Tophane-İ Amire

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-05-2012

Tophane-i Amire

Tophane-i Amire yüzyillar boyu üretime yönelik bir endüstri kuramayan Osmanlilar'da savas endüstrisine yönelik yapilarin ilklerindendir

Istanbul'un fethinde toplarin oynadigi büyük rolün, kurmayi tasarladigi evrensel imparatorlugun olusum asamalarindaki önemini kavrayan Fatih, Galata Surlari'nin disinda, Bogaz girisinde Tophane'yi kurdurmustur

Ilk kurgu, ayrintilariyla bilinmese de, Sultan Abdülaziz'e dek geçen süreçte, askeri düzen ve teknolojinin zorunlu kildigi kapsamli eklentilerin yaptirildigini, yanginlar sonucunda sürekli onarim ve yenilemeler oldugunu, Osmanli kaynaklari ayrintilariyla belirtmektedir

1956 imar hareketlerinde, önündeki eski Topçu Mektebi, Tophane Müsirligi'nin yikilmasindan sonra, günümüze ana yapinin yaninda, fenerli, kubbeli bir baska yapi ve tarihsel gelisimin izleri konumundaki eski yapilarin artiklari olan duvarlar ulasabilmistir

Ana yapi, Istanbul'da külliyeler içinde yer alanlarin disinda, Osmanli'nin en görkemli (forumsinsi

net) yapisidir

Yaklasik 20m yükseklikteki almasik tas-tugla duvarlarin üstünde, kesme tas örgülü duvar dokusu içinde, bal petegi düzeninde küçük altigen pencereler bulunur

Çatida, ön ve arkada iki dizi halinde beserli, üstü ikiser fenerli besik tonoz örtü ve ortada yuvarlak pencereli kasnaklar üzerinde yükselen, fenerli bes büyücek kubbe vardir

Tophane-i Amire'nin Kent içindeki konumu Osmanli kentsel estetigine yalin katki, özgün bir boyut getirmistir

Iç mekan, alabildigine yalinligin ne denli anitsalliga dönüsebileceginin en iyi örneklerindendir: Ortada iki sira beser kesme tas, kare kesitli büyük ayagin tasidigi, sivasiz tugla dokulariyla kubbeler, besik tonozlar

Ve çok yukarilardan, yanlardan, üstten ve yine yanlardan gelen isik demetleri

Aslinda isik girsin, duman çiksin diye yapilmistir tümü

forumsinsi

net
1958 yikimlarindan sonra ana bina restore edilmis, cadde boyunca bir sira dükkan yapilmistir

Kullanim biçimine bir türlü karar verilemediginden, kirk yila yakin “yasak bölge” kapsaminda bos tutulmustur

1998'de Mimar Sinan Üniversitesi Kültür ve Sanat Merkezi olarak yeniden islevlendirilmistir

09-05-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Tophane-İ Amire Tophane-i Amire Tophane-i Amire yüzyillar boyu üretime yönelik bir endüstri kuramayan Osmanlilar'da savas endüstrisine yönelik yapilarin ilklerindendir Istanbul'un fethinde toplarin oynadigi büyük rolün, kurmayi tasarladigi evrensel imparatorlugun olusum asamalarindaki önemini kavrayan Fatih, Galata Surlari'nin disinda, Bogaz girisinde Tophane'yi kurdurmustur Ilk kurgu, ayrintilariyla bilinmese de, Sultan Abdülaziz'e dek geçen süreçte, askeri düzen ve teknolojinin zorunlu kildigi kapsamli eklentilerin yaptirildigini, yanginlar sonucunda sürekli onarim ve yenilemeler oldugunu, Osmanli kaynaklari ayrintilariyla belirtmektedir 1956 imar hareketlerinde, önündeki eski Topçu Mektebi, Tophane Müsirligi'nin yikilmasindan sonra, günümüze ana yapinin yaninda, fenerli, kubbeli bir baska yapi ve tarihsel gelisimin izleri konumundaki eski yapilarin artiklari olan duvarlar ulasabilmistir Ana yapi, Istanbul'da külliyeler içinde yer alanlarin disinda, Osmanli'nin en görkemli (forumsinsinet) yapisidir Yaklasik 20m yükseklikteki almasik tas-tugla duvarlarin üstünde, kesme tas örgülü duvar dokusu içinde, bal petegi düzeninde küçük altigen pencereler bulunur Çatida, ön ve arkada iki dizi halinde beserli, üstü ikiser fenerli besik tonoz örtü ve ortada yuvarlak pencereli kasnaklar üzerinde yükselen, fenerli bes büyücek kubbe vardir Tophane-i Amire'nin Kent içindeki konumu Osmanli kentsel estetigine yalin katki, özgün bir boyut getirmistir Iç mekan, alabildigine yalinligin ne denli anitsalliga dönüsebileceginin en iyi örneklerindendir: Ortada iki sira beser kesme tas, kare kesitli büyük ayagin tasidigi, sivasiz tugla dokulariyla kubbeler, besik tonozlar Ve çok yukarilardan, yanlardan, üstten ve yine yanlardan gelen isik demetleri Aslinda isik girsin, duman çiksin diye yapilmistir tümüforumsinsinet 1958 yikimlarindan sonra ana bina restore edilmis, cadde boyunca bir sira dükkan yapilmistir Kullanim biçimine bir türlü karar verilemediginden, kirk yila yakin “yasak bölge” kapsaminda bos tutulmustur 1998'de Mimar Sinan Üniversitesi Kültür ve Sanat Merkezi olarak yeniden islevlendirilmistir