Pirinç(Kimya)

Alm Messing, Fr Laiton, İng Brass Bakıra çinko katılarak elde edilen sarı renkteki alaşımların genel ismi Pirinçte bulunabilen diğer bâzı elementler, kalay, kurşun, nikel, mangan, demir, alüminyum, arsenik, antimon ve fosfordur Mangan ihtivâ eden bâzı pirinçlere tunç da denilmektedir Aslında tunç (veya bronz) bakır-kalay alaşımıdır

Pirinç mîlâttan önceki devirlerde dahi bilinmektedir Günümüze kadar ulaşan en eski pirinç malzeme, kalamin pirincidir

Alaşımlarının özellikleri: Pirinç oldukça sert ve kolay işlenebilen bir malzemedir Dövülebilirliği bakır muhtevâsına bağlıdır % 55’ten az bakır ihtivâ eden beyaz pirinçler, kolay işlenemez Bunlar ancak toz hâline getirilerek sert lehim işlemlerinde kullanılma sahası bulurlar Dövülebilir pirinçler ise umûmiyetle % 62’nin üzerinde bakır ihtivâ eden ve soğuk olarak işlenebilen alfa pirinçleri ile daha az bakır ihtiva eden ve sıcak işlem gerektiren beta pirinçleridir Alfa pirinçleri üstün soğuk işlem özelliklerine sâhip olup civata, pim ve vida yapımında yaygın olarak kullanılır Beta pirinçleriyse daha az sünek, fakat daha dayanıklıdır Bunlar bilhassa musluk vanası, kapı ve pencere kolu ve bâzı bağlantı parçalarının îmâlinde kullanılır

Üçüncü grup pirinçler diğer elementlerle özellikleri geliştirilen alaşımlardır Meselâ, alüminyumlu pirinçler korozyona karşı dayanıklıdır Kurşunlu pirinçler kolay işlenir Kalaylı pirinçler ise deniz suyunun korozif etkisine karşı dirençlidir

Bakır kırmızı renkli bir metaldir Çinko katılarak rengi açılır Pirinçteki çinko yüzdesi arttıkça renk, kırmızıdan altın sarısına doğru yaklaşır Pirincin renginden çinko muhtevası tahmin edilebilir

Pirinç eşyâ: Târihte pirinç, gemi parçalarından zırha, mücevherlerden kemer tokasına kadar değişik yerlerde kullanılmıştır Tunca göre daha dövülebilir olduğundan, ibrik, leğen, kâse ve testi gibi çeşitli ev eşyâsı yapımında kullanılmıştır

Altın ve gümüş, dekoratif maksatlarla kullanılmaya başlayınca; pirinç de avize, şamdan, duvar saati gibi eşyâların yapımında daha yaygın olarak kullanılmaya başlandı