Bediüzzaman'dan Vecizeler..

76- Sevad-ı a'zama ittiba edilmeli Ekseriyete ve sevad-ı a'zama dayandığı zaman, lâkayd Emevîlik, en nihayet Ehl-i Sünnet cemaatine girdi Adedce ekalliyette kalan salabetli Alevîlik, en nihayet az bir kısmı Râfızîliğe dayandı

77- Hakta ittifak, ehakta ihtilaf olduğundan; bazan hak, ehaktan ehaktır; hasen, ahsenden ahsendir Herkes kendi mesleğine "Hüve hak" demeli, "Hüve-l hak" dememeli Veyahut "Hüve hasen" demeli, "Hüve-l hasen" dememeli

78- Cennet olmazsa, Cehennem tazib etmez

79- Zaman ihtiyarlandıkça, Kur'an gençleşiyor; rumuzu tavazzuh ediyor Nur, nâr göründüğü gibi; bazan şiddet-i belâgat dahi, mübalağa görünür

80- Hararetteki meratib, bürûdetin tahallülü iledir; hüsündeki derecat, kubhun tedahülü iledir Kudret-i ezeliye zâtiyedir, lâzımedir, zaruriyedir; acz tahallül edemez, meratib olamaz, herşey ona nisbeten müsavidir

81- Şemsin feyz-i tecellisi olan timsali, denizin sathında ve denizin katresinde aynı hüviyeti gösteriyor

82- Hayat, cilve-i tevhiddendir, müntehası da vahdet kesbediyor

83- İnsanlarda veli, Cum'ada dakika-i icabe, Ramazanda Leyle-i Kadir, Esma-i Hüsnada İsm-i A'zam, ömürde ecel meçhul kaldıkça; sair efrad dahi kıymetdar kalır, ehemmiyet verilir Yirmi sene mübhem bir ömür, nihayeti muayyen bin sene ömre müreccahtır

84- Dünyada masiyetin akibeti, ikab-ı uhrevîye delildir

85- Rızk, hayat kadar kudret nazarında ehemmiyetlidir Kudret çıkarıyor, kader giydiriyor, inayet besliyor Hayat; muhassal-ı mazbuttur, görünür Rızk; gayr-ı muhassal, tedricî münteşirdir, düşündürür Açlıktan ölmek yoktur Zira bedende şahm ve saire suretinde iddihar olunan gıda bitmeden evvel ölüyor Demek, terk-i âdetten neş'et eden maraz öldürür; rızıksızlık değil

86- Âkil-ül lahm vahşilerin helâl rızıkları, hayvanatın hadsiz cenazeleridir; hem rûy-i zemini temizliyorlar, hem rızıklarını buluyorlar

87- Bir lokma kırk paraya, diğer bir lokma on kuruşa Ağıza girmeden ve boğazdan geçtikten sonra birdirler Yalnız, birkaç saniye ağızda bir fark var Müfettiş ve kapıcı olan kuvve-i zaikayı taltif ve memnun etmek için birden ona gitmek, israfın en sefihidir

88- Lezaiz çağırdıkça, sanki yedim demeli Sanki yedimi düstur yapan; "Sanki yedim" namındaki bir mescidi yiyebilirdi, yemedi

89- Eskiden ekser İslâm aç değildi, tereffühe ihtiyar vardı Şimdi açtır, telezzüze ihtiyar yoktur

90- Muvakkat lezzetten ziyade, muvakkat eleme tebessüm etmeli; hoş geldin demeli Geçmiş lezaiz, ah vah dedirtir "Ah!" müstetir bir elemin tercümanıdır Geçmiş âlâm, "Oh!" dedirtir O "Oh" muzmer bir lezzet ve nimetin muhbiridir

91- Nisyan dahi bir nimettir Yalnız her günün âlâmını çektirir, müterakimi unutturur

92- Derece-i hararet gibi, her musibette bir derece-i nimet vardır Daha büyüğünü düşünüp, küçükteki derece-i nimeti görüp, Allah'a şükretmeli Yoksa isti'zam ile üflense, şişer; merak edilse, ikileşir; kalbdeki misali, hayali, hakikata inkılab eder o da kalbi döver

93- Her adam için, heyet-i içtimaiyede görmek ve görünmek için mertebe denilen bir penceresi vardır O pencere kamet-i kıymetinden yüksek ise, tekebbür ile tetavül edecek; eğer kamet-i kıymetinden aşağı ise, tevazu' ile tekavvüs edecek ve eğilecek tâ o seviyede görsün ve görünsün İnsanda büyüklüğün mikyası; küçüklüktür, yani tevazu'dur Küçüklüğün mizanı; büyüklüktür, yani tekebbürdür

