Halide Edip Adıvar Kimdir

Halide Edip Adıvar'ın Hayatı



Türk siyasetçi ve yazar İstanbul'da doğmuş ve 9 Ocak 1964'te İstanbul'da ölmüştür Doğum yılının (kesin olarak bilinmemekle birlikte) 1884 olduğu tahmin edilmektedir Genelde romanları ile gündeme gelmiştir Bunun yanı sıra siyasi etkinliklerde bulunmuş ve akademik çalışmalar yapmıştır

Üsküdar Amerikan Kız Koleji'nde okuduğu zaman içerisinde bir yandan da Rıza Tevfik'ten felsefe ve edebiyat, Şükrü Efendi'den Arapça, Salih Zeki'den matematik dersleri almıştır

1908 yılında gazetelere Halide Salih takma adıyla yazılar yazmış ve yazıları Tanin Gazetesi'nde yayınlanmaya başlamıştır Kadın hakları ile yazdığı yazılar yüzünden muhafazakar çevrenin düşmanlığını kazanmıştır Yazdığı siyasi yazılar nedeniyle 31 Mart Olayı'nda kara listeye alınmış ve iki oğluyla birlikte Mısır'a kaçmıştır 1909 yılında tekrar Türkiye'ye dönmüş ve Ziya Gökalp ve Yusuf Akcura gibi Türkçülerle dostluklar kurmuştur 1910 yılında eşinden boşanmış ve İstanbul Kız Öğretmen Okulu ile İstanbul Kız Lisesi'nde öğretmenlik ve müfettişlik yapmıştır Ayrıca Beyrut ve Şam'da Türk Kız Okulları'nda müfettiş olarak görev almıştır Balkan Savaşı (1912-1913) sırasında hastanelerde çalışmıştır 1917 yılında ikinci evliliğini Adnan Adıvar ile yapmıştır 1919'da Wilson Prensipleri Cemiyetinin kurucuları arasında yer almıştır Aynı yıl İzmir'in Yunan ordusu tarafından işgal edilmesini protesto etmek amacıyla Sultan Ahmet Meydanı'nda yaptığı konuşması büyük yankı uyandırmıştır 1920 yılında Anadolu'ya giderek Kurtuluş Savaşı'na katılmıştır Mustafa Kemal Paşa'nın karargahında görev almış cepheleri dolaşarak askerlere moral ve destek vermiştir Halide Edib'e önce onbaşı, sonra da üstçavuş rütbesi verilmiştir Savaşı izleyen yıllarda Cumhuriyet Halk Fırkası ve Atatürk ile arasında siyasi fikir anlaşmazlığı oluşunca eşi ile birlikte Türkiye'den ayrılmıştır 15 yıl İngiltere ve Fransa'da yaşamış, Amerika'da Columbia Üniversitesi'nde konuk profesör olarak "Çağdaş Türk Düşünce ve Edebiyatı" dersleri vermiştir Daha sonra Gandi'nin çağrısı üzerine Delhi İslam Üniversitesi'nde, Kalküta, Benares, Haydarabad, Lahor ve Peşaver Üniversiteleri'nde konferanslar vermiştir 1939'da Türkiye'ye dönen Halide Edip 1940'ta İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Kürsüsü'nün başkanı olmuştur 1950 yılında Demokrat Parti listesinden Meclise girmiş ve bağımsız milletvekili olarak görev yapmıştır 4 yıl sonra tekrar üniversiteye dönmüş ve ölümüne kadar kürsü başkanlığı görevini sürdürmüştür

İlk romanı 1910'da yayınlanan Seviye Talip'tir Harap Mabetler de 1911 yılında yayınlanmış ilk öykü kitabıdır

Kurtuluş Savaşı döneminde milli duyguları öne çıkaran eserler yazmıştır (Ateşten Gömlek-Vurun Kahpeye) Sinekli Bakkal ise mahallesinde yaşayan insanları, aydınları, saray çevresindekileri konu eden bir romandır Ayrıca Halide Edip'in İngilizce olarak yazılmış incelemeleri vardır Diğer eserleri ise şöyledir:

Roman: Heyula (1908), Raik'in Annesi (1909), Seviye Talip (1910), Handan (1912), Yeni Turan (1912), Son Eseri (1913), Mev'ud Hüküm (1918), Ateşten Gömlek (1923), Vurun Kahpeye (1923), Kalp Ağrısı (1924), Zeyno'nun Oğlu (1928), Sinekli Bakkal (1936), Yolpalas Cinayeti (1937), Tatarcık (1939), Sonsuz Panayır (1946), Döner Ayna (1954), Akile Hanım Sokağı (1958), Kerim Ustanın Oğlu (1958), Sevda Sokağı Komedyası (1959), Çaresaz (1961), Hayat Parçaları (1963),

Öykü: İzmir'den Bursa'ya (Yakup Kadri, Fatih Rıfkı ve Mehmet Asım Us ile birlikte, 1922), Harap Mabetler (1911), Dağa Çıkan Kurt (1922)

Oyun: Kenan Çobanları (1916), Maske ve Ruh (1945)

Anı: Türkün Ateşle İmtihanı (1962), Mor Salkımlı Ev (1963)