Teşbih Nedir?-Teşbih Sanatı Hakkında

Teşbih Nedir?-Teşbih Sanatı Hakkında

Sözü daha etkili kılmak amacıyla ortak nitelikleri bulunan nesne ya da kavramlar arasında benzerlik kurma sanatıdır Örneğin "Tilki gibi kurnaz adam" bir teşpihtir İnsan kurnazlığıyla bilinen tilkiye benzetilmektedir Bir teşbih'te dört öğe bulunur:



Müşebbehün-bin (benzetilen): Kendisine benzetilen birbirine benzetilen nesne ya da kavramlardan nitelikçe daha güçlü daha üstün olan Örneğimizde "tilki"


Müşebbeh (benzeyen): Birbirine benzetilen nesne ya da kavramlardan nitelikçe daha güçsüz zayıf olan Örneğimizde "adam"
Vech-i şebeh (benzetme yönü): Birbirlerine benzetilen nesne ve kavramlar arasındaki ortak nitelik Örneğimizde "kurnazlık"



Edat-ı teşbih (benzetme ilgeci): Nesne ve kavramlar arasında benzetme ilgisi kuran ilgeç ya da ilgeç işlevi gören sözcük Örneğimizde "gibi"

Örneğin "Yol yılan gibi kıvrılıyor" dendiğinde "yol" benzeyen "yılan" kendisine benzetilen "kıvrılıyor" benzetme yönü "gibi" ise benzetme edatıdır
Teşbih bu öğelerden bir ya da bir kaçının kullanılıp kullanılmamasına göre dörde ayrılır:
Dört öğenin de bulunduğu teşbih teşbih-i mufassaldır (ayrıntılı benzetme) Örneğin "Ahmet aslan gibi güçlüdür"
Benzetme yönü bulunmayan teşbih teşbih-i mücmeldir (kısaltılmış benzetme) Örneğin "Ahmet aslan gibidir" Burada "güçlülük" vurgulanmamıştır
Benzetme ilgeci bulunmayan teşbih teşbih-i müekkeddir (pekiştirilmiş benzetme) Örneğin "Ahmet kuvvetle aslandır" Bu teşbihde "gibi" ilgeci kullanılmamış
Benzetme yönü ve benzetme ilgeci bulunmayan teşbih teşbih-i beliğdir (yalın benzetme) Örneğin "Aslan Ahmet"