Reşat Nuri Güntekinin Özellikleri Nedir

Reşat Nuri Güntekinin Özellikleri Nedir

Reşat Nuri Güntekin Özellikleri

Reşat Nuri Güntekin Romancılığın Özellikleri

Reşat Nuri Güntekin ve Özellikleri

Reşat Nuri Güntekin

Romancılığının ve Romancının özellikleri

Reşat Nuri, Milli Edebiyat akımıyla başlayan, halka ve onun gerçeklerine yönelişin Anadolu’ya uzanan ilk başarılı temsilcisi sayılır Roman türündeki ilk yapıtlarını “Mütareke” devrinde verdi (1919-1922) Gözlemci gerçekçi tavrı, sevecen bakış açısı, yöneldiği sorunları yansıtmada etkili bir duyarlık evreni oluşturdu Onun bu özelliği, bireyselle toplumsalı içiçe işlediği yapıtlarının en belirgin öğesi sayıldı

İlk romanı Harabelerin Çiçeği, zaman gazetesinde tefrika edildi (1918) Bunu Dersaadet’te Gizli El izledi (1920) Bu iki çalışmasından sonra, bir oyunundan romana dönüştürdüğü Çalıkuşu ona büyük ün sağladı Kurtuluş Savaşı yıllarında, geniş bir kesim tarafından ilgiyle karşılandı Aşk kırgını Feride’nin, bir kaçış içinde Anadolu’ya öğretmenliğe gitmesi ve kendini, geri kalmış Anadolu’nun yoksul yörelerinde, bu göreve adaması romanın başlıca temasını oluşturur Roman, Feride ile sevgilisi kamuran’ın duygusal ilişkisinin mutlu birliğiyle sonlanır Reşat Nuri, Kurtuluş Savaşı Anadolusunun değişik yörelerini (Bursa, Çanakkale, İzmir, Kuşadası), “insanları” ve “gelenekleriyle” ele alarak “okuyucuya yeni bir ufuk” açmıştır Nabizade Nazım’ın Karabibik’i (1890) ve Ebubekir Hazım Tepeyran’ın Küçük Paşa’sıyla (1910) ilk kez İstanbul dışına açılan Türk edebiyatının, cumhuriyet dönemine geçiş evresindeki önemli bir ilk adımıdır Çalıkuşu Reşat Nuri’nin, Anadolu insanının bir takım toplumsal gerçeklerini yansıtmadaki yöneliminin ilk örneğidir hem Bu, romancılığının daha sonraki çizgisinin de ilk nüvesini oluşturur Romanın diğer bir özelliği de, Türk edebiyatında gerçekçiyönelimin yol açıcılığını yapmasıdırRomanın duygusal örgüsü içindedönemin bir takım toplumsal sorunlarına değinilmesi ve Feride’nin kişiliğinde idealist bir ‘tip’in çizilmesi “halkı etkilemiş, ülkücü bir kuşağın yetişmesine kılavuzluk etmiştir” Reşat Nuri, bu romanıyla, Türk edebiyatında, Ahmet Mithat’tan sonra, geniş bir okur kitlesinin kazanılmasında etkili olmuştur

Romancılığının bu ilk dönemi kapsamına giren Dudaktan Kalbe (1923), Akşam Güneşi (1926) ve Bir Kadın Düşmanı (1927) yapıtlarında; bireylerin duygusal ilişkilerinin mutsuzlukla sonlanan serüvenlerini, toplumsal bir konum içindeki sorunlarla yansıtıldığı görülür

