Oruç Nedir?Orucu Bozan Haller?Oruç Bozmanın Kefareti Ve Bütün Bilgileri

Oruç nedir?Orucu bozan haller?Oruç bozmanın kefareti ve tüm bilgiler



ORUÇ


ORUÇ Islâmın beş şartından birisi de oruçtur Hicretin ikinci senesi farz kılınmıştır Kitap, Sünnet ve icma ile sabittir


Oruç insanın imsak vaktinden güneşin batışına kadar, yemekten, içmeden, cinsel münâsebetten kendini men etmesidir


Ramazan ayına oruç ayı denir Oruca nıyyet şarttır Kalben niyet kâfidir Dil ile de söylemek menduptur


ORUCUN KISIMLARI

Oruç altı kısımdır Bunlar 1 - Farz, 2 - Vacip, 3 - Sünnet, 4 - Mendup ve Mustehap, 5 - Nafile, 6 -Mekruh


1 - Farz Oruç Ramazan orucu ile bunların kazası ve keffaret orucu farzdır


2 - Vâcıp Oruç Nezir orucu, bozulan nafile orucun kazası


3 - Sünnet Oruç Muharremin 9, 10 ve 11 'inde tutulan oruçtur


4 - Mendup ve mustehap Oruç Her ayın


13, 14, 15 Günleri ile Pazartesi, Perşembe günleri tutulan oruç ve Ramazandan sonra Şevval ayında 6 gun tutulan oruçtur


5 - Nafile Oruç Hiç bir muayyen vakıte münhasır olmadan kerahat vakitleri hanemde tutulan oruçtur


6 - Mekruh Oruç Bu da ıkı kısımdır


1 - Tenzfhen Mekruh Muharremin yalnız 10'unda aşure orucu nevruz gunu ve tayın edilerek tutulan Cuma ve Cumartesi orucu mekruhtur


2 - Tahnmen Mekruh Ramazan bayramının birinci gunu, Kurban bayramının birinci, ikinci, uçuncu, dördüncü gunu tutulan oruçturORUÇ KİMLERE FARZDIR


Ramazan orucunun bir kimseye farz olması ıcim o kimsenin


1 - Müslüman olması lazımdır


2 - Akıllı olması lazımdır


3 - Buluğa ermiş (çocukluktan kurtulmuş olması lazımdır)


4 - Sıhhatli olmalıdır (Hastalara edası farz değildir, iyileşince kaza ederler )


5 - Bir yerde devamlı ikamet etmeleri lazımdır (Misafir iseler, misafirlikten sonra eda ederler )


6 - Kadınların hayız ve nıfas halinde olmamaları gerekir (Bunlar da sonra kaza ederler)


Not Butun bunlara sahip olan kimse orucun sıhhati bakımından nıyyet etmelidir Aksı halde orucu sahih olmaz


ORUCU BOZMANIN CEZASI

Oruç bir ibadettir Ona başlamakla borç olur Onu bozmak günahtır Farz olan Ramazan orucunun dünyevi cezası keffarettır Keffaret 60 gunluk oruç olup bir gun de kazası olmakla 61 gun eder Diğer oruçları yalnız kaza etmek kafidir


Orucu bozan şeylerin bir kısmı yalnız kazayı icap ettirir


Şöyle ki Kendisinde gıda, deva, lezzet ve menfaat bulunan bir şey yemek orucu bozar keffâretı gerektirir


Fakat bunlar olmazsa keffaret lazım gelmez Yaraya akıtılan bir ilaç gibi


ORUÇLU KİMSEYE MEKRUH OLAN HALLER

1 - Ab dest veya gusulde ağıza ve buruna su çekerken suyu bol kullanıp ağızda tutmak mekruhtur


2 - Oruçlu kimsenin pişen yemeğin tadına bakması (kotu huylu kocası olan kadınlar ıçm bir mahzur yoktur )


3 - Oruçlu kimsenin satın alacağı ya bal vs tadına bakması mekruhtur


4 - Evvelce çiğnenmiş bir sakızı çiğnemek mekruhtur (Erkekler ıçm oruçlu değilken de sakız çiğnemek kerihtir )


5 - Oruçlu kimsenin hareketini azalmak ıçm soğuksu ile yakınması mekruhtur


6 - Oruçlu kimsenin zevcesıyle çıplak sarmaş dolaş olması mekruhtur


7 - Halsiz kalacak kadar kan aldırmak


ORUCU BOZUP YALNIZ KAZA İCAB EDEN HALLER

1 - Çığ pırı ne yemek, un yemek, hamur yemek


2 - Çok tuz yemek, az tuz yemek keffaretı gerektirir


3 - Pamuk, kağıt gibi yenmeyen bir şey yemek


4 - Zeytin çekirdeği ve buna benzer bir şey yemek


5 - İğne yaptırmak ilaç almak


6 - Boğaza kaçan yağmur veya kar suyu kendi iradesi dışında yutmak


7 - Abdest alırken boğaza su kaçması


8 - Olgunlaşmamış bir meyvayı yemek


9 - Toprak yutmak


10 - Kulağa yağ veya su damlatmak


11 - Ağız dolusu kusmak


12 - Ağız içinde kalan nohut tanesi kadar bir maddeyi yemek


13 - Unutarak bir şeyi yeyıp içen bırkemsenın orucunun bozulduğunu zannederek yeyıp içmesi


14 - Sabah olduğu halde olmadı zannedip sahur yemek


15 - Geceleyin niyeti unutulan, gunduz niyeti edilen oruç bozulursa kaza lazım gelir


