Nutuk > 2.Bölüm > Milli Kongreler Ve Gelişen Olaylar > Sivas Kongresi Açılıyor >

Sivas Kongresi 1919 Eylülünün
4'üncü Perşembe günü öğleden sonra saat ikide açıldı
Öğleden önce delegeler arasında
bulunan ve öteden beri kendisini tanıdığım Husrev Sami Bey yanıma gelerek şöyle
bir haber verdi: Rauf Bey ve başka bazı kişiler, Bekir Sami Bey'in evinde özel
bir toplantı yapmışlar ve beni başkan yapmamaya karar vermişler Arkadaşların,
özellikle Rauf Bey'in, böyle bir davranışta bulunacaklarını hiç ummadım ve
Husrev Sami Bey'in, açık söyleyeyim ki, biraz ağırca olarak, böyle yersiz
sözleri bana ulaştırmaması için dikkatini çektim Verdiği haberin doğru
olmasının olanağı, olasılığı bulunmadığını, arkadaşlar arasında yanlış
anlayışlara yol açacak sözler söylemenin uygun olmadığını da sözlerime ekledim

Baylar, ben bu kongrede
başkanlık işine önem vermiyordum Başkanlığa, belki yaşlı bir kişinin
getirilmesinin uygun olacağını düşünüyordum Bu yüzden kimi arkadaşların da
düşüncelerini sordum Bu arada, kongre salonuna girmezden önce koridorda Rauf
Bey'e rastladım Kimi başkan yapalım? dedim Rauf Bey, hemen hemen heyecanlı
bir sesle, önceden söylemeye hazırlanmış olduğu o andaki durumundan anlaşılan
bir davranışla ve keskin bir dille: Sen başkan olmamalısın! dedi Hemen Husrev
Sami Bey'in verdiği haberin doğruluğuna inandım ve elbette üzüldüm Her ne kadar
Erzurum Kongresi'nde de benim başkanlığımı sakıncalı görenler var idiyse de
onların ne biçim insanlar olduklarını açıklamıştım Bu kez, en yakın
arkadaşlarımın da o anlayışı belirtmeleri beni düşündürdü Rauf Bey'e: Anladım,
Bekir Sami Bey'in evinde aldığınız kararı bana bildiriyorsun dedim ve yanıtını
beklemeksizin yanından uzaklaşarak kongre salonuna girdim
Kongrenin açılmasından sonra
ilk söz alan bir yüksek kişinin, kongre tutanağına olduğu gibi geçirilen şu
sözlerini işittik:
Efendim, şimdi elbette
başkanlık sorunu söz konusu olacak Ben başkanlık görevinin birer gün ya da
birer hafta sürmek üzere nöbetleşe yapılmasını ve üye adlarının ya da temsil
edilen il ve sancak adlarının baş harflerine göre alfabe sırasıyla yapılmasını
öneriyorum
Baylar, öyle şaşılacak bir
rastlantıdır ki, bu öneriyi yapanın temsil ettiği ilin adı da, kendi adı da
alfabenin ilk harfi (Elif) ile başlıyordu Ben, çağrıyı yapan kişi olarak, bir
söylevle (belge: 54) Kongreyi açtıktan sonra, geçici olarak başkanlık yerinde
bulunuyordum
Bu neden gerekiyor efendim?
diye sordum
Öneriyi yapan: Böylece işin
içine senlik benlik karışmamış olacağı gibi dışarıya karşı da, eşitliği
gözettiğimiz için, iyi bir etki yapılmış olur dedi
Baylar, ben yurdun, öneriyi
yapanla birlikte bütün ulusun, hepimizin nasıl bir felaket çıkmazında
bulunduğumuzu göz önüne getirerek, kurtuluş çaresi olduğuna inandığım
girişimleri bitmez tükenmez güçlükler ve engellere karşın maddesel ve ruhsal
bütün varlığımla yürütmeye çalışırken, benim en yakın arkadaşlarım, daha dün
İstanbul'dan gelmiş ve elbette işlerin içyüzünü bilmeyen, saygı duyduğum yaşlı
bir kişinin diliyle bana senlikten benlikten söz ediyorlar
Bu öneriyi oya koydum
Çoğunlukla kabul edilmedi Başkan seçimini gizli oya koydum Üç üye dışında
bütün üyeler oylarını bana verdiler