Osmanlı Padişahlarının Peygamber (S.A.V) Aşkı

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-24-2012

Bizim kültürümüz sembolcü kültürdür

Atalarımız daha Orta Asya’dayken belirli eşyaları, cisimleri ve şekilleri belirli manalara sembol yapmışlar

Mesela, “ok” Allah’a bağlılığın, “yay” da bu bağlılığın cihana yayılmasının sembolüydü

Keza davulun, tuğun devlet babında değişik anlamları vardı

İslam’ı kabulden sonra da devam eden bu sembolcü gelenek, Peygamber Efendimize de (s

a

v

) bir sembol bulmakta gecikmemiş ve O’na (s

a

v

) “Gül” sembolünü layık görmüştür

Osmanlı hanedanı, diğer pek çok hanedandan farklı olarak tarih sahnesinde sanatkâr mizaçlı sultanlarıyla yer almış

İyi bir eğitimden geçen Osmanlı şehzadeleri ve sultanları, daha ziyade mûsikîye ve şiire ilgi göstermişler

Osmanlı sarayının diğer Türk devletlerinde de olduğu gibi, sanatçıları ve ilim adamlarını desteklemesi, kültür ve sanat hayatını canlı tutmuş

Osmanlı tarihi, padişahlarının, peygamber sevgisine ait asil duygularını her zaman ve mekânda açığa vurmalarının sayısız örnekleriyle dolu

Tahsin Yıldırım ve Mehmet Kuzu Nesil Yayınları'ndan çıkan 'Osmanlı'nın Peygamber Aşkı' isimli kitapta bu örnekleri bir araya getirdi

İşte bunlardan bazıları:
Fatih Sultan Mehmet
Güzel sanatların çeşitli dallarıyla ilgilenen Fatih Sultan Mehmet de (1432–1481) özellikle resme, şiire ve müziğe büyük önem vermiştir

Fatih, Avnî mahlasıyla şiirler yazmıştır

Fatih’in şiirlerinde Şeyhî ve Ahmed Paşa’nın etkisi görülür

NA’T
1

Yüzün meh-i ‘îd ü ser-i, zülfün şeb-i Esrâ
Gamzen yed-i Mûsâ leb-i la’lün dem-i Îsâ

2

Bu hüsn-ü hüdâyı ki Hüdâ sana verüpdür
Mâni-i cihân yazmadı tasvîrine hem-tâ

3

Alnın kamerine yüzün ayına müşâbih
Bunca göz ile görmedi bu çarh-ı muallâ

4

Avnî seni medheyledi çün tarz-ı gazelde
Matla’ dedi yüzüne vü ağzına muammâ

II

Beyazıt
II

Beyazıt da (1448–1512) şair, sanatkâr ve âlim padişahlarımızdandır

Yazdığı dini şiirlerle bilinmektedir

Fatih’in halefidir

NA’T-I ŞERÎF
1

Muhammed-i ‘ Arâbî kim resûl-i ekmeldir
Tekarrübiyle kamu enbiyâdan efdaldir

2

Kılan resûllerin kavmineydi dâveti çün
Nübüvveti ile bu ins ü câna mürseldir

3

Kim anı medh ede çün medhidir anın Lev lâk
Defâtir-i dü cihân midhatinde mücmeldir

4

‘Adû-yı bî-basar ana muhâlif olasa ne tan
Sahîhi eğri görürler şular ki ahveldir

5

Eğerçi hatm idi Yûsuf’da hüsn-i icâzı
Bu hüsn-i hulku ile cümlesinden ecmeldir

6

Eyâ mu’în-i beşer rahm kıl fütâdelere
Şefâat âyeti şânında çünki münzeldir

7

Kapun gedâsı dürür Adlî anı reddetme
K’âna muhabbet-i âlim delîl-i a’deldir

Yavuz Sultan Selim
Hayatını Müslümanların birliğine ve dirliğine vakfeden büyük Türk Hükümdarı Yavuz Sultan Selim bu uğurda nice zorlukları göğüslemiş bunu yaparken de peygamber aşkını hayatının her safhasında göstermiştir

“Merdüm-i dîdeme bilmem ne füsun etdi felek
Giryemi kıldı füzûn eşkimi hûn etdi felek
Şîrler pençe-i kahrımda olurken lerzân
Beni bir gözleri âhûya zebûn etdi felek

”
NA’T
1

Ey cemâl-i nûr-ı çeşm-i evliyâ
El-meded v’ey mâden-i nûr-i Hüdâ
Hâk-i pâyı tûtiyâ-yı asfiyâ
El-meded ey mâden-i nûr-i Hüdâ

