Kuranı Kerimde Yer Alan Kıssalar Neler?

Kur’an kıssaları üç kısma ayrılır


Bir kısmı, peygamberler, rasûller, onların kendilerine iman edenlerle ve onları inkâr eden kafirlerle, başlarından geçen olaylarla ilgilidir


Bir diğer kısım, başlarından ibretli olaylar geçen fertler ve çeşitli gruplarla alâkalıdır Yüce Allah onların bu kıssalarını bize nakletmiştir Meryem ve Lukman kıssaları ile duvarları çatıları üstüne yıkılmış bomboş bir kasaba yanından geçen kimsenin kıssası (bk Bakara, 2/259), Zulkarneyn, Karun, Ashab-ı Kehf, Ashab-ı Fil, Ashab-ı Uhdûd ve daha başka kıssalar gibi


Bir başka kısım, da Peygamber Sallallahu aleyhi vesellem döneminde meydana gelmiş birtakım olaylar ve kimselerle ilgilidir Bedir, Uhud ve Ahzab gazveleri, Kureyza oğulları, Nadir oğulları gazveleri, Zeyd b Harise, Ebu Leheb ve başka kimselere ait kıssalar gibi


Kur’ân-ı Kerim'deki kıssaların oldukça büyük, pekçok hikmetleri vardır Bunların bazıları şunlardır:


1 Yüce Allah'ın bu kıssaların ihtiva ettiği hikmeti açıklaması Çünkü yüce Allah: "Andolsun onlara kendisinde alıkoyucu özelliği olan haberler gelmiştir" (Kamer, 54/4) buyurmaktadır


2 Yalanlayanları cezalandırmak suretiyle yüce Allah'ın adaletinin açıklanması Çünkü yüce Allah yalanlayıcılar hakkında: "Biz onlara zulmetmedik Fakat onlar kendi nefislerine zulmettiler Rabbinin emri gelince Allah'ı bırakıp da tapındıkları ilâhları onlara bir fayda sağlamadı" (Hud, 11/101) diye buyurmaktadır


3 Mü'minleri mükâfatlandırmak suretiyle yüce Allah'ın lütfunun açıklanması Çünkü yüce Allah: "Biz üzerlerine ufak taş yağdıran bir rüzgar gönderdik Lut’un ailesi müstesnâ Onları seher vaktinde kurtardık Tarafımızdan bir nimet olmak üzere (bunu yaptık) İşte şükredenleri biz böyle mükâfatlandırırız" (Kamer, 54/34-35) diye buyurmaktadır


4 Peygamber Sallallahu aleyhi vesellem'in yalanlayıcıların kendisine yaptıklarına karşı teselli edilmesi Çünkü yüce Allah şöyle buyurmaktadır:


"Eğer seni yalanlıyorlarsa onlardan öncekiler de yalanlamışlardı Peygamberleri onlara apaçık delillerle (mucizelerle), sahifelerle ve nur saçan kitaplarla gelmişti Sonra kâfir olanları yakaladım Şimdi onlara azabım nasıldır!?" (Fâtır, 35/25-26)


5 Mü'minlerin iman üzere sebat etmeleri ve imanlarını arttırmaları için teşvik etmek Çünkü mü'minler kendilerinden önce geçen mü'minlerin kurtulduklarını ve cihad ile emrolunanların ilâhî yardıma mazhar olarak zafere eriştiklerini öğrenmiş bulunuyorlardı Yüce Allah da şöyle buyurmaktadır:


"Biz de duasını kabul edip, kendisini gamdan kurtarmıştık Biz mü'minleri işte böyle kurtarırız" (Enbiyâ, 21/88)


"Andolsun ki biz senden önce kavimlerine rasûller gönderdik, onlar da kavimlerine açık açık delillerle geldiler Biz de günahkârlardan intikam aldık Mü'minlere yardım etmek ise zaten üzerimize bir haktır" (Rûm, 30/47)


6 Kâfirleri küfürlerini sürdürmekten sakındırmak Çünkü yüce Allah şöyle buyurmaktadır:


"Acaba onlar yeryüzünde gezip kendilerinden öncekilerin âkıbetlerinin nasıl olduğuna bakmadılar mı? Allah onları toptan helâk etmiştir Kâfirlere de onların (âkıbetlerinin) benzerleri vardır" (Muhammed, 47/10)


