Matthias Claudius

Hayatı ve Eserleri:
Claudius, 15 ağustos 1740’ta; Lübeck yakınlarındaki, Herzogtum Plön’ün, Holstein Reinfeld bölgesinde doğarBabası papazdırAnnesi, babasının 2 eşi olan Maria Claudius’turMatthias, ailenin 4 oğludurEvde, sürekli okunan İncil ve ilahiler; onun, gelecekteki sanatının temel noktasını oluşturmuştur
Claudius, 1751’de, 3 kardeşini birden kaybeder1755’de, Plön’deki bir Latin okuluna giderBu okuldan sonra, 1759 yılında, babasından izin alarak, Jena üniversitesine giderBurada, önce teoloji; sonra hukuk, felsefe ve siyasal bilimler okurBu arada, “Teutschen Topluluğu”’na üye olurBu topluluktayken, Ortodokslukla ve aydınlanma dönemiyle ilgilenirTarihe aykırı bakışıyla tanınan Gerstenberg’i, kendine örnek alırÜniversitede okuduğu bu yıllar içinde, kardeşi Josias’ı kaybeder1763 yılında, “Aşk Cilveleri ve Öyküler” adlı, zamanın modasına uyan Anakreon tarzı bir eser yazar
Claudius, tembel biridirO yüzden; ne diplomasını, ne de ileride mesleği olabilecek dalda bir eğitim belgesi alabilmiştir1763 yılında, bitirme sınavlarına girmeden, okulu bırakır ve Reinfeld’e dönerBuraya geldikten sonra, “Söyleşiler ve Anlatımlar” adlı eserini yazarBu eserde, Gerstenberg etkisi görülmektedir
1764-65 yılları arasında, Kopenhag’da, Holstein kontunun yanında sekreter olarak çalışırDaha sonra, ailesinin yanına döner1766’da, kız kardeşi Dorothea Christine’yi kaybederBu yıllarda, Claudius’un aklı karışıktırEdebiyatta, eski ve yeni akımlar arasında kararsızdırAncak, sonunda, eski akımlara bağlı kalmayı seçer1768’de Hamburg’a giderOrada, Lessing’le tanışırAyrıca, “Hamburg Tezgahüstü Haberleri” adlı gazetede, editör olarak çalışmaya başlarGazetede, kendi şiir ve düzyazıları da yayınlanmaktadırGazetenin çok az olan tirajı, onun sayesinde 400’e çıkarYazar, bu gazetede, 1770 yılına kadar kalırBu arada, Hamburg limanına gelen gemilerin, para raporlarını da tutmaktadırAncak, bütün bu işlere rağmen, geçimini sağlayacak kadar para kazanamamaktadırClaudius, 1770’de, Herder’le tanışır ve Hessen Darmstadt’ta, 1 yıla yakın sürecek olan bir oyunda yer alır
Claudius, 1771 yılında, JJBode’nin kurmuş olduğu, “Wandsbeck Habercisi” adlı dindar kesime yönelik bir gazetenin editörlüğünü üstlenirBu yerel gazete; Salı, Çarşamba, Cuma ve Pazar günleri çıkmaktadırYerel bir gazete olmasına rağmen, 18 yüzyılın en önemli gazetelerinden biri haline gelmiştirBunun nedeni, seçmiş olduğu konunun ve kullandığı dilin, okurlardan esinlenerek oluşturulmuş olmasıdır
Gazetenin amacı, aydınlanma dönemine ışık tutmaktırClaudius, o dönem yükselmekte olan gerçekçiliğe ve klasik akıma karşı bir tutum içindedirYazar; doğal dindarlığın, yani, Hıristiyan dininin edebiyata yansıtılmasını istemekteydiDolayısıyla, gazetenin politikası da bu yöndedir
