Ülkeler Tarihi: Suudi Arabistan

Arabistan tarihi ilk yaratılmış insan ve ilk peygamber Hazret-i Âdem ile Arabistan toprakları üzerinde Hazret-i Âdem´den sonra birçok peygamber geldi Bunlardan Hazret-i Nuh insanlığın ikinci babasıdır Araplar Hazret-i Nuh´un üç oğlundan biri olan "Sam"dan türemişlerdir Bu yüzden ülke toprakları üzerinde ilk yaşayanlara "Samiler" adı verilir

Samiler´den sonra gelenlere Arab-ı aribe dendi Himyer Gassan ve Hire gibi bir takım devletler kuruldu Eski Araplarla yeni gelenlerin karışması neticesi Arab-ı müsta´ribe meydana geldi İslamiyet´ten evvel Araplar çeşitli kabileler halinde yaşarlardı Bunların en şereflisi Kureyş bunun içerisinden de Haşimi kolu sayılıyordu Hazret-i Muhammed bu koldan gelmekteydi ve 610 yılında İslam dinini tebliğe başladı 630 yılında Mekke fethedildi

Hazret-i Muhammed 632 yılında vefat edince Dört Halife (632-661) devri başladı Bahreyn Irak Suriye Filistin Mısır Afrika Kafkasya ve Horasan fethedildi Dört Halife devrinden ve Hazret-i Hasan´ın altı aylık hilafetinden sonra devlet idaresi 662 yılında Emevilere geçti Sicistan Afganistan Semerkant Erzurum Kıbrıs Girit Sicilya Buhara Harzem Hint toprakları Malatya ve Türkistan fethedildi Sınırlar Atlas Okyanusu ve Fransa içlerinden Türkistan´a kadar uzandı

Emevi Halifeliğinden sonra 750´de Abbasi Halifeliği devri başladı Fakat Abbasiler her geçen gün kuvvet ve itibarını kaybediyordu Çeşitli iç isyanların ve toprak kayıplarının yanında Moğol felaketiyle 1258´de fetret devrine girildi Üç senelik fetret devrinden sonra Abbasilerin Mısır´daki halifeliği 1517 yılına kadar devam etti

Arabistan Yarımadası Sultan Birinci Selim Han (1512-1520) zamanında Osmanlı hakimiyetine geçti Sultan Selim Hanın 1517´deki Ridaniye Muharebesiyle Mısır´ı alıp Memluk Devletine son verdikten sonra bu devletin nüfuzu altında bulunan Mekke ve Medine havalisi de Osmanlı hakimiyetini tanıdı O sırada Mekke emiri bulunan Şerif Berekat bin Muhammed Hasani derhal henüz on iki yaşında bulunan oğlu Şerif Ebu Nümey´i elçilik heyetiyle Mısır´a göndererek Osmanlı padişahına tazimlerini arzla Mekke´nin anahtarlarını takdim etti

Şerif Ebu Nümey Osmanlı Padişahı Sultan Selim Han tarafından da kabul edildi Şerif Ebu Nümey´e hil´at giydirilerek padişahın elini öptü Şerif Berekat´a Mekke emirliği menşuru yazılıp oğluna verilen hediyelerle Mekke´ye gönderildi Mısır hazinesinden Mekke emirine maaş bağlandı Ayrıca Şerif Ebu Nümey ile beraber Mekke ve Medine ahalisine dağıtılmak üzere padişah tarafından 200000 altınla bol miktarda zahire gönderildi Bunları Emir Muslihiddin ile Mısır´dan iki kadı götürüp mahallerinde dağıtmaya memur edildiler

1517 yılından itibaren Mekke ve Medine´deki camilerdeki hutbelerde Osmanlı padişahlarının adları zikredildi Emir tayinleri de Osmanlı padişahlarınca yapılırdı Mekke emiri olan şerif vefat eder veya azil yahut istifa ile makamı boşaldığı zaman yerine tayin olunacak yeni emir şeriflerin seçimleri Mekke kadısıyla Mısır Şam ve Cidde valilerinin arz ve inhaları üzerine padişah tarafından tayin edilirdi Emir tayini dört yüz yıldan fazla bu usulle yapıldı

Osmanlılar bölgeyi imtiyazlı halde tuttular Mübarek belde olması dolayısıyla ahalisine ziyadesiyle yardım edip manevi ve sanat değeri yüksek pek çok eserler yaptırdılar Arabistan ahalisi Osmanlıların hakimiyetinde kaldıkları 1517-1918 yılları arasında bolluk içinde yaşayıp ihtiyaçları ziyadesiyle karşılandı

