Toprak Kaymasi (Heyelan) Nedir ? Çeşitleri Nelerdir ?

Heyelan ya da Toprak kayması, zemini kaya veya yapay dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yerçekimi, eğim, su ve benzeri diğer kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve dışa doğru hareketidir
Kayalardan, döküntü örtüsünden veya topraktan oluşmuş kütlelerin, çekimin etkisi altında yerlerinden koparak yer değiştirmesine heyelan denir Bazı heyelanlar büyük bir hızla gerçekleştikleri halde bazı heyelanlar daha yavaş gerçekleşirler Heyelanlar yer yüzünde çok sık meydana gelen ve çok yaygın bir kütle hareketi çeşididir ve aşınmada önemli rol oynarlar Büyük heyelanlar aynı zamanda topografyada derin izler bırakırlarTürkiye'de en fazla görülen yerler Karadeniz Bölgesi'nde özellikle Doğu Karadeniz şerididirBazı kötü etkileri de vardır
Kuvvetli eğim:
Eğimlerin fazla olduğu sahalarda heyelan riski artmaktadır Bazı sahalarda fay yamaçları dik eğimlerin oluşmasına neden olarak heyelanları kolaylaştırırlar Yine insanlar kanallar ve yollar açarak ya da yol ve maden kazılarından çıkan toprakları denge açısına erişmiş bulunan y heyelan oluşumuna neden olan koşulları hazırlarlar Gevşek unsurların denge açısını her hangi bir nedenle aştığı durumlarda heyelan oluşur
Suya doygunluk:
Suya doygun, elverişli alanlarda olur
Kaya yapısı:
Plastisite, likidite sınırları malzemenin yapısına sıkı bir şekilde bağlıdır Çeşitli kil türlerinde plastisite birbirine yakın ancak likidite değerleri birbirinden çok farklıdır Örneğin bu bakımdan en düşük değeri gösteren , en az su ile likidite sınırına erişen yani heyelana en uygun olan kil türüdür
Çeşitli depolarda az ya da çok kil vardır Bunun oranı ve türü heyelan olayını arttıran ya da azaltan yani heyelanların yayılış alanlarını belirleyen başlıca faktörlerden birisidir Bu nedenle killi formasyonların, fliş, marn ve tüf gibi depoların yaygın olduğu sahalarda heyelan çok fazla görülür Buna karşılık kalker ve bazalt gibi kayalarda heyelan seyrek görülmektedir
Tektonik yapı:
Tektonik yapı ile heyelan arasında çok sıkı bir ilişki vardır Tabakaların yamaç eğimine paralel olarak dalmaları, heyelanları kolaylaştırır Özellikle tabakalar arasında killi bir seviyenin varlığı önemli rol oynar Kar veya yağmur sularının toprağa sızması sonucunda plastik veya likit hale geçen kil tabakasının üzerindeki kütleler çekim gücüne uyarak, toptan aşağıya doğru kayabilirler Kayaların diyaklazlarla derin ve sık bir şekilde parçalanmış olması da heyelanı kolaylaştıran koşullar arasında sayılabilir
Heyelanlar, yukarıda sayılan nedenlerin birisi veya birkaçının etkis

Kaynak: Ayrıntılı bilgi için kureselfelaketcom