Tartışmanın Zararları Nelerdir?

Hakkı açıklamak niyetiyle de olsa, başkalarını mağlup etmek için yapılan tartışmalar zararlıdır Bir kimsede tartışmada galip gelme sevgisi, hakkı karşısındakinin ağzından duymaktan daha sevimli gelirse, her kötülüğün içine girmiş demektir Tartışmayı kazanma arzusu, diğer kötülüklere sebebiyet verir




Tartışmanın on zararı vardır:

1- Hasede yol açar:

Haset ise, ateşin odunu yediği gibi, iyilikleri yer Tartışmada galip gelen de, mağlup olan da zararlıdır Mağlup olana, (Falanca senden daha ileri görüşlüdür) denince, galip gelene haset etmeye başlar Tartışmada galip gelen kimse, kendini üstün görmeye başlar Hadis-i şerifte, (ü teâlâ, kibredeni alçaltır, tevazu edeni yükseltir) buyuruldu (Taberani)



2- Hakkı küçük gösterir:

Tartışmacı, kendini üstün görme hastalığından kurtulamaz Her zaman kendisinin hakim olmasını ister (Niye hep kendin konuşuyorsun) diyenlere, (Biz böyle davranmakla ilmin izzetini koruyoruz) der Hasmının bildirdiklerine önem vermez, onun delillerini küçük görür Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Hakkı küçük görmek kibirdendir) [İGazali]



3- Kin tutmaya yol açar:

Fikrinin kabul edilmediğini gören tartışmacı, hasmına kin besler, bazen ömür boyu onu affetmez Kin felakettir Hadis-i şerifte, (Mümin kinci olmaz) buyuruldu (İGazali)



4- Gıybete sebep olur:

Tartışmacı, hasmının sözlerini naklederek, (O şöyle dedi, ben şöyle cevap verdim) diyerek kendini gıybetten kurtaramaz Halbuki gıybet etmek, ölü eti yemek gibidir



5- Övünmeye sebep olur:

Tartışmacı, galip gelirse, kendini övmekten kurtaramaz (Şu delilleri getirerek susturdum) diye kendini över Halbuki, (Çirkin olan doğru, kişinin kendini övmesidir) Bir âyet meali:

(ü teâlâ, kendini beğenip övünen hiç kimseyi sevmez) [Lokman18]

Arkadaşını mağlup etmekle övünen bir cemiyette, kardeşliğin tesisi mümkün olur mu? Övünmek, başkasını hakir, aşağı görmekten ileri gelir Halbuki hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Din kardeşini hakir görmek, kötülük olarak yeter) [Müslim]



6- Kusur araştırıcı olur:

Tartışmacı, hasmını yenmek için onun gizli kusurlarını araştırmaktan kendini alamaz Halbuki başkalarının kusurlarını araştırmak günahtır Tartışmacı, hasmının bedeni kusurlarını ima ile de olsa söyler Mesela; hasmı gözlüklü ise, (Bu gerçekler gözlükle görülmez) diyerek hasmının, gözündeki, bedeni kusurunu ilmi noksanlığı için bir özür sayar



7- Zarara sevindirir:

Tartışmacı, hasmının kötü duruma düşmesine sevinir Halbuki hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Kendisi için sevdiğini, din kardeşi için sevmeyen kâmil mümin olamaz) [Buhari]



8- Riyaya yol açar:

Tartışmacı, zahiren hasmına sevgi gösterir ise de, bunun yalan olduğunu bilir Bu ise münafıklık alametidir Tartışmacı halkın gözüne girmeye çalışır Bu ise riyadır Hadis-i şerifte, (Riya küçük şirktir) buyuruldu (Taberani)



9- Hakkı inkâra yol açar:

Hakkın hasmının ağzından çıkmasına nefret eder Bu ise felakettir Hadis-i şerifte, (ü teâlânın en sevmediği kimse, hakkı kabul etmekte inat edendir) buyuruldu (Buhari)



10- İnada sebep olur:

İnat da, nefrete, düşmanlığa yol açar

Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

[b](Din kardeşine itiraz etme, boş konuşma, [üzücü] şaka yapma ve verdiğin sözden cayma!)