Tanziman Edebiyatının Genel Özellikleri (Maddeler Halinde)

Tanziman Edebiyatının Genel Özellikleri



a Bu dönem sanatçıları Divan edebiyatında hiç bulunmayan makale tiyatro roman hikaye anı eleştiri gibi yeni edebiyat türleri getirmişler Divan edebiyatında bulunan şiir tarih mektup gibi edebiyat türlerini Batı anlayışına göre yenileştirmişlerdir



b Tanzimat edebiyatının özellikle ilk devirlerinde yetişen sanatçıların çoğu (Ziya Paşa Namık Kemal) Montesquieu Rousseau Voltaire gibi Fransız devrimci yazarlarının etkisi altında kalarak makale ve şiirlerinde zulme haksızlığa geriliğe karşı şiddetli bir dille mücadeleye girişmişler; vatan millet hürriyet hak adalet kanun meşrutiyet gibi kavramları yaymaya çalışmışlar ?toplum için sanat? anlayışını benimsemişlerdir



c Tanzimat edebiyatının ikinci devrinde yetişen sanatçılar ise (Recai-zâde Mahmut Ekrem Abdülhak Hâmit Sami Paşa-zâde Sezai) toplum işlerine daha az karışmışlar ?sanat için sanat? anlayışını benimser görünmüşlerdir



Klasisizm bir akım olarak bizim edebiyatımızı etkilememiştir Kimilerinin etki saydığı Ahmet Vefik Paşa?nın Molieré?den çevirileri ve uyarlamalarıdır Çeviri yapmak o akımdan etkilenmek değildir Şinasi ise Romantizme (Coşumculuğa) kapılmadığı için Klasisizmin etkisinde gibi düşünülürse de bu yaklaşımlar doğru değildir Özetle: Klasisizm bir akım olarak bizim edebiyatımızı etkilememmiştir



d Çoğu Fransız edebiyatını örnek olarak alan bu sanatçıların bir kısmı Ahmet Vefik Paşa Realizm (Recai-zâde Mahmut Ekrem Sami Paşa*zâde Sezai Nabi-zâde Nâzmi) akımının etkisi altında eserler vermişlerdir



e Tanzimat edebiyatı Divan Edebiyatı?nın tersine olarak seçkin kişiler için değil halk için meydana getirilen bir edebiyat düşüncesiyle ortaya çıkmıştır Bu görüşü benimseyen Şinasi Ziya Paşa Namık Kemal Ahmet Mithat Ali Bey özellikle makale tiyatro anı kısmen de olsa roman türlerinde eserler vermişlerdir Tanzimat edebiyatının ikinci devrinde yetişen Recai-zâde Mahmut Ekrem Abdülhak Hamit başta olmak üzere bazı edebiyatçılar ise bu amaçtan uzaklaşmış görünmektedirler



f Dilin sadeleşmesi konuşma dilinin yazı dili haline gelmesi düşüncesi savunulmuştur Tanzimat edebiyatının başlıca sanatçıları dil konusunda bu düşünceyle birlikte eski alışkanlıklarından kurtulup da öz Türkçe yazmış değildir Türkçe daha çok tiyatro; anı mektup bir dereceye kadar da makale ve romanlarda kullanılmıştır Tanzimat edebiyatının ikinci devrinde yetişen sanatçılar ise konuşma dilinden uzaklaşarak Divan Edebiyatı geleneklerini sürdürmüşlerdir