2

Kimse sensin bulamaz Hakka vüsûl
Feyz-i lutfunda olur merd-i kabûl
“Rahmeten lil-âlemîn” ‘sin yâ Resûl
El-meded ey mâden-i nûr-i Hüdâ

3

Eyledim bî hadd cürm ile cerîm
Oldum eşhâs-ı hevâ ile nedîm
Eyle isyânım şefâat yâ Kerîm
El-meded ey mâden-i nûr-i Hüdâ

4

Ey kerem kânı Resûl-i Kibriyâ
Kemterindir bu Selîm-i pür hatâ
Dergehinden ilticâ eyler ‘atâ
El-meded ey mâden-i nûr-i Hüdâ

Kanunî Sultan Süleyman
Şair padişahlar arasında en önemli kişidir Kanuni

Osmanlı sultanları arasında en çok şiir yazan sultan şâir unvanına sahip olan Kanunî Sultan Süleyman, şiirlerinde Muhibbî, Meftûnî ve Âcizi mahlaslarını kullanmıştır

Kanûnî Sultan Süleyman, biri Farsça olmak üzere iki Divân sahibidir

Muhibbî Divânı’nda 2799 gazel bulunmaktadır

Şiirlerinin toplamı 15

935 beyite ulaşmaktadır

Bu haliyle o, aynı zamanda Divan edebiyatının en hacimli divânını kaleme alan şairdir

Halk içinde mu’teber bir nesne yok devlet gibi
Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi
Saltanat dedikleri ancak cihân gavgâsıdır
Olmaya baht ü sa’âdet dünyede vahdet gibi
Ko bu ıyş u işreti çün kim fenâdır âkibet
Yâr-ı bâkî ister isen olmaya tâ’at gibi
Ola kumlar sagışınca ömrüne hadd ü aded
Gelmeye bu şîşe-i çarh içre bir sâ’at gibi
Ger huzûr etmek dilersen ey Muhibbî fârig ol
Olmaya vahdet cihânda kûşe-i uzlet gibi

NA’T
1

Nûr-i âlemsin bugün hem dahi mahbûb-ı Hüdâ
Eyleme âşıkların bir lahza kapından cüdâ

2

Gitmesin nam-ı şerîfin bu dilimden dem-be-dem
Dertli gönlüme davâdır cân bulur andan safâ

3

Umaram her bir adın başka şefâat eyleye
Ahmed ü Mahmûd Ebü’l-Kaasım Muhammed Mustafâ

4

Çünki denildi ana “ve’ş-şems” dahi “ve’d-duhâ”
Rûyuna alnına mihr ü mâhı benzetsem nola

5

Bu libâs u hây u hûy ü tantana nedür dilâ
Eğnine hil’at yeterken bir palâs ü bir abâ

6

Cürm ü isyânım bürûndur gerçi hadden serverâ
Sen şefâat kânısın geldim sana şefkat uma

7

Bu Muhibb’î tevbe eyler tevbesin eyle kabûl

8

Fitne-i şeytândan sakla anı Yâ Rabbenâ

Kanunî Sultân Süleymân Hânın bir başka na’tı

I

Ahmet
I

Ahmet şiirlerinde tasavvufî birikimi yoğun olarak görülen bir şair padişahtır

Şiirlerinde Bahtî mahlasını kullanmış olan I

Ahmed (1590-1617), Mevlevî olmakla beraber, Şeyh Üftâde müridlerinden olan ve Bayramiyye’nin Celvetî kolunun pîri ünlü mutasavvıf Aziz Mahmud Hüdâyî’ye (1543-1628) bağlı idi

Bu bağlılık, aynı zamanda her ikisi de şair olan I

Ahmet ile Hüdâyî’nin şiirlerine de yansımıştır

Aziz Mahmud Hüdâyî III

Murat’ın vefatı üzerine:
Nola tâcım gibi başımda götürsem dâim
Kadem-i pâkini ol Hazret-i Şâh-ı Rüsül ‘ün
Gül-i Gülzâr-ı nübüvvet o kadem sâhibidir
Bahtiyâ durma yüzün sür kademine o gülün

III

Ahmet
Necip mahlasıyla şiirler yazan III

Ahmet’i unutmamak gerekir

III

Ahmet, (1673-1736), zamanda hattattır

Topkapı Sarayı önünde yaptırdığı çeşmenin cephesine, şu tarihi bizzat kendisi yazmıştır: III

Ahmet, sarayın arz odası üzerindeki besmeleyi de bizzat kendisi yazmıştır

Târihi Sultân Ahmet’in cârî zebân-ı lüleden
Aç Besmeleyle iç suyu Hân Ahmed’e eyle du’â

