İslâmiyet'ten Önce Arap Yarımadası

İslâmiyet'ten Önce Arap Yarımadası

a Siyâsî Durum
Arabistan Asya kıtasının güney-batı ucunda yer alan büyük bir yarımadadır Genellikle çöllerle kaplı bir alandır
Arapların kökeni Sami ırkından gelmektedir Samîler, Arap Yarımadası'nda yaşamışlar, zamanla buradan dağılarak İlk Çağdan bu yana Mezopotamya, Suriye, Filistin bölgelerinde etkin rol oynamışlardır
Arabistan'da İslamiyet'ten önce kurulan devletlerin başlıcaları şunlardır:

1 Güney Arabistan Devletleri

A Main Devleti (MÖ 1200 - 650): Yemen'de kurulan üç büyük devletten biridir Başkenti, Main kentidir

B Saba Devleti (MÖ 950 - 115): Main Devleti'nin yıkılışından sonra Yemen'e, Sabalılar egemen olmuşlardırBaşkentleri Ma'rib kentidir

C Himyerî Devleti (MÖ 115 - MS 525): Saba Devleti'nin yıkılışı ile güç kazandılar

2 Kuzey Arabistan Devletleri:

A Nabatîler : Nabatîler, Arabistan'ın kuzeybatısında MÖ 4yyda kurulmuştur Başkenti Petra kentidir

B Gassaniler : Yemen kökenli olup, Suriye'ye yerleşmişler ve Hıristiyanlaşmışlardır Başkentleri Şam'dır

C Hire Arap Krallığı : Yemen kökenli olup, Irak'taki Hire kenti çevresine yerleşmişlerdir
Bu devletler ekonomik kaynaklarının yetersizliğinden dolayı kuvvetli bir devlet olamamışlardır

b Din ve İnanış
İslamiyet'ten önce, Arapların büyük çoğunluğu puta tapıcıydı Her kabilenin kendine özgü putu bulunurdu Kâbe, Araplarca kutsal sayılırdı Burada Arap kabilelerinin putları bulunurdu En önemli putları "Hübel-Lat-Menat-Uzza"dır Araplar putları ziyaret için Kâbe’ye gelirler ve kurban keserlerdi Ziyaret zamanlarında kabileler arası çatışmalar yapılmazdı Bu nedenle bu zamana "Haram Ayları" denilmiştir Puta tapıcılık yanında, Mecusilik (Zerdüştlük), Musevilik, Hristiyanlık gibi dinler de yaygındı Ayrıca Hzİbrahim'in dinine inananlar da vardı Bunlara " Hanif " denilmiştirArap yarımadası; Uzak Doğu, Afrika ve Akdeniz ülkeleri arasındaki ticaret yolu üzerinde köprü görevi yapmaktaydıEn yaygın din çok tanrılı putperestlikti Bu dinin en büyük putları olan Lat, Menat, Hubel ve Uzza, Hz İbrahim'in yapmış olduğu Kabe'de bulunmaktaydıArap Yarımadası'nın en önemli bölgesi; Mekke ve Medine'nin de içinde bulunduğu Hicaz bölgesiydiMekke'ye V yüzyıldan itibaren Hz İsmail soyundan gelen Kureyş Kabilesi hakimdi

c Sosyal ve Ekonomik Hayat
Arapların genel olarak yaşam biçimleri göçebe ve yerleşik olaraktı Toplumsal yaşam kabile örgütlemesine dayan*mıştır
Her Arap kabilesinin şeyh ya da seyyid denilen reisi vardır Göçebe yaşam süren Araplara bedevi denilirdi

