Rinit (Nezle) Nedir?

Burun estetik kaygılarımıza en fazla maruz kalan organımızdır Çoğu insan güzel görünümlü bir buruna sahip olmak ister ve bunu gerçekleştirmeye çalışır
ANCAK, önemli fizyolojik fonksiyonları olan bu organ bazı insanlarda görüntüden daha ciddi bir soruna neden olur: Rinit
Rinit burun iç kısmını döşeyen ve mukoza adı verilen dokunun inflamasyonudur (iltihabi reaksiyonu) Rinitlerin yaklaşık yarısı allerjiye bağlıdır
Rinit sık görülen bir hastalıktır Toplumun ortalama %10 ‘unda allerjik rinit vardır Bu oran diğer allerjik hastalıklarda olduğu gibi her geçen yıl artmaktadır
Allerjik ya da değil, rinitler her yönüyle önemli hastalıklardır
RİNİTLER ÖNEMLİ HASTALIKLARDIR
1 Rinit belirtileri (burun akıntısı, hapşırma, burun kaşıntısı, burun tıkanıklığı, koku almada azalma, konjunktivit…) günlük yaşamı olumsuz etkiler
2 Yorgunluk, algılama güçlüğü, uyku bozukluğu gibi dolaylı rinit belirtileri de günlük yaşamı olumsuz etkiler
3 Tedavi masrafları de önemlidir Doğru tanı konulmayan hastalarda tekrarlayan ve gereksiz antibiyotik tedavileri maliyeti artırmaktadır
4 Birlikte bulunabilen hastalıklar (sinüzit, orta kulak iltihabı, polipler ve astım) rinitlerin önemini artırmaktadır Özellikle astım ve rinit birlikteliği en fazla önemsenmesi gereken durumdur



KAÇ ÇEŞİT ALERJİK RİNİT VARDIR??
MEVSİMSEL Allerjik Rinit
Halk arasında SAMAN NEZLESİ ya da YAZ NEZLESİ olarak ta bilinir Ağaç poleni, çayır poleni ve yabani ot polenlerine karşı allerji gelişmesi sonucunda ortaya çıkar
Şikayetler bu allerjenlerin atmosferde yoğun olduğu dönemlerde belirgindir
Hastalığın yıl içindeki süresi, yaşanılan coğrafi bölge ve iklim ile yakından ilişkilidir
Polen mevsimi dışında hastalar genellikle rahattır
Ancak polenlerin atmosferde yoğun olduğu ilkbahar aylarında günler boyu devam eden ve yaşam kalitesini bozan allerjik rinit şikayetleri vardır
YIL BOYUNCA DEVAM EDEN (SÜREKLİ) Allerjik Rinit
Allerjenlere temasın yıl boyu devam ettiği ve şikayetlerin genellikle tüm yıla yayıldığı allerjik rinit şeklidir
Neden olan allerjenler ev tozu akarları (mite), hamamböcekleri, ev hayvanı allerjenleri (kedi, köpek, hamster gibi), ve mantar sporlarıdır (küf)
MEVSİMSEL ARTIŞ GÖSTEREN SÜREKLİ Allerjik Rinit
Allerjenlere temasın yıl boyu devam ettiği ve şikayetlerin genellikle tüm yıla yayıldığı allerjik rinit şeklidir
Neden olan allerjenler ev tozu akarları (mite), hamamböcekleri, ev hayvanı allerjenleri (kedi, köpek, hamster gibi), ve mantar sporlarıdır (küf)
MESLEKSEL Allerjik Rinit
Çalışma ortamındaki allerjenlere ya da irritan (tahriş edici) maddelere bağlıdır
Hapşırma, burun akıntısı ve burun tıkanıklığı gibi allerjik rinit bulguları çalışma ortamına girdikten sonra ortaya çıkar
Hastalar hafta sonlarında ve tatillerde rahattır
Allerjik Rinitlerde Şikayetleri Tetikleyen Faktörler
MEVSİMSEL ALLERJİK RİNİTLERDE:
Polenlerin türü, şikayetlerin süre ve şiddetini belirler
* İlkbaharın erken dönemlerinde ortaya çıkan allerjik rinit genellikle ağaç polenlerine bağlıdır