94- Zaîfin kavîye karşı izzet-i nefsi, kavîde tekebbür olur; kavînin zaîfe karşı tevazu'u, zaîfte tezellül olur Bir ulü-l emrin makamındaki ciddiyeti, vakardır; mahviyeti, zillettir hanesindeki ciddiyeti, kibirdir; mahviyeti tevazu'dur Ferd mütekellim-i vahde olsa, müsamahası ve fedakârlığı amel-i sâlihtir; mütekellim-i maalgayr olsa, hıyanettir, amel-i talihtir Bir şahıs, kendi namına hazm-ı nefs eder, tefahur edemez; millet namına tefahur eder, hazm-ı nefs edemez

95- Tertib-i mukaddematta "tefviz" tenbelliktir, terettüb-ü neticede tevekküldür Semere-i sa'yine ve kısmetine rıza; kanaattır, meyl-i sa'yi kuvvetlendirir Mevcuda iktifa, dûn-himmetliktir

96- Evamir-i şer'iyeye karşı itaat ve isyan olduğu gibi, evamir-i tekviniyeye karşı da itaat ve isyan vardır Birincisinde mükâfat ve mücazatın ekseri âhirette; ikincisinde, ağlebi dünyada olur Meselâ: Sabrın mükâfatı zaferdir, ataletin mücazatı sefalettir, sa'yin sevabı servettir, sebatın mükâfatı galebedir Müsavatsız adalet, adalet değildir

97- Temasül tezadın sebebidir, tenasüb tesanüdün esasıdır, sıgar-ı nefs tekebbürün menba'ıdır, za'f gururun madenidir, acz muhalefetin menşeidir, merak ilmin hocasıdır

98- Kudret-i Fâtıra ihtiyaç ile, hususan açlık ihtiyacıyla; başta insan bütün hayvanatı gemlendirip, nizama sokmuş Hem âlemi herc ü mercden halas edip, hem ihtiyacı medeniyete üstad ederek, terakkiyatı temin etmiştir

99- Sıkıntı, sefahetin muallimidir Ye's, dalalet-i fikrin; zulmet-i kalb, ruh sıkıntısının menba'ıdır

100- İZA TEENNES ERRİCALÜ BİTTEHEVVÜSİ TERECCELEN NİSAİ BİL TEVAKKUHİ

Bir meclis-i ihvana güzel bir karı girdikçe; riya, rekabet, hased damarı intibah eder Demek inkişaf-ı nisvandan, medenî beşerde ahlâk-ı seyyie inkişaf eder

101- Beşerin şimdiki seyyiat-âlûd hırçın ruhunda, mütebessim küçük cenazeler olan suretlerin rolü ehemmiyetlidir

102- Memnu' heykel; ya bir zulm-ü mütehaccir, ya bir heves-i mütecessim veya bir riya-yı mütecessiddir

103- İslâmiyetin müsellematını tamamen imtisal ettiği cihetle bihakkın daire-i dâhiline girmiş zâtta; meyl-üt tevsi' meyl-üt tekemmüldür Lâkaydlık ile haricde sayılan zâtta meyl-üt tevsi', meyl-üt tahribdir Fırtına ve zelzele zamanında; değil içtihad kapısını açmak, belki pencerelerini de kapatmak maslahattır Lâübaliler ruhsatlarla okşanılmaz; azimetlerle, şiddetle ikaz edilir

104- Bîçare hakikatlar, kıymetsiz ellerde kıymetsiz olur

105- Küremiz hayvana benziyor, âsâr-ı hayat gösteriyor Acaba yumurta kadar küçülse, bir nevi hayvan olmayacak mıdır? Veya bir mikrop küremiz kadar büyüse, ona benzemeyecek midir? Hayatı varsa, ruhu da vardır Âlem, insan kadar küçülse, yıldızları zerrat ve cevahir-i ferdiye hükmüne geçse; o da bir hayvan-ı zîşuur olmayacak mıdır? Allah'ın böyle çok hayvanları var

106- Şeriat ikidir:

Birincisi: Âlem-i asgar olan insanın ef'al ve ahvalini tanzim eden ve sıfat-ı kelâmdan gelen bildiğimiz şeriattır

