Logaritma Cetvelleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-01-2012

Logaritma Cetvelleri

Üslü olarak verilen bazi ifadelerin gerçek degerlerini, dogrudan dogruya bulmak, matematik yönünden yapilmasi zor bir islemdir

Kaynaklar, bu tür, birtakim hesaplamalari, kolaylikla yapilmasini saglayan, logaritmayi ilk kullanani, John Napier (1550 - 1617); oldugunu göstermekte

John Napier tarafindan, bu konuda “Minifici Logaritmorum Canonis Descripto” (bir logaritma cetveli tanimi ve iki ayri trigonometri ile bütün matematik hesaplarinda kolay ve çabuk kullanilmasina genel açiklamasi); adli, zamanin bilim dili olan Latince olarak kaleme alinmis eser, ilk kez 1614 yilinda Edinburg sehrinde yayinlandi

Böylece logaritma adini da John Napier koymustur

Bir logaritma çizelgesinin hazirlanmasinda, taban olarak 1 den büyük sayi seçilebilir

Napier, çizelgesini (e); tabanina göre hazirlamistir

Fakat çizelgeyi tamamladiktan sonra, (e); sayisini almakla, zor bir sistem ortaya koydugunu, uygulamasi sirasinda farkina vardi

Daha sonraki yillarda, 10 tabanli, yeni bir logaritma sisteminin hesaplama islerinde büyük kolayliklar saglayabilecegini düsündü

Fakat, bu yeni sisteme ait, düsündügü temel ilkeleri, bizzat ortaya koyamadan öldü

Ömrünün son günlerinde, arkadasi olan, Ingiliz matematikçi ve astronom Henri Briggs’ten (1551 - 1630); düsüncelerinin tamamlanmasini istedi

Henri Biggs, bu istege uyarak, 10 tabanina göre, bir logaritma cetveli hazirlayarak, 1617 yilinda yayimlamistir

Bu eser, 1′den 1000′e kadar olan sayilarin 14 ondalikli logaritmalarini gösterir

Henri Briggs, ilk logaritma cetvellerinin yayimindan 7 yil sonra, yani 1624 yilinda; önceleri, 1′den 20

000′e daha sonra da, 90

000′den 100

000′e kadar olan sayilarin 14 ondalikli logaritmalarini kapsayan Logaritmik Aritmetik adli bir eser daha yayimladi

Daha sonra, Hollandali matematikçi Adrien Vlacq, Henry Briggs’ten eksik kalan, 20

000′den 90

000′a kadar olan sayilarin logaritmik degerlerini hesap etti ve cetvellerini 1626 yilinda, Briggs’ in adi altinda, Goude’de yayimladi

Bu yeni çizelgeler, 10 ondalikli olup, 1′den 1

000

000′a kadar sayilan , ve 0 dereceden 90 dereceye kadar olan açilarin, 1′er açi dakikasi aralikli olarak, için sinüs, tanjant ve sekantin logaritma degerlerini kapsiyordu

Ayrica, her biri 10″ için, sinüs ve tanjantin logaritmalarina iliskin bir çizelge yayimlandi

Logaritma cetvelleri üzerine eser hazirlayanlar, Adrien Vlacq’ in bu eserini temel kabul ederler

09-01-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Logaritma Cetvelleri Logaritma Cetvelleri Üslü olarak verilen bazi ifadelerin gerçek degerlerini, dogrudan dogruya bulmak, matematik yönünden yapilmasi zor bir islemdir Kaynaklar, bu tür, birtakim hesaplamalari, kolaylikla yapilmasini saglayan, logaritmayi ilk kullanani, John Napier (1550 - 1617); oldugunu göstermekte John Napier tarafindan, bu konuda “Minifici Logaritmorum Canonis Descripto” (bir logaritma cetveli tanimi ve iki ayri trigonometri ile bütün matematik hesaplarinda kolay ve çabuk kullanilmasina genel açiklamasi); adli, zamanin bilim dili olan Latince olarak kaleme alinmis eser, ilk kez 1614 yilinda Edinburg sehrinde yayinlandi Böylece logaritma adini da John Napier koymustur Bir logaritma çizelgesinin hazirlanmasinda, taban olarak 1 den büyük sayi seçilebilir Napier, çizelgesini (e); tabanina göre hazirlamistir Fakat çizelgeyi tamamladiktan sonra, (e); sayisini almakla, zor bir sistem ortaya koydugunu, uygulamasi sirasinda farkina vardi Daha sonraki yillarda, 10 tabanli, yeni bir logaritma sisteminin hesaplama islerinde büyük kolayliklar saglayabilecegini düsündü Fakat, bu yeni sisteme ait, düsündügü temel ilkeleri, bizzat ortaya koyamadan öldü Ömrünün son günlerinde, arkadasi olan, Ingiliz matematikçi ve astronom Henri Briggs’ten (1551 - 1630); düsüncelerinin tamamlanmasini istedi Henri Biggs, bu istege uyarak, 10 tabanina göre, bir logaritma cetveli hazirlayarak, 1617 yilinda yayimlamistir Bu eser, 1′den 1000′e kadar olan sayilarin 14 ondalikli logaritmalarini gösterir Henri Briggs, ilk logaritma cetvellerinin yayimindan 7 yil sonra, yani 1624 yilinda; önceleri, 1′den 20000′e daha sonra da, 90000′den 100000′e kadar olan sayilarin 14 ondalikli logaritmalarini kapsayan Logaritmik Aritmetik adli bir eser daha yayimladi Daha sonra, Hollandali matematikçi Adrien Vlacq, Henry Briggs’ten eksik kalan, 20000′den 90000′a kadar olan sayilarin logaritmik degerlerini hesap etti ve cetvellerini 1626 yilinda, Briggs’ in adi altinda, Goude’de yayimladi Bu yeni çizelgeler, 10 ondalikli olup, 1′den 1000000′a kadar sayilan , ve 0 dereceden 90 dereceye kadar olan açilarin, 1′er açi dakikasi aralikli olarak, için sinüs, tanjant ve sekantin logaritma degerlerini kapsiyordu Ayrica, her biri 10″ için, sinüs ve tanjantin logaritmalarina iliskin bir çizelge yayimlandi Logaritma cetvelleri üzerine eser hazirlayanlar, Adrien Vlacq’ in bu eserini temel kabul ederler