III

Selim
Osmanlı Devleti’nin musikişinas sultanlarından biri olan III

Selim’in çeşitli makamlarda besteleri bilinmektedir

III

Selim’in pek çok makamda 103 civarında beste yaptığı bilinmektedir

Âb–ü tâbile bu Şeb hâneme cânân geliyor
Halvet ülfete bir Şem-i Şebistân geliyor

NA’T
1

Nola fahretse yazarken hâme na’tü midhatin
Ol resûl-i kibriyânın vasf-ı zât-ı devletin

2

Bî-nazîr mahbûb-ı Hakdır

görmemiş mislin felek
Nûrdan bir serve benzetmiş görenler kametin

3

Hilkat-i dünyâya bâis zât-ı pâkindir senin
Arştan a’lâ Yâ Resûlallâh kadr ü rif’atin

4

Hamd ola Hakka bizi çün ümmetinden eyledi
Şükrün etmek nice mümkündür bu uzmâ ni’metin

5

Da’vî-yi küfr ü cehâlet etseler bed-meşrebân
Geldiler îmâna gördükde zuhûr-ı şevketin

6

Cevher-i hâk-i kudûmu tûtiyâdır çeşmime
Belki mahşerde olur tahlîse elde hüccetin

7

İki âlem âfitâbı sensin ey fahr-ı resûl
Pertev-i mihr-i nübüvvet iledir hatmiyyetin

8

Eylemezsen ben kulundan lutf u ihsânın dirîg
Ey şehinşâh-ı dü-âlem var kemâl-i re’fetin

9

Ey kerem kânı zulâm-ı gamdan âzâd et beni
Mazhar-ı feyz-i şefâat kıl bu nâçâr ümmetin

10

Şem’-i şevkın pertevi her dem derunumda niyâz
Bâis-i zevk u ferahtır sînede germiyyetin

11

Nüh feleklerde melekler ins ü cinn hep bendedir
On sekiz bin âlemi doldurdu şân ü şöhretin

12

Dâimâ zikr-i salâtım ola evrâdım benim
Olur ise ey şeh-i taht-ı risâlet himmetin

13

Bin salât ile selâm eyler revân-ı pâkine
Eyler İlhâmî ricâ nakd-ı şefâat ruhsatın

14

Koyma Yâ Rabbî dili tâb-ı teb-i isyânda
Ebr-i lütfundan neşreyle âb-ı rahmetin

''Alıntıdır''

