Komor

KOMOROLAR

DEVLETİN ADI: Komor Federal İslâm Cumhûriyeti
BAŞŞEHRİ: Moroni
NÜFUSU: 497000
YÜZÖLÇÜMÜ: 1862 km2
RESMİ DİLİ: Fransızca, Arapça ve Komorca
DİNİ: İslâm
PARA BİRİMİ: Afrika Frankı
Afrika’nın doğusunda, Madagaskar Adaları ile Afrika kıtası arasında, Mozambik Kanalının kuzeyinde bulunan takım adalar üzerinde kurulmuş bir devlet Üzerinde kurulduğu adalar 274 km uzunluğunda bir alana yayılmış, 16° ve 13° güney enlemi arasındadır Adalar, volkanik yapıya sâhip olup, bunlardan hâlâ aktif olanları vardır Bu takım adaların toplam yüzölçümü 1862 km2dir Bu adalar grubu Büyük Komor, Anjuan, Mohol, Mayotte adalarıyla, Buzi ve Pamanzi adacıklarından meydana gelmiştir

Târihi

Komor Adaları, ilk defâ 10 yüzyılda Müslüman denizciler tarafından keşfedilmiştir Buranın yerlileri arasında İslâmiyet hızla yayılarak adaların resmî dîni olmuştur

On altıncı yüzyılda Portekizli denizciler buraya uğramışlar ve Hıristiyanlığın buraya yayılması için uğraşmışlar, fakat başarılı olamayınca adaları Avrupa’ya tanıtmışlardır Fransızlar, 1841’de Mayotte’yi, diğer adaları ise 1866 ile 1909 yılları arasında işgâl ettiler 1912 senesinde ise bütün adalar Fransızların eline geçti

1914’te Madagaskar’daki Fransız hükûmetinin yönetimi altına girdiler Adalar 1947’ye kadar Madagaskar’a bağlı kaldı Bu târihten sonra bir Fransız parlamento heyeti tarafından yönetilmeye başlandı 1958 referandumu ile denizaşırı ülke sıfatını aldı 1961’de iç işlerinde serbestlik kazandı 1974 yılında Komorlular, bağımsızlık için oylama yaptılar Fransız Parlamento heyeti bu oyları onaylamak zorunda kaldı 6 Ocak 1975’te Komor parlamentosu bağımsızlığını îlân etti 3 Ağustos 1975’te Mao taraftarı Marksist Ali Sâlih darbe yaptı Câmileri kapattı Müslümanlara çok zulüm yaptı 12-13 Mayıs 1978’de Ali Sâlih devrildi ve Ahmed Abdullah Abdurrahmân İslâma dayalı devlet kurdu 26-27 Kasım 1989 gecesi Başkan ahmed abdullah öldürüldü Yüksek Mahkeme Başkanı Said Muhammed geçici başkanlığa getirildi Fransa’nın müdâhalesi ile 1990 Martında devlet başkanlığı seçimleri yapıldı ve iki turu da kazanan Said Muhammed başkanlığa seçildi ağustos 1991’de yapılan ve başarısızlıkla neticelenen darbe girişiminin ardından hükûmet sindirme kampanyası uyguladı Daha sonra toplanan Ulusal Konferans yeni bir anayasa hazırlamak ve seçim konusunda anlaşma sağladı Yeni hazırlanan Anayasa 7 Haziran 1992’de halk oylamasıyla kabul edildi Said Muhammed ülke dışındayken genç subayların 26 Eylüldeki darbesi başkana sâdık kuvetlerce bastırıldı 22 ve 29 Kasım târihlerinde yapılan ilk çok partili seçimler çok olaylı geçti Bâzı adalardaki seçimler iptal edildi

Fizikî Yapı

Adalar, kıyıya doğru uzanan bozattaşlı yaylalardan meydana gelmiştir En büyük ada olan Moroni’de 2590 m yükseklikte ve hâlâ faal olan bir volkan bulunur İkinci sırayı alan Anjuan, sık ağaçlarla kaplıdır ve 1525 m’ye kadar yükselen tepelere sâhiptir Mayotte Adası ise keskin ve yüksek mercan kayaları ile çevrilmiştir Mohali Adası ise düzdür Denizden yüksekliği ortalama 580 m’dir

İklim

İklimi genelde sıcak ve nemlidir Muson rüzgârlarının Hint Okyanusundan estiği vakitler, kasımdan marta kadar yağışlı bir mevsim yaşanır Tropikal iklimde yüksekliğe göre hızı değişen sert, şiddetli Alize ve Muson rüzgârları yağmur taşıdığından bol miktarda yağış görülür Ortalama sıcaklık 17°C’dir Genel olarak kuru mevsimlerde batıdan esen serin rüzgârlar, sıcaklığı 14°C’ye kadar düşürür

Tabiî Kaynakları

Adaların yamaçlarında baobab ağaçlarına ve dikenlere rastlanır Muson rüzgârlarına karşı olan yamaçlar ise ormanlıktır Kıyı kesimleri ise zirotora ağaçları ile kaplıdır 40 m’ye kadar olan kısımlarda ise hindistancevizi ve meyve ağaçları vardır

Nüfus ve Sosyal Hayat

Adaların nüfûsu 497000’dir Bunun çok küçük bir kısmı Avrupalı, diğer bölümü ise yerlidir Yerli nüfus, Afrikalılarla Madagaskarlılardan meydana gelmiştir

Resmî ve yaygın dil Arapça olmakla birlikte Komorca ve Fransızca da konuşulur Halkın büyük bir kısmı Müslümandır Okuryazar % 10 civârındadır Çocukların ancak % 23’ü eğitim görebilmektedir

Siyâsî Hayat

Başkanlık sistemine dayanan bir cumhûriyetle yönetilir Başkan altı senede bir halk tarafından seçilir Federal meclis 38 üyeden meydana gelir ve beş senede bir seçilirler

Ekonomi

Ülkenin ekonomisi, tarıma ve balıkçılığa dayanır Sanâyi hiç gelişmemiştir

Tarım: Ekonomisi, tarıma dayanıyorsa da tarım klasik usûllerle yapılmaktadır Avrupalılar toplam kullanılabilen arâzinin % 35’ine sâhiptirler ve bunlardan sağladıkları bütün gelirleri de dışarıya götürmektedirler Halkın % 87’si tarımla uğraşır

Yetiştirilen başlıca ürünleri vanilya, parfüm bitkileri, kahve, sebze, meyve, hindistancevizi, baharat ve kenevirdir

Hayvancılık az miktarda yapılır ve bundan elde edilen ürünler ülke ihtiyacını karşılamaz Ülke adalar devleti olduğu için halkın ikinci geçim ve besin kaynağı olarak balıkçılık önemli bir gelir kaynağıdır

Ticâret: Ülke dışarıya hindistancevizi, baharat, muz, kahve, vanilya satar Dışarıdan ise yiyecek maddesi, sanâyi ürünleri, kumaş alır Ticâretini daha çok Fransa ve ABD ile yapmaktadır Ekonomisinde büyük açıklar olduğu için dışarıdan yardım alır

Ulaşım: Ülke adalar üzerine kurulduğu için ulaşım deniz yoluyla sağlanmaktadır Bütün adalarda ancak 750 km’lik bir karayolu vardır Yolların % 53’ü asfalt kaplıdır