]() ![]() Geri besleme genel olmaktan çok özel olmalıdır: İnsanların çalışmaları hakkında genel ifadeler kullanmak, bu insanlara değiştirmeleri gereken verim gücünü ve örnek olabilecek unsurları onlara göstermede yararsızdır ![]() ![]() Geri besleme hem kontrol edenin hem de kontrol ettirenin gereksinimlerini karşılamalıdır: Geri besleme genellikle kontrol edenin düşüncelerini yansıtır, işin kalitesini değil ![]() ![]() ![]() Geri besleme etkin bir iletişim şeklinde irdelenmelidir ![]() ![]() ![]() Geri beslemeler emrivaki olarak değil, (üst - ast durumu dışında) talep edildiği durumda yapılmalıdır ![]() ![]() ![]() 2) Onay Almak Resmî eş güdüm süreci, insanlara konuşma projesi ile ilgili katkıda bulunma fırsatı verir ![]() ![]() ![]() ![]() Eş güdüm genellikle çok fazla zaman ve gayret isteyen zor bir iştir ![]() ![]() ![]() a) Eş Güdümün (Koordinasyon) "Kim"i: Dosyanızı onaya sunduğunuzda en çok dikkat edeceğiniz noktalardan biri, dosyayı kimin görmesi gerektiğidir ![]() Kurumunuzun eş güdümle ilgili politikasını gözden geçiriniz ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yazınızı / dosyanızı kurum içindeki anahtar kişilerle gözden geçiriniz ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Zamanla eş güdüm listesinin genişleyebileceğinin farkında olun ![]() ![]() ![]() Eş güdüm listenizde çok sayıda etkili insan mı var? Eş güdümü hazırlarken kimin olduğunu belirleyiniz ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() b) Eş Güdümün "Nasıl"ı: Dosyanızı değerlendirecek kişilere karar vermeden önce eş güdüm için yapacağınız başka işler de vardır ![]() Taslak bir kopyasını göndermek ister misiniz? Olası eş güdüm edecek kişilere önceden bir taslak dosya gönderebilirsiniz ![]() ![]() ![]() ![]() Çalışmalarınızın kopyalarını başka birimlere nasıl yönlendireceksiniz? Çalışmalarınızı nasıl göndereceğinizi düşünmeniz gereklidir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Amirinizi ve programlarınızı dikkate alın ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Çalışmalarınızı göndermek için e-posta kullanıyorsanız şu konulara dikkat edin: Kiminle eş güdüm yapacağınızı, kime bilgi ve kime gereği için göndereceğinizi belirleyin ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Son bir kontrol: Gönder düğmesine basmadan önce sizin için postayı kontrol edebilecek birine gönderin ve daha sonra gerçek alıcılara gönderin ![]() c) Gönderinizi Takip Edin: Paketinizin ne zaman nerede olduğunu takip edin ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ç) Görüş Ayrılıkları: Görüş ayrılıklarını nasıl giderirsiniz? Genellikle çalışmalarınızı koşut görüş bildiren birimlere göndermek istersiniz ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Karşı durmaya karar vermeden önce olası birkaç konuyu gözden geçirmeniz gerekecektir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() d) Baştan Başlama: Çok fazla küçük değişiklik, eş güdüm sürecinin baştan başlatılmasını gerektirir ![]() Çalışmada gerekli değişiklikleri yaptıktan sonra tekrar eş güdüm gerekip gerekmediğine siz karar vereceksiniz ![]() ![]() e) Sonlandırma: Pes etmeyin ![]() ![]() Başlangıçta söylediklerimizi hatırlayın; tamamen eş güdüm edilmiş hâle getirmek ciddi bir çalışma ve çok zaman gerektirir ![]() ![]() Amirinize en iyi hâl tarzını, bu konuda kimlerin hemfikir olduğunu ve kimin ne girdilerinin olduğunu sunmak başlıca sorumluluklarınız arasında yer almalıdır ![]() ![]() f) Ya Siz Eş Güdüm Yapıyorsanız: Herhangi birinin dosyasını değerlendirmeniz istendiğinde bunu ertelemeyin ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z Ye |