16 - Güneş batmadan battı zannedip iftar etmek


17 - Bir kimse oruçlu iken sefere çıksa yolda orucunu bozsa kaza icap eder


18 - Uyurken birisi tarafından boğazına su dökülmesi


19 - Oruçlu olduğunu bilen bir kimse ağzına aldığı renkli bir ipliğin suyunu yutsa orucu bozulur 2Ü - Karı kocanın şehvetle öpüşmesinde inzal vaki olsa oruç bozulur


21 - Ramazan orucundan başka bozulan butun oruçların kazası gerekir Ancak Ramazan orucu bilerek bozulursa keffaret ıcab eder


ORUCU BOZULUP KEFFARET İCAP EDEN HALLER

1 - Oruçlu olduğunu bilerek yeyıp içmek


2 - Az miktarda tuz yemek


3 - Ağzına giren yağmur ve kar suyunu isteyerek yutmak


4 - Sigara içmek


5 - Enfiye çekmek


6 - Çığ et yemek


7 - Kıl vesaire gibi yenmesi adet olan bir şeyi yemek


8 - Karısının veya başka birinin lezzet almak için tukruğunu yutmak


9 - Oruçlu olduğu halde cinsi münasebette bulunmak


10 - Kan aldırdıktan veya karısını şehvetle öptükten sonra oruç bozuldu zannıyla b bozmak


11 - Bir kimse ramazanda ıhtılam olsa orucu bozuldu zannıyla iftar etse kaza lazın bununla orucun bozulmayacağını bile bile iftar etse keffaret lazım gelir


12 - Orucunu bozan kimseye o gun bir baygınlık halı arız olsa keffaret sakıt olur


ORUCU BOZMAYAN ŞEYLER

1 - Oruçlu olduğunu unutarak yemek, içmek, cinsi münasebette bulunmak


2 - Uyurken ıhtılam olmak


3 - Karısını sadece öpmek ve tutmak


4 - Kadına şehvetle bakmak suretiyle inzal olmak


5 - Gusul icap eden kimsenin sabahleyin gusletmesi


6 - Ağzına gelen balgamı yutmak


7 - Genzinden gelen akıntıyı yutmak


8 - Ağzına alınan ilacın tadının boğaza ulaşması


9 - Ağız içinde kalan nohuttan ufak şeyin yutulması


I 0 - Bıyık yağlamak


11 - İradesi dışında kusmak 1 2 - Kan aldırmak


13 - Sürme çekmek


14 - Ab dest ve gusulde ağız içinde kalan yaşlığın tukruk ile birlikte yutulması orucu bozmaz


15 - Dişlerin arasında çıkan kan az olur, tukruğe galip olmazsa oruç bozulmaz Eğer bu kan tukruge müsavi veya daha fazla ise orucu bozar


16 - Bir illetten dolayı ağızdan çıkan boğaza akan su orucu bozmaz


17 - Gözyaşı ve alınterı ağıza gitse az miktarı orucu bozmaz, çoğu bozar


18 - Ağrıyan bir dişe konulan bir karanfilin tadı boğaza gitse orucu bozmaz Karanfil ağıza giderse orucu bozar


19 - Renkli bir ip parçasını ağıza giderse orucu bozar


20 - Ağız içinde kalan nohut tanesinden kuçuk şeyler orucu bozmaz


21 - Göze dökülen ilaç orucu bozmaz


ORUÇ TUTMAMAYI VE BOZMAYI GEREKTİREN HALLER

Hasta olmak, yolcu olmak, mecburilık, gebelik ve emziklilik, dermansızlık, düşkünlük ve ihtiyarlık


1 - Hasta olmak Bir hasta oruç tuttuğu takdirde hastalığın artmasından veya uzamasından korkarsa, bilahare kaza etmek üzere tutmayabilir veya bozabilir


2 - Yolculuk Bir kimse uç gunluk veya onsekız saatlik bir mesafeye yolculuk yapmış olursa, bilâhare kaza etmek üzere oruca nıyyet etmez


3 - Mecburılık Tarafından orucun bozulması için zorlanırsa bozmadığı takdirde öldürülmesi soz konusu ise


4 - Gebelik ve mezıklılık Gebe olan veya bir çocuğa sut veren kadın, kendine veya çocuğa bir zarar gelmesinden korkarsa bilahare kaza etmek şartıyla orucu bozabilir


5 - Açlık ve susuzluk Bir kimse açlıktan ve susuzluktan dolayı aklını kaybedeceğini tecrübeyle veya musluman bir tabibin ıkazıyla anlarsa orucunu bozar


6 - Düşkünlük ve ihtiyarlık Oruç tutmaya gucu yetmeyen çok yaşlı kimseler de oruç tutmazlar


Bunlara kazası da şart olmadığından, fidye verirler



Fidye ne demektir?Hükmü nedir?


Sözlükte bir kimseyi bulunduğu sıkıntılı durumdan kurtarmak için ödenen bedel anlamına gelen fidye, dinî bir terim olarak, esaretten kurtulmak için ödenen bedeli veya bazı ibadetlerin eda edilmemesi ya da edası sırasında birtakım kusurların işlenmesi halinde ödenen dînî-malî yükümlülüğü ifade eder


İbadetlerle ilgili fidye, oruç ve hacda söz konusu olmaktadır İhtiyarlık ve şifa ümidi olmayan bir hastalık sebebiyle oruç tutamayan kimse, daha sonra kaza etmesi mümkün olmadığından her gününe karşılık bir fidye öder Bu durumdaki bir kimsenin fidye ödemesi vaciptir Kur'an-ı Kerim'de, "Oruç tutmaya güç yetiremeyenler, bir fakir doyumu kadar fidye öder" (Bakara 2/184) buyurulmaktadır Bu ayetten hareketle fidye miktarının, bir kişiyi bir gün için doyuracak yiyecek olarak anlaşılmıştır


Hac ve umre için ihrama giren kişilere bazı hususlar yasaklanmıştır Hastalık veya başka bir sebeple ihram yasaklarından birini çiğnemek zorunda kalan kimse, fidye olarak üç gün oruç tutma veya altı fakiri doyurma ya da kurban kesme hususunda muhayyerdir Fidye olarak kesilen kurbanlar Harem bölgesinde kesilmesi gerekir Oruç tutma ve fakir doyurma ise, her yerde olabilir



İmsak ne demektir?


