Çocuklarda Gıda Alerjileri

Bebeğin ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenmesini sağlamakta ileride oluşabilecek gıda alerjilerinden korumasında bir yoldur Eğer çocuğunuzuGıda allerjileri genellikle çocukluk çağında görülmeye başlanan bir rahatsızlıktır burunda tıkanıklık deri döküntüleri bulantı kusma karın ağrısı kızarıklık ishal nefes darlığı öksürük genel halsizliğe neden olabilir Besinin alınmasından sonra 1–2 saat içinde vücut çocuğun besini ne kadar tükettiğine ve alerji seviyesine bağlı olarak hafif veya şiddetli olarak reaksiyon gösterebilir

Görülme sıklığı çocuklarda %2 erişkinlerde %15–2 arasındadır Anne ya da babadan birinin yada ikisinin de alerjik vücut yapısına sahip olması çocukta alerji gelişme riskini artırmaktadır Gıda alerjilerinin bir kısmı yaşla kaybolurken bazen yaşam boyu beslenmelerine dikkat etmeleri gerekebilir

Alerjiye en sık neden olan besinler; süt yumurta yer fıstığı mısır soya muz çilek buğday fındık ceviz balık ve kabuklu deniz ürünleridir

Alerjiyi tanımlamak özellikle çocuklarda kolay olmamaktadır deri testleri veya eliminasyon diyeti yani alerjiye neden olabileceği düşünülen yiyeceklerin diyetten çıkarılması ve zamanla tekrar diyetlerine eklenerek vücudun tepki verip vermediğinin kontrol edilmesi gerekebilir Böylelikle çocuğun hangi besine karşı alerjisi olduğu tespit edilir

Alerjiyi ortadan kaldıracak bir tedavi yöntemi yoktur fakat alerjik hastaların bir kısmı özellikle süt ve yumurta alerjisinde 3 yaşından sonra alerji yapan gıdaları tüketebilir hale gelebilmektedirler Gıda alerjisinin tedavisinde amaç etken besinin diyetten uzaklaştırılmasıdır Bu durum çocuklarda bazı vitamin ve mineral eksikliklerinin görülmesini tetikleyebilir

Bebeğin ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenmesini sağlamakta ileride oluşabilecek gıda alerjilerinden korumasında bir yoldur Eğer çocuğunuzu emziremiyorsanız soya içeren mamalar kullanmamanız riski azaltacaktır 6 aydan sonra ise pirinçli veya yulaflı mamalarla başlayıp sonrasında buğdaylılardan destek alabilirsiniz Daha sonrasında sebzeler ve narenciye dışındaki meyve ve meyve suları diyetlerine eklenmelidir Et ve protein kaynaklı yiyecekler ise 8 aydan itibaren verilmelidir 1 yaş sonrasında yumurta balık buğday verilmelidir

Çocuklar genellikle inek sütüne karşı alerjik reaksiyon gösterirler Eğer çocuğunuzun inek sütüne karşı alerjisi varsa diyetinden peynir yoğurt tereyağı dondurmayı çıkarmanız gerekecektir Bu durumda çocuğunuzun kalsiyum gereksinimini doktor kontrolünde tamamlayıcılardan sağlamanız yararlı olacaktır

Eğer çocuğunuz belirli yiyecekleri tükettikten sonra belirli semptomlar oluşuyorsa o yiyecekleri diyetinden kaldırın Hangi yiyeceğin alerji yaptığını tespit etmek için birkaç haftalık günlük tutabilirsiniz Çocuğunuzun sabahtan akşama kadar neler tükettiğini yazın ve anı anına gösterdiği belirtileri de kaydedin Unutulmaması gereken çocuğunuzun bir yiyeceğe karşı alerjisi varsa vücut hemen tepki vermeyebilir Bağışıklık sistemlerinin bir reaksiyon göstermesi haftalar hatta aylarda sürebilir Yani çocuğunuzun alerjisi olup ta vücutta reaksiyon vermeyen durumlar söz konusudur Bu nedenle en sağlıklı yöntem alerji testleridir

Gıda alerjisi bağışıklık sisteminin belli bir yiyeceğe verdiği anormal bir reaksiyondur Gıda alerjisinin benzer belirtiler verebilen ancak bağışıklık sistemini etkilemeyen gıda intoleransı ile karıştırılmaması önemlidir

Gıda alerjisine ne yol açar?

Bir gıdaya karşı alerjik reaksiyonun oluşması için bu gıdaya hassasiyeti olan çocuğun daha önceden bu gıdaya en az bir kere maruz kalmış olması gerekir Ya da anne sütü yoluyla bu hassasiyet tetiklenebilir Çocuk bu gıdayı ikinci kez yediğinde alerjik reaksiyonlar gelişir Bu sefer IgE antikorları gıdaya tepki verir histaminler salgılanır ve bu da çocukta döküntüler astım ağızda kaşıntı solunum güçlüğü mide ağrıları kusma ve/veya ishal olmasına neden olur

Gıda alerjisi ile gıda intoleransı arasında ne fark vardır?