![]() |
![]() |
#41 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z YeYAZIŞMALARDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KONULAR Genel Esaslar 1 ![]() ![]() ![]() ![]() 2 ![]() yürütülmesini, karşılıklı anlaşma, güven ve iş birliğini kolaylaştırır ![]() 3 ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z Ye |
![]() |
![]() |
#42 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z Yeİfade Yöntemi 1 ![]() ![]() ![]() ![]() 2 ![]() ![]() 3 ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z Ye |
![]() |
![]() |
#43 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z YeYazım Kuralları 1 ![]() ![]() ![]() aralıkları, düzeltme ve ek yapılabilmesi için iki satır aralığı olmalıdır ![]() 2 ![]() ![]() 3 ![]() ![]() a) Tarih bildirenler ve birlik numaraları dışında cümleye rakamla başlanmamalıdır ![]() b) Yazının metin kısmında yukarıda belirtilen konuların dışında kalan, bir ve iki rakamlı sayılar ile tüm saat bildiren rakamlar yazıyla; üç ve daha fazla rakamlı sayılar ile zamanı saat / dakika / saniye olarak bildirenler rakamla yazılmalıdır ![]() c) Metin içinde tarih bildiren ifadelerin tamamı (gün, yıl) rakamla; aylar yazı ile veya rakamla yazılabilir ![]() ![]() ![]() ç) Özel adlar ve türevleri, büyük harfle başlanarak ve takıları kesme işareti (') ile ayrılarak yazılmalıdır ![]() ![]() d) Madde başlıklarını oluşturan sözcüklerin ilk harfleri büyük yazılmalıdır ![]() e) Başka bir yerden alınan ifadeler metinde tırnak içinde gösterilir ve bu ifadeler kesinlikle değiştirilmemelidir ![]() olduğu gibi alınmalı, düzeltme dipnotta gösterilmelidir ![]() f) Kaynak gösterilmesi gereken hâllerde, bunlar az ise, o sayfanın altına ve yıldızla (*) belirtilerek; çok ise, rakamla (1), (2) vb ![]() ![]() g) Metin içinde, metnin ifadesine bağlı olmayan açıklamalar ayraç içinde yazılmalıdır ![]() ğ) Noktalama işaretlerinin ses, anlam, yazım değerleri dikkate alınmalı ve bunlar titizlikle uygulanmalıdır ![]() h) Devlet, coğrafi bölge, yerleşim yerleri, deniz, göl, nehir, dağ, yaklaşma istikameti gibi adlar büyük harfle başlamalıdır ![]() ![]() ı) Bütün millî yazışmalarda; madde, fıkra, bent, küçük bent, kısım, küçük kısım ve eklerin harflendirilmesinde 29 harfin tamamı kullanılmalıdır ![]() Kısaltmalar a ![]() ![]() b ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z Ye |
![]() |
![]() |
#44 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z YeSözcük Kısaltmalarını Türetme ve Kullanma Esasları 1 ![]() ![]() 2 ![]() ![]() 3 ![]() ![]() 4 ![]() ![]() ![]() 5 ![]() ![]() ![]() ![]() Asteğmen, Bl ![]() ![]() ![]() 6 ![]() isimleri gibi) sözcük kısaltmalarının tamamı büyük harfle yazılır |
![]() |
![]() |
![]() |
Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z Ye |
![]() |
![]() |
#45 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z YeTerim ve Sözcüklerden Oluşan Bir İbarenin Kısaltması 1 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 2 ![]() ![]() ![]() 3 ![]() ![]() ![]() a ![]() ![]() b ![]() ![]() c ![]() ![]() ç ![]() ![]() ![]() ![]() d ![]() ![]() e ![]() f ![]() g ![]() ![]() ğ ![]() ![]() Açıklama: Bağlaç olan "de" sözcükten ayrı yazılır ve cümleden çıkarttığımızda cümlenin anlamında her ne kadar daralma olsa da cümlenin anlamı bozulmaz ![]() ![]() ![]() ![]() h ![]() ![]() Uyarı: "-ki" eki dilimizde ilgi zamiri ve sıfat türetme eki göreviyle kullanılır ![]() ![]() Onunki pek güzel değil ![]() Bahçedeki tavuklara yem verelim ![]() ı ![]() Uyarı: "mi" li soru cümlelerinde "mi" den sonra gelen ekler, "mi" ye bitişik yazılır ![]() i ![]() |
![]() |
![]() |
|