İkincisi: İnsan-ı ekber olan âlemin harekât ve sekenatını tanzim eden, sıfat-ı iradeden gelen şeriat-ı kübra-yı fıtriyedir ki; bazan yanlış olarak tabiat tesmiye edilir Melaike bir ümmet-i azîmedir ki, sıfat-ı iradeden gelen ve şeriat-ı fıtriye denilen evamir-i tekviniyesinin hamelesi ve mümessili ve mütemessilleridirler

107- İZA VEZENTE BEYNE HAVASSİ HÜVEYNETİN HURDEBİNİYYETİN

107- İZA VEZENTE BEYNE HAVASSİ HÜVEYNETİN HURDEBİNİYYETİN VE HAVASSİL İNSANİ TERA SİRRAN ACİBEN İNNEL İNSANE KESURETİ YASİN KÜTİBE FİHA SURETÜ YASİN

108- Maddiyyunluk manevî taundur ki, beşere şu müdhiş sıtmayı tutturdu, gazab-ı İlahîye çarptırdı Telkin ve tenkid kabiliyeti tevessü' ettikçe, o taun da tevessü' eder

109- En bedbaht, en muzdarib, en sıkıntılı; işsiz adamdır Zira atalet ademin biraderzadesidir; sa'y, vücudun hayatı ve hayatın yakazasıdır

110- Ribanın kap ve kapıları olan bankaların nef'i; beşerin fenası olan gâvurlara ve onların en zalimlerine ve bunların en sefihlerinedir Âlem-i İslâma zarar-ı mutlaktır; mutlak beşerin refahı nazara alınmaz Zira gâvur harbî ve mütecaviz ise, hürmetsiz ve ismetsizdir

111- Cum'ada hutbe; zaruriyat ve müsellematı tezkirdir, nazariyatı talim değildir İbare-i Arabiye daha ulvî ihtar eder Hadîs ile âyet müvazene edilse, görünür ki; beşerin en beligi dahi, âyetin belâgatına yetişemez, ona benzemez