Sözlükte kendini tutmak, engellemek, el çekme, geri durma anlamlarına gelen imsâk, dini bir kavram olarak, fecr-i sadıktan, güneş batıncaya kadar yemeden, içmeden, cinsî münasebetten ve diğer orucu bozan şeylerden uzak durmak, el çekmek demektir


İmsâk, orucun tek rüknüdür Kur'an-ı Kerim'de, "Artık (ramazan gecelerinde) onlara yaklaşın ve Allah'ın sizin için takdir ettiklerini isteyin Sabahın beyaz ipliği (aydınlığı), siyah ipliğinden (karanlığından) ayırt edilinceye kadar yeyin, için, sonra akşama kadar orucu tamamlayın" buyurulmaktadır (Bakara 2/187) Oruç yasaklarının başladığı fecr-i sâdık, yani tan yerinin ağarmasına, imsak vakti denir Bununla yatsı namazının vakti çıkmış, sabah namazının vakti girmiş olur Bu vakit aynı zamanda sahurun sona erip, orucun başladığı vakittir Oruç yasaklarının sona erdiği, güneşin batma vaktine ise iftar vakti denir Bu vakitle birlikte akşam namazının vakti girmiş olur Gündüz ve gecenin tam olarak teşekkül etmediği yerlerde, imsak ve iftar vakitleri, buralara en yakın normal bölgelere göre belirlenir


Uçakla seyahat yapan oroçlu şahıs iftarını nasıl yapar?


Seyahate çıkan kişilerin, imsak ve iftarları bulundukları yere göre yapmaları gerekir Uçakla seyahat eden oruçlu kişiler de, uçuş esnasında uçağın üzerinde bulunduğu yere göre imsak ve iftar yapmalıdırlar Ancak çok hızlı uçaklarla kıtalararası yolculuk yapılması durumunda, imsak ile iftar arasında süre, anormal ölçüde kısa veya uzun olabilmektedir Bu durumda, yolculuk yapacak kişi orucunu kazaya bırakabilir Ancak oruca başlamış ise, imsake başladığı yere göre iftar edebilir

Oruç kefareti


Sual: Ramazan günü orucu bozup kefaret gerektirenler nelerdir?

CEVAP

Şunlardır:

1- Bilerek yiyip içmek

2- Cinsel ilişkiye girmek

3- Ramazanda, kaza gereken bir şey yaparak orucunu bozanın, bu ramazanın başka gününde de bu şeyi, nasıl olsa kefaret gerektirmiyor diye kasıtla yine yapması

4- Sigara içmek

5- Gıybet, sürme çekmek ve kan aldırmak gibi, orucu bozmadığı iyi bilinen şeyden sonra, oruç bozuldu sanarak, yiyip içmek


Sual: Oruç kefareti var mıdır?

CEVAP

Elbette vardır Geceden niyetli orucunu, kasten bozana kefaret lazım geldiği din kitaplarının hepsinde yazılıdır Kütüb-i sitte isimli meşhur altı hadis kitabından Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi ve Nesai'de mevcuttur En kıymetli bu beş hadis kitabına inanmayan eğer misyoner değilse cahil veya hain birisidir Hazret-i Ebu Hüreyre'nin rivayet ettiği hadis-i şerif şöyledir:

Bir kimse, Peygamber efendimize gelerek, (Helak oldum ya Resulallah) dedi Peygamber efendimiz, ne olduğunu sordu O da Ramazan orucunu kasten bozduğunu söyledi Peygamber efendimiz, bir köle azat etmesini bildirdi Kölesi olmadığını bildirince, aralıksız iki ay oruç tutmasını emretti Bunu da yapamayacağını bildirince, fakir doyurmasını bildirdi


İslam âlimleri de, geceden niyetli orucunu bir mazeretsiz kasten bozan kimsenin kefaret olarak, varsa bir köle azat etmesini, yoksa peş peşe 60 gün oruç tutmasını, oruç da tutamazsa, 60 fakiri doyurmasını bildirmişlerdir (Redd-ül Muhtar)


Peygamber efendimizin bildirdiği hükmü kabul etmeyen, Allahü teâlânın emrini kabul etmemiş olur Çünkü Kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:

(Resule itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur) [Nisa 80]


Sual: Oruç kefareti nasıl tutulur?

