Güllü Agop

Güllü Agop


(1840 İstanbul - 1902 İstanbul)


Osmanlı tiyatro yönetmeni ve oyuncu; Tanzimat dönemi tiyatrosunun önde gelen tiyatro adamlarından Balıkhane’de görevli olarak çalıştı, tiyatroya yöneldi; Vartovyan (Güllü) soyadıyla, Ermenice oyunlar veren Şark Tiyatrosu’nun yöneticisi ve oyuncusu oldu (1861), İtalyan yönetici Asti’den dersler aldı; İzmir’e giderek Ermenice gösteriler veren bir başka amatör topluluğu yonetti; İstanbul’a dönerek Türkçe oyunlar sahnelemek amacıyla Gedikpaşa Tiyatrosu’nu kiralayarak, Osmanlı Tiyatrosu’nu (Tiyatroyu Osmani) kurdu; tiyatro Fuzuli’nin Leyla ve Mecnun uyarlamasıyla açıldı (1869); Ermeni oyuncuların Türkçe söyleyişlerini düzeltti, yabancı oyunları Türkçe çevirilerini sundu, Türkçe gösteriler verme ayrıcalığını Sadrazam Âli Paşa’dan aldı (1870), Tanzimat döneminin Namık Kemal Recaizade Ekrem, Âli Bey, Ebuzziya Tevfık Ahmet Mithat Efendi gibi başlıca yazarlarını ve Ahmet Vefık Paşa’nın Molieıe uyarlamalarını sahneledi (1870-80); 1876’da lMeşrutiyet’ten sonra Osmanlı Tiyatrosu’nıın (Padişah Abdülaziz’ in yasaklamalarından kurtularak) yeniden canlılığa kavuşmasıyla birlikte, 1880’lerdeki İstibdat döneminin baskıları karşısında Gedikpaşa Tiyatrosu’ndan ayrıldı (1881); Şehzadebaşı’nda kiraladığı bir sahnede Türkçe yapıtlar sundu; 1882’de ise, II Abdülhamid’in buyruğuyla Muzik-i Huma-yun’a alındı, yaşamının sonuna kadar Saray Tiyatrosu’nda kaldı