08-24-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlı Padişahlarının Peygamber (S.A.V) Aşkı Bizim kültürümüz sembolcü kültürdür Atalarımız daha Orta Asya’dayken belirli eşyaları, cisimleri ve şekilleri belirli manalara sembol yapmışlar Mesela, “ok” Allah’a bağlılığın, “yay” da bu bağlılığın cihana yayılmasının sembolüydü Keza davulun, tuğun devlet babında değişik anlamları vardı İslam’ı kabulden sonra da devam eden bu sembolcü gelenek, Peygamber Efendimize de (sav) bir sembol bulmakta gecikmemiş ve O’na (sav) “Gül” sembolünü layık görmüştür Osmanlı hanedanı, diğer pek çok hanedandan farklı olarak tarih sahnesinde sanatkâr mizaçlı sultanlarıyla yer almış İyi bir eğitimden geçen Osmanlı şehzadeleri ve sultanları, daha ziyade mûsikîye ve şiire ilgi göstermişler Osmanlı sarayının diğer Türk devletlerinde de olduğu gibi, sanatçıları ve ilim adamlarını desteklemesi, kültür ve sanat hayatını canlı tutmuş Osmanlı tarihi, padişahlarının, peygamber sevgisine ait asil duygularını her zaman ve mekânda açığa vurmalarının sayısız örnekleriyle dolu Tahsin Yıldırım ve Mehmet Kuzu Nesil Yayınları'ndan çıkan 'Osmanlı'nın Peygamber Aşkı' isimli kitapta bu örnekleri bir araya getirdi İşte bunlardan bazıları: Fatih Sultan Mehmet Güzel sanatların çeşitli dallarıyla ilgilenen Fatih Sultan Mehmet de (1432–1481) özellikle resme, şiire ve müziğe büyük önem vermiştir Fatih, Avnî mahlasıyla şiirler yazmıştır Fatih’in şiirlerinde Şeyhî ve Ahmed Paşa’nın etkisi görülür NA’T 1 Yüzün meh-i ‘îd ü ser-i, zülfün şeb-i Esrâ Gamzen yed-i Mûsâ leb-i la’lün dem-i Îsâ 2 Bu hüsn-ü hüdâyı ki Hüdâ sana verüpdür Mâni-i cihân yazmadı tasvîrine hem-tâ 3 Alnın kamerine yüzün ayına müşâbih Bunca göz ile görmedi bu çarh-ı muallâ 4 Avnî seni medheyledi çün tarz-ı gazelde Matla’ dedi yüzüne vü ağzına muammâ II Beyazıt II Beyazıt da (1448–1512) şair, sanatkâr ve âlim padişahlarımızdandır Yazdığı dini şiirlerle bilinmektedir Fatih’in halefidir NA’T-I ŞERÎF 1 Muhammed-i ‘ Arâbî kim resûl-i ekmeldir Tekarrübiyle kamu enbiyâdan efdaldir 2 Kılan resûllerin kavmineydi dâveti çün Nübüvveti ile bu ins ü câna mürseldir 3 Kim anı medh ede çün medhidir anın Lev lâk Defâtir-i dü cihân midhatinde mücmeldir 4 ‘Adû-yı bî-basar ana muhâlif olasa ne tan Sahîhi eğri görürler şular ki ahveldir 5 Eğerçi hatm idi Yûsuf’da hüsn-i icâzı Bu hüsn-i hulku ile cümlesinden ecmeldir 6 Eyâ mu’în-i beşer rahm kıl fütâdelere Şefâat âyeti şânında çünki münzeldir 7 Kapun gedâsı dürür Adlî anı reddetme K’âna muhabbet-i âlim delîl-i a’deldir Yavuz Sultan Selim Hayatını Müslümanların birliğine ve dirliğine vakfeden büyük Türk Hükümdarı Yavuz Sultan Selim bu uğurda nice zorlukları göğüslemiş bunu yaparken de peygamber aşkını hayatının her safhasında göstermiştir “Merdüm-i dîdeme bilmem ne füsun etdi felek Giryemi kıldı füzûn eşkimi hûn etdi felek Şîrler pençe-i kahrımda olurken lerzân Beni bir gözleri âhûya zebûn etdi felek” NA’T 1 Ey cemâl-i nûr-ı çeşm-i evliyâ El-meded v’ey mâden-i nûr-i Hüdâ Hâk-i pâyı tûtiyâ-yı asfiyâ El-meded ey mâden-i nûr-i Hüdâ 2 Kimse sensin bulamaz Hakka vüsûl Feyz-i lutfunda olur merd-i kabûl “Rahmeten lil-âlemîn” ‘sin yâ Resûl El-meded ey mâden-i nûr-i Hüdâ 3 Eyledim bî hadd cürm ile cerîm Oldum eşhâs-ı hevâ ile nedîm Eyle isyânım şefâat yâ Kerîm El-meded ey mâden-i nûr-i Hüdâ 4 Ey kerem kânı Resûl-i Kibriyâ Kemterindir bu Selîm-i pür hatâ Dergehinden ilticâ eyler ‘atâ El-meded ey mâden-i nûr-i Hüdâ Kanunî Sultan Süleyman Şair padişahlar arasında en önemli kişidir Kanuni Osmanlı sultanları arasında en çok şiir yazan sultan şâir unvanına sahip olan Kanunî Sultan Süleyman, şiirlerinde Muhibbî, Meftûnî ve Âcizi mahlaslarını kullanmıştır Kanûnî Sultan Süleyman, biri Farsça olmak üzere iki Divân sahibidir Muhibbî Divânı’nda 2799 gazel