CEVAP

Oruç kefareti için peş peşe, 60 gün oruç tutar 60 gün sonra, tutmadığı her gün için, birer gün daha tutar Birkaç Ramazanda kefaretleri olan veya bir Ramazanda, 2 gün kefareti olan kimse, birinci kefareti yapmamış ise, ikisi için yalnız bir kefaret yapar Birinci kefareti yapmış ise, ikinci kefareti de, ayrıca yapar


Kefaret orucu, hastalık, yolculuk gibi bir özür ile veya bayram günlerine rastlamak sebebi ile bozulursa veya Ramazana rastlarsa, yeniden 60 gün tutmak gerekir Bayram günlerinde bozmazsa, yine yeniden başlaması gerekir Hayz ve nifas sebebi ile bozunca, yeniden başlamaz Temizlenince, geri kalan günleri tamamlar


Ramazanda mazeretsiz oruç tutmamak haramdır, büyük günahtır Önce, tutulmayan oruçlar için tevbe edilir Sonra gününe gün, yani kaç gün tutulmamışsa o kadar gün kaza orucu tutulur Bir kimse, Ramazan ayında 30 gün oruç tutamasa, tutamadığı gün kadar kaza orucu tutar Bu oruçlara kefaret gerekmez Kefaret, oruç tutmamanın değil, niyetli iken Ramazan orucunu kasten bozmanın cezasıdır Çok yaşlanıp, ölünceye kadar Ramazan orucunu veya kaza oruçlarını tutamayacak ihtiyar ve iyi olmasından ümit kesilen hasta, gizli olarak yiyip içer! Hadis-i şerifte, (Oruç tutamayacak kadar yaşlı veya iyi olmasından ümit kesilen hasta fidye verir) buyuruluyor Çok yaşlı olup oruç tutamayan kimse, zengin ise, her günün orucu için fidye verir Fakir olan fidye vermez, dua eder


Fidye olarak, her gün için bir fıtra miktarı un, hurma veya üzüm verilir Mesela 30 gün oruç için 53 kg un veya 105 kg hurma veya üzüm verilmesi kâfidir Yahut bu kadar unun kıymeti kadar altın veya gümüş para, tutulamayan otuz gün orucun fidyesi olarak, bir veya birkaç fakire, Ramazanın başında veya sonunda verilebilir Fakir, aldığı fidyeyi kendisi kullandığı gibi, başka birine de verebilir Fidye verdikten sonra, oruç tutabilecek hâle gelen kimse, tutamadığı oruçlarını kaza eder (Nehr-ül-fâık)


Hastalık, yaşlılık gibi bir özürden dolayı Ramazan orucunu tutamayan zenginin, bu durumu ölünceye kadar devam etse, fakirlere yemek verilmesini vasiyet eder Velisi de; onun tutamadığı her oruç için, fakire bir fıtra veya değerini verir (Bedâyi)


Sual: Devamlı hasta veya çok yaşlı olup, kefaret orucunu tutamayan ne yapar?

CEVAP

Devamlı hasta veya çok yaşlı olup, 60 gün kefaret orucunu tutamayan kimse, 60 fakiri sabah akşam veya öğle akşam olmak üzere, bir günde iki kere doyurur Hepsinin aynı günde yemeleri şart değildir Bir fakiri her gün iki defa doyurmak üzere 60 gün veya her gün bir defa doyurmak üzere 120 gün yedirmek de olur Yahut 60 fakirin her birine, bir fıtra miktarı, fıtra olarak verilen ürünlerden birini verir Yahut bunların kıymeti kadar ekmek, başka mal veya altın vermek de caizdir Kendisini doyurması için fakire kâğıt para da verilebilir Fıtra miktarı ürün veya mal, bir fakire 60 gün devamlı verilir 60 günlüğü, bir fakire bir günde toplu verilirse, bir günlük verilmiş olur Buna dikkat etmek gerekir Diyelim ki, sabah akşam iki ekmek yiyorsa, her gün iki ekmek vermek gerekir 120 ekmek bir seferde verilirse, bir günlük verilmiş olur


Sual: Diş tabibi bir bayan, (Unutarak da yense, oruç bozulur Bozulmaz diye bir âyet yok) diyor Dinimizde Kur’andan başka kaynak yok mu?

CEVAP

Bir kimsenin, kendi uzmanlık sahasının dışında bir uzman gibi konuşması elbette uygun olmaz Kur’an-ı kerimin çeşitli yerlerinde, (Yalnız Allah’a uyun) denmiyor, (Allah’a ve Resulüne uyun) buyuruluyor Sonra Resulullaha uymak Allah’a uymaktan farklı değildir Kur’an-ı kerimde, (O, [Resulullah] vahyedilenden başkasını söylemez) buyuruluyor (Necm 3)


Bu âyet-i kerime, Peygamber efendimizin din hakkında bildirdiklerinin Allahü teâlânın vahyettiğinden başka olmadığını bildirmektedir Ayrıca, (Peygamber size neyi verdiyse [neyi emretmişse] onu alın, neyi yasakladıysa ondan da sakının) buyurulmaktadır (Haşr 7)


Demek ki Allahü teâlânın Kur’an-ı kerimde açıkça bildirmediği hususlar var ki, (Peygamberin emrettiklerini yapın, yasakladıklarından sakının) buyuruluyor Mesela namazları nasıl kılacağımızı Kur’andan bulamayız Kaç rekat olduğunu da bulamayız Hangi rekatta neleri okuyacağımızı da bulamayız Yanılırsak, ne yapacağımızı da bulamayız Nerede buluruz? Peygamber efendimiz namazı nasıl kılmışsa öyle kılarız Hangi rekatlarda neleri okumuşsa veya neleri okuyun buyurmuşsa öyle yaparız Yanılma secdesini de Onun bildirdiği gibi yaparız Orucu bozan ve bozmayan çok şey vardır İğne orucu bozar mı, hayz halinde oruç tutmak gerekir mi? Orucun farzları nelerdir? Bunları Peygamber efendimizden öğreniriz Biz Peygamber efendimizin emrine uyarsak, başka bir kitaptan mı okumuş oluruz? Sünnetler Kur’andan başka değildir Allahü teâlâ, Resule uymamızı emrediyor Allah’ın bu emrine uymamız niye anormal karşılanır ki?