Gazetede; Goethe’nin “Genç Werther’in Acıları”, Lessing’in “Minna von Barnhelm” ve “Emilia Galotti”, Klopstock’un “Odlar” adlı eserleri yayınlanırAyrıca; Herder, Burger, Hölty, Gleim, Gerstenberg, Cramer ve Eschenburg’un yazıları çıkarClaudius da, anonim olarak, şiir ve düzyazı yazmaktadırGazetede bir şiir köşesi vardı ve bu köşe, okurun ilgisini çekmekteydiBurada, şiirlerin yanı sıra, çeşitli düşünceler ve eleştiriler de yer alıyordu
Claudius, 15 mart 1772’de, Barnbeck’li Anna Rebecca Behn ile evlenirEvlendikten 7 ay sonra, kız kardeşi ölür1773’te de babasını kaybeder1774 yılında, Hamburg’da; daha önce katılmış olduğu, “Üç Gül” mason locasında, bir üst dereceye çıkmaya hak kazanırDaha sonra, buradan ayrılıp, başka bir locaya üye olurBu arada, Fransızcadan bir dizi mason kitabı ve şarkısı çevirisi yaparAyrıca, Johann Georg Hamann ile mektuplaşır
1776 yılının ocak ayında, Claudius’un eşi ölürYazar, aynı yılın ilkbaharında, Darmstadt’a dönerSonradan başbakan olacak olan, devlet bakanı Friedrich Karl von Moser’in yardımcısı olurAyrıca; ekonomi, finansman ve yönetim konularında çalışırBu arada, “Hessen Darmstadt Privilegierten Gazetesi”’nde çalışmaya başlarAncak, bu gazete, bir süre sonra kapanırDevlet bakanı Moser de görevinden ayrılınca; Claudius’un, bu şehirde oturmak için bir nedeni kalmaz ve yazar, 1777 yılının ilkbaharında ayrılarak, Wandsbeck’e döner
Claudius, 1777’den sonra, serbest yazar olarak edebiyat çalışmalarını sürdürür1777-78 yıllarında, “Mısır Kral Sarayının Öyküsü”’nü yazar 1780 yılında annesi ölürAynı yıl, “Cyru’nun Gezisi” adlı eserini yazar1784 yılında, Friedrich Heinrich Jacobi ile birlikte Holstein’a geziye gider1785 yılında, daha sonraları kral 11 Friedrich olacak olan, Danimarka prensi Friedrich, yazara düşük bir gelir bağlar1788’de, 2 oğlunu kaybeder1789 yılında, Schleswig Holstein Altona Bankası’nda, yönetici olarak çalışmaya başlarAncak, bu görevde fazla kalmaz
1794’te, Jacobi ile komşu olur1796’da, kızı Christian Marie Auguste’ü kaybeder1798’de, diğer kızı Anna Frederike, Jakobi’nin oğlu Max ile evlenir1799’da, “Oğlum Johannes’e Bazı Sözler”’i yazar1800’de, “Fenelon” adlı eserin çevirisini yapmaya başlar1808’de, “Kutsal Akşam Yemeği”’ni yazarClaudius’un, ayrıca; 17 yüzyıl Alman yazarı, Angelus Silesius üzerine bir eseri ve Fransızcadan, “Saint-Martin” adlı bir çevirisi vardırKlopstock, Gerstenberg, Stolberg ve Voss ile kurduğu bir topluluk, düşsel dünyalara yelken açmıştıBu topluluk, en derin insan duygularını anlayabilmek için, Tahiti’de yaşamayı düşlüyorduClaudius da, düşüncelerini ve doğasını yansıttığı şiirlerini yazıyor; ancak, rokoko dekadansını kabul etmiyordu
1812’de, Friedrich Schlegel ile birlikte, “Alman Müzesi” adlı bir projede yer alırAynı yıl, 1775-1812 yılları arasındaki şiir ve düzyazılarını topladığı, “Wandsbeck’li Habercinin Seçme Yazıları”’nı yayınlar”Asmus” takma adıyla yazan Claudius’un bu eserinin Latince adı, “Kendi Öğütleriyle birlikte Asmus’un Bütün Eserleri”’dirEser 8 bölümdürGenellikle, yazarın, “Wandsbeck Habercisi” gazetesinde yazdığı yazıları kapsarDiğer yazılar, yazarın aydınlanmayla ve politikayla ilgili yazılarıdırEserde; şiirler, düzyazılar, mektuplar ve eleştiriler vardır
