22-El-Hacc

Sûre 78 (yetmişsekiz) âyettir Müfessirlerin çoğunluğuna göre 19 âyetten itibaren 6 âyet Medine'de, diğerleri Mekke'de nâzil olmuştur Bu sûrede, hac farizasının daha önce Hz İbrahim tarafından başlatıldığından ve Hz Muhammed (s a v) tarafından da devam ettirildiğinden bahsedildiği için sûreye "Hac sûresi" denilmiştir

Rahmân ve Rahîm (olan) Allah'ın adıyla

1 Ey insanlar! Rabbinizden korkun! Çünkü kıyamet vaktinin depremi müthiş bir şeydir!

2 Onu gördüğünüz gün, her emzikli kadın emzirdiği çocuğu unutur, her gebe kadın çocuğunu düşürür İnsanları da sarhoş bir halde görürsün Oysa onlar sarhoş değillerdir; fakat Allah'ın azabı çok dehşetlidir!

3 İnsanlardan, bilgisi olmaksızın Allah hakkında tartışmaya giren ve her inatçı şeytana uyan birtakım kimseler vardır

4 Onun (şeytan) hakkında şöyle yazılmıştır: Kim onu yoldaş edinirse bilsin ki (şeytan) kendisini saptıracak ve alevli ateşin azabına sürükleyecektir

5 Ey insanlar! Eğer yeniden dirilmekten şüphede iseniz, şunu bilin ki, biz sizi topraktan, sonra nutfeden, sonra alakadan (aşılanmış yumurtadan), sonra uzuvları (önce) belirsiz, (sonra) belirlenmiş canlı et parçasından (uzuvları zamanla oluşan ceninden) yarattık ki size (kudretimizi) gösterelim Ve dilediğimizi, belirlenmiş bir süreye kadar rahimlerde bekletiriz; sonra sizi bir bebek olarak dışarı çıkarırız Sonra güçlü çağınıza ulaşmanız için (sizi büyütürüz) İçinizden kimi vefat eder; yine içinizden kimi de ömrün en verimsiz çağına kadar götürülür; ta ki bilen bir kimse olduktan sonra bir şey bilmez hale gelsin Sen, yeryüzünü de kupkuru ve ölü bir halde görürsün; fakat biz, üzerine yağmur indirdiğimizde o, kıpırdanır, kabarır ve her çeşitten (veya çiftten) iç açıcı bitkiler verir

6 Çünkü Allah hakkın ta kendisidir; O, ölüleri diriltir; yine O, her şeye hakkıyla kadirdir

7 Kıyamet vakti de gelecektir; bunda şüphe yoktur Ve Allah kabirlerdeki kimseleri diriltip kaldıracaktır

8 İnsanlardan bazısı, bir bilgisi, bir rehberi ve (vahye dayanan) aydınlatıcı bir kitaba dayanmaksızın, Allah hakkında tartışır

9 Allah yolundan saptırmak için yanını eğip bükerek (kibir ve azamet içinde) Allah hakkında tartışmaya kalkar Onun için dünyada bir rezillik vardır; kıyamet gününde ise ona yakıcı azabı tattıracağız

10 İşte bu, önceden yapıp ettiklerin yüzündendir (denilir) Elbette Allah kullarına haksızlık edici değildir

11 İnsanlardan kimi Allah'a yalnız bir yönden kulluk eder Şöyle ki: Kendisine bir iyilik dokunursa buna pek memnun olur, bir de musibete uğrarsa çehresi değişir (dinden yüz çevirir) O, dünyasını da, ahiretini de kaybetmiştir İşte bu, apaçık ziyanın ta kendisidir

12 O, Allah'ı bırakıp, kendisine ne faydası, ne de zararı dokunacak olan şeylere yalvarır Bu, (haktan) büsbütün uzak olan sapıklığın ta kendisidir

13 O, zararı faydasından daha (akla) yakın olan bir varlığa yalvarır O (yalvardığı), ne kötü bir yardımcı, ne kötü bir dosttur!

