Sıcağa Maruz Kalma

SICAĞA MARUZ KALMA
Hava sıcaklığı vücudumuz tarafından atmosferik şartlara bağlı olarak algılanır Aynı sıcaklıkta fakat daha fazla neme sahip bir havayı çok daha sıcak olarak algılarız Neme bağlı olarak hissedilen sıcaklık tablosu aşağıda verilmiştir


Tüm resmi görmek için tıklayın


Normal vücut 36-37 C’ dir Bu ısı karmaşık mekanizmalarla sabit tutulur Normal düzenleme mekanizmalarının aşıldığı ve vücudun artık daha fazla ısıyı tolere edemediği zamanlarda sıcağa maruz kalma nedeni ile hastalık oluşur Bunun üç formu olabilir:

a- Sıcak krampları
b- Sıcak bitkinliği
c- Sıcak çarpması

SICAK KRAMPLARI
Uzun süre yüksek ısıya maruz kalanlarda görülen ağrılı kas kasılmaları ile belirgin durumdur Ateşle ilgili işçilerde, aşırı egzersiz yapanlarda hatta bazen iyi kondüsyonlu atletlerde bile görülebilir Kişilerde terleme ile su ve tuz kaybı olur Aşırı çalışan ve stres altında olan kaslar da bu kayıba duyarlı hale gelirler ve kramplar oluşur Kramplar; aniden başlayan, aşırı ve hareketi kısıtlayıcı ağrılardır

İlkyardım:
1Kazazedeyi sıcak ortamdan uzaklaştırın
2Kazazedeyi yatırarak veya oturtarak krampları dinene kadar kramplı kasları dinlendirin
3Bu kazazedelere tuz yoğunluğu yüksek sıvılar verilmemelidir Çünkü kayıp çok yüksek değildir Sulandırılmış dengeli elektrolit solüsyonları, su içinde eritilmiş ishal tozları kullanılabilir Bunlar mevcut değilse 1lt suyun içine 1 çay kaşığı tuz atarak hazırlanan içecekler verilebilir( Tuzlu su bulantı ve kusma yapabilir, içeceğe 3-4 çay kaşığı şeker de katılırsa sorun hallolur)
4Ağrılı kaslara aşırı ve sert masaj yapmayın Bu şekilde kasların kemiğe yapıştığı yerlerde kopmaya hatta kas yırtılmalarına neden olabilirsiniz

SICAK BİTKİNLİĞİ



Sıcak yorgunluğu ya da sıcak baygınlığı da denen sıcak bitkinliği sıcağın neden olduğu en sık görülen hastalıktır Terleme ile aşırı su ve elektrolit kaybına bağlı olarak oluşur


Risk faktörleri:
1Sıcak ve güneşli havalar
2Çok kalın, çok sıkı, koyu renkte giysiler
3Aşırı ısıtılmış, havasız odalar
4Küçük araçlar
5Aşırı kalabalık yerler
6Güneş tentesi indirilmiş bebek arabalarında aşırı giydirilmiş bebekler
7Çok yaşlılar
8Aşırı fiziksel efor sarfedenler
9Kusma ve ishali olanlar
10Coğrafik ve jeolojik unsurlar ( suyun yüzeyinde güneş ışınlarının yansıması, kapalı bölgeler, yer altı geçitleri, mağaralar )
11Birkaç kat giysiyle sıcak güneşte duran kişiler ( futbol meraklıları, gösteri izleyenler )
12Yüksek nem oranı

Belirtiler:
1Kazazede sıcaktan yakınır, sık sık susar
2Baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik, sersemlik, bulantı, kusma olur
3Kazazedelerin ciltleri soluk, terli ve yapışkandır
4Nabız ve solunum hızlı olabilir Genelde yaşam bulguları normaldir
5Vücut ısısı genellikle normal veya biraz yüksektir
6Kazazede ani hareketlerde baygınlık geçirebilir
7Eğer tedavi edilmezse, sıcağa maruziyet devam ederse bilinç düzeyi düşebilir, sıcak çarpmasına dönüşebilir

