Mısır: Anubis (Anpu, Yinepu, İnpu, Kutsal Mumyalayıcı)

Anubis (Anpu Yinepu İnpu Kutsal Mumyalayıcı)
Yinepu İnpu Kutsal Mumyalayıcı)

Anubis
Eski Mısır mitolojisine göre Nephthys ve İsis'in oğlu olarak bilinir Fakat aslında [İsis'in değil;] Osiris'in oğludur [1] Efsaneye göre; Nephthys Osiris'i sarhoş ederek baştan çıkarmış ve sonuçta Anubis dünyaya gelmiş Bir başka rivayete göre ise Nephthys Osiris'i İsis kılığına girerek baştan çıkarır [2] Kimi kaynaklarda ise Nephthys ve Seth'in oğlu olarak geçer [3]
Anubis'in eşi güneş ve savaş tanrıçalarından biri olarak da bilinen Bast'tır Bast mumyalama öncesinde vücudun temizlik ve hazırlığını yaparak Anubis'le beraber çalışır [4]
Anubis kralların ve tanrıların kutsal asasını taşıyan çakal başlı bir adam olarak; yalnızca siyah bir çakal olarak ya da İsis'e eşlik eden bir köpek olarak betimlenir [2] Gövdesi insan başı çakal veya vahşi köpek şeklinde ve kuyruğu çalı biçiminde kutsal bir hayvan olarak tasvir edilir [5]



Anlamı bilinmemekle beraber Anubis'in simgesi bir sırıktan sarkan kanla lekelenmiş siyah-beyaz bir öküz postudur [2]


Çakalların mezarlar etrafında dolaşması nedeniyle çakal başlı Anubis ölümle beraber anılır [1] Mısırlıların mezarlarına bu kadar özen göstermelerinin bir nedeni de ölülerini çakallardan korunma isteğidir Bu da ancak mumyalama tanrısının onlarla yakın bir bağı olması ile sağlanabilir [Eski] Mısırlılar Anubis'e tapınarak aslında ölülerinden uzak durması için "çakal"a yalvarmaktadır [2]


Anubis Ölen Osiris'i mumyaladığı için "mumyalama tanrısı" olmuştur Görevi tüm ölüleri korumak ve yüceltmektir Bu yüzden mumyalamayla görevli kişiler Anubis maskesi takarlar Ölen kişi diğer dünyada yargılanırken; Anubis ona yardım eder Anubis diğer dünyada ölülerin koruyucusu ve ölüler kentinin efendisidir Anubis tanrılar arasında en korkutucu olanıdır Ölüleri tekrar hayata döndürme gibi bir özelliği de olduğu sanılmaktadır Yüzünde bir çakal ısırığı vardır "Kutsal mumyalayıcı" olarak da bilinir [1] Aynı zamanda Upuaut ("Opener of the Ways"- yolların açıcısı) olarak bilinir ve tavşan başı ile gösterilir [2] [Eski] Mısır dilinde [ise] adı Inpu (Yinepu)'dur Sonraları İskenderiye'nin Serapis ve İsis mezhebinde Hermes'le birleştirilerek Hermanubis adını almıştır [5]
Eski Mısır'da Anpu diye adlandırılan Anubis mitolojiye göre ölülere öteki dünya'nın yolunu gösteren çakal başlı varlıktır piramit metinlerinde anubis Ra'nın oğlu olarak yer alır Başka metinlerde ise Osiris ya da Seth ile ilişkilendirilir [6] Anubis tanrılar arasında en korkutucu olanıdır [3]
Osiris ile ilgili efsanelerde -adı çok sık geçmese de- Anubis'in önemli bir yeri vardır İlk olarak anubis daha önce de gördüğümüz gibi dünyanın fethine Osiris ile birlikte çıkmıştır ancak bu fetih savaşla yapılan istila anlamına değil insanların uygarlaştırılması anlamına gelmektedir Aslında bu efsaneden yola çıkarak Anubis tanrıların insanları eğitmesinde önemli rol oynayan varlıklardan bir olarak karşımıza çıkar İkinci olarak da Anubis Osiris'in ölümünden sonra onun “vücudunun” korunması işini üstlenir İlk olarak bu görevi olan anubis zamanla Osiris'in cenazesi ile olan ilgisinden dolayı ölü kültleri ile ilgili bir özellik kazanmış ve mumyalama ve ölünün yargılanması ile ilgili yol gösterme görevleri gibi görevler üstlenmiştir [6]
Anubis'in üç önemli görevi vardır: İlki mumyalama işlemini denetlemek; ikincisi ise mezardaki mumyaya ulaşıp "ağzın açılması" törenini gerçekleştirdikten sonra rûhu "kutsal sunular alanı"na yöneltmek en önemlisi de "doğruluk ölçüsü"nü göstererek ölüleri aldanış ve sonsuz ölümden korumaktır Erken Mısır tarihinde; Anubis ölüm tanrısıydı Ancak Osiris daha gözde duruma geldikçe onun bu rolünü ele geçirdi [2]

Anubis'in çakal başlı olma sebebi mezarların etrafında çakallar dolaştığı için ve mezarlar da Anubis'i ilgilendirdiğinden çakal başlı olarak tasvir edilmiştir Anubis'in izi neredeyse tüm mezarlarda görülür

Eski Mısır inancına göre Anubis'in mezarları koruma güçüne sahip olduğu bilinmektedir Bu yüzden mezarların girişine Anubis mezarları korusun diye Anubis heykelleri konulmuştur [1] Anubis Yukarı Mısır'daki 17 bölgenin tanrısıdır Ölümden sonraki dünyanın yolunu Anubis açardı [5] Kıyamet günü için ölülere rehberlik eder ve ölüleri yeraltındaki ikinci ölümden korumak için gerçeğin derecelerini ("Scales of Truth") gözlerdi [2] Anubis diğer dünyada ölülerin koruyucusu ve ölüler kentinin efendisidir [3] O ölülerin büyük tanrısı addediliyor ve en eski mastaba duvarlarında kendisine ibadet edilişi gösteren resimler yapılıyordu Buna ait en önemli tapınak Orta Mısır'da Greklerin "Kynopolis" ("kai me ton kuna" Köpekler Şehri) dediği kasabadadır Bunların en güzeli ise Deyr_el_Bahri'de duvarları resimlerle süslenmiş kapılarında kocaman siyah köpekler bulunan bir tapınaktı [5]






Alıntı