Dârimi’nin bildirdiği hadis-i şerifte, Allah’ın emri ile, Cebrail aleyhisselam, Kur'an-ı kerimi getirdiği gibi, açıklaması olan sünneti de getirmiştir Hadis-i şerifte de, (Peygamberin haram kılması, Allah’ın haram kılması gibidir) buyuruluyor (Tirmizi)


Tabibe hanımın, (Unutarak da yense, oruç bozulur Bu konuda bir âyet yok) demesi yanlıştır Âyette olmayanlar sünnette bildirilmiştir Peygamber efendimiz buyuruyor ki:

(Oruçlu iken unutarak yiyip içen kimse, orucuna devam etsin, Çünkü onu Allahü teâlâ yedirip içirmiştir) [Buhari, Müslim, Tirmizi, Nesai]


(Oruçlu kimse, unutarak yiyip içerse, ona kaza gerekmez) [Dare Kutni]


Âyetleri herkes kendine göre yorumladığı için 72 sapık fırka meydana çıkmıştır Peygamber efendimizin açıklamasına uyulsa idi, bu ayrılıklar olmazdı Ayrılıklar, Peygamber efendimize uyulmamaktan ileri gelmektedir Herkes Peygamber efendimizin açıklamasını esas alsa, ayrılık olmaz


Sual: Bir bayan kefaret orucu tutması gerekirse ne yapar? Biz 60 gün peş peşe tutamayız ki, menopozu mu bekleyeceğiz?

CEVAP

Bayanlar âdet dönemlerinde oruç tutmaz, ondan sonra devam ederler Menopozu beklemezler


Sual: Gıybet edince, kan aldırınca orucu bozulmadığı halde, oruç bozuldu sanıp yiyip içen kimseye kefaret gerekir mi?

CEVAP

Evet Yiyip içmek için zaruret yoktu Bozuldu mu diye, bilen birine sormak gerekirdi


Sual: Ramazan günü ağız dolusu kusan veya ihtilam olan kimse, orucum bozuldu sanarak yiyip içerse kefaret gerekir mi?

CEVAP

Bunların orucu bozmadığını bilmiyorsa kefaret gerekmez Fakat bu hallerin orucu bozmayacağını öğrenmiş ise, buna rağmen yiyip içmişse kefaret gerekir Gıybet, kadınlara bakmak, sürme çekmek ve kan aldırmak gibi, orucu bozmadığı iyi bilinen şeyden sonra, oruç bozuldu sanarak, yiyip içilirse kefaret gerekir Önceden bunların orucu bozmadığını bilip bilmemesi fark etmez Her tarafa yayılan şeyi bilmemek özür olmaz, kefaret gerekir (Redd-ül muhtar)


Sual: 5 gün kaza borcu ve kefaret borcu bulunan oruçlarını nasıl tutar, 65 günü ara vermeden tutması lazım mı?

CEVAP

Hayır 60 gün oruç tutar Kalan beş günü de istediği zaman tutar Yani aralıklı tutabilir Ama 60 gün aralıklı olmaz peş peşe olur


Sual: Hastalığım artar diye orucumu bozdum Ama artmadı Kefaret mi gerekir?

CEVAP

Kefaret gerekir Çünkü hastalık artmamış


Sual: Oruçlu, bir anda çok tuz yese, kefaret gerekir mi?

CEVAP

Kaza gerekir Az tuz yerse kefaret gerekir


Sual: Oruç kefareti için 60 günlük parayı alan, 40 günlüğünü yese, 20 günlük parayı da başka fakire verse, kefaret parasını verenin bundan haberi olmasa, kefaret ödenmiş olur mu?

CEVAP

Başkasına da verebilirsin denmiş ise caiz


Sual: Oruç kefaretini alan şahsın, ara vermeden yemesi mi lazım?

CEVAP

Oruçta ara verilmez, doyurmakta ara vermek caiz


Sual: Kefaret orucu tutarken her gün için ayrı niyet lazım mı?

CEVAP

Ayrı niyet lazımdır


Sual: Kefaret orucu tutamayan kalb hastası ne yapar?

CEVAP

Devamlı hasta hükmündedir


Sual: (İyi olursam kefaret orucu tutacağım) diye adakta bulunmak sahih midir?

CEVAP

Hayır sahih olmaz


Sual: Beş oruç kefaretim var Hepsi için niyet ederek bir kefaret tutsam hepsini tutmuş sayılır mıyım?

CEVAP

Evet


Sual: Kefaret orucu tutan bir kimse saatlerin geri alındığı günü saatte yanılıp imsak bittikten sonra orucu bozacak bir şey yapsa hükmü ne olur? Kefaret yeniden mi başlatılmalı?

CEVAP

Evet yeniden başlanır, eski oruçlar nafile olur


Sual: Kaza ve kefaret orucunun yılını bilmeyen ne yapar?

CEVAP

İlk kazaya kalmış olan diye niyet eder


Sual: Ramazanda imsak bitmedi sanıyordum, ilişkide bulunduk İmsakın bitmiş olduğunu sonradan öğrendim Ama eşim imsak vaktinin bittiğini biliyormuş Bize kaza mı kefaret mi gerekir?

CEVAP

Bilmediğin için sana kaza gerekir, eşiniz bildiği için ona kefaret gerekir


Sual: Bir hoca, (Hanımı ile ilişkide bulunmak orucu bozmaz) dedi İlişki orucu bozmaz mı?

