Dikkat! Erkekleri Dişileştiriyor!

Diğer kimyasallarla birleştirilerek içecek şişeleri biberon gibi gıda kaplarının yapımında kullanılan Bisfenol A (BPA) maddesi erkek farelerin "dişileşmesiyle" bağlantılı olabilir

ABD'nin Missouri Üniversitesinden bilim adamlarının fareler üzerinde yaptığı araştırma cenin haldeyken BPA'ya maruz kalan farelerin dişi gibi davrandığını gösterdi

Araştırmaya imza atanlardan Cherly Rosenfeld insanınkiyle orantılı olarak bu kimyasal maddeye maruz kalan farelerin normal gibi göründüğünü ancak dişilerin BPA'ye maruz kalan erkeklerle çiftleşmek istemediğini bu erkek farelerin özellikle yön bulma yeteneklerinin "dişileştiğini" ve dişi bulmakta zorlandığını vurguladı

Amerikan PNAS dergisinde yayımlanan makalede bilim adamları bu araştırmanın BPA'nın erkek çocukların bilişsel davranışlarını kızlardan farklı etkileyebilmesini inceleyecek daha sonraki araştırmalar için temel oluşturabileceği görüşünde

Bisfenol A hormon sisteminde etkilere neden olabilen kimyasallardan biri Plastiklerin zarar görmesi ile bu madde gıdalara geçebiliyor

Türkiye'de kanserojen olabileceği şüphesi üzerine AB ile paralel olarak BPA kullanımı yasaklanmıştı
POLİKARBON DAMACANALAR TEMİZE ÇIKMIŞTI
Hacettepe Üniversitesi Gıda Araştırma Merkezi (HÜGAM) PC damacanalarda bulunan ve ?endokrin bozucu? etkisi dolayısıyla kansere neden olabileceği belirtilen Bisfenol A'nın (BPA) içme suyuna geçme riskini araştırmış ve bu riskininsan sağlığına etkisi açısından ?yok denebilecek düzeyde? olduğunu ortaya koymuştu
Dünyada ilk kez Türkiye'de yapılan ve geçen yıl Eylül'de sonuçlandırılan araştırmaya göre polikarbonat (PC) damacanalarda bulunan BPA damacana 35 derecede 60 gün bekletilse bile uluslararası düzeyde belirlenen sağlık limitlerinin 200'de biri kadar suya geçiyor Saptanan migrasyon (göç-suya geçiş) düzeyi ile bir insanın PC damacanalardan sağlığı tehdit eder düzeyde BPA alabilmesi için günde 60 damacana bir bebeğin de 6 damacana su içmesi gerektiği belirtildi

HÜGAM Müdür Yardımcısı ve araştırma grubunun başkanı Prof Dr Yaşar Kemal Erdem yaklaşık 3 ayda tamamlanan ve piyasadan alınan örneklerin de kullanıldığı araştırma sonucunda PC damacanalardaki BPA'nın suya geçiş oranlarını test ettiklerini bu oranların uluslararası sağlık limitlerinin çok altında kaldığını saptadıklarını belirtmişti
Prof Dr Erdem'in verdiği bilgiye göre dünya genelinde 25 milyon ton BPA kullanımı var Epoksi reçineler konserve kutu lakları PVC borular PC ambalajlar havacılık otomotiv yapı malzemeleri gibi çok yaygın bir alanda kullanılan BPA'nın zayıf östrojenik özelliğe sahip olduğu biliniyor ve bu nedenle endokrin bozucu olarak nitelendiriliyor Bazı otoriteler BPA'nın düşük dozlarının da sağlık açısından ters etki yaratabileceği görüşünü savunuyor
AB mevzuatında ve Türk Gıda Kodeksi'nde BPA bileşiğine ilişkin spesifik migrasyon (geçiş) limiti 06 mg/kg ile sınırlandırılmış Yani polikarbonat (PC) ambalajlarda satışa sunulan veya ambalaj materyali içerisinde BPA bulunaninsan beslenmesine yönelik herhangi bir gıda maddesinde BPA migrasyonu söz konusu ise BPA derişiminin o gıdanın kilogramında 06 miligramı geçmemesi gerekiyor Vücuda alınabilecek miktarının da vücut ağırlığı başına 005 mg/kg'ı geçmemesi gerektiği için 70 kg ağırlığındaki bir yetişkinin günde en fazla 35 mg BPA alması sağlık açısından riskli görülmüyor

