Osmanlıda Küçük Ve Büyük Odalar (Hane-İ Sağir Ve Kebir)

(Hane-i sağir ve kebir)

Babü's-saadeden içeri girilince sağ tarafta büyük oda, sol tarafta ise has oda ile kuşhane arasında küçük oda bulunur iki oda arasındaki fark isimlerinden de anlaşılacağı üzere büyüklük farkı idi yeni gelen bir içoğlanına önce otuzbir akçe vermek adetti Bu odalara, edirne, galata ve ibrahim paşa saraylarından seçilerek alınmış olan kıdemli ve liyaketli acemiler, müteaddid hocalarından ders görerek islam- türk akide ve kültürü ile yetiştirirlerdi buradaki öğrencilerin yaşları küçüktü bunlar enderun mektebinin, bir bakıma hazırsızlık sınıfında idiler Yaşlarına uygun bir müfredat programına göre eğitime tabi tutuluyorlardı Okumayı öğrenmelerinden sonra kuran-ı kerim, ilmihal, tecvit, türkçe,arapça, yazı ve farsçanın yanında cilt, tezbih, oymacılık, kıraat , meşk gibi sanatları da öğrenirlerdi Bu arada bedeb eğitimine büyük önem verrilerdi o günün sporlarından olan güreş, atlama, koşu, ok çekme gibi spor dallarında yarışlar yaparlardı Yaşları biraz daha ileri olanlar(14yaş) sporda daha eğitimli bir duruma gelmiş olurlardı Bunlar, silah kullnma, ata binmek gibi konularda daha başarlı oluyorlardı bu iki odanın efradı dolama denilen sako veyya cübbeyi giydikleri için kendilerine dolama denilirdi Yükselen kıdemli içoğlanı seferlik koğuşuna nakledilirdi Bu iiki oda oğlanların sıraları gelip seferliiğe nakledilmeyenler, maaş dercelerine göre 18-20 akçae ile süvari ocağının sipah veya silahdar bölümüne çıkarılırlardı 16 asıdan sonra büyük odanın mevcudu 100, küçük odanın ise 60 kadardı Daha sonra sayılarında artış olurdu

Nitekim 17 yüzyılın ortalarında iki odada da 600 kadar öğrencinin varlığından söz edilmektedir Bunlarla beraber başka bir kaynakta ( kavanin-iOsmani ve rabıta-i asıtane ) 17 asır ortalarında büyük odda neferatının sayısı 258 olarak verilmektedir Bu odalarda bulunanların ulufeleri sekizer akçe idi