Said Nursî

Bediüzzaman Said Nursi’den hikmetli sözler

• Güzel bakan, güzel görür Güzel gören, güzel düşünür Güzel düşünen, hayatından lezzet alır
• Helâl dairesi geniştir, keyfe kâfi gelir Harama girmeye hiç lüzum yoktur
• Dünyaya aid işler, kırılmağa mahkûm şişeler hükmündedir; bâki umûr-ı uhreviye ise, gâyet sağlam elmaslar kıymetindedir
• "Cenab-ı Hakk'ı bulan, neyi kaybeder? Ve Onu kaybeden, neyi kazanır?" Yani: "Onu bulan herşey'i bulur; Onu bulmayan hiçbir şey bulmaz, bulsa da başına bela bulur"
• Kaderi tenkid eden başını örse vurur, kırar Rahmete itiraz eden, rahmetten mahrum kalır
• Eğer biz ahlâk-ı İslâmiyenin ve hakaik-i imaniyenin kemalâtını ef'alimizle izhar etsek, sair dinlerin tâbileri elbette cemaatlerle İslâmiyete girecekler; belki Küre-i Arz'ın bazı kıt'aları ve devletleri de İslâmiyet'e dehalet edecekler
• Hayatın lezzetini ve zevkini isterseniz, hayatınızı iman ile hayatlandırınız ve feraizle zînetlendiriniz ve günahlardan çekinmekle muhafaza ediniz
• Evet hakkı tanıyan, hakkın hatırını hiçbir hatıra feda etmez Zira Hakk’ın hatırı âlidir Hiçbir hatıra feda edilmemek gerektir
• Medenilere galebe ikna iledir Söz anlamayan vahşiler gibi icbar ile değildir
• Dünya mâdem fânidir Hem mâdem ömür kısadır Hem mâdem gâyet lüzumlu vazifeler çoktur Hem mâdem hayat-ı ebediye burada kazanılacaktır Hem mâdem dünya sahipsiz değil Hem mâdem şu misafirhane-i dünyanın gâyet Hakîm ve Kerîm bir Müdebbiri var Hem mâdem ne iyilik ve ne fenalık, cezasız kalmıyacaktır Hem mâdem la yükellifullahi nefsen illa vüsaha sırrınca: Teklif-i mâlâyutak yoktur Hem mâdem zararsız yol, zararlı yola müreccahdır Hem mâdem dünyevî dostlar ve rütbeler, kabir kapısına kadardır…
Elbette en bahtiyar odur ki; dünya için âhireti unutmasın, âhiretini dünyaya fedâ etmesin, hayat-ı ebediyesini hayat-ı dünyeviye için bozmasın, mâlâyânî şeylerle ömrünü telef etmesin, kendini misafir telâkki edip misafirhane sahibinin emirlerine göre hareket etsin; selâmetle kabir kapısını açıp saâdet-i ebediyeye girsin
• Amelinizde rıza-yı İlahî olmalı Eğer o razı olsa, bütün dünya küsse ehemmiyeti yok Eğer o kabul etse, bütün halk reddetse tesiri yok O razı olduktan ve kabul ettikten sonra, isterse ve hikmeti iktiza ederse, sizler istemek talebinde olmadığınız halde, halklara da kabul ettirir, onları da razı eder Onun için, bu hizmette doğrudan doğruya yalnız Cenab-ı Hakk'ın rızasını esas maksad yapmak gerektir
• vahdehu manen der: "Allah birdir Başka şeylere müracaat edip yorulma, onlara tezellül edip minnet çekme, onlara temelluk edip boyuneğme, onların arkasına düşüp zahmet çekme, onlardan korkup titreme Çünki Sultan-ı Kâinat birdir, herşey'in anahtarı onun yanında, her şey'in dizgini onun elindedir; herşey onun emriyle halledilir Onu bulsan, her matlubunu buldun; hadsiz minnetlerden, korkulardan kurtuldun "
• Bana ıztırab veren, yalnız İslâmın mâruz kaldığı tehlikelerdir Eskiden tehlikeler hariçten gelirdi; onun için mukavemet kolaydı Şimdi tehlike içeriden geliyor Kurt, gövdenin içine girdi Şimdi, mukavemet güçleşti Korkarım ki cemiyetin bünyesi buna dayanamaz çünkü düşmanı sezmez Can damarını koparan, kanını içen en büyük hasmını dost zanneder Cemiyetin basiret gözü böyle körleşirse, iman kalesi tehlikededir İşte benim ıztırabım, yegâne ıztırabım budur Yoksa şahsımın mâruz kaldığı zahmet ve meşakkatleri düşünmeğe bile vaktim yoktur Keşke bunun bin misli meşakkate mâruz kalsam da iman kalesinin istikbali selâmette olsa! Dünya, büyük bir manevî buhran geçiriyor Mânevî temelleri sarsılan garb cemiyeti içinde doğan bir hastalık, bir veba, bir taûn felâketi gittikçe yeryüzüne dağılıyor Bu müthiş sârî illete karşı İslâm cemiyeti ne gibi çarelerle karşı koyacak? Garbın çürümüş, kokmuş, tefessüh etmiş, bâtıl formülleriyle mi? Yoksa İslâm cemiyetinin ter ü taze iman esaslariyle mi? Büyük kafaları gaflet içinde görüyorum İman kalesini, küfrün çürük direkleri tutamaz Onun için, ben yalnız iman üzerine mesaimi teksif etmiş bulunuyorum
