Hak (El-Hakk):

HAK (El-Hakk):

1 Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden) Vâcib-ül-vücûd yâni varlığı lâzım olan, hiç yok olmayan, dâimâ var olan ve kendisinden başkası yaratmaya lâyık olmayan

Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki:

Allah, Hak'dır (Müşriklerin) Allahü teâlâdan başka taptıkları bâtıldır (yok olucudur) (Hac sûresi: 62)

Her gün el-Hak ism-i şerîfini bin defâ söyliyenin huyu ve ahlâkı güzelleşir (Yûsuf Nebhânî) Hak şerleri hayr eyler, Zannetme ki gayr eyler, Mevlâ görelim n'eyler, N'eylerse güzel eyler

(İbrâhim Hakkı Erzurûmî) Aklın varsa ey kardeşim Hakkı sevmek olsun işin Aşk tadını tatmıyanın Kalbi temiz olmaz imiş

(M Sıddîk bin Saîd)

2 İslâmiyet

Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki:

Hak gelince, bâtıl (şirk, puta tapmak) gider Bâtıl, her zaman gidicidir (İsrâ sûresi: 81)

3 Gerçek, doğru

Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki:

Cennet ehli (Cennet'e girince) Cehennem ehline; "Biz Rabbimizin bize vâdettiğini (sevâbı) hak bulduk Siz de Rabbimizin size vâdettiğini (azâbı) hak buldunuz mu? diye seslenir (Onlar da) evet derler (A'râf sûresi: 44)

Ölüm haktır, kabr haktır Kabirde, Münker ve Nekir denilen iki meleğin meyyite (ölüye) suâl sorması haktır Haşr (kabrden kalkıp Arasât meydanında hesâb vermek için toplanmak) haktır Neşr haktır Dünyâda yapılan amellerin işlerin hesâbını vermek hak tır Amellerin tartılması haktır Cehennem üzerinde bulunan ve üzerinden geçilecek, Sırat denilen köprü haktır Cennet'in mü'minler (inananlar) için, Cehennem'in de kâfirler için olduğu haktır (Nesefî)

4 Alacak

Bir kimse, peygamberlerin alâ nebiyyinâ ve aleyhimüssalevâtü vesselâm yaptığı ibâdetleri yapsa, fakat üzerinde başkasının bir kuruş hakkı bulunsa, bu bir kuruşu ödemedikçe, Cennet'e giremeyeceği bildirilmiştir (İmâm-ı Rabbânî)

5 Pay, hisse

Bâyi' (satıcı)den başka bir kimsenin hakkı bulunan bir malın satılması, o kimsenin izin vermesine bağlıdır Yâni izin vermezse müşteri (alıcı) o mala mâlik, sâhib olamaz (İbn-i Âbidîn)

6 Hâtır, hürmet

Peygamber efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem; "Allahümme innî es'elüke bilhakkıssâ'ilîne aleyke" yâni; "Yâ Rabbî! Senden isteyip de verdiğin kimselerin hakkı için, senden istiyorum, derdi ve böyle duâ ediniz!" buyururdu (İbn-i Mâce) Yâ ilâhî ol Muhammed hakkı çün Ol şefâat kânı Ahmed hakkı çün Biz âsî mücrim kulları Yarlığayûb günâhlardan berî Kabrimiz îmân ile pür nûr kıl Mûnis-i gılmân ile hem hûr kıl

(Süleymân Çelebi)

7) İnsanın yapması lâzım gelen şey

Müslümanın müslüman üzerine beş hakkı vardır: Selâmına cevap vermek, hastalığında arayıp sormak, cenâzesinde bulunmak, dâvetine gitmek, aksırıp elhamdülillah deyince, yerhamükellah diye karşılık vermek (Hadîs-i şerîf-Buhârî, Müslim)