Prof. Dr. Sinsi
|
Tuz Gölü
TUZ GÖLÜ
Koruma Statüsü : Bölgenin herhangi bir koruma statüsü yoktur
Coğrafi Koordinatları : 38o 45' Kuzey 33o 24' Doğu
İç Anadolu Bölgesinde, doğudan Kızılırmak masifi, güneyden Obruk, batıdan Cihanbeyli ve kuzeyden Haymana platolarıyla çevrili çukur alanın kuzeydoğusundaki en alçak bölümünde yer almaktadır
Türkiye'nin Van Gölünden sonra ikinci büyük gölüdür İdari olarak Niğde, Konya ve Ankara illeri sınırları içindedir
Kapalı bir havzada yer alan göl, jeolojik olarak tektonik kökenlidir
Büyüklüğüne karşın ülkemizin en sığ göllerinden biridir Derinliği birçok yerde 0 5 metreyi dahi bulmaz Suyun bol olduğu ilkbahar aylarında göl alanı 164 200 hektara ulaşır Türkiye'nin en az yağış alan yeri olduğu için akarsu bakımından çok fakirdir Önemli sayılabilecek akarsuları, güneyden göle giren Bağlıca ve Kırdelik suları, ,Eşmekaya kaynakları ve batıdan giren İnsuyu ile doğudan gelen Peçenek suyudur
Ancak, bu suların tamamına yakını yazın kurur ve göle ulaşamaz Aşırı buharlaşmanın da etkisiyle gölün tamamına yakını kurur Kuruyan bölgelerde 30 cm'yi bulan tuz tabakası oluşur Sadece ülkemizin değil dünyanın da en tuzlu göllerinden biridir Suyun yoğunluğu 1 225 gr/cm3'dür Tuz oranı ise %32'4'dir
Gölde, tuz konsantrasyonunun yüksekliği nedeniyle sucul bitkilere rastlanmaz Göl çevresinde, ancak akarsu etkisinde kalan bölgelerde tuza dayanıklı, seyrek bitki örtüsüne rastlanır
Türkiye'nin tuz ihtiyacının büyük bir bölümü buradan karşılanır Kuş varlığı yönünden Türkiye'nin en zengin göllerinden biridir Kışın kapladığı çok geniş su alanı su kuşları için önemli bir kışlama alanı oluşturur Ayrıca, Tuz Gölü civarında, Tuz Gölü ile ekolojik olarak ilişkili, Kulu Gölü, Samsam Gölü, Uyuz Gölü, Kozanlı Saz Gölü, Boluk Gölü, Tersakan Gölü, Eşmekaya Gölü ve Hirfanlı Barajı gibi değişik karakterde irili ufaklı pek çok sulak alan mevcuttur
Bu alanların birbirine çok yakın ve değişik karakterde oluşu; farklı habitat istekleri olan değişik türde ve çok zengin bir yaban hayatının barınmasına, beslenmesine ve üremesine olanak sağlayan eşine az rastlanır değerde sulak alanlar kompleksi oluşturmakta, bu durum gölün önemini daha da artırmaktadır
Göl ve çevresinde, tuzlu ortamlara uyum sağlanmış olan Flamingo, Kılıçgaga, Angıt ve benzeri kuşların yanısıra, yağmurcunlar, turnalar, yaban kazları ve yaban ördekleri gölde büyük topluluklar oluşturmakta, göl çevresinin nisbeten ıssız oluşu nedeniyle, etraftaki su birikintilerinde, mer'alarda ve ekili alanlarda rahatça beslenmekte, kışın en soğuk günlerinde dahi donmayan göl sularında yüzebilmektedirler
İlkbaharda göl içinde oluşan adalar bataklıklar bataklık kırlangıcı, suna, angıt, çamurcun, kılıçgaga, kocagöz ve martı türlerinin kuluçka yapmalarına imkan sağlamaktadırlar
Tuz Gölü, flamingoların ülkemizdeki en önemli kuluçka alanıdır Gölün orta kesimlerinde herbiri 5-6 bin yuvadan oluşan dev kuluçka kolonileri bulunmaktadır
T U Z G Ö L Ü
--------------------------------------------------------------------------------
