Söz Söyleme Sanatı

Düşünmek ile konuşmak arasında çok fark vardır Hatta yazmak arasında daha da çok fark vardır Birçok insan bunlardan sadece birinde çok başarılıdır Ama diğerine gelince biraz çekimser kalır bir türlü derdini anlatamaz Bazı insanların analitik düşünce yapıları vardır Anında olayı çözer Bazı insanlar bu düşündüklerini kaleme almada inanılmaz beceri sahibidirler Ama gel gör ki bir türlü derdini anlatamaz Hepsini aynı beceri ile kullanan insanlar hayatta da çok başarılı olurlar Düşünün ki olayı anında çözüyor ve bunu çok güzel ifade ediyor Bir de çok güzel yazıya döküyorsa bence muhteşem olur

Hepimizin başına zaman zaman gelmiştir Aşırı sevgimizden kaynaklanan bir hırçınlık yaşarız Karşımızdakine sevgimizi anlatmak yerine onu hırpalarız Onu iteriz Çünkü düşündüklerimizi bir türlü ifade edemeyiz Ama ona mektup yazarsak harika derdimizi anlatabiliriz Bazen eleştiri yapmak isteriz Amacımız karşımızdakini çok sevdiğimiz için onun zarar görmesini istememizden kaynaklanır

Ama öylesine bir eleştiri yaparız ki karşımızdakini ne kadar üzdüğümüzü farkına bile varmayız Türkçe öylesine güzel bir dil ki gerçekten kullanmasını bilsek hiç kırmadan her şeyi söyleyebiliriz Hatta bazen güzel bir şey söylediğimizi sanır karşımızdaki ama aslında ona hakaret etmişizdir Aynı kapıya çıkan bir konuyu 2 yoldan da ifade edebiliriz Biri çok kırıcı biri de sevecen olabilir Kralın rüyasında olduğu gibi:

“Kral bir sabah uykudan uyandığında bir rüya gördüğünü hatırlamış Hemen emir vermiş Ülkenin en iyi rüya yorumcusunu bulun getirin demiş Rüya yorumcusunu getirmişler Kral rüyasını anlatmış Yorumcu şöyle bir yorum yapmış;

- Kralım sizin bütün sevdikleriniz en yakın zamanda ölecekler

Kral inanılmaz sinirlenmiş ve bağırmaya başlamış:

- Atın bu adamı dışarı Bana başka bir rüya yorumcusu bulun

Ülkeyi aramışlar taramışlar başka bir rüya yorumcusunu bulmuşlar Yorumcuyu kralın huzuruna çıkartmışlar Kral rüyasını anlatmış Rüya yorumcusu kralın rüyasını şöyle yorumlamış;

-Kralım, sizin rüyanızın yorumu şöyledir Siz çevrenizdeki bütün insanlardan daha uzun ömürlü olacaksınız

Kral buna çok sevinmiş Ona bir kese altın vermiş ve uğurlamış”

Bakın aynı şeyi değişik şekillerde ifade ediş biçimi Günlük hayatın içinde bazen hepimiz çok kırıcı olabiliyoruz Çünkü söylemek istediğimizi zamanında ve iyi şekilde ifade edemediğimiz için Bazen de zamanında cevap veremediğimiz için de üzülürüz Keşke şöyle deseydim diye üzülürüz Hazır cevaplık da farklı bir yetenektir Buna örnek olarak da size komik bir hikaye anlatmak istiyorum:

“Üniversite yemekhanesine giren bir öğrenci tüm yerler dolu olduğundan gidip üniversite profesörünün oturduğu masaya oturmuş Profesör kaşlarını çatarak;

- Öküzler ve kuşlar aynı masada oturamazlar!

Öğrenci:

- O zaman uçuyorum

Profesör cevaba çok sinirlenmiş, sınavda öğrenciye takmış ve sınavının başarısız geçmesi için elinden geleni yapmış Yalnız sınavda öğrenci tüm soruları mükemmel bir şekelde cevaplamış Profesör öğrenciye sana son bir soru soracağım demiş:

- Yolda yürürken iki torba bulduğunu hayal et, birinde akıl var, diğerinde ise para var Hangi çuvalı alırsın?

Öğrenci:

- Para olan çuvalı seçerdim

Profesör:

- Ben akıl olan çuvalı seçerdim

Öğrenci:

- Normal! Kimde ne eksikse onu seçer

Profesör çok sinirlenmiş, öğrencinin not defterini alıp içine ‘Öküz’ yazmış Öğrenci nota bakmadan odadan çıkmış Bir dakika sonra öğrenci kapıyı aralamış;

- Sayın profesör, imzanızı atmışsınız, fakat notumu yazmayı unutmuşsunuz

İyi konuşmak ayrıca konuştuğunuzu yerinde ve zamanında ifade etmek muhteşem bir beceridir Bu konuda kitapçılarda kitaplar var Söz söyleme sanatı başlığı altında bir çok bilgi bulabilirsiniz Başarılar diliyorum

Tülay Bilin

Özet

Etkili, güzel söz söyleme sanatı olan edebiyatta, dilin gerçek ve sembolik anlamlarına başvur-mak, az sözle çok şey ifade etmek, anlam ilgisi kurmak yoluyla yapılan sanatların büyük bir yeri vardır Bu sanatlara “edebî sanatlar” adı verilir

İnce duyguların, estetik duyarlığın ürünü olan edebî sanatlar ,Türk edebiyatında geniş yer tutar Özellikle Klâsik (Divan) Türk edebiyatında bu sanatlara büyük önem verilir

Edebî sanatlar mecazlar, anlam sanatları ve söz sanatları olmak üzere üç kümede ele alınabilir Benzetme, iğretileme, mecaz-ı mürsel, kinaye, tariz, kişileştirme mecazlara; iham, tevriye, tenasüp, tecahül-i arif, hüsn-i talil, mübalâğa, tezat, tehmih, iktibas anlam sanatlarına; cinas, kalp, akrostiş ve lep değmez söz sanatlarına giren belli başlı edebî sanatlardır