Annenin Çocuğunun Yaşamındaki Yeri

Bu ilişkiden doğan güven duygusu,çocuğun gelecekte kuracağı bireyler arası ilişkinin temelini oluşturur

Anne - çocuk ilişkisindeki süreklilik, tutarlılık, aynılık çocukta temel güven duygusunun özünü oluştururBebeklik çağında elde edilen güven duygusunun niceliği,bebeğe verilen besinlerin yada yapılan sevgi gösterilerinin niceliğine değil daha çok anne – çocuk ilişkisinin niteliğine bağlıdırYaşamın ilk yılında çocukla kurulan duygusal iletişim, çocukta güven yada güvensizlik duygularının oluşumuna neden olurBu dönemde bebeğin psiko-sosyal görevi,güvenmeyi öğrenmektirBebek ile annesi arasındaki ilişkiden doğan güven duygusu, çocuğun gelecekte kuracağı bireylerarası ilişkilerinin temelini oluşturur

Bebek için anne dünyanın tamamıdırAnne gülümsedikçe bebekte gülümser ve karşılıklı sıcak bir ilişki başlarİşte bu karşılıklı olumlu ilişki, güvenin temelini oluştururBebekte bu duyguyu doyurmayan anneler, kendine güveni olmayan kişilerin yetişmesine ortam hazırlar

Kısaca, anne, bebeğin davranışlarına duyarlıysa, bebek anneye güvenle bağlanmakta, bebeğin etkileşime girme isteklerini reddediyorsa, bebek bu duygudan yoksun kalmaktadır

Dört farklı anne yaklaşımından söz edilebilir;
1Duyarlı anne , bebekten gelen işaretlere ve iletişim simgelerine olumlu tepki verirSağlıklı bir etkileşim ortamını hazırlarBuna karşılık duyarsız anne , son derece aaafi bir yaklaşımla ilişkiye katılırKendi arzuları ön plandadırRuh hali ilişkiye yön verir

2Kabul eden anne, çocuğuna bakma ve ihtiyaçlarını karşılama sorumluluğunu genellikle üstlenirara sıra sinirlilik belirtilerini gösterirBuna karşılık reddeden anne, çocuğa karşı sevgi ve şefkatini gölgede bırakan öfke ve içerleme duyguları ile doludurÇoğunlukla çocuğa sinirlenir ve ceza ile bir denetim kurmaya çalışırÇocuğunu kucağına almaz, okşamazÇocukla tensel temas kurmaz, onunla bir bakıcının ilgilenmesini sağlayarak, kendi yaşantısını sürdürür

Sekiz aylık bebeğini isteksiz bir şekilde kucağına alan anne, onun bu isteksizliğine karşı, bebekte de elleri ve ayaklarıyla irkilme tepkisi gördüğünü söylüyorduBöyle bir ortamda büyüyen çocuk, anne sevgisi ve korunma ihtiyaçlarının karşılanamamasından doğan bir duygusal açlık içindedir

3İş birliği eğilimli anne, Çocuğun özerkliğine saygı duyarNadiren onun üzerinde doğrudan bir denetim kurmaya çalışırBuna karşılık mücadeleci anne, çocuğun o andaki ruh halini veya etkinliğini yeterince dikkate almadan, kendi arzularını ona zorla benimsetmeye çalışır

Annenin isteklerinin aşırılığı karşısında başarısızlığa uğrayan çocuk, bir yandan kendi gözünde de değersizleşirken öte yandan cesareti kırıldığı için başarı için çaba göstermez

Yine bu gruptaki bazı annelerin aşırı koruyucu tavrı, çocuğun kendi kendini yöneten, özerk bir birey olmasını engellerMurathan Mungan, Yüksek Topuklar isimli kitabında (2002), bu gruba giren anneleri şöyle betimler:”Umumi yerlerde çocuklarına gösterdikleri ilgide her zamankinden fazla bir şey vardırHem çevreye ne kadar iyi bir anne olduklarını gösterme fırsatını kullanmak isterler hem de bulundukları yeri yalnızca kendi egolarıyla işgal etmeye uğraşırlarÇocuklarına ilişkin her şey ;yemek yemeleri, uyumaları abartılı bir seremoniye,çirkin bir teşhirciliğe dönüşür”

4Erişilebilir-ulaşılabilir anne,çocuğun iletişim girişimlerini tanır ve belli uzaklıktan da bunları fark eder;dolayısıyla dikkati kolaylıkla çocuğa çevrilirİlgisiz, kayıtsız anne ise kendi etkinlikleri ve düşünceleriyle fazlasıyla meşgul olduğundan, çocuğun iletişim girişimlerini çoğunlukla fark etmez

Annenin mutluluğu ve ruh sağlığı, çocuk yetiştirmedeki etkinliği açısından da özel bir önem taşır İlgili anne, sadece çocuğu doğrultusunda yaşamak yerine, kendisi için de bir şeyler yapıyorsa, çocuk da kendi adımlarıyla gelişip öğrenmeyi başaracaktırKendi ilgilerini geliştirmeye devam eden anneler çocuklarında da benzer girişimleri destekler

Annenin kişisel yaşamı iyi gittiğinde, çocuğuyla çok daha iyi bir ilişki içine girerSöz gelişimi mesleğini icra etmenin mutluluğunu yaşayan ve eşiyle iyi ilişki içinde olan bir, annenin çocuğuna karşı tutumu olumludurBuna karşılık, anne bir şeylerden endişe duyduğunda, çocuğun hareketleri daha fazla canını sıkacaktır

Ev işleri dışında başka hiçbir uğraşı olmayan yada eşiyle mutsuz bir birliktelik içerisinde olan bir annenin çocuğuna karşı tavrı olumsuz olabilirBöyle bir durumda yaşanan bir problem,çocuğun davranışından çok, annenin ruh haline bağlı olabilir

Babanın “dolaylı görevinden biri” de sıcak anne- çocuk ilişkisinin zeminini hazırlayabilmektirYapılan bazı araştırmalara göre, böyle bir ilişkinin gerisinde, “destekleyen baba” faktörünün olduğu görülmektedir

Eğer baba, sorumluluklarının bilincinde bir bireyse, bu durum annenin rahatlamasına ve çocuğuyla sıcak ilişkiler geliştirmesine sebep olur

Sonuç olarak, mutlu ve doyumlu çocuklar yetiştirebilmek için, öncelikle annenin mutlu ve doyumlu bir birey olması gerekir

“Anneliğe hazırlık” , özel önem taşır Anneliğe hazır olan birey, çocuğuyla bütünleşir, onunla tensel temas içindedir Onun, anne sütünden dolu dolu yararlanmasına olanak verirBuna bağlı olarak çocuğu için “yeterli duygusal besi”yi ona aktarabilirBöyle sıcak ve sevecen bir çevrede de, istenen “sağlıklı etkileşim ortamı kendiliğinden oluşur