1737 yılında Abdülvehhab oğlu Muhammed´in yaymaya başladığı Vehhabilik yolu Arabistan´daki sükuneti bozdu Bu yol siyasi bir hal de alınca; Osmanlı Devletine karşı bölgedeki Bedevilerin desteğinde 1791´de isyan ettiler Mekke Emiri Şerif Galib Efendi ile harp ettiler Sayısız Müslümanı öldürüp kadınlarını çocuklarını ve mallarını aldılar Bunlar 1801´de Mekke´ye saldırdılar Mekke Emiri Şerif Galib Efendi bunları şehre sokmadı Mekke etrafındaki Arap kabileleri de Vehhabi oldu

1803´te Taif´e girdiler Taif´teki Müslümanlara işkence edip kadınları ve çocukları acımasızca öldürdüler Hac mevsiminde Mekke´ye de saldırdılar Şehre giremediler Şerif Galib Efendi Cidde´ye girince Sü´ud bin Abdülaziz antlaşmayla şehre girdi türbe ve mezarların hepsini yıktırdı Suudiler Şerif Galib Efendiyi yakalamak için Cidde´ye gittiyse de Osmanlı askerinin mukavemetinden geri çekildiler Mekke´de işkence zulüm soygun artınca Şerif Galib Efendi Cidde´den şehre gelip Vehhabileri kovdu Yemen dağlarına kaçtılar Kaçarken çok zulüm soygun yaptılar Şerif Galib Efendinin tavsiyesiyle Beni Sakif Kabilesi de Taif´teki Vehhabileri şehirden kaçırttılar

Vehhabiler Yemen dağlarındaki cahil vahşi köylüleri toplayıp kuvvetlerini arttırarak tekrar Mekke´yi kuşattılar Şehir açlık sebepiyle teslim oldu Yine şehirde çok zulüm ve tahribat yaptılar Mübarek beldelerdeki zulüm ve tahribat Mısır Valisi Mehmed Ali Paşanın 1812´de Cidde´ye gelmesi ve Mekke´ye asker göndermesine kadar devam etti

Kavalalı Mehmed Ali Paşa´nın oğlu İbrahim Paşa Vehhabilerin merkezi Deriyye´yi 1818´de fethedip Vehhabi Emiri Abdullah ibni Suud ile dört oğlu ve ileri gelenlerini esir alıp İstanbul´a gönderince bunlar idam edildi İngiltere bölgede fitne çıkarıp Osmanlı Devleti içinde isyan başlatmak istediyse de 1857´de barışla etkisiz hale getirildi 1860 yılında bütün emirler devletin itaatı ve terbiyesi altına sokuldu

1897´de Suudilerin lideri olan Abdülaziz er-Reşid Vehhabiliği tekrar faal hale getirdi Riyad Kasim Büreyde şeyhleri El-Mühenne köyünde bulunan Abdülaziz bin Suud bin Faysal ile anlaştılar Abdülaziz bin Suud 12000 hecinli ile Kuveyt´ten Riyad´a geldi 1902´de bir gece Riyad´a girdi Abdülaziz ibnür-Reşid´in Riyad Valisi Aclan´ı bir ziyafette öldürdü Zulümden yılmış olan halk bunu emir yaptı Üç sene çeşitli muharebeler yapıldı Abdülaziz ibnür-Reşid öldürüldü 1915´te Osmanlılar işe karışarak Abdülaziz bin Suud Riyad kaymakamı olmak üzere barış yapıldı Sonra Reşidiler ile Suudiler arasında Kasim´de harp olup Abdülaziz bin Suud mağlup oldu

1918´de Abdülaziz bin Suud İngilizlerin teşviki ile bir beyanname yayınladı Mekke´ye ve Taif´e saldırdı Fakat bu şehirleri Şerif Hüseyin Paşadan alamadı 1924´te İngilizler MekkeEmiri Şerif Hüseyin bin Ali Paşayı yakalayıp Kıbrıs´a götürdü İngilizlerin bu hareketinden sonra Abdülaziz bin Suud 1924´te Mekke´yi ve Taif´i rahatça ele geçirdi Suudiler İngilizlerin yardımıyla bölgede kontrolü sağlayınca Osmanlı Devletinden sonra halifelik makamına sahip olmak istedilerse de başaramadılar

İbn-i Suud 1932 yılında Suudi Arabistan Krallığını kurdu 1953 yılında ölümünden sonra yerine oğlu Suud bin Abdülaziz geçti 1964´te tahtan indirildi Yerine kardeşi Faysal getirildi 1977´de sarayında yeğeni tarafından öldürüldü Yerine kardeşi Halid geçti O da 1982´de ölünce kardeşi Fahd geçti

Suudi Arabistan 1948 1967 ve 1973 yıllarında vuku bulan Arap-İsrail harplerine katıldı İngiltere Fransa ve ABD´den milyarlarca dolarlık silah malzeme savaş uçakları güdümlü mermiler alındı 1990 ortalarında Kuveyt´in Irak tarafından işgal edilmesine karşı olan Suudi Arabistan Irak´ı Kuveyt´ten çıkarmak için harekete geçen "çok uluslu güce" üs vazifesi yaptı


Alıntı