7 Peygamber Sallallahu aleyhi vesellem'in risaletini ispatlama Çünkü geçmiş ümmetlere dair haberleri ancak yüce Allah bilir Zira yüce Allah şöyle buyurmaktadır:


“Bunlar sana vahyettiğimiz gayb haberlerindendir Onları bundan evvel ne sen biliyordun, ne de kavmin" (Hûd, 11/49)


"Sizden öncekilerin Nûh, Âd ve Semûd kavimlerinin ve onlardan sonra Allah'tan başkasının bilmediği kavimlerin haberleri size gelmedi mi?" (İbrahim, 14/9)

Kur’an-ı Kerimde kıssalar tamamen birtakım dini ve ahlaki amaçlara yönelik olarak anlatılmıştır


Mesela nasihat ve öğüt verme, ibret, irşat, hidayet, uyarma, sakındırma, özendirme (Terhib ve Terğib) ve müjdeleme gibi hususlara dikkat çekmek ve insanın nazarını bu konulara yoğunlaştırmasını sağlamak, Kur’an kıssalarının temel amaçları arasında yer alır Nitekim Yusuf kıssasını anlatırken,

Elbette onların hayat hikayelerinde akıl sahipleri için ibret vardır


Kuranı Kerimde Yer Alan Kıssalar

Sen onlara, o şehir halkının örneğini ver; hani oraya elçiler gelmişti

Hani onlara iki (elçi) göndermiştik, fakat ikisini yalanlamışlardı Biz de (iki elçiyi) bir üçüncüyle güçlendirdik; böylece dediler ki: 'Şüphesiz biz, size gönderilmiş elçileriz'

Dediler ki: 'Siz, benzerimiz olan bir beşerden başkası değilsiniz, Rahman (olan Allah) da herhangi bir şey indirmiş değildir Siz, yalnızca yalan söylüyorsunuz'

Dediler ki: 'Rabbimiz, gerçekten size gönderilmiş elçiler olduğumuzu bilir'

'Bizim üzerimizde de (sorumluluk ve görev olarak) apaçık bir tebliğden başkası yoktur'

Dediler ki: 'Herhalde biz, sizlerden dolayı uğursuzluğa uğradık Eğer (bu söylediklerinize) bir son vermeyecek olursanız, andolsun, sizi taşa tutacağız ve mutlaka bizden yana size acı bir azab dokunacaktır'

Dediler ki: 'Uğursuzluğunuz, sizinledir Size öğüt verildi diye mi (uğursuzluğa uğradınız)? Hayır, siz ölçüyü taşıran bir kavimsiniz'

Şehrin en uzak yerinden bir adam koşarak geldi: 'Ey kavmim, elçilere uyun' dedi

'Sizden ücret istemeyenlere uyun, onlar hidayet bulmuş kimselerdir'

'Bana ne oluyor ki, beni yaratana kulluk etmeyecekmişim? Siz O'na döndürüleceksiniz'

Ben, O'ndan başka ilahlar edinir miyim ki, Rahman (olan Allah), bana bir zarar dileyecek olsa, ne onların şefaati bana bir şeyle yarar sağlar, ne de onlar beni kurtarabilirler'

O durumda ise, gerçekten ben apaçık bir sapıklık içinde olmuş olurum'

Şüphesiz ben Rabbinize iman ettim; işte beni işitin' (Bu sözlerinden sonra onu şehid ettiler)

Ona: 'Cennete gir' denildi O da: 'Keşke benim kavmim de bir bilseydi' dedi

Rabbimin beni bağışladığını ve ağırlananlardan kıldığını'

Kendisinden sonra ise, kavminin üzerine gökten bir ordu indirmedik; indirecek de değildik

(Ancak onlara) Yalnızca bir tek çığlık (yetti); anında sönüverdiler

Yazıklar olsun kullara; ki onlara bir elçi gelmeyegörsün, mutlaka onunla alay ederlerdi

Görmüyorlar mı, kendilerinden önce nice nesilleri helak ettik? Onlar, bir daha kendilerine dönmüyorlar

Ancak onların hepsi, toplanmış olarak huzurumuza getirilmişlerdir