İlkyardım:
1Kazazedeyi hemen sıcak ortamdan uzaklaştırın
2Tüm sıkı giysileri gevşetin ve fazla olanları çıkartın
3Kazazedenin uzanmasını sağlayın, ayaklarını biraz yükseltin
4Eğer tamamen kendindeyse 1ltsuya 1çay kaşığı tuz ve 3-4çay kaşığı şeker katarak hazırladığınız içeceği verin
5Bu önlemler çoğu durumda tüm belirtileri ortadan kaldırır ve kazazede 30dk İçinde kendini daha iyi hisseder Eğer belirtiler düzelmezse, bilinç kapanmaya başlarsa veya ısı yüksek kalırsa daha yoğun tedavi için kazazedeyi hastaneye nakledin



SICAK ÇARPMASI
Sıcağa maruz kalmanın yol açtığı çok az görülen ama en ciddi hastalıktır Vücudun kabul edebileceğinden daha fazla ısıya maruz kalınmış ve aşırı ısıdan kurtulmanın tüm normal mekanizmaları aşılmıştır Vücut ısısı hızla doku zararına yol açan düzeye yükselir, tedavi edilmezse mutlaka ölüm ile sonlanır

Risk faktörleri:
1Aşırı fizik aktivite ( özellikle sıcak günlerde yapılan )
2Kapalı, kötü havalanan, nemli ortamlar
3Sıcak hava dalgaları sırasında; iyi havalanmayan ek havalandırma sistemleri bulunmayan binalarda yaşayan yaşlı insanlar
4Sıcak yaz gününde, kilitli arabada yalnız bırakılan çocuklar

Belirtiler:
1Sıcak çarpmış kazazedelerin ciltleri sıcak, kuru ve kırmızıdır Terleme mekanizmaları aşıldığı için terleyemezler Bu bulgular sıcak bitkinliği ( terli, yapışkan cilt ) ile tezat oluştururken sıcak bitkinliğinden sıcak çarpması geliştiren kazazedelerin ciltlerinin nemli kaldığı unutulmamalıdır
2Vücut ısısı 40-42 C”ye yükselir
3Kazazedenin bilinç düzeyi düşer ve kişi hızla çevreye ilgisiz hale gelir Sayıklamalar, anlamsız konuşmalar olabilir Tamamen bilinç kaybolabilir
4Nabız zayıflar, kan basıncı düşer

İlkyardım:
1Kazazedeyi sıcak ortamdan uzaklaştırın
2Kazazedenin giysilerini çıkartın
3Tüm vücudu derhal soğutmaya başlayın Kazazedenin üzerine ıslak havlu veya çarşaflar koyun Bunları her 5dk’da bir değiştirin Yelpaze, vantilatör veya herhangi bir araçla sağlanan serin hava akımını kazazedeye doğru tutun
KAZAZEDEYİ ASLA ANİ VE ÇOK SOĞUK SUYLA ( BUZLU SU BANYOSU GİBİ ) SOĞUTMAYIN
4Kazazede bilinçli ise su ya da serin içecekler yudumlatın
5Bilinç, solunum ve nabzı sürekli takip edin
6Gerekiyorsa ilkyardımın ABC’sini uygulayın
7Kazazedeyi hemen bir sağlık kuruluşuna nakledin

Korunma:
1Güneşte veya sıcakta çok fazla kalmayınız Sıcak için ilk gün 15dk İle sınırlı olan aşırı aktivitenin her gün 15dk arttırılarak sürdürülmesi sıcağa alışmayı sağlayabilir
2Sıcak havada uzun fiziksel çabadan kaçınınız
3Açık renkli,vücuda bol giysiler, açık ayakkabılar giyiniz
4Mutlaka yeterli miktarda sıvı alınız


Sıcak çarpması nedeni ile ölen kişilerin beyin hücrelerinde hasarlar görülmüştür Karaciğer, böbrek ya da öteki organlardan birinde veya birkaçındaki harabiyet bazen sıcak çarpmasından günlerce sonra ölüme götürebilir

Sıcak çarpmasında; vücut ısısının artması ile derialtı damarları genişler, derin dokulardan deriye kan akımı olur ve kan burada göllenir Dolaşımdaki kanın azalmasıyla kalp kası hücrelerinde ölümler, ritim bozuklukları, yaygın damar içi pıhtılaşmaları ve diğer sistemik etkiler ile karşılaşılabilinir Makattan alınan ısının 41C ve üzerine çıkmasıyla beyin harabiyetleri başlar, 43C’nin üzeri ise yaşamla bağdaşmaz