Risale-i Nur'u anlamıyorlar Yahut anlamak istemiyorlar Beni, skolastik bataklığı içinde saplanmış bir medrese hocası zannediyorlar Ben, bütün müsbet ilimlerle, asr-ı hazır fen ve felsefesiyle meşgul oldum Bu hususta en derin meseleleri hallettim Hattâ bu hususta da bazı eserler te'lif eyledim Fakat ben, öyle mantık oyunları bilmiyorum Felsefe düzenbazlıklarına da kulak vermem Ben, cemiyetin iç hayatını, manevî varlığını, vicdan ve imanını terennüm ediyorum Yalnız Kur'ânın tesis ettiği tevhid ve iman esası üzerinde işliyorum ki İslâm cemiyetinin ana direği budur Bu sarsıldığı gün, cemiyet yoktur Bana, "Sen şuna buna niçin sataştın?" diyorlar Farkında değilim Karşımda müthiş bir yangın var Alevleri göklere yükseliyor İçinde evlâdım yanıyor, imanım tutuşmuş yanıyor O yangını söndürmeğe, imanımı kurtarmağa koşuyorum Yolda biri beni kösteklemek istemiş de ayağım ona çarpmış Ne ehemmiyeti var? O müthiş yangın karşısında bu küçük hâdise bir kıymet ifade eder mi? Dar düşünceler! Dar görüşler! Beni, nefsini kurtarmayı düşünen hodgâm bir âdem mı zannediyorlar? Ben, cemiyetin imanını kurtarmak yolunda dünyamı da feda ettim, âhiretimi de Seksen küsûr senelik bütün hayatımda dünya zevki namına bir şey bilmiyorum Bütün ömrüm harb meydanlarında, esaret zindanlarında, yahut memleket hapishanelerinde, memleket mahkemelerinde geçti Çekmediğim cefa, görmediğim eza kalmadı Divan-ı harblerde, bir câni gibi muamele gördüm; bir serseri gibi memleket memleket sürgüne yollandım Memleket zindanlarında aylarca ihtilâttan menedildim Defalarca zehirlendim Türlü türlü hakaretlere mâruz kaldım Zaman oldu ki hayattan bin defa ziyade ölümü tercih ettim Eğer dinim intihardan beni menetmeseydi, belki bugün Said topraklar altında çürümüş gitmişti
Benim fıtratım, zillet ve hakarete tahammül etmez İzzet ve şehamet-i İslâmiye beni bu halde bulunmaktan şiddetle men eder Böyle bir vaziyete düşünce, karşımda kim olursa olsun, isterse en zâlim bir cebbar, en hunhar bir düşman kumandanı olsa tezellül etmem Zulmünü, hunharlığını onun suratına çarparım Beni zindana atar, yahut idam sehpasına götürür hiç ehemmiyeti yoktur -Nitekim öyle oldu- Bunların hepsini gördüm Birkaç dakika daha o hunhar kumandanın kalbi, vicdanı zulümkârlığa dayanabilseydi Said bugün asılmış ve mâsumlar zümresine iltihak etmiş olacaktı
İşte benim bütün hayatım böyle zahmet ve meşakkatle, felâket ve musibetle geçti Cemiyetin imanı, saadet ve selâmeti yolunda nefsimi, dünyamı feda ettim Helâl olsun Onlara beddua bile etmiyorum Çünkü, bu sayede Risale-i Nur, hiç olmazsa birkaç yüzbin,yahut birkaç milyon kişinin -adedini de bilmiyorum ya, öyle diyorlar Afyon Savcısı beşyüz bin demişti Belki daha ziyade- imanını kurtarmağa vesile oldu Ölmekle, yalnız kendimi kurtaracaktım, fakat hayatta kalıp da zahmet ve meşakkatlere tahammül ile bu kadar imanın kurtulmasına hizmet ettim Allaha bin kere hamdolsun Sonra, ben cemiyetin iman selâmeti yolunda âhiretimi de feda ettim Gözümde ne Cennet sevdası var, ne Cehennem korkusu Cemiyetin, yirmi beş milyon Türk cemiyetinin imanı namına bir Said değil, bin Said feda olsun Kur'ânımız yeryüzünde cemaatsiz kalırsa Cenneti de istemem; orası da bana zindan olur Milletimizin imanını selâmette görürsem, Cehennemin alevleri içinde yanmağa razıyım Çünkü vücudum yanarken, gönlüm gül-gülistan olur
• Pirenin midesini tanzim eden, Manzume-i Şemsiyeyi de o tanzim etmiştir
• Zaman gösterdi ki: Cennet ucuz değil, Cehennem dahi lüzumsuz değil…
• Musibet-i âmme, ekseriyetin hatasından terettüb eder Musibet; cinâyetin neticesi, mükâfatın mukaddemesidir
• Edeb bir tac imiş nuru hüdadan, giy o tacı emin ol her beladan
• Din hayatın hayatı, hem nuru, hem esası İhya-yı din ile olur şu milletin ihyası
• İman, insanı insan eder Belki insanı sultan eder Öyle ise, insanın vazife-i asliyesi, iman ve duadır Küfür, insanı gâyet âciz bir canavar hayvan eder
• Silsile-i Nakşî'nin kahramanı ve bir güneşi olan İmam-ı Rabbanî Radıyallahü Anh Mektubat'ında demiş ki: "Hakaik-i imaniyeden bir mes'elenin inkişafını, binler ezvak ve mevacid ve keramata tercih ederim" Hem demiş ki: "Bütün tarîklerin nokta-i müntehası, hakaik-i imaniyenin vuzuh ve inkişafıdır"
• İmansız Cennet'e gidemez, fakat tasavvufsuz Cennet'e giden pek çoktur Ekmeksiz insan yaşayamaz, fakat meyvesiz yaşayabilir Tasavvuf meyvedir, hakaik-i İslâmiye gıdadır Eskiden kırk günden tut, tâ kırk seneye kadar bir seyr ü sülûk ile bazı hakaik-i imaniyeye ancak çıkılabilirdi Şimdi ise Cenab-ı Hakk'ın rahmetiyle, kırk dakikada o hakaika çıkılacak bir yol bulunsa; o yola karşı lâkayd kalmak, elbette kâr-ı akıl değil