Afşin

Afşin

(Haydar bin Kavus)

Türk asıllı Abbasi kumandanı

Orta Asya?da Uşrusana?da doğmuş olup, doğum tarihi bilinmemektedir Kan davası yüzünden Horasan?a oradan da Bağdat?a geldi İslamiyeti kabul ederek Abbasi halifesinin hizmetine girdi ve Haydar ismini aldı

Me?mun 822-823 (H 207) senesinde Ahmet bin Ebu Halid kumandasındaki halifelik ordusunu, Afşin?in rehberliğinde, Türkistan?da Semerkand ile Fergana arasındaki Türklerle meskun bir bölge olan Uşrusana?ya gönderdi Halifelik ordusunun Uşrusana?ya geldiğini gören halk, endişe içine düştü Ancak Afşin?in babası ve kardeşi Müslüman olunca, halkın çoğu İslamiyeti kabul etti İslamiyetin getirdiği yaşayış şekli halk arasında hızla yayıldı

Babasının vefatından sonra Haydar bin Kavus (Afşin), Uşrusana valisi oldu Bölgede İslamiyetin yayılmasına çok hizmet etti Bu hizmeti Halife Me?mun tarafından takdir edilerek, kendisine halifelik ordusunda vazife verildi

Afşin, 830 senesinde Aşağı Mısır?daki Berka, El-Beşarud, El-Biyame ve El-Huf şehirlerindeki isyanları bastırdı

Afşin, Mu?tasım zamanında da Abbasi halifeliğine isyan eden siyasi ve dini maksadlı asileri cezalandırmak için vazifelendirildi İran ve Azerbaycan?daki hürremiyyeciler isyan etmişlerdi 816 senesinden beri isyan halinde olan Babek Hürremi üzerine gönderildi Uzun çarpışmalarından sonra Babek?i yendi Babek, 838?de yakalanarak idam edildi

Halife Mu?tasım da, Afşin?i murassa, tac, hil?at ve külliyatlı mikdarda para ile mükafatlandırarak Sind Valiliğine tayin etti Büyük itibar kazanan Afşin?in halifelik ordusundaki kumandanlık mevkii birinci dereceye yükseldi

838?de Mu?tasım?ın Anadolu seferine katıldı Amuriye savaşında ordunun sağ kanadına kumanda ederek zafer kazanılmasında büyük rol oynadı
Afşin, Amuriye seferinden sonra, Sind valiliğine devam etti Halife Me?mun ve Mu?tasım devirlerinde askeri muvaffakiyetler kazandı Başta halife olmak üzere, devlet erkanı, ahali ve askerler arasında itibarı arttı Ancak bazı şikayetler üzerine 840 senesinde mahkemeye verildi Uyun?da bir yıla yakın hapis yattı Hapis hayatı onu çok yıprattı 841 senesinin ilkbaharında hapishanede vefat etti
ABDURRAHMAN AKDÜZEN