Nutuk > 2.Bölüm > İstanbul'da Hükümet Değişikliği Ve Gelişen Olaylar > 1919 Sonbaharında Karşılaştığımız Başka Bazı Olaylar >

Baylar, Yahya Kaptan sorununa
20 Kasım 1919 günündeki olaylar dolayısıyla dokunduk Genel olaydan yer ve zaman
bakımından çokça uzaklaşarak Yahya Kaptan olayının açıklanmasını bütünlemek
zorunda kaldık Şimdi izin verirseniz yeniden, bıraktığımız yere dönerek
olayları izleyelim
Ankara-Eskişehir demiryolunun
işletilmesine İtilâf Devletlerince engel olunmuştu Bu yolun işletilmesi için,
İtilâf Devletleri temsilcilerine sert bir protesto notası verilmesi, 21 Ekim
1919'da Ankara Merkez Kuruluna bildirildi
Adana örgütü kurucularının,
Niğde'ye ya da Kayseri'ye gelerek, bizimle görüştükten sonra çalışmalarını
sürdürmeleri sağlandı
Aydın cephelerinde durum her
gün güçleşmekte ve ağırlaşmakta olduğundan, Salih Paşa ile Amasya'da
kararlaştırdığımız üzere, Donanma Cemiyetinin dört yüz bin lirasının bu
cephelere verilmesini Harbiye Nazırına yazdık Bu cephelerde savaşanlara *****
ve cephane verilmesini; cephenin makineli tüfek ve topçu birlikleriyle
desteklenmesini, Konya'daki On İkinci Kolordu Komutanından rica ettik

Baylar, Fransızlar,
Bandırma-Soma demiryolunu sözde denetlemek için Bandırma'ya bir birlik
çıkarmışlardı Güvenliği çok iyi durumda olan Bandırma'ya asker çıkarmaya
hakları olmadığı apaçıktı Bu noktaya, 24 Kasım 1919'da On Dördüncü Kolordu ve
Elli Altıncı Tümen Komutanlarının dikkatlerini çektik
Yabancı subaylar, Aydın
cephelerinde dolaşarak propaganda yapıyorlar ve durumu anlıyorlardı Bu gibi
subayların cephedeki birliklerle ilişki kurmalarına meydan verilmemesini ve
resmi olarak hükümete başvurmalarını; eğer Kuvayi Milliye için bir
söyleyecekleri olursa, merkez kurullarımız aracılığıyla bize başvurmaları
gerektiğinin kendilerine bildirilmesini; propaganda yapanlar bulunursa,
gözaltında bölgeden çıkarılmalarını ve kesin zorunluk olursa, cephede görülecek
İtilâf askerlerine karşı da ***** kullanılmasını cepheye bildirdik
Baylar, biz, İzmir halkının da
eylemli olarak seçimlere katılmasını sağlamak istiyorduk ve o yolda çeşitli
araçlarla isteğimizi duyuruyorduk Fakat, Yunanlılar, elbette buna engel
oluyorlardı
29 Kasım 1919 günü, bu
davranışı İtilâf Devletleri temsilcileri ile tarafsız elçilikler katında
protesto ettik ve bunu o sırada İzmir Telgraf ve Posta Başmüdürü bulunan Ethem
Bey'e yazarak, İzmir halkına da duyurmak istedik
Baylar, belki birçoklarınızın
hatırındadır Adana işgalde iken orada Ferda adında, Kuvayi Milliye'ye karşı bir
yabancı gazetesi yayımlanıyordu Bu gazete, yalnızca Anadolu halkını aldatmak ve
yanlış yola sürüklemek amacıyla çıkıyordu ve sütunları bizi kötüleyen uydurma
sütunlarla dolu idi Elbette, bu gazetenin Anadolu'nun içerlerine sokulmasını
yasak ettik
Fakat, bu gazetenin yurtta
okunmasını elbette yararlı bulan, Ali Rıza Paşa Hükümetinin Dahiliye Nazırı olan
ve temiz olduğuna Cemal Paşa'nın birçok kez tanıklık ettiği Damat Şerif Paşa,
Ferda gazetesinin, bu ağı saçan paçavranın, yurda serbestçe sokulmasına engel
olunmaması için buyruklar vermişti Bundan dolayı, Şerif Paşa'nın arkadaşı Cemal
Paşa'nın, 3 Aralık 1919'da dikkatini çekmeyi gerekli bulduk