06.05.1972 | Eğilmez Başıma Taç Yaptım Seni Deniz'im

12 Mart darbesinin ilk günlerinde Yusuf Aslan ile birlikte Sivas'a gitmekte iken motosikletleri bozuldu Bir ihbar sonucu polislerin gelmesi üzerine çıkan çatışmada Aslan ile birbirlerini kaybettiler Aslan o esnada, Gezmiş ise 16 Mart 1971 salı günü Sivas'ın Gemerek ilçesinde yakalandı ve Kayseri'ye getirildi Buradan Ankara'ya zamanın İçişleri Bakanı Haldun Menteşoğlu'nun makamına götürüldü

Mahkemesi 16 Temmuz 1971 günü Altındağ Veteriner Okulu binası'nda Tuğgeneral Ali Elverdi başkanlığında Baki Tuğ savcılığında Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1 no'lu Mahkemesi'nde başladı ve 9 Ekim 1971 günü bitti Deniz ve arkadaşları 16 Temmuz 1971'de başlayan THKO-1 Davası'nda TCK'nin 146 maddesini ihlal ettiği gerekçesiyle, 9 Ekim 1971'de idam cezasına çarptırıldı

İdam cezaları o zamanlar senato tarafından onaylanmak zorundaydı İsmet İnönü "siyasi suçlar idamla cezalandırılmamalıdır" diyerek Bülent Ecevit ile birlikte red oyu kullanır AP genel başkanı Süleyman Demirel ise infazdan yana oy kullanır Olaydan 15 yıl sonra, Süleyman Demirel bir gazeteciye verdiği demeçte idamlar için:soğuk savaşın talihsiz olaylarından biri yorumu yapar Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay ise idamları onaylayarak özür dilemeyi reddeder[1]

Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan ile birlikte 6 Mayıs 1972 tarihinde, gece 1:00-3:00 arası, Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'nde idam edildi İdama giderken imam istemedikleri bilinmektedir, fakat definlerinde bir imam bulunmuştur


Son isteği hakkındaki iddialar

Deniz Gezmiş ve diğerlerinin idam edilmeden önce son istekleri üzerine farklı iddialar vardır:

Örneğin; Deniz Gezmiş'in Jo**uín Rodrigo'nun Aranjuez konçertosunu (muhtemelen Adagio'sunu) dinlemek ve bir bardak demli çay içmek istediği söylenir Yazar Erdal Öz'ün Gezmiş'le yaptığı görüşmelerde tuttuğu ve Gülünün Solduğu Akşam eserinde bulunan notlara göre Gezmiş idamını bu şekilde düşünmüştür Fakat yine aynı eserde bulunan notlara göre avukatının anlattığı idam anında bu istek geçmemektedir

Bir başka iddiada ise son isteği sorulduğunda idamını kendi gerçekleştirmek istemiş ve tam idam edileceği sırada altındaki tabureyi kendi itmiştir Öz'ün eserindeki avukat notlarında bu da geçmemektedir Aksine son sözleri olan "Yaşasın tam bağımsız Türkiye! Yaşasın Marksizm-Leninizm! Yaşasın Türk ve Kürt halklarının kardeşliği!! Yaşasın işçiler, köylüler! Kahrolsun Emperyalizm!" şeklinde bağırırken taburesine vurulmuş ve "emperyalizm" kelimesinin 'izm'ini söyleyemediği kaydedilmiştir Yalnız Hüseyin İnan'ın kendi taburesini tekmelediği belirtilmektedir

Bir başka iddiada ise idam edilecek olan diğer iki arkadaşıyla vedalaşmak istediği söylenir Hoşçakal Yarın filminde de böyle gösterilmektedir Fakat bu istek aslında Gezmiş'in değil Yusuf Aslan'ındır

İdam kementi boynundan geçirilirken, hücresinden alınıp apar topar darağacına ***ürülürken giymesine izin verilmeyen botlarının askerlere bırakılmamasını, ailesinden birinin almasını istediği doğru değildir İdama giderken postalları ayaklarındadır, sadece bağcıklarını bağlamaya fırsatı olmamış, ve idamdan önce asıldığında ayaklarından düşmesin diye görevlilerden birine bağlatmıştır Yalnız parkasını giyememiş ve onun babasına verilmesini istemiştir