bulunmaktadır Şiirlerinin toplamı 15935 beyite ulaşmaktadır Bu haliyle o, aynı zamanda Divan edebiyatının en hacimli divânını kaleme alan şairdir Halk içinde mu’teber bir nesne yok devlet gibi Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi Saltanat dedikleri ancak cihân gavgâsıdır Olmaya baht ü sa’âdet dünyede vahdet gibi Ko bu ıyş u işreti çün kim fenâdır âkibet Yâr-ı bâkî ister isen olmaya tâ’at gibi Ola kumlar sagışınca ömrüne hadd ü aded Gelmeye bu şîşe-i çarh içre bir sâ’at gibi Ger huzûr etmek dilersen ey Muhibbî fârig ol Olmaya vahdet cihânda kûşe-i uzlet gibi NA’T 1 Nûr-i âlemsin bugün hem dahi mahbûb-ı Hüdâ Eyleme âşıkların bir lahza kapından cüdâ 2 Gitmesin nam-ı şerîfin bu dilimden dem-be-dem Dertli gönlüme davâdır cân bulur andan safâ 3 Umaram her bir adın başka şefâat eyleye Ahmed ü Mahmûd Ebü’l-Kaasım Muhammed Mustafâ 4 Çünki denildi ana “ve’ş-şems” dahi “ve’d-duhâ” Rûyuna alnına mihr ü mâhı benzetsem nola 5 Bu libâs u hây u hûy ü tantana nedür dilâ Eğnine hil’at yeterken bir palâs ü bir abâ 6 Cürm ü isyânım bürûndur gerçi hadden serverâ Sen şefâat kânısın geldim sana şefkat uma 7 Bu Muhibb’î tevbe eyler tevbesin eyle kabûl 8 Fitne-i şeytândan sakla anı Yâ Rabbenâ Kanunî Sultân Süleymân Hânın bir başka na’tı I Ahmet I Ahmet şiirlerinde tasavvufî birikimi yoğun olarak görülen bir şair padişahtır Şiirlerinde Bahtî mahlasını kullanmış olan I Ahmed (1590-1617), Mevlevî olmakla beraber, Şeyh Üftâde müridlerinden olan ve Bayramiyye’nin Celvetî kolunun pîri ünlü mutasavvıf Aziz Mahmud Hüdâyî’ye (1543-1628) bağlı idi Bu bağlılık, aynı zamanda her ikisi de şair olan I Ahmet ile Hüdâyî’nin şiirlerine de yansımıştır Aziz Mahmud Hüdâyî III Murat’ın vefatı üzerine: Nola tâcım gibi başımda götürsem dâim Kadem-i pâkini ol Hazret-i Şâh-ı Rüsül ‘ün Gül-i Gülzâr-ı nübüvvet o kadem sâhibidir Bahtiyâ durma yüzün sür kademine o gülün III Ahmet Necip mahlasıyla şiirler yazan III Ahmet’i unutmamak gerekir III Ahmet, (1673-1736), zamanda hattattır Topkapı Sarayı önünde yaptırdığı çeşmenin cephesine, şu tarihi bizzat kendisi yazmıştır: III Ahmet, sarayın arz odası üzerindeki besmeleyi de bizzat kendisi yazmıştır Târihi Sultân Ahmet’in cârî zebân-ı lüleden Aç Besmeleyle iç suyu Hân Ahmed’e eyle du’â III Selim Osmanlı Devleti’nin musikişinas sultanlarından biri olan III Selim’in çeşitli makamlarda besteleri bilinmektedir III Selim’in pek çok makamda 103 civarında beste yaptığı bilinmektedir Âb–ü tâbile bu Şeb hâneme cânân geliyor Halvet ülfete bir Şem-i Şebistân geliyor NA’T 1 Nola fahretse yazarken hâme na’tü midhatin Ol resûl-i kibriyânın vasf-ı zât-ı devletin 2 Bî-nazîr mahbûb-ı Hakdırgörmemiş mislin felek Nûrdan bir serve benzetmiş görenler kametin 3 Hilkat-i dünyâya bâis zât-ı pâkindir senin Arştan a’lâ Yâ Resûlallâh kadr ü rif’atin 4 Hamd ola Hakka bizi çün ümmetinden eyledi Şükrün etmek nice mümkündür bu uzmâ ni’metin 5 Da’vî-yi küfr ü cehâlet etseler bed-meşrebân Geldiler îmâna gördükde zuhûr-ı şevketin 6 Cevher-i hâk-i kudûmu tûtiyâdır çeşmime Belki mahşerde olur tahlîse elde hüccetin 7 İki âlem âfitâbı sensin ey fahr-ı resûl Pertev-i mihr-i nübüvvet iledir hatmiyyetin 8 Eylemezsen ben kulundan lutf u ihsânın dirîg Ey şehinşâh-ı dü-âlem var kemâl-i re’fetin 9 Ey kerem kânı zulâm-ı gamdan âzâd et beni Mazhar-ı feyz-i şefâat kıl bu nâçâr ümmetin 10 Şem’-i şevkın pertevi her dem derunumda niyâz Bâis-i zevk u ferahtır sînede germiyyetin 11 Nüh feleklerde melekler ins ü cinn hep bendedir On sekiz bin âlemi doldurdu şân ü şöhretin 12 Dâimâ zikr-i salâtım ola evrâdım benim Olur ise ey şeh-i taht-ı risâlet himmetin 13 Bin salât ile selâm eyler revân-ı pâkine Eyler İlhâmî ricâ nakd-ı şefâat ruhsatın 14 Koyma Yâ Rabbî dili tâb-ı teb-i isyânda Ebr-i lütfundan neşreyle âb-ı rahmetin ''Alıntıdır''