İtalyan Fasizminin Ozellikleri

İtalyan Faşizmi - İtalyan Faşizminin Özellikleri


Tarihçe

Mussolini İtalyan Sosyalist Partisi’nin sendikalist kanadından geliyordu Parti gazetesi L’Avanti’nin redaktörleri arasındaydı 1915 yılında Mussolini kendisi sosyalist partinin savaş karşıtı manifestosunu imzalamış olmasına rağmen Fasci d’azione rivoluzionaria I Dünya Savaşı sırasında İtalya’nın savaşa katılımı yolunda faaliyet gösterdi Mussolini halen Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun idaresinde bulunan Adriyatik Denizi’in doğu yakasını İtalya’ya dâhil etme amacının propagandasını yapıyordu Bu faaliyetinin sonucunda sosyalist partiden çıkartıldı Bu tarihten sonra sosyalist ve komünist hareketlerle onlara yakın işçi hareketlerine karşı şiddetli bir mücadeleye girişti 1919’da Milano’da 1 Fascio di Combattimento kuruldu Örgüt otoriterVersaille Sözleşmesi'nin İtalya lehine düzeltilmesini talep ediyordu 1919’da I Dünya Savaşı’nda savaş pilotluğu yapmış olan yazar Gabriele D’Annunzio’nun Fiume’de (bugünkü Rijeka) ele geçirmesiyle korporatif bir sisteme kitle gösterilerine ve faşizm tarafından devralınan sembolizme dayanan ilk ön-faşist rejim kurulmuş oldu 1920’den itibaren faşist hareket bir kitle hareketine dönüştü Taraftarları arasında toprak sahipleri küçük burjuvalar ve orta sınıf burjuvalar vardı Politik karşıtlar Squadri adı verilen çetelerin terör eylemleri sonucu saf dışı bırakıldı 1921 yılında faşist parti Partito Nazionale Fascista (PNF) kuruldu Partiyi destekleyenler arasında bürokrasi kilise ve ordu bulunuyordu Roma Yürüyüşü sonucu kral III Viktor Emanuel Mussolini’yi 30 Ekim 1922’de başbakan ilan etti


Mussolini 1925’te sosyalist partiyi ve antifaşist örgütleri yasakladı ve kendi lider kültüyle diğer faşist diktatörlükler için bir model kurdu Kendini Duce (lider) olarak adlandırıyordu Ona göre Duce üniforması ve savaşçı görünümüyle bir halk adamı bir işçi bir baba bir sporcu kadınların bir kahramanı ve bir askerdi Antik Roma’nın dünya imparatorluğu idealinden devralınan bir büyük devlet iddiası İtalyan faşizminin temel düşüncesiydi ve 1935’te Etiyopya’nın yağmasına yol açtı 1938 sonrası faşizm resmi olarak antisemitist bir politika sürdürdü


1932’de Mussolini Dottrina del fascismo ile ilk defa İtalyan faşist ideolojisinin bir taslağını yayınladı Bu eserinde Mussolini Friedrich Nietzsche’nin “iktidar isteği” düşüncesiyle ilişkili olarak ve Vilfredo Pareto’ya dayanarak “büyük adamların” otoriter rejiminin meşruluğu üzerine tezler ortaya atıyordu Georges Sorel’den esinlenerek siyasi olanın yaratıcı şekillendirme ilkesi için doğrudan eylem ilan ediyordu Mussolini’nin anlayışında sendikalizme dayanan korporatist bir ekonomik sistemle sınıf karşıtlıklarının aşılacağı düşünülüyor ve birçok kaynaktan beslenen bir milliyetçilikle İtalya Akdeniz imparatorluğunun merkezi olarak görülüyordu


Peş peşe gelen askeri başarısızlıklar sonucu 1943’te Mussolini faşist devletin en yüksek yürütme organı olan Büyük Meclis tarafından görevinden alındı ve tutuklandı Ancak Alman silahlı SS kuvvetleri Mussolini’yi hapisten kurtardı Mussolini Kuzey İtalya’da İtalyan Sosyal Cumhuriyeti’ni (Repubblica Sociale Italiana) ilan etti Ancak başarılı olamadı
İtalyan Faşizminin Temel Özellikleri

• Lider kültüne dayanan aşırı milliyetçi popülist egemenlik biçimi
• Politikanın belirgin şekilde estetize edilmesi ve iradenin ekonomiye önceliğinin vurgulanması Bu anlamıyla faşizm Füturizm’in mirasçısıdır
• Bayraklar yürüyüş kolları ve ritüel kitle gösterilerinde taşınan üniformalar gibi politik sembollerin abartılı kullanımı
• Antik dünyaya dayandırılan ve kendini en çok Roma geçmişi kültünde açığa vuran bir gelenekselcilik Bununla birlikte devrimci-dinamik bir kendilik temsili
• Üretim dallarına göre örgütlenmiş korporatif ekonomik model ve parlamentonun yerine geçen bir birlik (Fasci ve Korporasyonlar Odası Camera dei Fasci e delle Corporazioni 1938-1939’dan itibaren) ve Parti ve devlet işlevlerinin karışmasından oluşan bir organın Büyük Faşist Meclis’in (Gran Consiglio del Fascismo) iktidarda bulunuşu
• Georges Sorel geleneğine dayanan şiddetin politik kutsanması
• Adriyatik Denizinin Hırvat yakasını İtalya’ya bağlama çabası
• Özellikle sosyolog Robert Michels’in getirdiği gibi bir partiler eleştirisi ve kendini bir anti-parti (1919–1922 arası) ve daha sonraları yeni tipte bir kitle partisi olarak değerlendirme

İtalyan faşizmi içinde modernist-devrimci kanatla tutucu-geleneksel kanat arasında süregiden bir gerilim vardı Mussolini 1921-1925 arası bu kuvvetleri bir arada tutmak için çaba harcadı Bununla birlikte çelişkili temsiller dışarıya karşı farklı toplumsal akımların faşizmde birleşmesi olarak sunuldu