Acosta, Gabriel:

ACOSTA Gabriel:


(1585-1640) Portekizli düşünür Ruhun ölümsüzlüğü inancına karsı çıkmış din sorunlarının akılcı bir yöntemle eleştirilmesi geleneğini kurmuştur Oporto' da doğdu Amsterdam' da öldü Sonradan Katolik olan Yahudi bir ailenin oğludur Çocukluğunda sıkı bir Katolik eğitimi gördü Coimbra' da öğrenimini bitirdikten sonra küçük bir manastıra kapandı Burada incil üzerinde yaptığı çalışmalar sonucu Yahudilik' e yönelince ailesini de buna inandırmaya çalıştı Ailesi dinsel inançları nedeniyle kovuşturmaya uğramaktan korkarak Amsterdam' a sığındı Acosta Amsterdam' da Yahudi ayinlerinin ve öbür dinsel uygulamalarının Incıl'e uymadığı gereksiz katılıklarla dolu olduğu kanısına vardı Hahamlarla uzun tartışmalara girişti: ruhun ölümsüzlüğü ilkesinin belirsizliğini ve Incıl'in tutarsız oluşunu vurgulayan bir kitap yazdı 1624' te Examen dos Tradiçoens Phariseas Conferidas Con a Lay Escnta adıyla yayımladığı bu kitabı nedeniyle din düşmanı sayıldı Kitap bir başka yapıtıyla birlikte toplattırılarak yakıldı kendisi de afaroz edildi 1633' te yeniden Yahudi topluluğuna dönmek istedi Bu istek görüşlerinin değişmesinden değil bir toplumsal çevre gereksinîminden kaynaklanıyordu Yeniden topluluğa kabul edilen Acosta bir süre sonra Musa' nın getirdiği ilkelerin tanrısallığından kuşkuya düşerek tüm dinlerin insan düşüncesinden doğup doğmadığını sorguladı Daha sonra tüm Yahudi kurallarını çiğnediği ve iki Hıristiyan'ı Yahudi olmaktan alıkoyduğu gerekçesiyle suçlanarak Sinagog' dan kovuldu 1640' ta son bir kez daha Yahudi toplumuna kabul edilmesi için başvurdu Bunun gereği olarak ağır kefaret cezalarından geçmeye zorlandı Önce sinagogda pişmanlığını dile getirdi sonra 39 kamçı yiyerek yere yatırıldı üzerinden tüm Yahudi cemaatı yürütüldü Bu olaydan sonra eve gelerek öz yaşam öyküsünü yazdı ve kendini vurarak intihar etti Öbür kitapları yakılıp yok edildiğinden görüşleri hakkındaki bütün bilgi 1687' de yayımlanan bu öz yaşam öyküsünden gelir
Acosta ruhun ölümsüzlüğü öğretisine karşı çıkmış bunu kuşkulu ve Incil' e aykırı bulmuştur Ona göre bütün dinler birer insan buluşu düşünce ürünü olabilir Acosta gerek doğa verilen ve akıl ilkelerine dayanan eleştirici düşünceleri gerekse acıklı yaşamı nedeniyle sonraki dönemlerde etkili olmuş inanç sorunlarının tartışma ve eleştiri konusu yapılmasına öncülük etmiştir Özellikle Yahudi-Hıristiyan inançlarını bir bütünlük içinde ele alışı bu inançlarla ilgili sorunlara belli bir dine bağlanmadan yansız bakışı tanrıbilime önemli bir yenilik getirir 18 yy' dan bu yana gelenekçi dinlere karşı çıkan düşünce ve inanç özgürlüğü görüşünü savunan din anlayışının gelişmesinde katkısı büyüktür

• YAPITLAR: Examen dos Tradiçoes Phariseas Conferidas Con a Lay Escrita 1624 ("Yazılı Yasalarla Karşılastırarak Farsi Geleneklerin Incelenmesi"); Tratado de L'Immortalitat de L'Ama 1626 ("Ruhun Ölümsüzlüğü Ustüne") Examplar Humanac Vttae 1687 ("insan Yasamından Örnekler")