Gıda alerjisine bağışıklık sisteminin çocukta hafif rahatsızlıklardan yaşamı tehdit eden çeşitli sorunlara varan tepkisi yol açar Gıda intoleransı gıda alerjisi ile benzer belirtilere yol açsa bile bağışıklık sistemini etkilemez

Hangi yiyeceklerin gıda alerjilerine neden olma olasılığı fazladır?

Tüm gıda alerjilerinin yaklaşık %90’ına şu 8 yiyecek neden olur:

- Süt
- Yumurta
- Buğday
- Balık
- Soya
- Kabuklu yemişler
- Kabuklu deniz mahsulleri
- Yer fıstığı

Çocuklarda en fazla alerjiye neden olan gıdalar yumurta süt yer fıstığı buğday soya ve kabuklu yemişlerdir Yer fıstığı kabuklu yemişler ve kabuklu deniz mahsulleri ise çoğunlukla ağır reaksiyonlara yol açar Çocukların yaklaşık %3’ünde gıda alerjileri görülür Çocuk büyüyünce bazı gıdalara karşı alerjiyi “yenebilse” de yer fıstığı kabuklu yemişler ve kabuklu deniz mahsulleri alerjisi hayat boyu kalıcı olabilir

Gıda alerjisinin belirtileri nelerdir?

Alerji belirtileri alerjiye neden olan gıdanın yenmesinden sonra bir kaç dakika ile birkaç saat arasında ortaya çıkabilir Gıda alerjisinin en yaygın belirtileri aşağıda belirtilmekle birlikte bu belirtiler çocuktan çocuğa farklılık gösterebilir:

- Kusma
- Bulantı
- Kramplar
- Döküntüler
- Egzama
- Dudaklar dil veya ağızda kaşıntı ve şişme
- Solunum güçlüğü
- Hırıltı
- Kan basıncının düşmesi

Gıda alerjisinin oluşması için alerjiye neden olan gıdadan ne kadar yendiğinin önemi yoktur Çok çok az miktarda alınması bile ciddi reaksiyonlara neden olabilir

Gıda alerjisi belirtileri başka sorunlarla ya da tıbbi rahatsızlıklara benzerlik gösterebilir Teşhis için mutlaka doktorunuza başvurunuz

Gıda alerjisinin tedavisi

Gıda alerjisini önleyen herhangi bir ilaç mevcut değildir Tedavinin amacı alerjiye neden olan gıdalardan kaçınılmasıdır Doktorunuzun alerjiye neden olan gıdayı belirlemesinden sonra bu gıdadan ve o gıda grubundaki benzer gıdalardan kaçınılması çok önemlidir Bebeğinizi emziriyorsanız sizin de alerjiye neden olan yiyecekten uzak durmanız gereklidir Alerjen gıdadan çok küçük bir miktarın anne sütü yoluyla bebeğe geçmesi ve alerjiye neden olması mümkündür

Ayrıca çocuğunuzun bazı yiyecekleri yiyememesi nedeniyle ilave vitamin ve mineral alması gerekebilir Bu konuyu doktorunuzla görüşünüz

Çocuğunuzun ağır gıda alerjisi olması durumunda doktorunuz ağır reaksiyonların durdurulmasını sağlayan bir ilacın da bulunduğu bir ilk yardım setini yanınızda bulundurmanızı tavsiye edebilir Bu konuyla ilgili daha fazla bilgi için doktorunuzla görüşünüz

Bazı çocuklara 3-6 aydan sonra doktorun kontrolünde alerjiyi yenip yenmediklerini görmek amacıyla bazı gıdalar verilebilir Çoğu alerjiler kısa süreli olabilmekte ve 3 veya 4 yaşından sonra gıda rahatlıkla tolere edilebilmektedir

Süt ve soya alerjisi
Bebek ve küçük çocuklarda çoğunlukla süt ve soyaya karşı alerji olduğu görülür Bu durumda aşağıdaki belirtiler görülebilir:

- Kolik
- Çocuğun kakasında kan
- Büyümesinde yavaşlık

Böyle durumlarda doktorunuz bebeğinizin mamasını veya anne sütünü soya bazlı mama ile değiştirebilir Soya bazlı mamanın da soruna neden olması durumunda doktorunuz bebeğinizin mamasını kolay sindirilen hipoalerjenik bir mama ile değiştirebilir

Süt ve soya alerjisinin belirtileri de başka sorunlarla ya da tıbbi rahatsızlıklara benzerlik gösterebilir Teşhis için mutlaka doktorunuza başvurunuz

Gıda alerjilerinin önlenmesi
Gıda alerjisinin oluşması önlenemez ancak çoğunlukla aşağıdaki tavsiyelere u¤¤¤¤¤ geciktirilmesi sağlanabilir:

- Mümkünse ilk altı ay bebeğinizi sadece anne sütü ile besleyin

- 6 ay dolmadan katı gıdalar vermeyin

- 1 yaşından önce inek sütü buğday yumurta akı yer fıstığı ve balık vermeyin