14 Muhakkak ki Allah, iman edip iyi davranışlarda bulunan kimseleri, zemininden ırmaklar akan cennetlere kabul eder Şüphesiz Allah dilediği şeyi yapar

15 Her kim, Allah'ın, dünya ve ahirette ona (Resûlüne) asla yardım etmeyeceğini zannetmekte ise, (Allah ona yardım ettiğine göre) artık o kimse tavana bir ip atsın; (boğazına geçirsin); sonra da (ayağını yerden) kessin! Şimdi bu kimse baksın! Acaba, hilesi (bu yaptığı), öfke duyduğu şeyi (Allah'ın Peygamber'e yardımını) gerçekten engelleyecek mi?

16 İşte böylece biz o Kur'an'ı açık seçik âyetler halinde indirdik Gerçek şu ki Allah dilediği kimseyi doğru yola sevkeder

17 Mümin olanlar, yahudi olanlar, sâbiîler, hıristiyanlar, mecûsîler ve müşrik olanlara gelince, muhakkak ki Allah, bunlar arasında kıyamet gününde (ayrı ayrı) hükmünü verir Çünkü Allah her şeyi hakkıyla bilendir

18 Görmez misin ki, göklerde olanlar ve yerde olanlar, güneş, ay, yıldızlar, dağlar, ağaçlar, hayvanlar ve insanların birçoğu Allah'a secde ediyor; birçoğunun üzerine de azap hak olmuştur Allah kimi hor ve hakir kılarsa, artık onu değerli kılacak bir kimse yoktur Şüphesiz Allah dilediğini yapar

19 Şu iki gurup, Rableri hakkında çekişen iki hasımdır: İmdi, inkâr edenler için ateşten bir elbise biçilmiştir Onların başlarının üstünden kaynar su dökülecektir!

20 Bununla, karınlarının içindeki (organlar) ve derileri eritilecektir!

21 Bir de onlar için demir kamçılar vardır!

22 Izdıraptan dolayı oradan her çıkmak istediklerinde, oraya geri döndürülürler ve: "Tadın bu yakıcı azabı!" (denilir)

23 Muhakkak ki Allah, iman edip iyi davranışlarda bulunanları, zemininden ırmaklar akan cennetlere kabul eder Bunlar orada altın bileziklerle ve incilerle bezenirler Orada giyecekleri ise ipektir

24 Ve onlar, sözün en güzeline yöneltilmişler, övgüye lâyık olan Allah'ın yoluna iletilmişlerdir

25 İnkâr edenler, Allah'ın yolundan ve -yerli, taşralı- bütün insanlara eşit (kıble veya mâbed) kıldığımız Mescid-i Harâm'dan (insanları) alıkoymaya kalkanlar (şunu bilmeliler ki) kim orada (böyle) zulüm ile haktan sapmak isterse ona acı azaptan tattırırız

26 Bir zamanlar İbrahim'e Beytullah'ın yerini hazırlamış ve (ona şöyle demiştik): Bana hiçbir şeyi eş tutma; tavaf edenler, ayakta ibadet edenler, rükû ve secdeye varanlar için evimi temiz tut

27 İnsanlar arasında haccı ilân et ki,gerek yaya olarak, gerekse nice uzak yoldan gelen argın develer üzerinde sana gelsinler

28 Ta ki kendilerine ait bir takım yararları yakînen görmeleri, Allah'ın kendilerine rızık olarak verdiği kurbanlık hayvanlar üzerine belli günler de Allah'ın ismini ansanlar Artık ondan hem kendiniz yeyin,hem de yoksula, fakire yedirin

29 Sonra kirlerini gidersinler; adaklarını yerine getirsinler ve o Eski Ev'i (Kâbe'yi) tavaf etsinler

30 Durum böyle Her kim, Allah'ın emir ve yasaklarına saygı gösterirse, bu, Rabbinin katında kendisi için daha hayırlıdır (Haram olduğu) size okunanların dışında kalan hayvanlar size helâl kılındı O halde, pislikten, putlardan sakının; yalan sözden sakının