CEVAP

Bunu bir hocanın söylemesi mümkün değildir Muhakkak bir yanlış anlama vardır Cahil bir kimse bile böyle şey söylemez İlişkide bulunmak orucu bozar ve kefaret gerekir (Dürer)


Şafii mezhebinde, ilişkide bulunan erkeğe kefaret gerekir, hanıma ise kefaret gerekmez, fakat yine orucu bozulmuş olur, sadece kaza gerekir (Tuhfe)


İlişkide kefaretin gerçekleşmesi için şu şartların bulunması gerekir:

1- Ramazan orucunu bozmuş olması gerekir Ramazan orucunun kazasını tutarken veya başka oruç tutarken, bozana kefaret gerekmez


2- Ramazan orucuna imsak vaktinden önce niyet etmiş olmalıdır İmsak vaktinden sonra oruca niyet ederse veya hiç niyet etmeden ilişkide bulunursa, haram işlemiş olursa da, yalnız kaza gerekir


3- Kasten ilişkide bulunmuş olmalıdır Eğer unutarak ilişkide bulunmuşsa, kefaret gerekmediği gibi, oruç da bozulmuş olmaz, unutmak özür olur Kefaret, orucu bozmanın değil, mübarek Ramazan-ı şerif ayının hürmet ve namus perdesini yırtmanın cezasıdır


4- İlişki, imsak vaktinden sonra yani gündüz olmalıdır Eğer imsak vaktine daha var zannı ile ilişkide bulunduktan sonra, imsak vaktinin geçmiş olduğunu anlarsa, kasten orucunu bozmadığı için sadece kaza gerekir, kefaret gerekmez


5- İlişkiden sonra oruç tutamayacak kadar hasta olan kimseye kefaret gerekmez Bunun gibi bir kadın ilişkide bulunduktan sonra, hayz hâli vuku bulursa, yine kefaret gerekmez


6- Kefaret olması için, ikamet ettiği yerde orucunu kasten bozmuş olmalıdır Eğer seferde iken bozarsa, kaza gerekir Çünkü seferde oruç tutmak farz değildir Seferde oruç tutmayan kimse, sonra kaza eder


7- Karı-koca kendi arzuları ile ilişkide bulunmuş olmalıdır Mülci ikrah ile zorlanırsa, kefaret gerekmez İkrah, bir insanı, istemediği bir şeyi yapması için, haksız olarak zorlamak demektir Birini zorlamanın ikrah olması için şu dört şart gerekir:


Zorlayan kimsenin, korkuttuğu şeyi yapabilecek kuvvette olması, zorlananın korkutulan şeyin muhakkak yapılacağını bilmesi, korkutulan şeyin, ölüm veya bir uzvun kesilmesi veya üzücü bir şey olması, zorlanan şeyin, yapılmaması gereken bir şey olması gerekir (İbni Âbidin, Dürer-ül-hükkâm)


Bazı kimseler de, mastürbasyonun orucu bozmadığını, bazıları da bozduğunu ve kefaret gerektiğini söylüyorlar Bunların ikisi de yanlıştır Mastürbasyonun orucu bozduğu, fakat sadece kaza gerektiği, Hindiyye, Bahr ve Dürr-ül-muhtar ve diğer fıkıh kitaplarında yazılıdır Bir Ramazanda iki defa mastürbasyon yapana kefaret de gerekir Çünkü Ramazanın bir gününde, kaza gereken bir şey yaparak orucunu bozan kimse, başka gününde de bu şeyi kasıtla yine yaparsa, kefaret de gerekir


Sual: Rahmetli babaannem, gençliğinde ilk bebeğini emzirirken, uyumuş, çocuk da nefes alamadığı için ölmüş Kefaret olarak 60 gün oruç tutmuş Yaptığı doğru mu idi?

CEVAP

Evet yaptığı doğrudur Eğer bir de, bebeğin velisi olan dedenizden af dilemiş idiyse mesele kalmamış olur


Yüksekten üstüne düşerek veya uyuyan kimsenin yuvarlanarak [veya motorlu vasıtaların çarpıp çiğneyerek] hata ile bir kimseyi öldürmesi halinde kefaret de verilir


Sual: Kefareti olmayan kimsenin de kefaret orucu tutması caiz midir?

CEVAP

Evet Bilmediği bir kefareti varsa, bunu ödemiş olur Kefareti yoksa, tuttuğu oruçlar nafile olur (Ömründe bir defa kefaret orucu tutmak gerekir) demek yanlıştır Kefareti olmayanın kefaret tutması gerekmez

Oruç kazası

Sual: Birkaç oruç kazası ile bir kefareti olan, kefaretten önce kaza orucu tutamaz mı?

CEVAP

Kaza oruçlarını kefaretten önce tutabilir Sadece kefarete sebep olan orucun kefaretini halletmeden, kazası yapılmaz


Kefaret 60 gündür

Sual: Oruç kefareti hakkında hadis var mıdır?

CEVAP

Oruç kefareti hakkındaki hadis-i şerif şu mealdedir:

Hazret-i Ebu Hüreyre anlatır:

Bir kimse gelip, şöyle dedi:

- Helak oldum, ya Resulallah!

- Seni helak eden nedir?

- Ramazanda ailemle beraber oldum, orucum bozuldu

- Bir köle azat etmen gerekir

- Kölem yok

- Kölen yoksa, aralıksız iki ay oruç tutman gerekir

- İki ay oruç da tutamam

- Altmış fakire birer fıtra vermen gerekir (Un olarak 53 kg ediyor)

- Bunu da bulamam

Bu arada Resulullaha bir sepet kuru hurma getirmişlerdi Adama buyurdu ki:

- Al şunları fakirlere sadaka olarak dağıt!

