Hâzır Ve Nâzır:

HÂZIR VE NÂZIR:

Bulunucu, mevcut olucu ve gören

Allahü teâlâ, her zamanda ve her yerde hâzır ve nâzırdır derler Halbuki Allahü teâlâ zamanlı ve mekanlı değildir O halde bu söz görünüşü üzere kalmaz, mecaz olur Yâni zamansız ve mekansız, hiçbir yerde olmayarak hâzırdır ve nâzırdır, demektir Böy le olmazsa, Allahü teâlâyı zamanlı ve mekanlı bilmek olur Allahü teâlâ ezelî ve ebedî (öncesi ve sonu olmayarak) hâzır ve nâzırdır Meselâ hazırdır Bu hazır olmadan önce gâib, yok değildir Bundan sonra da hayatsızlık yâni ölüm olmayacaktır Allahü teâlâdan başkasının, meselâ meleklerin, peygamberlerin aleyhimüsselâm ve evliyânın ve sâlih mü'minlerin ruhlarının hâzır ve nâzır olmaları, Hızır aleyhisselâmın sıkıntıda olanların yardımına koşması ise zamanlı ve mekanlıdır Ezelî ve ebedî olarak değildir Devamlı da değildir Hâzır olmalarından önce yok idiler Bir zaman sonra da oradan tekrar yok olurlar Bu bakımdan Allahü teâlânın hâzır olması ile ruhların hâzır olması arasında çok fark vardır (Seyyid Abdülhakîm Arvâsî)