31 Kendisine ortak koşmaksızın Allah'ın hanifleri (O'nun birliğini tanıyan müminler olun) Kim Allah'a ortak koşarsa sanki o, gökten düşüp parçalanmış da kendisini kuşlar kapmış, yahut rüzgâr onu uzak bir yere sürüklemiş (bir nesne) gibidir

32 Durum öyledir Her kim Allah'ın hükümlerine saygı gösterirse, şüphesiz bu, kalplerin takvâsındandır

33 Onlarda (kurbanlık hayvanlarda veya hac fiillerinde) sizin için belli bir süreye kadar birtakım yararlar vardır Sonra bunların varacakları (biteceği) yer, Eski Ev'e (Kâbe'ye) kadardır

34 Biz, her ümmete -(Kurban kesmeye uygun) hayvan cinsinden kendilerine rızık olarak verdiklerimiz üzerine Allah'ın adını ansınlar diye- kurban kesmeyi gerekli kıldık İmdi, İlâhınız, bir tek İlah'tır Öyle ise, O'na teslim olun (Ey Muhammed!) O ihlâslı ve mütevazi insanları müjdele!

35 Onlar öyle kimseler ki, Allah anıldığı zaman kalpleri titrer; başlarına gelene sabrederler, namaz kılarlar ve kendilerine rızık olarak verdiğimiz şeylerden (Allah için) harcarlar

36 Biz, büyük baş hayvanları da sizin için Allah'ın (dininin) işaretlerinden (kurban) kıldık Onlarda sizin için hayır vardır Şu halde onlar, ayakları üzerine dururken üzerlerine Allah'ın ismini anınız (ve kurban ediniz) Yan üstü yere düştüklerinde ise, artık (canı çıktığında) onlardan hem kendiniz yeyin, hem de ihtiyacını gizleyen-gizlemeyen fakirlere yedirin İşte bu hayvanları biz, şükredesiniz diye sizin istifadenize verdik

37 Onların ne etleri ne de kanları Allah'a ulaşır; fakat O'na sadece sizin takvânız ulaşır Sizi hidayete erdirdiğinden dolayı Allah'ı büyük tanıyasınız diye O, bu hayvanları böylece sizin istifadenize verdi (Ey Muhammed!) Güzel davrananları müjdele!

38 Allah, iman edenleri korur Şu da muhakkak ki Allah, hain ve nankör olan herkesi sevgisinden mahrum eder

39 Kendileriyle savaşılanlara (müminlere), zulme uğramış olmaları sebebiyle, (savaş konusunda) izin verildi Şüphe yok ki Allah, onlara yardıma mutlak surette kadirdir

40 Onlar, başka değil, sırf "Rabbimiz Allah'tır" dedikleri için haksız yere yurtlarından çıkarılmış kimselerdir Eğer Allah, bir kısım insanları (kötülüklerini) diğer bir kısmı ile defedip önlemeseydi, mutlak surette, içlerinde Allah'ın ismi bol bol anılan manastırlar, kiliseler, havralar ve mescidler yıkılır giderdi Allah, kendisine (kendi dinine) yardım edenlere muhakkak surette yardım eder Hiç şüphesiz Allah, güçlüdür, galiptir

41 Onlar (o müminler) ki, eğer kendilerine yeryüzünde iktidar verirsek namazı kılar, zekâtı verirler, iyiliği emreder ve kötülükten nehyederler İşlerin sonu Allah'a varır

42 (Resûlüm!) Eğer onlar (inkârcılar) seni yalanlıyorlarsa, (şunu bil ki) onlardan önce Nuh'un kavmi, Ad, Semûd(kavimleri de kendi peygamberlerini) yalanladılar

43 İbrahim'in kavmi de, Lût'un kavmi de (peygamberlerini) yalanladılar

44(Şuayb'ın kavmi olan) Medyen halkı da(Şûayb'ı) yalanladılar Musa da yalanlanmıştı İşte ben o kâfirlere süre tanıdım, sonra onları yakaladım Nasıl oldu benim onları reddim (cezalandırmam)!