*Hastanın çayır poleni allerjisi varsa şikayetler genellikle ilkbaharın ilerleyen aylarında ve yaz başında ortaya çıkmaktadır
*Yabani ot polenleri ise yaz ortasından başlayıp sonbahara kadar allerjik rinit şikayetlerine neden olur
YILBOYU DEVAM EDEN ALLERJİK RİNİTLERDE:
En önemli allerjen ev tozu akarlarıdır (mite) Hastanın yaşadığı ortamda sürekli olarak akar allerjenlerine maruz kalması şikayetlerinin yılboyu devam etmesine neden olur
Hamamböcekleri de önemli bir ev içi allerjen kaynağıdır Allerjisi olanlar, hamamböceği allerjenlerine maruz kaldıklarında rinit şikayetleri ortaya çıkmaktadır
Diğer bir ev içi allerjen ise ev hayvanı allerjenleridir Özellikle kedi antijenleri çok önemlidir Bulaştığı ortamda aylarca varlığını devam ettirebilir Sadece ev içinde değil, okul, işyeri ve toplu taşıma araçlarında da yüksek düzeylerde tespit edilmiştir
Ayrıca mantar (küf) allerjisi olanlarda, eviçi mantarlara maruziyet şikayetleri tetikleyecektir
TÜM BU ALLERJENLER DIŞINDA:
Allerjik rinitlerde, burun mukozası çok hassas bir hale geldiğinden, birçok faktör allerjen yapısında olmasa bile hastalarda şikayetleri başlatır
Bu faktörlerin en başında sigara dumanı gelir Bu nedenle allerjik rinitli hastalar kesinlikle sigara kullanmamalı ve sigara dumanına maruz kalmamalıdır
İyi kokular (parfüm, deodorant), keskin kokular (deterjan, sabun, çamaşır suyu), kötü kokular ve hava kirliliği de allerjik rinitli hastalarda şikayetlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır
Allerjik Rinitlerin Tedavisi
1 ALLERJENLERDEN KORUNMA
Tedavinin en önemli basamağıdır
Hastaları ev içi allerjenlerden korumak büyük oranda mümkündür (Ayrıntılı bilgi için )
Polen allerjilerinde ise korunma zordur Ama yine de alınaBilecek bazı önlemler vardır:
Polenlerin en yoğun olduğu sabahın erken saatlerinde mümkünse dışarı çıkılmamalı,
Evin havalandırılması öğleden sonra yapılmalıdır
Dış ortamdan kapalı ortama girince, burun içi ve gözler su ile yıkanmalıdır
Mümkünse seyahat ederken araba pencereleri kapalı tutulmalıdır
Ayrıca polen filtreleri de fayda sağlamaktadır
2 İLAÇ TEDAVİSİ
Şikayet giderici ilaçlar (antihistaminler):
Burun akıntısı, hapşırma, kaşıntı ve burun tıkanıklığının geçici süreyle ortadan kalkmasını sağlarlar
Tedavi edici ilaçlar:
En önemlisi, çok düşük dozlarda kortizon içeren burun spreyleridir Burundaki allerjik reaksiyonu tedavi ederler Bu ilaçlar ağız yoluyla kullanılan kortizonlu haplardan çok farklıdır Allerji Uzmanı hekim kontrolünde ve doğru uygulama ile uzun süre kullanılabilen, emniyetli ilaçlardır
3 AŞI TEDAVİSİ (İmmünoterapi):
Hiçbir tedavi allerjik genetik yapıyı ortadan kaldıramaz Ancak, immunoterapi yani allerji aşısı, şikayetleri başlatan en önemli faktörler olan allerjenlere karşı duyarlılığı büyük oranda azaltılabilirAşı tedavisi bilgi ve tecrübe gerektirir Tedavinin EMNİYETLİ ve BAŞARILI olması için, allerji testlerinin uygulanması, aşı kararının verilmesi, planlanması ve sürdürülmesi mutlaka bu konuda ihtisas sahibi ALLERJİ UZMANLARI tarafından yapılmalıdır