Doğa Korumada Sıcak Noktalar

Endemizm düzeyi yüksek ve hızla habitat kaybına uğrayan alanlar doğa korumacılar tarafından sıcak nokta olarak tanımlanıyor Acil olarak korunması gereken "Avrupa Ormanlarının Sıcak Noktaları"ndan 9'u Türkiye'deYeryüzünün doğal yapısı, önce av, sonra tarım ve otlatma, ardından da biyolojik çeşitlilik gözetilmeden yapılan yoğun kullanım sonucu değişti, değişiyor Sürekli artan nüfus baskısı ve büyüyen ihtiyaçlarıyla insan, yeryüzü üzerindeki en yok edici unsur haline gelmiş durumda Kentler, yerleşim alanları ve sanayi bölgeleri sürekli genişliyor Ormanların aşırı tüketimi, hava, toprak ve suyun kirletilmesi milyonlarca yıldır var olan doğal dengeyi bozuyor

Büyük altyapı projeleri, otoyol ve barajlar, petrol kuyuları, madencilik, tarla açma, endüstriyel odun üretimi, nesli tehlike altındaki türlerin yasadışı ticareti, alana yabancı türlerin getirilmesi gibi insan faaliyetleri, doğal alanları hızla tükenmeye doğru götürüyor Bu yüzden yeryüzünde nesli tehlike altındaki türlerin yoğun olarak bulunduğu alanların korunması gerekiyor Ancak dünyada koruma ile ilgili kaynaklar çok kısıtlı ve bu nedenle doğa koruma çalışmaları için önceliklerin belirlenmesine ihtiyaç var

Peki, işe nereden başlamak gerek? İngiliz ekolog Norman Myers, 1988 yılında bu soruyu sorduğunda, “Sıcak Nokta” kavramının, yani korumada öncelikli bölgelerin belirlenmesi için ilk adım atılmış oldu

Myers ve Uluslararası Doğa Koruma Örgütü (Conservation International–CI) dünya üzerindeki bitki türlerinin yüzde 44'ü ile kuş, memeli, sürüngen ve çiftyaşarların yüzde 35'ini içeren, buna karşılık toplam olarak dünya yüzeyinin yüzde 1,4'ünü kaplayan 25 sıcak nokta belirledi

Dünya üzerinde endemizm düzeyi yüksek ve aynı zamanda hızla habitat kaybına uğrayan bu sıcak noktaların belirlenmesinde öncelikli olarak bitki örtüsü dikkate alındı Bitkiler önemliydi, çünkü bir ekosistemin üretkenliğini birincil derecede belirleyen etken oydu Doğa koruma çalışmalarını biyolojik çeşitliliğin büyük bir bölümünü kapsayan bu 25 öncelikli alanda yoğunlaştıran CI'ın “Küresel Biyoçeşitlilik Sıcak Noktaları” adını verdiği bu alanlar, Güney Amerika'daki And Dağları'nın tropikal kesimlerinden, Polinezya adalarına kadar coğrafi ve ekolojik çeşitlilik gösteriyor

National Geographic, Ocak 2002'den itibaren sıcak noktaları konu alan bir seri başlattı ve şu ana kadar Batı Gatlar (Ocak 2002), Filipinler (Temmuz 2002), Yeni Zelanda (Ekim 2002), Pasifik adaları (Mart 2003) ve Brezilya Atlantik Ormanı (Mart 2004) makalelerini okuyucularına ulaştırdı

CI'ın “Küresel Biyoçeşitlilik Sıcak Noktaları” haritasında Türkiye'nin özel bir konumu var Çünkü Türkiye toprakları, bu 25 önemli alan arasında yer alan Akdeniz Havzası ve Kafkasya'nın bir bölümünü içine alıyor

Türkiye toprakları küresel ölçekte belirlenen 25 sıcak noktadan ikisi içinde yer almakla birlikte, Avrupa düzeyinde belirlenen sıcak noktaları da barındırıyor Çeşitli doğa korumacı kuruluşların dünyanın değişik bölgelerinde belirlediği, korumada öncelikli farklı sıcak noktalar var

“Avrupa Ormanlarının Sıcak Noktaları” diye bilinen bu alanların coğrafi altlığını WWF'nin (Dünya Yaban Hayatı Koruma Vakfı) 1997 yılında seçtiği, dünya çapında korumada öncelikli 200 ekolojik bölge oluşturuyor Belirlenen ekolojik bölge haritasında Türkiye toprakları iki karasal, iki tatlısu ve bir deniz ekobölgesi içine giriyor Bunlar, “Akdeniz Ormanları”, “Kuzey Anadolu ve Kafkasya Ormanları”, “Balkan Nehirleri”, “Anadolu Tatlısu Eko–bölgesi” ve “Akdeniz”

1999 yılında Dünya Koruma İzleme Merkezi (WCMC), WWF ve çok sayıda uzman, çoğunluğu Avrupa ve çevresindeki ekolojik bölgeler içinde yer alan ve acil olarak korunması gereken 100'ü aşkın orman alanı belirledi “Avrupa Ormanlarının Sıcak Noktaları” olarak adlandırılan bu alanlardan 9'u Türkiye'de bulunuyor Bu sayıda başlamak üzere National Geographic Türkiye, bu dokuz sıcak noktaya sayfalarında yer verecek