45 Nitekim, birçok memleket vardı ki, o memleket (halkı) zulmetmekte iken, biz onları helâk ettik Şimdi o ülkelerde duvarlar, (çökmüş) tavanların üzerine yıkılmıştır Nice kullanılmaz hale gelmiş kuyular ve (ıssız kalmış) ulu saraylar vardır

46 (Sana karşı çıkanlar) hiç yeryüzünde dolaşmadılar mı? Zira dolaşsalardı elbette düşünecek kalpleri ve işitecek kulakları olurdu Ama gerçek şu ki, gözler kör olmaz; lâkin göğüsler içindeki kalpler kör olur

47 (Resûlüm!) Onlar senden azabın çabuk gelmesini istiyorlar Allah vâdinden asla dönmez Muhakkak ki, Rabbinin nezdinde bir gün sizin saymakta olduklarınızdan bin yıl gibidir

48 Nice ülkeler var ki, zulmedip dururlarken onlara mühlet verdim Sonunda onları yakaladım Dönüş yalnız banadır

49 De ki: Ey insanlar! Ben ancak sizin için apaçık bir uyarıcıyım

50 İman edip sâlih ameller işleyen kimseler için mağfiret ve bol rızık vardır

51 Ayetlerimiz hakkında (onları tesirsiz kılmak için) birbirlerini geri bırakırcasına yarışanlara gelince, işte bunlar, cehennemliklerdir

52 (Ey Muhammed!) Biz, senden önce hiçbir resûl ve nebî göndermedik ki, o, bir temennide bulunduğunda, şeytan onun dileğine ille de (beşerî arzular) katmaya kalkışmasın Ne var ki Allah, şeytanın katacağı şeyi iptal eder Sonra Allah, kendi âyetlerini (lafız ve mana bakımından) sağlam olarak yerleştirir Allah, hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir

53 (Allah, şeytanın böyle yapmasına müsaade eder ki) kalplerinde hastalık olanlar ve kalpleri katılaşanlar için, şeytanın kattığı şeyi bir deneme (vesilesi) yapsın Zalimler, gerçekten (haktan) oldukça uzak bir ayrılık içindedirler

54 Bir de, kendilerine ilim verilenler, onun (Kur'an'ın) hakikaten Rabbin tarafından gelmiş bir gerçek olduğunu bilsinler de ona inansınlar, bu sayede kalpleri huzur ve tatmine kavuşsun Şüphesiz ki Allah, iman edenleri, kesinlikle dosdoğru bir yola yöneltir

55 İnkâr edenler, kendilerine o saat ansızın gelinceye, yahut da (kendileri için hayır yönünden) kısır bir günün azabı gelinceye kadar onun (Kur'an) hakkında hep şüphe içindedirler

56 O gün, mülk Allah'ındır İnsanlar arasında hüküm verir (Bu hüküm gereği) iman edip iyi davranışlarda bulunanlar Naîm cennetlerinin içindedirler

57 İnkâr edip âyetlerimizi yalanlayanlara gelince, işte onlar için alçaltıcı bir azap vardır

58 Allah yolunda hicret edip sonra öldürülen yahut ölenleri hiç şüphesiz Allah güzel bir rızıkla rızıklandıracaktır Şüphesiz Allah, evet O, rızık verenlerin en hayırlısıdır

59 Allah onları, herhalde memnun kalacakları bir girilecek yere sokacaktır Allah, kesinlikle tam bir bilgi sahibidir, halîmdir

60 İşte böyle Her kim, kendisine verilen eziyetin dengi ile karşılık verir de, bundan sonra kendisine yine bir tecavüz ve zulüm vaki olursa, emin olmalıdır ki, Allah ona mutlaka yardım edecektir Hakikaten Allah çok bağışlayıcı ve mağfiret edicidir

61 Böylece (Allah, haksızlığa uğrayana yardım edecektir ve buna kadirdir) Çünkü Allah, geceyi gündüze katar, gündüzü geceye katar Şu da muhakkak ki Allah, hakkıyla işiten ve görendir