Claudius, hayatının son yıllarında, evsiz ve göçebe olarak yaşarBir süre Lübeck’e giderDaha sonra, 1814’te, üvey oğlu Perthes’in bulunduğu Hamburg’a giderOrada, 21 ocak 1815’te, hayata veda eder

Sanatı:
Claudius, “Fırtına ve Coşku (Sturm und Drang)” döneminin şair ve düşünürlerindendirŞiirleri, yalın ve içtendirİlk şiirleri; aydınlanma çağının, zevk ve eğlenceye düşkün, yaşamı bir oyun olarak kabul eden, Anakreoncu şiir anlayışına uygundurDaha sonraları, halk şarkılarına yakın, her türlü sanatsal kaygıdan uzak, yalın ve duygulu şiirler yazmıştırOnun şiirleri; saf, çocuksu ve Hıristiyan inancına bağlı yapıtlardırDoğayı, Tanrı’nın eseri olarak yücelten şiirler yazarClaudius’un, ayrıca, yalın bir üslupla yazılmış, fabl ve özdeyişleri vardırClaudius, şiirinde, halk tarafından oldukça benimsenen bir vurgu kullanmıştırDuyarlı bir yapıya sahip olması, duygu ve düşüncelerini uygun ortamda yansıtması; onun, gerçek bir halk şairi olduğunu gösterir
Claudius, sıradan şeyleri düşünmeyen ve kuralları kafasına takmayan bir kişidirO an için ne hissediyorsa, onu resmetmektedirİyi bir Hıristiyan ve devrimci görüşe sahip biri olarak, kendi doğruları çizgisinde yol almıştırOnun yürekten objektif oluşu, Alman ideali çevresinde pek taraftar bulmamıştır
Düşünce olarak; Klopstock’a yakın, Voss’a karşıydıHerder’in ahlakını örnek alıyorduClaudius; Klopstock, Voss ve Stolberg’in grubuna katılmış ve Herder, Jacobi, Hamann, Lavater ile birlikte, Kant’ın ve Weimar klasiklerinin önderliğindeki, eleştirel zekacı felsefe karşısında, halka yakın olan realizmi temsil etmiştirUsçuluğa ve klasikçiliğe karşı çıkarak, edebiyatta doğallığı ve Hıristiyan öğretilerine bağlılığı korumaya çalışmıştırSahip olduğu insan sevgisini aktarmanın yolunu aramıştır sürekli
Fransız devrimi sonrası ortaya çıkan özgür düşünceler ve özellikle, insan hakları kazanımı, dünyada etkili olmaya başlamıştıClaudius, despot davranışların, hiçbir zaman pozitif yasalara dönüşmeyeceğini öngörmüştürKralların ve yöneticilerin, bu tür despot davranışları örnek almaması gerektiğini, filozoflardan yönetici olamayacağını ve Hıristiyan dininin tehlike altında olduğunu savunmuşturBunun nedeni olarak, insanların dinden uzaklaşmaları olduğunu söyler
Kaynakça:
-Geschichte der Deutschen Literatur Helmut De Boor
Richard Newald/1964
-Mathias Claudius Peter Berglar/1972
-Matthias Claudius Reymer Klüver
-Kindler Neues Literatur Lexikon 1990
-Türk ve Dünya Edebiyatçıları Aziz Çalışlar
Remzi Kitabevi/1987
-Ana Britannica
Ana Yayıncılık/1986
-Büyük Larousse
Gelişim Yayınları/1986
-Türk Ansiklopedisi Milli Eğitim Yayınları/1946