Manzum Eserler Hakkında

Manzum Eserler Hakkında

Tanzimat Devri Türk Edebiyatı’nda önce Fransız şairlerinden yapılan çevi¬rilerde bazı yenilikler görülür Bunlan daha çok içerikte yaptıktan yeniliklerle dildeki “sadeleşme” çabalan izler Sonra şekil yönünden birçok değişiklik ve yeniliklere girişildiği görülür
Tanzimat Devri Türk Edebiyatı’nda;
Ölçü çoğunlukla aruz ölçüsüdür Şinasi Ziya Paşa Namık Kemal ve Abdülhak Hâmit’in hece ölçüsüyle yazdıktan şiir denemeleri de vardır
Uyak Klâsik Türk Edebiyatı’ndaki değerini yitirmiştir Şinasi mesnevi biçiminde kaside yazmış; Recaîzade Mahmut Ekrem “uyağın göze göre değil kulağa göre olması” gerektiğini savunmuştur Şiirlerde tam ve zengin uyaklar kullanılmıştır
Nazım birimi genellikle beyittir Şinasî’den Abdülhak Hâmit’e kadar anla¬tım bent beyit ya da dizelerde toplandığı görülmekle birlikte; şairlerin beyit güzelliği düşüncesinden kurtularak bütün güzelliğine yöneldikleri anlaşılır
Nazım şekli olarak Klâsik Türk Edebiyatı’nda görülen bütün şekiller kullanılmıştır Ancak bunlarda kasidelerdeki bazı bölümlerin atılması gibi ufak de¬dikler yapılmıştır Tanzimat Devri Türk Edebiyatı’nın ikinci döneminde özellikle Abdülhak Hâmit’le birlikte nazım şekillerinde büyük ölçüde değişiklik r örülür Bunların çoğu yeni ve karma şekillerdir
Tanzimatçılar en köklü yenilikleri şiirin içeriğinde yapmışlardır
Tanzimat şiiri klâsik konular dışında hak adalet uygarlık özgürlük yurt¬severlik gibi temalarla içeriğini genişletmiş; ikinci dönemde her güzel şeyin onu olabileceği düşüncesiyle daha da çeşitlilik kazanmıştır
Böylece Klâsik Türk Edebiyatı’nda “soyut düşlemsel (hayalî) ve mecazlı” ‘tetikler gösteren şiir Tanzimat Devri Türk Edebiyatı’nın birinci döneminde toplumla ilgili gerçeklere”; ikinci döneminde ise “somut gerçeklere” ayrca ölüm hayat ruh dünya Tanrı gibi fizik ötesi temalara yönelmiştir
Birinci dönemdeki toplumla ilgili düşünceleri ikinci dönemde genellikle e/ romantik duygu ve düşünceler izler; sanat toplum için görüşü yerini sanat sanat için anlayışına bırakır
Dil Tanzimat şiirinde daima ikilik göstermiştir Şinasî’nin safi Türkçe dene¬meleri Ziya Paşa ve Namık Kemal’in hece ölçüsüyle yazdıkları bazı şiirler sa¬deleşme çabalarına ilk örnekler olarak gösterilebilir Ancak bu şairlerin yetiştik¬leri ve alışageldikleri “edebî dil” ortamı ile ikinci dönemdeki “sanat” amacı şiir dilinde bir yalınlaşmayı gerçekleştirememiş; şairler çoğu zaman süslü ve sanat¬lı söyleyişten kurtulamamışlardır