62 Böyledir Çünkü Allah, hakkın ta kendisidir O'nun dışındaki taptıkları ise bâtılın ta kendisidir Gerçek şu ki Allah, evet O, uludur, büyüktür

63 Görmedin mi, Allah, gökten yağnmur indirdi de bu sayede yeryüzü yeşeriyor Gerçekten Allah çok lütufkârdır (her şeyden) haberdardır

64 Göklerde ve yerde ne varsa O'nundur Hakikaten Allah, yalnız O zengindir, övgüye değerdir

65 Görmedin mi, Allah, yerdeki eşyayı ve emri uyarınca denizde yüzen gemileri sizin hizmetinize verdi Göğü de, kendi izni olmadıkça yer üzerine düşmekten korur Çünkü Allah, insanlara çok şefkatli ve çok merhametlidir

66 O, (önce) size hayat veren, sonra sizi öldürecek, sonra yine diriltecek olandır Gerçekten insan, çok nankördür

67 Biz, her ümmete, uygulamakta oldukları bir ibadet tarzı gösterdik Öyle ise onlar (ehl-i kitap) bu işte seninle çekişmesinler Sen, Rabbine davet et Zira sen, hakikaten dosdoğru bir yoldasın

68 Eğer seninle münakaşa ve mücâdeleye girişirlerse: "Allah yaptığınızı çok iyi bilmektedir" de

69 Allah kıyamet gününde, ihtilâf etmekte olduğunuz konulara dair aranızda hüküm verecektir

70 Bilmez misin ki, Allah, yerde ve gökte ne varsa bilir? Bu, bir kitapta (levh-i mahfuzda) mevcuttur Bu (eşya ve olayların bilgisine sahip olmak), Allah için çok kolaydır

71 Onlar, Allah'ı bırakıp, Allah'ın kendisine hiçbir delil indirmediği, kendilerinin dahi hakkında bilgi sahibi olmadıkları şeylere tapıyorlar Zalimlerin hiç yardımcısı yoktur

72 Âyetlerimiz açık açık kendilerine okunduğunda, kâfirlerin suratlarında hoşnutsuzluk sezersin Onlar, kendilerine âyetlerimizi okuyanların neredeyse üzerlerine saldırırlar De ki: Size bundan (bu öfke ve huzursuzluğunuzdan) daha kötüsünü bildireyim mi? Cehennem! Allah, onu kâfirlere (ceza olarak) bildirdi O, ne kötü sondur!

73 Ey insanlar! (Size) bir misal verildi; şimdi onu dinleyin: Allah'ı bırakıp da yalvardıklarınız (taptıklarınız) bunun için bir araya gelseler bile bir sineği dahi yaratamazlar Sinek onlardan bir şey kapsa, bunu ondan geri de alamazlar İsteyen de âciz, kendinden istenen de!

74 Onlar, (Bu âciz putları Allah'a ortak koşmak suretiyle) Allah'ın kadrini hakkıyla bilemediler Hiç şüphesiz Allah, çok kuvvetlidir, çok üstündür

75 Allah meleklerden de elçiler seçer, insanlardan da Şüphesiz Allah işitendir, görendir

76 Onların önlerindekini de, arkalarındakini de (yaptıklarını da, yapacaklarını da) bilir Bütün işler Allah'a döndürülür

77 Ey iman edenler! Rükû edin; secdeye kapanın; Rabbinize ibadet edin; hayır işleyin ki kurtuluşa eresiniz

78 Allah uğrunda, hakkını vererek cihad edin O, sizi seçti; din hususunda üzerinize hiçbir zorluk yüklemedi; babanız İbrahim'in dininde (de böyleydi) Peygamberin size şahit olması, sizin de insanlara şahit olmanız için, O, gerek daha önce (gelmiş kitaplarda), gerekse bunda (Kur'an'da) size "müslümanlar" adını verdi Öyle ise namazı kılın; zekâtı verin ve Allah'a sımsıkı sarılın O, sizin mevlânızdır Ne güzel mevlâdır, ne güzel yardımcıdır!