Anadolu insanının yoksulluğu, bilgisizliği, güç yaşam koşullarındaki bağlanışlarının yanı sıra batılılaşma özentisi içindeki insanlarının gerçekliği, yiten değer yargılar ve kuşaklar arası çatışma…Romancılığının ikinci evresinde, toplumsal sorunları ele alan yapıtlarının başlıca temalarını oluşturur Bu yöneliminin ilk romanı Yeşil Gece (1928), 1908-1923 yılları arasında, Anadolu’daki medrese öğreniminin önemi ve -Şahin Efendi’nin kişiliğinde- yenilik yanlılarıyla, batılılaşma karşısındaki softalar arasındaki savaşım anlatılır İstanbul’da Somuncuoğlu Medresesi’ndeki dört yıllık eğitimi sonrası, inançlarını yitirerek ayrılan Şahin, Öğretmen Okulu’na girer Öğretmen çıkınca da, kendi isteğiyle Sarıova’ya gider 31 Mart Olayı (13 Nisan 1909) ardına İstanbul dışında boy gösteren softalarını etkili olduğu bu kasabada onlarla olan mücadelesi romanın başlıca temasını oluşturur Reşat Nuri, bir yandan gericiliğin boy verdiği, etkili olduğu toplumsal ortamı; diğer yandan da yeniyi, gelişmekte olanı belirli bir tez çerçevesinde yansıtır

Ahlak kurallarına bağlılığı yüzünden işinden olan Ali Rıza bey’in, ailesinin “modern yaşama” istemleriyle çatışan değer yargıların yıkılışı; bu yitenler ve değişenlerle birlikte, ekonomik yoksunluklar içinde çözülüp yıkılan bir aileYaprak Dökümü’nün trajik yapısını oluşturur Reşat Nuri, iki kuşak arasındaki çatışmayla birlikte, değişen koşullarla yiten ve varolan gerçekliklerin eski yaşam biçimleriyle yeni yaşantılarda yer edişini yansıtmaktadır

Cumhuriyet’in kuruluşuyla gelen yenileşme hareketlerinin belirli yaşam kesitlerindeki yansısını, geçiş dönemi insanlarının yaşantılarından kesitlerle sunduğu Eski Hastalık (1935) Cumhuriyet’in ilk yıllarının gerçekliğini yansıtması bakımından önem kazanır

Tarihsel ve toplumsal yanı ağır basan Miskinler Tekesi (1946), onun yazınsal gerçekçiliğinin en başarılı örneği olarak nitelendirilmektedir Konusunun özgünlüğü, anlatımındaki yetkinlik ve getirdiği toplumsal eleştirel öz romanın önemli özelliklerini oluşturur Romanın örgüsündeki sevecen bakışın “insanlardaki değişim gücüne inanışı” romanı başarılı kılan bir başka özellik olarak belirir

Romanlarının diğer bir bölümünüün başlıca konusu ise sınıflar arası karşıtlıklar ( Kızılcık Dalları, son Sığınak) Meşrutiyet Öncesi istibdat yılları (Gökyüzü, Damga, Ateş Gecesi, Harabelerin Çiçeği); duygusal ilişkiler (Dudaktan Kalbe, Akşam Güneşi); mutsuz evlilikler (Eski Hastalık, Acımak) oluşturur Reşat Nuri, romanlarında kişilerin duygusal ilişkileriyle döneminin toplumsal sorunlarını bir arada yansıtır Romancılığının ikinci evresinde toplumsal özün öne geçtiği, bir “amaç durumuna geldiği” görülür Anadolu’nun gere kalmışlığı karşısında yüksünmeden çalışan, ülkenin yenileşme hareketine katılarak güçlükler ve engellerle mücadele eden değişik çevre ve mesleklerden ‘ideal’ kişiler (öğretmen, doktor, mühendis, memur…) romanlarının başlıca ‘tip’leridir Çalıkuşu’nda Feride ile çizilen kadın tipi, o güne kadar Türk romanında işlenegelen tiplemeyi aşarak daha canlı, daha mücadeleci bir tip olarak belirir Bu aydın kişiliklerin yanı sıra toplumun diğer kesimlerinden (işçi, köylü, kentli, esnaf, asker, yönetici…) insanlar romanlarının anlatılan “çevre ve tarih koşulları içinde” yaşayan başlıca tip ve karakterlerini oluştururlar Tek boyutludur kişileri, iyi-kötü ikilemleriyle geliştirir kişilikleri