Türkiye'de son yıllarda yiyecek ve içecek ambalajlarının büyük çoğunluğunda PET ve PC kullanılması nedeniyle BPA migrasyonu ?kanser riski?ne dikkat çekilerek sık sık kamuoyunun gündemine getiriliyor Özellikle 19 litrelik PC damacana ambalajlarda tüketime sunulan doğal kaynak suları ve mineralli sularda BPA varlığının saptanması halk sağlığı tüketici bilgilendirilmesi ve üretici sorumluluğu açısından büyük önem taşıyor

Araştırma yaparken PC damacanalarının yarıya yakınının bu yıl imal edildiğini toplamda ise en az yüzde 80'inin 2008-2010 yılı ürünü olduğunu belirlediklerini kaydeden Prof Dr Yaşar Erdem daha önce yaptığı açıklamadasektörde 3 yıldan daha eski damacana kullanma oranının çok düşük olduğunu belirtmişti Prof Dr Erdem ?damacana eskidikçe BPA migrasyonunda bir artış olmadığını? da belirlediklerini vurgulamıştı
Piyasadan toplanan örnekler üzerinde yapılan incelemede örneklerin dolum tarihlerinin de 10 günü geçmediğinin saptandığına işaret eden Prof Dr Erdem araştırma sonuçları hakkında şunları söylemişti:
?PC damacana ambalajlarda satışa sunulan doğal kaynak suyu örneklerinde 4 derecede 60 günlük depolama süresince BPA migrasyonu gözlenmedi Oda sıcaklığında 20 derecede 60 gün bekletilen damacanalardaki BPA migrasyonu ise 06 mg/kg'lık yasal sınırın 450'de birinden daha az 0001 mg/kg olarak saptandı Damacanaların doğrudan güneş ışığına maruz kalma olasılığı dikkate alınarak 35 derecede depolanması halinde ise BPA migrasyonu en çok 0003 mg/kg oldu Bu oranın AB ve Türk mevzuatında günlük yasal sınır olan 06 mg/kg'ın 200'de birinden daha düşük olduğu dikkate alınırsa bu oranlarda BPA varlığının sağlık açısından herhangi bir risk yaratmayacağı dile getirilebilir
Bu kadar düşük oranlarda BPA varlığının risk oluşturabilmesi için PC damacanalardaki doğal kaynak ve mineralli suların 35 derecede yaklaşık 32 yıl depolanması gerekir Bu düzeyde BPA varlığı söz konusuyken sağlık açısından bir risk oluşturabilmesi için bir yetişkinin günde 1200 litre (60 damacana) bir bebeğin günde 120 litre (6 damacana) su içmesi gerekecektir
BPA'nın konserve kutularının iç laklarında da kullanıldığını hatırlatan Prof Dr Yaşar Kemal Erdem HÜGAM'da metal kaplarda satışa sunulan gıda maddeleri (konserveler gazlı/gazsız içecekler vb) konusunda ve tüketici sağlığı açısından riskleri tartışılan PET ambalajlarda satışa sunulan özellikle yemeklik yağlar içecekler süt vb gıdalarda kanserojen madde migrasyonu konusunda araştırma planladıklarını kaydetmişti

Bisfenol A iki fenol ve polikarbonat moleküllerinin birleşmesiyle elde edilen bir tür organik bileşik ve özellikle plastiknaylon polyester ve PVC gibi maddelerin üretilmesinde etkin rol oynuyor