- Kime vereyim ya Resulallah? Vallahi bu şehirde bizden daha fakiri yoktur İzin verirseniz bunları aileme götüreyim


Resulullah mübarek dişleri görünecek kadar güldü Sonra buyurdu ki:

- Götür onlara yedir (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesai, İbni Mace)


Kütüb-i sittedeki bu sahih hadis-i şerifi ilmen inkâr etmek mümkün değildir


Sual: Bir kadın, 60 günlük kefaret orucunu tutarken, hayzı başlasa ve kefaret orucuna ara verse, sabah kalktığında da, âdet müddeti ile birlikte, hayzı da, bitmiş olsa, fakat imsak vaktinden sonra yiyip içse, kefaretine devam edebilir mi?

CEVAP

Hayzı bittiği halde, kefaret orucuna devam etmediği için, kefaret orucuna baştan başlaması gerekir Hayzın bitme ihtimali olduğu zaman, o gün imsak vaktinden önce niyet etmeli, hayzı bitmişse kefarete devam eder Hayzı bitmemişse, o günkü orucu bozulmuş olur Böyle yapmak ihtiyatlı olur


Sual: Oruçlu iken, çiğ pirinç tanesi veya küçük bir kâğıt parçası yutulunca yahut imsak vaktinden sonra niyet edip, kasten yiyip içilirse, kefaret gerekmiyor Kefaret gerekmiyor diye orucu bu şekilde bozmak uygun mudur?

CEVAP

Kefaret gerekmese de, keyfi olarak, mazeretsiz orucu bozmak haramdır Bu bildirilenler, ancak orucu bozmak için geçerli bir mazeret varsa yapılabilir Mesela, bir kimse orucun kendisine zarar vereceğini, tecrübesi ile anlayamamışsa, belki kefaret gerektirebilir diye bu şekilde bozması, iyi olur


Kefaret 60 gündür

Sual: Tam İlmihal’de, (Oruç kefareti için, peş peşe 60 gün oruç tutmak gerekir) deniyor Peş peşe iki kameri ay oruç tutulsa, ayın birisi 29 çekse, toplam 59 gün tutulsa, kefaret yerini bulmaz mı?

CEVAP

Bu devirde hilali gözetleyen dini bir kurum yoktur Gözetlenmeden takvime bakarak iki hicri ay oruç tutulursa, iki ayın toplamı 59 gün olursa, kefaret sahih olmaz İmam-ı a’zam hazretleri, (60 gün oruç tutmak gerekir) buyuruyor Günümüzde hilali gözetleme işi, sağlıklı bir şekilde yapılmadığı için, 60 gün peş peşe oruç tutmak gerekir İhtiyatlı olan da budur (Mebsut, Redd-ül-muhtar)


Kefaret bayrama rastlarsa

Sual: İlmihal yazan biri, (Kefaret orucu bayramlara rastlasa da, kefarete devam edilir) diyor Bayram günü tutulan kefaret orucu sahih olur mu?

CEVAP

Belki millî bayram denilen günleri kastetmiş olabilir Kefaret orucu olsun, nafile, adak veya kaza orucu olsun, Ramazan Bayramının birinci, Kurban Bayramının da dört günü oruç tutmak haramdır Din kitaplarında bildiriliyor ki:

Kefaret orucu, hastalık, yolculuk gibi bir özürle veya bayram günlerine rastlamak sebebiyle bozulursa veya Ramazana rastlarsa, yeniden altmış gün tutmak lazım olur Bayram günlerinde bozmazsa, yine yeniden başlaması lazım olur Kadın, hayz ve nifas sebebiyle bozunca, peş peşe altmış gün tutamayacağı için, yeniden başlamaz Temizlenince geri kalan günleri tutarak, altmışı tamamlar Yemin kefaretinde ise, üç gün peş peşe tutulacak orucu bu sebeple bozan kadının da, üç günü, yeniden tutması lazım olur, çünkü peş peşe üç gün oruç tutabilir Recebin birinci günü, kefaret orucuna başlayıp, Şaban ayının sonunda, altmış günü tamam olmasa, üç günlük [104 kilometreden fazla] yola gitmeye niyet ederek vatanından çıkar Seferdeyken, Ramazanın birinci günü, kefaret orucuna niyet ederse kefareti sahih olur (Eşbah)


Seferde oruç tutmayıp kazaya bırakmak caiz olduğu için, böyle bir usulle caiz olur


Oruç tutulması yasak edilen günlerde vacib orucun edası caiz değildir (Kuhistani)


Bir kimse, seferde ve hastalık günlerinde oruç tutmuş olsa, geçerli sayılır; [bayram gibi] oruç tutulması yasak edilen günlerde oruç tutarsa geçersizdir (Redd-ül muhtar)


Oruç kefareti

Sual: Oruç tutamayacak kadar yaşlı veya iyileşmesinden ümit kesilen hastanın eğer kefaret borcu varsa, oruç kefareti niyetiyle fakire bir defada 60 günlük yemek parasını verip, her gün yemesini söylemek caiz olur mu?

CEVAP

Caiz olmaz 60 fakiri, bir günde iki defa doyurmak gerekir Yahut bir fakiri her gün iki defa doyurmak üzere 60 gün veya her gün bir defa doyurmak üzere 120 gün yedirmek de olur


Kefaret gerekir

Sual: Orucu bozup kaza gerektiren bir şeyi, aynı ramazanda iki kere yaparak orucu bozmak, kefareti gerektirir mi?

CEVAP

Evet kasten yaparsa kefaret gerektirir (Redd-ül-muhtar) Mesela, susuz pirinç tanesi yutunca veya kulağa yağ damlatınca orucun bozulup kaza gerektirdiğini bilip, sebepsiz böyle orucunu bozana kaza gerekir Bunu aynı ramazan ayında, hiç sebepsiz kasten yine yaparsa, bu sefer kefaret gerekir Yahut imsak vaktinden sonra, niyet edilirse, kefaret gerekmediğini bilen, yine sebepsiz kasten orucunu bozsa kefaret de gerekir Bu, hileyi önlemek içindir Gerçekten orucu bozmayı mubah kılan bir durum olursa, 3-5 defa da bozsa yine kefaret gerekmez


Kaza gerekir

Sual: (Oruçluyken mastürbasyon yapan, bunun orucu bozduğunu bilmiyorsa kaza gerekir, biliyorsa kefaret de gerekir) deniyor, doğru mu?