Erkeğin egemen olduğu bir aile yapısı vardır Çok eşli evlilikler yaygındı Kadınların miras hakkı yoktu Kabileler arasında rekabet ve kan davaları yaygındı Çöl yaşamının zorluğu, su kaynaklarının azlığı, yiyecek sıkıntısı bu rekabet ve kavgaların sebepleridir Hicaz bölgesinin en önemli ticaret merkezleri Mekke, Medine ve Taif'ti Mekkeliler daha çok ticaretle, Medineliler ise daha çok tarımla uğraşmışlardır Göçebelerin en önemli geçim kaynağı hayvancılık, yerleşiklerin ise tarım ve ticaret olmuştur
Başlıca ekonomik faaliyetler kervancılık, tarım, keçi, at ve deve yetiştiriciliğiydi Kervancılık Arabistan'ın güneyine gelen İpek ve Baharat Yollarına bağlı olarak gelişmiştir Basra ve Yemen limanlarına gelen mallar yarımadanın kıyılarını takip eden ve kuzeye ulaşan yollarla Suriye ve Mısır limanlarına götürülmüştür

Mekke şehri Kızıldeniz kıyısındaki Hicaz bölgesinde bulunmaktaydı Mekke şehir devletinde idari ve ticari yapılar, Kureyş soylularının elindeydi Bir aristokrasi kuran Kureyş soyluları ticarete ve köleciliğe dayanan politikalara önem verdiler

ç Dil ve Edebiyat
Araplar arasında iki tür yazı vardı Himyeri ve Nebatlılara ait olan yazılardan, bugünkü Arap Alfabesinin kökeni Nebatlılara ait olanıdır İslamiyet öncesi Araplar arasında hitabet ve şiir sanatları gelişmişti Kâbe’yi ziyaret zamanlarında şairler yazmış oldukları şiirleri Suk-u’l Ukaz panayırında okurlardı Düzenlenen şiir yarışmalarında kazanan eserler, Kâ-be’nin duvarlarına asılırdı Bunlara Muallakat-ı Seb'a (Yedi Askı) denilirdi En önemli şairleri İmr –ü’l-Kays’tı

Arabistan, Asya'nın güney batısında yer alır Doğusunda Basra Körfezi, batısında Kızıldeniz, güneyinde Umman Denizi, kuzeyinde Filistin ve Suriye yer alır En önemli bölgeleri Hicaz, Necid ve Yemen'dir

Yarımadada yaşamaya en elverişli yer Yemen'dir Bölgede Main Devleti (MÖ 15 yüzyıl - MÖ 8 yüzyılın sonlan), Seba (Saba) Devleti (MÖ 10 yüzyıl - MÖ 2 yüzyılın sonlan), Himyerliler (MÖ 115 - MS 525), Nebatlılar (MÖ 400 - MS 106), Tedmürlüler (MÖ 1 yüzyıl - 273) Gassaniler (MÖ 3 yüzyıl - 636) devletleri kurulmuştur
Araplar kabileler halinde yaşarlar, göçebedirler Temel geçim kaynakları hayvancılık ve ticarettir

Sosyal yapıda kabilecilik önemlidir Başlarında şeyh denilen yöneticiler vardır Erkek egemen toplumdur Erkek çocukları önemlidir Kabileler arası kan davaları yaygındır Halk köleler ve hürler olarak ayrılmıştır

Mekke'de bulunan Kâbe, Cahiliye dönemi Arapları için önemlidir Çok tanrılı inanca sahiptirler En önemli tanrıları, Ay, Yıldız ve Güneş'tir Tanrılarını temsilen putlar yaparlardı Bunları Kâbe’nin içine koyarlardı En önemlileri Lat, Uzza, Hubel ve Menat'tırforumsinsinet

İslam inancına göre Kabe Hz Âdem tarafından yapılmıştır Nuh Tufanı'nda tahrip olan Kâbe’yi Hz İbrahim ve Oğlu Hz İsmail yeniden inşa etmişlerdir

İslam’dan önce Araplarda Şiir ve Hitabet gelişmişti Ukaz Panayırında şiir ve hitabet yarışmaları yapılırdı Yedi Şiir Kâbe’nin duvarına asılırdı Buna (Yedi Askı) denirdi ve ödül verilirdi