İli
: Ankara-Konya-
Aksaray
Nüfusu
: 159 356
Alanı
: 6274 64 km2
Yerleşim Yeri
: 33
İç Anadolu Bölgesinde yer alan Tuz Gölü Türkiye'nin ikinci büyük gölü olup meydana gelmesi tektoniktir Tuz Gölü tüm yağışlarını kış aylarında alırken yazın göle giren su yoktur Göl içinde suyun tuz konsantrasyonu çok yüksek olduğu için suda yaşayan bitkilere rastlanmaz Göl çevresinde geniş bir alanda çok zayıf tuzcul floraya rastlanır Tuz Gölü'nü besleyen sular doğuda Şereflikoçhisar'dan geçen Peçenek Suyu, güneyde Eskil'den göle giren Bağlıca ve Kırkdelik suları ile Eşmekaya kaynakları, güneybatıda Tersakan ayağı ile batıda Cihanbeyli'den gelen İnsuyu'dur
Tuz Gölü ile yakın ilişkide olan göller Tuz Gölü ile bir ekosistem bütünlüğü arz etmektedir Yakın çevresindeki göller Tersakan Gölü, Bulak Gölü ve Kulu Gölleridir
Tuz gölü kışın kapladığı geniş su alanı ile su kuşları için önemli bir kışlama bölgesidir Uluslararası kriterlere göre A sınıfına giren bir sulak alandır Kış aylarında çok sayıda Sakarca Kazı gölde barınır ve çevredeki tahıl ekili alanlarda beslenir İlkbaharda göl içinde oluşan adalarda ve göl kıyısındaki bataklıklarda suna, angıt, çamurcun, büyük yağmurcun, kocagöz, ince gagalı martı, gümüşü martı ve bataklık kırlangıcı kuluçkaya yatmaktadır Gölün ornitolojik önemi yurdumuzda en büyük flamingo kolonisinin kuluçka alanı oluşudur
Buğday, arpa, şeker pancarı türü ürünler yörenin tarım varlığını oluşturmaktadır Konya Ovası kapalı bir havzadır, dışarıya akıntısı yoktur Konya Ovası'nda biriken ve tuzlanmaya neden olan fazla sular drenaj kanalı açılarak Tuz Gölü'ne akıtılmıştır Drenaj amaçlı inşa edilen bu kanala Konya'nın kanalizasyonu başta olmak üzere çevredeki tüm fabrikaların ve küçük sanayi sitelerinin atıkları da bu kanala bağlanmıştır
Türkiye'nin tuz ihtiyacının %30'unun karşılandığı Tuz Gölü'nün evsel atıklarla kirlenmesi insan sağlığını da tehdit etmektedir Ayrıca Tuz Gölü ve onunla ekolojik etkileşim içerisinde bulunan alandaki nüfusun çok yoğun olması nedeniyle kontrol edilemeyen kentsel atıklar bölgenin biyolojik değerlerini tehdit etmektedir
Mevcut tesisler için arıtma şartının getirilmesi zorunludur Tuz Gölü çevresinde gerçekleştirilecek arıtma ve çöp tesisleri ile su rejiminin tek elden idare edilmesi bölgeye yönelik olarak alınacak koruma tedbirlerinin uygulanabilmesi açısından büyük önem arz etmektedir Tuz işletmelerinin çalışma usullerinin yeniden belirlenmesi, en yüksek tarım özelliğine sahip alanların tespit edilerek,ürün tiplerinin, ekim tipi değişikliklerinin ve kullanılan sistemlerin tanımlanması, yöreye ilişkin planlama çalışmalarının biran önce hazırlanması gerekmektedir Bölgeye ait yurt dışı kaynaklı kredilerin alt yapıda kullanılması hedeflenmiştir Avcılığın önlenmesi amacıyla, bölgenin Yıllık Merkez Av Komisyonu Kararına dahil edilmesine ilişkin çalışmalar sürdürülmektedir
Tuz Gölü Özel Çevre koruma Bölgesinde tamamlanan ve devam eden 5 adet proje yapılmıştır
|