CEVAP

Hayır, doğru değildir Orucu bozduğu bilinse de, mastürbasyon orucu bozar ve sadece kaza gerekir (Hindiyye, Bahr, Dürr-ül-muhtar)


Ramazanda, orucu bozup kaza gerektiren bir şeyi, kasten iki veya daha fazla yaparak orucu bozmak, kefareti de gerektirir (Redd-ül-muhtar) [Demek ki, aynı ramazanda, iki kere mastürbasyon yaparsa kefaret de gerekiyor]


Orucu bozma cezası

Sual: Sivri fikirleriyle ünlü biri, (Kütüb-i sitte denilen altı hadis kitabında, kasten orucu bozanlara, ceza olarak 60 gün oruç tutmaları gerektiği bildiriliyorsa da, bu yanlıştır; çünkü ceza, işlenen suçla orantılı olmalıdır Bir gün oruç için, 60 gün oruç tutma cezası vermek, zulüm olur) diyor Kütüb-i sitede bulunan bir hükme, nasıl itiraz edilir?

CEVAP

Bu sivri adam, bunu cahilliğinden değil, kasten yani art niyetle, dini bozmak için söylüyor Oruç tutmamakla, kasten orucu bozmayı aynı şey gibi göstermeye çalışıyor Kefaret, oruç tutmamanın değil, orucu kasten bozmanın cezasıdır Oruç tutmamanın cezası, bir güne bir gün tutmaktır


Mazereti varsa oruç tutmaz, gününe gün kaza eder Hastalanırsa bozar, yine bir gün kaza eder Hiç oruç tutmazsa yine gününe gün kaza eder; ama niyetli orucunu hiç mazereti yokken, kasıtlı olarak bozmak suçtur Mübarek Ramazanın namus perdesini yırtmaktır Yani ortada bir suç var


Dinimizde olduğu gibi, dünya işlerinde de, suç işleyen cezasını görür Hiç kaza yapmasa bile, ehliyetsiz araba kullanan veya kırmızı ışıkta geçen, cezalandırılır Ruhsatsız silah taşıyanlar, ruhsatsız iş yapanlar, hiç suç işlemeseler de, bu işleri ruhsatsız yaptıkları için cezalandırılır Bu işler bir anlık da olsa, senelerce hapiste yatarlar


Bir kimse, bir eve girip beş tane çay bardağı çaldıktan sonra yakalansa, (Alın bardaklarınızı, beni bırakın) dese, hatta beş bardak yerine on bardak verse, polis bırakır mı? Mahkeme ayrıca hapis cezası da verir; çünkü hırsızlığın kendisi suçtur Bardakları verdim, niye beni hapsediyorlar diyebilir mi? Dinimizde de, hırsızlık eden, çaldığını vermekle kurtulamaz, hırsızlığın cezasını çeker Mahkeme suçun durumuna göre elini bile kestirebilir


Kasten orucunu bozan kimse suç işlemiş olur, yerine bir gün tutayım demekle cezadan kurtulamaz Hem o bir günü tutar, hem de kefaret verir Kefareti bir köle azat etmektir Köle yoksa, o zaman peş peşe iki ay yani 60 gün oruç tutar Art niyetli kimseler, dinin bu emrini mantıksız bulsalar da, kıymeti yoktur


Oruç kefareti ve kitap

Sual: Yemin kefaretinde olduğu gibi, kefaret orucunu tutamayan da kitap verebilir mi?

CEVAP

Devamlı hasta veya çok yaşlı olup, 60 gün kefaret orucunu tutamaz ise, 60 fakiri bir gün doyurur Aç olan 60 fakiri, bir günde iki kere doyurmak lazımdır Bir fakiri her gün iki defa doyurmak üzere 60 gün veya her gün bir defa doyurmak üzere 120 gün yedirmek de olur Yahut altmış fakirin her birine bir fıtra veya o değerde din kitabı da verilebilir Mesela 60 tane İslam Ahlakı kitabı, 60 fakire verilir 60 fakir bulunmazsa bir fakire her gün bir tane vermek üzere 60 gün verilir 30 fakir varsa iki gün verilir 20 fakir varsa üç gün verilir 10 fakir varsa 6 gün verilir 5 fakir varsa 12 gün birer tane kitap verilir


Oruç kefareti için

Sual: Devamlı hasta veya çok yaşlı olup, peş peşe 60 gün oruç tutamayan kimse, oruç kefaretini ödemek için, her gün, bir fıtra değerinde pide veya ekmek alıp bir fakire altmış gün veya altmış fakire bir günde verse, kefareti ödemiş olur mu? Bunun gibi ekmek yerine, her gün bir İslam Ahlakı veya başka bir muteber din kitabı yahut bir kilo elma veya bir kilo süt versek, oruç kefareti ödenmiş olur mu?

CEVAP

Evet, bildirdiğiniz şeylerin herhangi biri, bir fıtra değerinden aşağı değilse, kefaret ödenmiş olur Ancak peş peşe iki ay oruç tutabilen kimse, bunları yapsa da, kefareti ödemiş olmaz 60 gün peş peşe oruç tutması lazımdır Sonra da, kasten bozduğu orucu kaza etmesi gerekir