Öz'ün eserindeki avukat notlarına göre, Gezmiş'in son istekleri, avukatlarının idamı gözlemleyip sonraki kuşaklara "doğru" anlatmaları, cezaevindeki devrimci arkadaşlarını onun adına "tek tek öpmeleri", 1969'da öldürülen devrimci arkadaşları Mustafa Taylan Özgür'ün yanına gömülmeleri ve cezaevindeki parkasının ailesine verilmesi olmuşturAma ne yazık ki onun bu son isteği de kabul edilmemiştir

Ölmeden önce ailesine yazdığı mektuplar

Baba, Mektup elinize geçtiğinde ben aranızdan ayrılmış bulunuyorum Ben ne kadar üzülmeyin dersem yine de üzüleceğinizi biliyorum Fakat bu durumu metanetle karşılamanı istiyorum, insanlar doğar, büyür, yaşar, ölürler, önemli olan çok fazla yaşamak değil, yaşadığı süre içinde fazla şeyler yapabilmektir Bu nedenle ben erken gitmeyi normal karşılıyorum Ve kaldı ki benden evvel giden arkadaşlarım hiçbir zaman ölüm karşısında tereddüt etmemişlerdir Benim de düşmeyeceğimden şüphen olmasın, oğlun, ölüm karşısında aciz ve çaresiz kalmış değildir, o bu yola bilerek girdi ve sonunun da bu olduğunu biliyordu Seninle düşüncelerimiz ayrı ama beni anlayacağını tahmin ediyorum Sadece senin değil Türkiye'de yaşayan Kürt ve Türk halkının da anlayacağına inanıyorum Cenazem için avukatlarıma gerekli talimatı verdim Ayrıca savcıya da bildireceğim Ankara'da 1969'da ölen arkadaşım Taylan Özgür'ün yanına gömülmek istiyorum Onun için cenazemi İstanbul'a ***ürmeye kalkma, annemi teselli etmek sana düşüyor, kitaplarımı küçük kardeşime bırakıyorum Kendisine özellikle tembih et Onun bilim adamı olmasını istiyorum, bilimle uğraşsın ve unutmasın ki bilimle uğraşmak da bir yerde insanlığa hizmettir, son anda yaptıklarımdan en ufak pişmanlık duymadığımı belirtir, seni, annemi, ağabeyimi ve kardeşimi devrimciliğimin olanca ateşi ile kucaklarım Oğlun Deniz Gezmiş Merkez Cezaevi

Sana ben her zaman için müteşekkirim Çünkü Kemalist düşünceyle yetiştirdin beniKüçüklüğümden beri evde devamlı Kurtu*luş Savaşı anılarıyla büyüdüm Ve o zamandan beri yabancılardan nefret ettim Baba, biz Türkiye'nin ikinci Kurtuluş savaşçıla*rıyız Elbette ki hapislere atılacağız, kurşunlana*cağız da Tıpkı Birinci Kurtuluş Savaşı'nda ol*duğu gibi Ama bu toprakları yabancılara bırak*mayacağız Ve bir gün mutlaka yeneceğiz onla*rı Düşün baba; Bugün hükümet işini, gücünü bı*rakmış bizimle uğraşıyor Çünkü bizden başka gerçek muhalefet kalmamış durumda Ve hepsi Kemalist çizgiden sapmışlar Ve tarih önünde hüküm giymiş durumdadırlar Biz çoktan onları tarihin çöplüğüne atmış durumdayız Size sesleniyorum ki bu Türkiye'de ben ve benim gibilerin olacağına ve bizim izimizde tam bağımsız Türkiye için çalışacaklarına var gönlümle inanıyorum

28 Ocak 1971 Deniz Gezmiş

Yaşasın tam bağımsız Türkiye! Yaşasın Marksizm-Leninizmin yüce ideolojisi! Yaşasın Türk ve Kürt halklarının kardeşliği! Yaşasın işçiler, köylüler! Kahrolsun Emperyalizm!

35 Dakikalık Bir Film ! Deniz Gezmiş Kendisini Anlatıyor !