Depremler

Artçı Deprem Nedir?
Ana depremden sonra meydana gelen ve ana şokun büyüklüğünü geçmeyen depremlerdir Artçı depremlerin belli bir süresi yoktur bir ay ya da bir yıl sürebilir

Deprem Büyüklüğü Nasıl Ölçülür?
Rıchter ölçeği odak noktasında oluşan enerji miktarını ölçmeye dayanır Bu sistem Amerikalı Charles Richterin bulduğu bir ölçeğe dayanır Deprem dalgaları P L ve S olarak bilinir Bu deprem dalgaları titreşimleri kaydetme özelliği olan sismografla ölçülür Bu titreşimler ölçülmeden önce yüz binlerce kat büyütülür; böylece sismograf insanın algılayamadığı kadar küçük sarsıntıları bile kaydedebilir Richter ölçeğinde; yukarıya doğru her basamak (46/52/57/64) bir öncekine göre 30 kez daha şiddetlidir

Deprem Nedir Nasıl Oluşur ?
Levha hareketleri sonucunda yerkabuğu içinde meydana gelen kıvrılmalara bağlı olarak ortaya çıkan dalgaların yeryüzünü sarsmasına deprem denir Levhaların birbirine sürtünmeleribirbirlerini sıkıştırmaları birbirlerinin üstüne çıkmaları yada birbirlerinin altına dalmaları ile deprem oluşur

Deprem Şiddeti Nedir ?
Depremin yeryüzünde bir noktadaki etkisinin ölçüsü olarak tanımlana bilir Kısacası; depremin insanlar ve yapılar üzerinde meydana getirdiği hasarın derecesidir Bu etki depremin büyüklüğü odak derinliği zemin yapısı yapıların dayanıklılığına bağlı olarak değişir

Depremler Önceden Bilinebilir mi?
Bu konuda araştırmalar devam etmektedir Çin ve Japonya’da önceden tahmin edilen birkaç deprem vardır Ancak her deprem farklı özellik göstermektedir Bu nedenle depremin yeri zamanı ve büyüklüğü hakkında tahminde bulunmak henüz mümkün görünmemektedir Fakat kuyu suyu seviyesindeki değişmeler radon gazı artışı manyetik ve elektrik değişimleri bazı hayvanların davranışları öncü depremler yerkabuğundaki deformasyonlar deprem habercisi olabilir

En Az Sarsılan Kıta Hangisidir?
Dünyada en az sarsılan kıta Antarktika’dır

Fay Nedir?
Levhaların kayarak birbirine değmesi veya çarpması sonucu yerkabuğunda çatlaklar oluşur Bunlara fay adı verilir

Hayvanlar Depremi Sezer mi?
Bazı depremlerden önce hayvanlarda olağandışı davranışlar gözlenebilir Hayvanların duyuları daha hassas olduğundan elektrik ve manyetik dalgaları kolaylıkla algılayabilirler Örneğin; Çin’de meydana gelen büyük bir deprem öncesinde farelerin panik içinde yuvalarından dışarıya fırladıkları görülmüştür

Kuzey Anadolu Fayı
Batıda Saroz Körfezinden başlayıp Şarköy Marmara Denizi İzmit Adapazarı Düzce Bolu Çankırı Kargı Ladik Niksar Erbaa Erzincan üzerinden Kars’a kadar uzanır 1200 km uzunluğundaki fay hattında son yüzyıl içinde çok şiddetli depremler meydana gelmiştir

Levhalar
Yerkabuğunu meydana getiren bölümlerden her biridir Levhalar sürekli hareket halindedirler ve depremlere neden olurlar Hareketleri uzaklaşma - ayrılma yakınlaşma - çarpışma ve yanal yer değiştirme şeklindedir

Levhaların Hareketleri
Dünya haritasına bakıldığında; kıtaların biçim olarak bir yap-boza benzedikleri kolayca görülebilir Günümüzden 200 milyon yıl önce tek parça halinde olan yer kabuğu yavaşça hareket eden ve kıtasal levhalar denilen büyük kara parçalarına bölünmüştür Mantodaki ısı akımlarının neden olduğu bu hareketle levhalar birbirinden uzaklaşır veya birbirine çarparlar

Neden Sarsılıyoruz?
Üzerinde yaşadığımız dünya ortalama kalınlığı 35 km olan kabuk ile onun altında pelte kıvamında ki mantodan oluşur Mantonun pelte kıvamı nedeniyle üzerindeki levhalar birbiriyle çarpışır kırılır ve kayar Bu kırılma ve kopmalar sonucu dalgalar halinde açığa çıkan enerji sarsılmaya neden olur

Odak Noktası Nedir?
Depremin yerkabuğu içinde meydana geldiği noktaya odak noktası ( hiposantr ) denir ve deprem sırasında en büyük hasar bu noktanın yerkabuğundaki izdüşüm alanında oluşur Sığ odaklı depremlerin hasar derecesi fazla iken derin odaklı depremlerin hasar derecesi azdır

Tsunami Nedir?
Depremin odak noktası denizde olduğu zaman deprem sırası ve sonrasında yüksekliği 30 metreye ulaşan dev dalgalar meydana gelir Tsunami adı verilen bu dev dalgalar kıyıya yakın yerlerde büyük hasarlara neden olurlar

Türkiye'deki En Şiddetli Deprem?
1939 yılında Erzincan’da meydana gelen 79 şiddetindeki deprem Türkiye’deki en büyük depremdir Bu deprem sonucunda 360 km uzunluğunda yüzey fayı oluşmuş 40000 insan yaşamını yitirmiştir

Yer Kabuğunun Yapısı
Dünya içiçe birtakım katmanlardan oluşmuştur Yer küre kabuk manto iç ve dış çekirdekten oluşur

Yeryüzündeki Önemli Deprem Kuşakları
Yeryüzünde çok aktif olan iki önemli deprem kuşağı vardır;
A) Büyük Okyanus Çevresi: Dünyada meydana gelen depremlerin yaklaşık %70’i bu kuşak çevresinde meydana gelmektedir Buradaki depremlerin büyük kısmı levha sınırları boyunca meydana gelir Şili Peru Meksika Aleut Adaları Kaliforniya Alaska ( And kıvrım kuşağı ) ile Kamçatka Yarımadası Japonya Çin Filipinler Endonezya Yeni Gine ve Büyük Okyanustaki bazı adalar bu kuşak üzerinde yer alır
B) Alp-Himalaya Kıvrım Kuşağı: İspanya’dan başlayıp Hindistan’a kadar uzanan bu kuşakta Fas Cezayir Tunus Fransa İtalya Yunanistan Türkiye İran Azerbaycan Afganistan Pakistan Hindistan yer alır